LESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING

Transcriptie

1 LESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING Evelien van Geffen, MSc. Lerarenopleider HvA Bron: 1

2 TRENDS IN LERAREN OPLEIDEN Lesgeven is sterk situationeel en contextueel bepaald, waardoor lesgeven nogal wat meer inhoudt dan het overal en altijd uitvoeren van effectief gebleven aanpakken. Bron: van Veen, K., & Janssen, F. J. J. M. (2016). Praktijkkennis van leraren. In D. Beijaard (Ed.), Weten wat werkt: onderwijsonderzoek vertaald voor lerarenopleiders Meppel: Ten Brink Uitgevers. 2

3 WAAROM LESSON STUDY? Student Ik vind het moeilijk om wat ik op de opleiding leer, toe te passen Bron: Amagir, A., Van den Berg, G., Van Veldhuizen, B., & Wilschut, A. (2014). Transfer in de tweedegraads lerarenopleidingen: Opleiding en werkplekleren. [Transfer in teacher education for lower secondary education: university and workplace learning]. Paper presented at Congres Voor Lerarenopleiders 2014: Innovatieve wegen voor het opleiden van leraren. Zwolle. Werkplekbegeleider Ik weet niet wat mijn stagiaires al weten Student Tijdens stage praten we niet over het ontwerpen van lessen Werkplekbegeleider De verwachtingen van de opleiding zijn te hoog Lerarenopleider Studenten houden teveel vast aan methodes Student Reflectie is een ritueel geworden 3

4 ACHTERGROND ONDERZOEK Tweedejaars studenten van de lerarenopleiding Biologie (mijn mentorgroep) Stages op verschillende scholen Eén student had al ervaring met LS Vier bijeenkomsten van 1,5 uur met uitleg over LS en theoretische constructen zoals constructive alignment. Drie bijeenkomsten van 1,5 uur voor het ontwerpen (één keer met vakexpert) Ik was ook procesbegeleider 4

5 Schrijf een verslag over de legitimering van de keuzes en hoe je de les zou DE aanpassen OPDRACHT Groepen van 3/4 studenten Vrije onderwerpskeuze Observeer 3 caseleerlingen Ontwerp één les Eén student geeft les 5

6 HET ONDERZOEK In hoeverre baseren studenten keuzes tijdens het ontwerpen op theorie en hoe kijken zij terug op Lesson Study? Alle bijeenkomsten getranscribeerd Gecodeerd waar ze over praten Reflectievragen: Wat heb je geleerd van LS? Van welk onderdeel van LS leerde je het meest? In hoeverre maakt LS je een betere docent? 6

7 ANALYSES Groep Aantal studenten (m/v) Samenstelling gebaseerd op Aantal opnames 1 4 (2M/2V) Werken graag samen (1M/2V) Praktisch: zelfde stage. Derde persoon geeft les op zelfde niveau 3 4 (1M/3V) Wonen dicht bij elkaar Geven les op zelfde niveau 4 3 (1M/2V) Geven les op zelfde niveau 2 (2 mist) 3 (1 mist) 4 7

8 ANALYSES Waar hadden ze het over? 1. Kiezen van onderwerp 2. Algemeen idee voor de les 3. Vakinhoud van de les 4. Lesdoelen 5. Didactiek van de les 6. Leerlingen 7. Onderwijsstrategieën 8. Observaties 9. Evaluatie Gebaseerd op: Methode Eigen idee Theorie Vakexpert Anders 8

9 GROEP 1 Het onderwerp wordt virussen, want dat staat op het programma. Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen Lesdoelen 2 1: internet Inhoud van de 1 les Leerlingen 1 Didactiek Onderwijsstrategieën 3 1 Leerlingen 1 Observatie 1 Evaluatie 2 Totaal groep

10 GROEP 1 Het moet een leuke les worden. Laten we iets heel anders doen. Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen Lesdoelen 2 1: internet Inhoud van 1 de les Leerlingen 1 Didactiek Onderwijsstrategieën 3 1 Leerlingen 1 Observatie 1 Evaluatie 2 Totaal groep

