Opsteller: Jörn Gorlee in samenwerking met Lammert Tiesinga en Edy Gramberg.

Transcriptie

1 Advies voor AB SED Zaaknummer: Datum advies: Opsteller: Jörn Gorlee in samenwerking met Lammert Tiesinga en Edy Gramberg. Onderwerp: Concept besluit: Samenvatting: Economische overdracht van een deel van het gemeentehuis Stede Broec en het Stadskantoor van Enkhuizen aan de SED organisatie. Een deel van het gemeentehuis Stede Broec en het Stadskantoor van de gemeente Enkhuizen in economisch eigendom te verwerven. De SED samenwerking is fiscaal gezien nadelig. Fiscaal wordt de SED organisatie gekwalificeerd als ondernemer. Hierdoor moet er BTW berekend worden over alle kosten die de SED doorberekend aan de gemeente. Omdat de gemeente niet alle BTW kan verrekenen of compenseren op de doorberekende loonkosten, levert dit een kostenverhogend effect op. Omdat dit effect niet gewenst is, is op 6 januari 2015 door het AB besloten voor toepassing van de koepelvrijstelling bij de SED organisatie. Hierdoor is dit kostenverhogende effect niet meer van toepassing. De SED organisatie is mede gehuisvest in een deel van het gemeentehuis van Stede Broec en in het Stadskantoor van Enkhuizen. Dit wordt fiscaal gezien als huur. Huur is vrijgesteld van BTW en daarom kan er ook geen BTW gecompenseerd of verrekend worden op de huisvestingskosten (inclusief de BTW op de verbouwingskosten) van het verhuurde en is kostenverhogend. Opteren voor belaste verhuur is een mogelijkheid waardoor de eerder genoemde BTW wel gecompenseerd of verrekend mag worden. Door toepassing van de koepelvrijstelling wordt de SED organisatie niet meer gekwalificeerd als ondernemer, waardoor de SED organisatie niet opteren kan voor belaste verhuur. Om het nadelige fiscale nadeel teniet te doen is het nodig dat er juridisch en fiscaal een duidelijke scheiding wordt aangebracht tussen de SED organisatie en de gemeente Stede Broec en de gemeente Enkhuizen. Dit kan door het gedeelte van het gemeentehuis (dat wordt gebruikt door de ambtenaren van de SED organisatie) en het gehele Stadskantoor van Enkhuizen in economisch eigendom over te dragen aan de SED organisatie. Dit is financieel gezien de meest voordelige constructie. De overdracht kan geschieden tegen elke prijs. Voorgesteld wordt om economisch over te dragen tegen 1,- met opname in de acte van een verkoopregulerend beding. Hierdoor is de SED organisatie verplicht om bij verkoop terug te leveren aan de betreffende gemeente. Wat kost het? De financiële gevolgen zijn budgettair neutraal.

2 Hoe is de uitgave gedekt? De externe advieskosten worden gedekt uit bestaande budgetten. Burgemeester van de Riet Burgemeester Goldschmeding Burgemeester Baas akkoord bespreken

