Bijlagen : 2 Portefeuillehouder: drs. A.E.H. van der Kolk

Transcriptie

1 Nota voor : vergadering Algemeen Bestuur Datum : 14 november 2012 Onderwerp : BTW-compensatie en onroerende zaken Agendapunt : 7 Kenmerk : AB/1219 Bijlagen : 2 Portefeuillehouder: drs. A.E.H. van der Kolk Inleiding Aanleiding De recent door de Tweede Kamer goedgekeurde wijziging van de Wet veiligheidsregio s, waarin de brandweerzorgtaken vanaf 1 januari 2014 worden aangemerkt als regionale taken, heeft fiscale consequenties. Vanaf 1 januari 2014 worden de brandweerzorgtaken formeel belegd bij de veiligheidsregio s. Hiermee vervalt de mogelijkheid om betaalde btw met betrekking tot deze taken te verrekenen via het btw-compensatiefonds. Op dit moment kunnen de veiligheidsregio s btw (met betrekking tot de wettelijke taken van de gemeenten) op basis van het transparantiebesluit doorschuiven aan de deelnemende gemeenten. De gemeenten compenseren dit vervolgens via het btw compensatiefonds. Vanaf 1 januari 2014 is dit niet meer mogelijk. Effect Het effect van genoemde fiscale consequenties voor de veiligheidsregio s en de gemeenten is te onderscheiden in het exploitatie-effect en het herzieningseffect. Ten aanzien van het exploitatie-effect leidt het vervallen van de mogelijkheid om btw te compenseren tot hogere exploitatielasten bij de veiligheidsregio s (investeringen en lasten inclusief btw). De veiligheidsregio s worden daarvoor gecompenseerd via de BDUR bijdrage, waarmee wordt beoogd het exploitatie-effect te neutraliseren. Ten aanzien van het herzieningseffect leidt de wetswijziging in fiscale zin tot een zogenaamde sfeerovergang ofwel de overgang naar een ander btw regime. Op grond van de Wet op het btw-compensatiefonds (herzieningsbepalingen) kan dit betekenen dat een deel van de gecompenseerde btw moet worden terugbetaald (herziening). Dit is alleen van toepassing op onroerende zaken dat in 2004 of later in eerste gebruik is genomen en op 1 januari 2014 (nog) niet is overgedragen aan de veiligheidsregio. Eigendom onroerende zaken Gemeenten zullen in hun afweging over de overdracht van onroerende zaken rekening moeten houden met de eventuele herziening. Lasten voortvloeiend uit de herziening komen voor rekening van de gemeente die in het verleden de btw op de investering heeft kunnen compenseren. Voor onroerende zaken die vóór 1 januari 2014 zijn overgedragen aan de veiligheidsregio geldt een vrijstelling indien aan alle voorwaarden is voldaan. 1