11 Zichtbaarheid van leren GROEP 1 Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen Lesdoelen 2 1: internet Inhoud van 1 de les Leerlingen 1 Didactiek Onderwijsstrategieën 3 1 Leerlingen 1 Observatie 1 Evaluatie 2 Totaal groep

12 Laten we de les zelf bedenken. GROEP 2 Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen 1 1: Werkplekbegeleider Lesdoelen 1 1 Inhoud van de les 1 Leerlingen Didactiek Onderwijsstrategieën 2 Leerlingen Observatie Evaluatie Totaal groep

13 Zichtbaarheid van leren GROEP 2 Activerende werkvormen Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen 1 1: werkplekbegeleider Lesdoelen 1 1 Inhoud van de les 1 Leerlingen Didactiek Onderwijsstrategieën 2 Leerlingen Observatie Evaluatie Totaal groep

14 GROEP 3 Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 1 Algemeen 1 1 Lesdoelen 1 1 Inhoud van de 1 les Leerlingen 1 Didactiek 7 Onderwijsstrategieën 2 Leerlingen Laten we het over slaap hebben. Dit is een betekenisvol onderwerp voor leerlingen. Observatie 1 Evaluatie 5 2 Totaal groep

15 GROEP 3 Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 1 Algemeen 1 1 Lesdoelen 1 1 Inhoud van de 1 les Leerlingen 1 Didactiek 7 Onderwijsstrategieën 2 Leerlingen We willen hoger orde doelen formuleren (Bloom s taxonomie). Observatie 1 Evaluatie 5 2 Totaal groep

16 GROEP 4 Gebruik van conceptcontext Betekenisvolle les Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen 2 1:Ted Talk Lesdoelen 1 1 Inhoud van de 6 2 les Leerlingen Didactiek 15 4 Onderwijsstrategieën 6 Leerlingen Observatie 1 Evaluatie 5 1 1: Werkplekbegeleider 16

17 GROEP 4 We hadden tijd over, dus we moeten nog een opdracht bedenken. Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Onderwerp 1 Algemeen 2 1:Ted Talk Lesdoelen 1 1 Inhoud van de 6 2 les Leerlingen Didactiek 15 4 Onderwijsstrategieën 6 Leerlingen Observatie 1 Evaluatie 5 1 1: werkplekbegeleider 17

18 RESULTATEN TOTAAL Methode Idee Theorie Vakexpert Anders Groep Groep Groep Groep Total

19 CONCLUSIES In hoeverre baseren studenten keuzes tijdens het ontwerpen op theorie en hoe kijken zij terug op Lesson Study? Meeste keuzes worden gebaseerd op eigen ideeën Er wordt gebruik gemaakt van theorie. Soms van algemene theorie (zichtbaarheid en betekenisvolheid) en soms van vakdidactiek (misconcepten en concept-context). 19

20 REFLECTIES Van welk onderdeel van LS leerde je het meest? Samen een les maken Wat heb je geleerd van LS? Samen ontwerpen en samen reflecteren Meerdere manieren van lesgeven In hoeverre maakt LS je een betere docent? Nieuwe inzichten in didactiek Meer focus op leerlingen 20

21 WAAROM LESSON STUDY? Student Ik vind het moeilijk om wat ik op de opleiding leer, toe te passen Werkplekbegeleider Ik weet niet wat mijn stagiaires al weten Student Tijdens stage praten we niet over het ontwerpen van lessen Werkplekbegeleider De verwachtingen van de scholen zijn te hoog Lerarenopleider Studenten houden teveel vast aan methodes Student Reflectie is een ritueel geworden 21

22 DISCUSSIEPUNTEN In hoeverre moet het proces gestructureerd worden voor de studenten (bv. aandragen literatuur)? In hoeverre is theorie belangrijk in dit stadium van de opleiding? Zouden de uitkomsten anders worden in een tweede cyclus? Is dit resultaat wat je kunt verwachten van tweedejaars? Werkplekbegeleider: De verwachtingen van de opleiding zijn te hoog 22