DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT Datum 5 november 2013 Begrotingsprogramma Ve gheid Betreft Verkoop brandweerkazerne In verband met de regionalisering van de brandweer zijn wij voornemens om het pand aan de Professor Kohnstammlaan 10 aan de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid te verkopen, overeenkom stig bijgevoegd besluit van ons college. Samenvatting Onderhavige wensen- en bedenkingenprocedure wordt gevoigdin het kader van de voorgenomen overdracht van de brandweerkazerne aan de Veiligheidsregio ZHZ (VRZHZ). Nu alle brandweerkorpsen in de regio in de VRZHZ zijn ondergebracht, worden ook nieuwe uniforme regelingen getroffen met betrekking tot de huisvesting. De VRZHZ heeft vier opties voorgelegd waarvan verkoop (tegen recht van (terug)koop wanneer de VRZHZ het object wil afstoten. In verband m et wijzigingen in fiscale wetgeving moet overdracht naar de VRZHZ voor 1 januari 2014 plaatsvinden, anders vindt herziening van de BTW op de investeringskosten plaats. Via het zogenaamde boxenmodel blijft de gemeente de brandweerzorg bekostigen. Via box 4 (huisvestingslasten) betaalt de gemeente de kapitaallasten, de kosten van instandhouding en overige gebouwgebonden exploitatielasten. De budgettaire effecten op gemeentelijk niveau blijven beperkt tot eventuele verschillen in financieringsrente en onderhoudskosten. Deze verschillen kunnen zowel positief als negatief uitvallen, m aar zijn naar verwachting beperkt. Door het noodzakelijkerwijs vervallen van de reserve afschrijving economisch nut verandert de dekkingsbron voor een deel van de huisvestingslasten. Het weerstandsverm ogen en de balanspositie van de gemeente worden versterkt. Belangrijk aandachtspunt bij de transactie is de vloerbelasting van het gebouw, die door de bouwer niet op het niveau van het bestek is opgeleverd. Op dit moment is de veiligheid niet in het geding, maar voor de toekomst kan dit niet gegarandeerd worden. De gemeente voert hierover gesprekken met de aannemer die de verantwoordelijkheid hiervoor heeft erkend. De gemeente blijft ook na de overdracht zowel financieel als procesmatig verantwoordelijk jegens de VRZHZ om de vloerbelasting op een acceptabel niveau te krijgen. 1. Wat is de aanleiding? Per 1 januari 2013 is de brandweer in geheel Zuid-Holland Zuid op grond van de wet veiligheidsregio's geregionaliseerd. Alle brandweerkorpsen maken nu deel uit van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid (VRZHZ). De raad is hierover voor het laatst op 29 oktober 2012 geïnformeerd. Met de regionalisering wordt een efficiëntere organisatie van de brandweerzorg beoogd, hetgeen in de komende jaren zijn beslag zal krijgen. Door de inmiddels van kracht geworden wijzigingen op de Wet Veiligheidsregio wordt het overdragen van de brandweerzorg aan de Veiligheidsregio (VR) per 1 januari 2014 verplicht. Door deze verplichting, alsmede een wijziging in de fiscale Pagina 1/S
D atu m 5 november 2013 VGB/1099156 wetgeving, vervalt de BTW-compensatie op brandweeruitgaven vanaf 1 januari 2014. In principe wordt, door het vervallen van de BTW-compensatie, de gecompenseerde BTW op investeringen in de afgelopen tien jaar herzien. Als brandweerkazernes voor 1 januari 2014 worden overgedragen aan de VR, dan wordt geen herziening' van de BTW-compensatie toegepast voor kazernes die in 2005 of daarna in gebruik genom en zijn. Er zijn zeven panden in de regio waar dit van toepassing is. Voor de gemeente Dordrecht is de brandweerkazerne Leerpark, Prof. Kohnstam mlaan 10 daar een van. Deze zeven panden worden in een eerste tranche overgedragen. De rest volgt in 2014; hier speelt geen BTW-herziening. De VR maakt van de gelegenheid gebruik om het facilitair beheer te centraliseren en te uniformeren. Voor de kazerne aan de Kohnstammlaan wordt het facilitair beheer reeds door de VR zelf gedaan. Het eigenaarsonderhoud zal in 2014 nog door het Vastgoedbedrijf worden uitgevoerd, op grond van een nog op te stellen DVO. 2. Wat willen we bereiken' In opdracht van het bestuur van de VRZHZ is een project opgezet met het doel om afspraken met de diverse gem eenten te maken over de huisvestings-com ponent en om het vastgoed- en facilitair beheer op te zetten. Hierbij zijn vier overdrachtsarrangem enten geëvalueerd; 1. verkoop; 2. erfpacht