2 Deze voorwaarden houden in dat: 1. het gebouw nu en na de overdracht als brandweerkazerne in gebruik moet zijn; 2. dat de gemeente de brandweerkazerne voor 1 januari 2014 overdraagt aan de veiligheidsregio; 3. dat op het moment van overdracht van de brandweerkazerne er geen plannen bestaan om de kazerne aan een derde te verkopen. Ter voorkoming van onnodige financiële schade is het dus verstandig om gemeenten te informeren over deze gevolgen. Gemeenten kunnen dan zelf nagaan of onroerende zaken nog binnen de herzieningstermijn vallen en bepalen hoe groot het financieel nadeel voor de gemeente is. De gemeente kan door het overdragen van onroerende zaken aan de veiligheidsregio (al dan niet met een recht van terugkoop of een terugkoopverplichting) een herziening voorkomen. De gemeente zal zelf, op basis van voor haar van belang zijnde argumenten en financiële effecten, een keuze maken of zij onroerende zaken die onder de herziening vallen aan de veiligheidsregio wil verkopen. Beleidslijn VNOG De VNOG heeft op dit moment de beleidslijn om geen onroerende zaken in eigendom te verkrijgen. Vanuit de VNOG organisatie zelf zijn er op dit moment geen argumenten om een wijziging van dit beleid voor te stellen. Indien de VNOG hier onverkort aan vasthoudt zal dit leiden tot een financieel nadeel bij de gemeenten. Indien het AB dit een ongewenst gevolg vindt, kan zij besluiten om gemeenten onder nog nader te stellen voorwaarden behulpzaam te zijn bij het voorkomen van een financieel BTW nadeel. Dit betekent dat, indien van een gemeente het verzoek wordt ontvangen om onroerende zaken over te nemen, het AB hiermee onder nadere voorwaarden zou kunnen instemmen. Hierbij kan ondermeer gedacht worden aan de volgende voorwaarden: - de betreffende onroerende zaken worden na de herzieningsperiode weer overgedragen aan de nu verkopende gemeente. - aankoop door VNOG vindt plaats tegen de boekwaarde die blijkt uit de gemeentelijke jaarrekening. - terugkoop door de gemeente vindt plaats tegen de boekwaarde die blijkt uit de jaarrekening van de VNOG. - de meerkosten die binnen het cluster ontstaan als gevolg van de overdracht van onroerende zaken moeten worden gedragen door de gemeente die het desbetreffende pand inbrengt. Hiernaast dienen nog afspraken uitgewerkt te worden over de overdracht van (onderhouds- en exploitatie) budgetten en de wijze waarop het beheer geregeld wordt. Advies-besluit Voorgesteld wordt om: 1. Vooralsnog de algemene beleidslijn te handhaven dat de VNOG voor de lange termijn geen onroerende zaken in eigendom wil verkrijgen; 2. Gemeenten de ruimte te bieden om, onder nader uit te werken integrale randvoorwaarden, tijdelijke overdracht van onroerende zaken plaats te laten vinden. 3. De gemeenten te informeren over de fiscale gevolgen van de wetswijziging. 2

3 Beoogd effect Voorkomen dat gemeenten een deel van de teruggevorderde btw moeten terugbetalen aan het btw-compensatiefonds, met alle nadelige financiële gevolgen van dien. Argumenten Vanaf 1 januari 2014 worden de brandweerzorgtaken formeel belegd bij de veiligheidsregio s. Hiermee vervalt de mogelijkheid om betaalde btw met betrekking tot deze taken te verrekenen via het btw-compensatiefonds. Daarnaast leiden de fiscale gevolgen van dit wetsvoorstel ertoe dat de door de gemeente bij het btw-compensatiefonds teruggevraagde btw moet worden herzien voor rekening van de gemeenten (herzieningseffect). Dit geldt voor alle panden die na 2003 voor brandweertaken in eerste gebruik zijn genomen en die niet voor 1 januari 2014 overgedragen zijn aan de VNOG. Kanttekeningen Gevolgen voor VNOG/ clusters De overname van (sommige) gebouwen van (sommige) gemeenten zal leiden tot extra lasten binnen de clusters. Binnen deze clusters zal dit leiden tot een wijziging van de inwonerbijdrage in verband met de herverdeling van de kosten. Uitgangspunt hierbij is dat de meerkosten die binnen het cluster ontstaan door de gemeente moeten worden gedragen die het desbetreffende pand inbrengt. Landelijke financiering Indien op enig moment sprake is van landelijke financiering in plaats van de (inwoner)bijdrage vanuit de gemeenten, moeten de financiële consequenties dusdanig worden geregeld dat de gemeenten die nu hun panden overdragen ook de financiële gevolgen van deze panden zullen dragen. Uitgangspunt is dat de niet overdragende gemeenten geen financieel nadeel zullen ondervinden van de overdracht van de panden die in het kader van het voorkomen van de btwherziening aan de VNOG zijn overgedragen. Uitvoering/ communicatie/ inwerkingtreding Na de bestuurlijke behandeling worden, bij instemming met het voorstel, de integrale randvoorwaarden uitgewerkt waaronder de tijdelijke overdracht van onroerende zaken kan plaatsvinden. Eventuele overdracht van onroerende zaken moet uiterlijk 31 december 2013 plaatsvinden. De gemeenten binnen de VNOG worden, na besluitvorming, geïnformeerd over de fiscale gevolgen van de wetswijziging. Rapportage/ evaluatie Niet van toepassing. Personele consequenties Niet van toepassing. Financiën VNOG werkt mee aan overdracht Op hoofdlijnen kan worden gesteld dat indien de VNOG door de overname van het onroerend goed meewerkt aan de oplossing voor de gemeenten, dit in het kader van de herziening btw-compensatie niet leidt tot extra lasten. Wel leidt de eigendomsoverdracht tot hogere kapitaallasten in de begroting van het cluster. Als voorwaarde bij de overname van het onroerend goed door de VNOG moet dan ook worden gesteld dat deze extra lasten gedragen worden door de gemeente die het desbetreffende pand overdraagt. 3