met opstalrecht; 3. verhuur; 4. bruikleen om niet. De belangrijkste m otieven om voor verkoop te kiezen zijn het voorkomen van BTWschade en het onderbrengen van vastgoedrisico's waar zij thuishoren, gegeven de nieuwe structuur van de brandweerzorg. De voor- en nadelen van de vier overdrachtsarrangementen vanuit het perspectief van de gem eente en vanuit het perspectief van de VRZHZ worden in bijlage 1 verder toegelicht. Ten slotte is verkoop tegen boekwaarde ook vanuit treasury optiek te prefereren. Bij onderhavige transactie is het van belang om goede afspraken met de brandweer te maken over het gebruik, de financiering en het beheer van de brandweerkazernes, te beginnen met de kazerne op het Leerpark. Belangrijk hierbij is beperking van BTW-schade en boekverlies. 3. Wat gaan we daarvoor doen? Aandachtspunten bij de transactie zijn: 1. Het moment van de overdracht; 2. de koopsom; 3. de technische staat; 4. het m eerjarenonderhoudsbudget, en 5. het beheer (technisch en facilitair). 1 De staatssecretaris van Financiën heeft hiervoor via de publicatie in de Staatscourant een uitzondering voor gemaakt. Pagina 215
1. Om BTW-schade te beperken moet juridische en economische levering plaatsvinden voor 1 januari 2014. 2. Verkoop vindt plaats tegen (gecorrigeerde) boekwaarde om boekverliezen te beperken. De in opdracht van de Belastingsdienst getaxeerde WOZ-waarde ligt beduidend lager, verm oedelijk vanwege foutieve aannames. De VRZHZ heeft een onafhankelijke taxatie van de WOZ-waarde laten verrichten (gebaseerd op de gecorrigeerde vervangingswaarde). Deze waarde ligt dicht in de buurt van de boekwaarde. 3. Het is vast komen te staan dat de maximale vloerbelasting niet conform het bestek is. Het gebouw is thans zonder veiligheidsrisico te gebruiken, m aar voor de lange termijn is dat niet te garanderen. Met de aannemer wordt overleg gevoerd over mogelijke oplossingen, welke ingrijpend kunnen zijn. TNO is door de aannemer ingeschakeld om deze oplossingen mede te beoordelen. Ten opzichte van de VRZHZ is het Vastgoedbedrijf verantwoordelijk voor een goede afwikkeling van deze kwestie, waarvoor zij door de VRZHZ zal worden gemachtigd. De aannemer blijft uiteindelijk wel aansprakelijk voor de gebreken. Deze aansprakelijkheid is gezekerd m et de nog ingehouden laatste bouwtermijn en een bankgarantie. 4. De VRZHZ heeft een bouwkostenbureau opdracht gegeven om een nieuw meerjarenonderhoudsplan op te stellen. Deze is in concept gereed en wordt door IBD beoordeeld. 5. Het facilitair beheer wordt reeds door de VRZHZ zelf gedaan. Het (eigenaars)onderhoud wordt in 2014 nog door IBD (in opdracht van Vastgoedbedrijf) verzorgd. Hiervoor wordt een aparte DVO opgesteld. Indien de VRZHZ de kazerne wil verkopen, moet zij de gemeente eerst in de gelegenheid stellen om het complex terug te kopen tegen de restwaarde die het zou hebben indien het bij de gemeente in eigendom zou zijn gebleven. Voor de berekening hiervan wordt een tabel m et annuïtaire afschrijvingen aan de leveringsakte toegevoegd. a. Inspraak en com municatie Onderhavige transactie leidt niet tot inspraak of externe comm unicatie. b. Vervolgtraject beslui tvorm ing Op basis van een positief collegebesluit wordt het pand aan de VRZHZ geleverd, uiterlijk op 31 december 2013. In 2014 wordt de overdacht van de kazerne aan het Oranjepark aan het bestuur voorgelegd. Definitieve besluitvorm ing door de VRZHZ vindt uiterlijk medio decem ber plaats. Deze is fasegewijs voorafgegaan door deelbesluiten, waardoor de kans klein is dat definitieve besluitvorming anders uitpakt. c. Inciusiefbeleid Niet van toepassing. 4. Wat mag het kosten? Balanspositie en risico De brandweerkazerne Leerpark is m edio 2011 opgeleverd voor een totale Pagina 315
die gelijktijdig met de bouw van de brandweerkazerne is gerealiseerd, wordt niet overgedragen. De gecorrigeerde boekwaarde per 31 decem ber 2013 (na aftrek van infrastructurele van grond, casco, installaties en inrichting. De verkoopopbrengst is gelijk aan de boekwaarde. Omdat het gebouw straks niet meer op de balans van de gemeente staat, zal de gevormde voorziening onderhoud Kazerne Leerpark, met een geraam d saldo per De oorspronkelijke investering bouw Brandweerkazerne en aansluiting N3, is qua Strategische investeringen/m iddelen spoorzone. In de huidige (meerjaren)begroting voor gedeeltelijke dekking van de kapitaallasten. Na overdracht zal het resterende deel van deze reserve per 31 december 2013 Dordrecht geen activa meer tegenover staat. De boekwaarde van de aansluiting N3 gebracht. Het surplus kan vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Het weerstandsverm ogen wordt hierdoor versterkt. Het risico dat er toch nog kosten ontstaan die verband houden met de vloerenproblem atiek en niet verhaald kunnen worden op de aannemer, wordt opgenomen in Naris. Wij achten de kans hierop, en dus het effect op het weerstandsverm ogen, klein. Per saldo neemt het weerstandsvermogen door de vrijvallende onderhoudsvoorziening en reserve afschrijving econom isch nut dus toe. Budgettaire gevolgen De brandweerzorg wordt bekostigd met toepassing van het zogenaamde boxenm odel waarin de gem eentelijke bijdragen voor diverse onderdelen worden verantwoord. De huisvestingslasten worden verrekend in box 4. Deze is voor dit jaar materieel gezien nog leeg, omdat de kazerne op dit moment om niet in bruikleen is bij de VRZHZ en het onderhoud door de gemeente wordt uitgevoerd. Na overdracht worden de jaarlijkse huisvestingskosten verrekend in de bijdrage aan de Veiligheidsregio (box 4). Deze omvat de kapitaallasten, de onderhoudskosten en overige huisvestingskosten (OZB, energie etc.). Deze kosten worden in de totale bijdrage aan de veiligheidsregio voor de brandweerzorg verantwoord binnen het product brandweerzorg / programma Veiligheid. We streven naar een (nagenoeg) budgetneutrale transactie voor wat betreft het brandweerbudget. Kapitaallasten De VRZHZ sluit voor de overname een geldlening om de transactie te financieren. Verwacht wordt dat het rentepercentage voor deze aan te trekken geldlening lager ligt dan de gehanteerde omslagrente van 4%. De eenm alige kosten die verbonden zijn aan deze transactie (afsluitkosten financiering, notariskosten etc.) worden verrekend in de aanschafwaarde die de VRZHZ betaalt, door deze bij de VRZHZ te activeren. De huidige kapitaallasten bedragen, rekening houdend met een de werkelijke financieringsrente geeft op het product brandweerzorg een financieel Pagina 4/5
voordeel (maar niet noodzakelijkerwijs op de gehele begroting). De exacte hoogte hiervan is pas bekend wanneer ook het rentepercentage en de condities van de financiering bij de VRZHZ bekend zijn. Team Treasury (SCD) adviseert en beoordeelt of een m arktconform financieringsarrangem ent wordt afgesloten. De huidige jaarlijkse onderhoudskosten zijn gebaseerd op een meerjarenvoorziening wordt toegevoegd. De VRZHZ laat zelf een actueel meerjarenonderhoudsplan opstellen. Het IBD zal deze in opdracht van het Vastgoedbedrijf beoordelen. Op basis van de conceptversie is duidelijk dat de hoogte van deze onderhoudskosten ruim binnen de beschikbare budgetten voor onderhoud binnen het product brandweerzorg/ programm a Veiligheid passen. De VRZHZ zal zelf een nieuwe onderhoudsvoorziening vormen. In verband met de verkoop van de kazerne dient de begroting 2013 te worden gewijzigd conform bijgevoegd begrotingsvoorstel. De gevolgen voor de exploitatie worden verwerkt in de eerste verzam elwijziging 2014. Dan is precies bekend wat het niveau van de financieringsrente en de onderhoudskosten is. Hierbij wordt tevens rekening gehouden m et het wegvallen van de (gedeeltelijke) dekking van huisvestingslasten vanuit de reserve afschrijving economisch nut. 5. Fatale beslisdatum 17 december 2013 (de levering dient uiterlijk op 31 december 2013 plaats te vinden). 6. Bij dit raadsvoorstel horen de volgende bijlagen: - collegebesluit; - ontwerp besluit; - toetsingscriteria (Bijlage 1 Regionalisering Brandweerkazernes 30 oktober 2012); - Begrotingswijziging nr. 213044-21116 Kohnstam mlaan. 7. Voorstel Wij stellen u voor: a. geen wensen en bedenkingen naar voren te brengen tegen de verkoop van de brandweerkazerne gelegen aan de Professor Kohnstammlaan 10 aan de VRZHZ tegen condities zoals genoemd in dit raadsvoorstel; b. de met dit voorstel corresponderende begrotingswijziging (nr. 213044-21116 Kohnstam mlaan) vast te stellen en de begroting dienovereenkom stig te wijzigen. Het college van Burgemeester en Wethouders van pord recht de secretaris de burciemeester M.M. van der Kraan Brok Pagina 515