4 VNOG werkt niet mee aan overdracht Scenario A. Indien de VNOG niet meewerkt aan de overdracht van onroerende zaken die onder de herzieningstermijn vallen, leidt dit tot extra kosten voor de gemeenten. Gemeenten kunnen deze extra lasten bijschrijven op hun investeringen en de hogere kapitaallasten doorbelasten naar de functie Brandweer en rampenbestrijding binnen de gemeentelijke Begroting; hierop worden alle kosten van de brandweerzorg verantwoord (inclusief de inwonersbijdrage aan de VNOG). Het is niet uitgesloten dat hogere kapitaallasten op deze functie bij de gemeente zullen leiden tot aanvullende bezuinigingstaakstellingen voor de VNOG en dus tot minder veiligheidsactiviteiten. Scenario B. Gemeenten kunnen er ook voor kiezen om de huisvestingskosten en btw-schade die zij vanaf 1 januari 2014 ondervinden als gevolg van de herziening van de btw compensatie, door te belasten naar de veiligheidsregio. Hiertoe hoort ook de btw op de huisvestingslasten. Motief hiervoor kan zijn dat vanaf 2014 in de BDUR de veiligheidsregio s gecompenseerd worden voor het verlies aan btw-compensatie. Deze handelwijze leidt ertoe dat minder middelen beschikbaar zullen zijn voor veiligheidsactiviteiten in de regio, dan in de variant waarin gemeenten tijdelijk een deel van hun onroerende zaken overdragen aan de veiligheidsregio. Bijlagen 1. Overzicht btw-gevolgen vanaf Overzicht panden binnen veiligheidsregio VNOG die in of na 2004 in eerste gebruik zijn genomen voor brandweertaken. 4

5 Het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland; Bijeen in de vergadering d.d. 14 november 2012; Gelezen het voorstel van het Dagelijks Bestuur d.d. 13 september 2012; Besluit: 1. Vooralsnog de algemene beleidslijn te handhaven dat de VNOG voor de lange termijn geen onroerende zaken in eigendom wil verkrijgen; 2. Gemeenten de ruimte te bieden om, onder nader uit te werken integrale randvoorwaarden, tijdelijke overdracht van onroerende zaken plaats te laten vinden; 3. De gemeenten te informeren over de fiscale gevolgen van de wetswijziging. De voorzitter De ambtelijk secretaris Drs. J.C.G.M. Berends mr. M. Assies Apeldoorn, 14 november

6 Bijlage 1. Overzicht btw-gevolgen vanaf

7 Bijlage 2. Overzicht panden binnen veiligheidsregio NOG die in of na 2004 in eerste gebruik zijn genomen voor brandweertaken Uit recente inventarisatie blijkt dat de VNOG in totaal 57 kazernes / uitrukposten kent. Uit onderstaand overzicht blijkt dat 12 objecten te maken krijgen met de herzieningsregeling. Cluster Veluwe West Geen panden die laatste 10 jaar in eerste gebruik zijn genomen. Nieuwbouw kazerne Harderwijk (oplevering oktober 2013) Nieuwbouw Elspeet (oplevering december 2013) Cluster Veluwe Noord Heerde (2008) Cluster EVA Apeldoorn Uitrukpost Uddel (2007) Nieuwbouw Aruba (oplevering januari 2013) Epe Vaassen (2004) Nieuwbouw Epe (2014 / 2015) Cluster Achterhoek Oost Aalten (2004) Cluster Achterhoek West Wehl (2004) Gendringen (2007) Nieuwbouw kazerne Doetinchem (oplevering december 2013) Cluster IJsselstreek Eerbeek (2004) Barchem (2005) 7