3 Vervolgprocedure Publicatie DT-MT OR Colleges SED Raden SED Bijlagen

4 Toelichting bij het advies aan DB/AB d.d.: met betrekking tot Inleiding Op 6 januari 2015 heeft u besloten tot toepassing op de SED van het fiscale BTW regime Koepelvrijstelling. Het doel van de SED samenwerking is het bewerkstelligen van een kwalitatief hoogwaardige, effectieve en efficiënte uitvoering van de taken van de SED gemeenten door de SED organisatie met het oog op een goede dienstverlening aan de inwoners en een krachtige ondersteuning van de besturen van de SED gemeenten. Slimmer, effectiever en efficiënter is het oogmerk. Helaas is er fiscaal gezien een nadeel. Door de samenwerking zijn bepaalde kosten niet zonder meer fiscaal compensabel. Doordat de SED organisatie gebruikt maakt van de gemeentehuizen is de BTW op de huisvestingskosten en verbouwkosten voor de gemeente Stede Broec en Enkhuizen niet zonder meer aftrekbaar. Nodig is dat er juridisch en fiscaal een duidelijke scheiding wordt aangebracht tussen de SED organisatie en de gemeente Stede Broec en Enkhuizen. Voorgesteld wordt om het deel van het gemeentehuis van Stede Broec en het Stadskantoor van Enkhuizen (dat wordt gebruikt door de ambtenaren van de SED organisatie) in economisch eigendom over te dragen aan de SED organisatie. Dit is financieel gezien de meest voordelige constructie. Doelstelling en beoogd resultaat Beoogd wordt om voor het gebruik van het gemeentehuis van de gemeente Stede Broec en het Stadskantoor van de gemeente Enkhuizen een duidelijke (juridische) scheiding aan te brengen tussen het deel dat door het gemeentebestuur van Stede Broec en Enkhuizen wordt gebruikt en voor het andere deel dat door medewerkers van de SED organisatie wordt benut. Dit dient formeel te worden vastgelegd zodat hiermee de BTW op de huisvestingskosten en verbouwkosten compensabel is. Wettelijk kader Het besluit tot de economische aankoop van een deel van het gemeentehuis van Stede Broec en het Stadskantoor in Enkhuizen is een privaatrechtelijke rechtshandeling. Volgens de Gemeenschappelijke regeling SED organisatie artikel 23, tweede lid onder e en derde lid, is het AB volledig bevoegd. Er moet wel met unanimiteit besloten worden. Argumenten BTW op de huisvestingskosten niet compensabel De GR SED organisatie wordt gezien als een zelfstandige entiteit ten opzichte van de deelnemende gemeenten. Dit leidt ertoe dat de SED organisatie is gekwalificeerd als een afzonderlijke rechtspersoon en daarmee als een derde. Omdat de gemeente Stede Broec een deel van het gemeentehuis en de gemeente Enkhuizen het Stadskantoor ter beschikking stelt aan de medewerkers van de SED organisatie wordt geacht dat het gemeentehuis en Stadskantoor niet alleen meer wordt gebruikt voor de eigen overheidstaak van de gemeenten, maar ook wordt gebruikt door derden. De gemeente Stede Broec en Enkhuizen mogen zolang niet op papier is geregeld hoe het gemeentehuis en Stadskantoor door de verschillende partijen worden gebruikt - de BTW op de huisvestingskosten en verbouwkosten van het deel van het gemeentehuis en Stadskantoor dat wordt gebruikt door de SED organisatie niet compenseren via het BTW-compensatiefonds en kan deze niet verrekenen als voorbelasting op de belastingaangifte. Dit zorgt voor een eenmalig kostenverhogend effect bij de gemeenten Stede Broec en Enkhuizen van in totaal ca op de verbouwingskosten en een totaal structureel kostenverhogend effect op de huisvestingskosten van ca

5 Fiscaal advies om BTW compensabel te krijgen Over deze fiscaal nadelige gevolgen is belastingtechnisch advies ingewonnen bij EFK Belastingadviseurs. EFK geeft aan dat er mogelijkheden zijn om deze BTW alsnog compensabel te krijgen. Hiervoor moet er een duidelijke juridische en fiscale scheiding worden aangebracht tussen het gebruik van het gemeentehuis door het gemeentebestuur van Stede Broec en Enkhuizen enerzijds en door de medewerkers van de SED organisatie anderzijds. De BTW kan alsnog compensabel worden gemaakt door het gemeentehuis in twee delen te splitsen. Het deel met de bestuursvleugel (ruimten voor B&W en raad) blijft berusten bij de gemeente Stede Broec. Het deel wat wordt gebruikt door de medewerkers van de SED organisatie (werkplekken, vergaderruimten anders dan die met een bestuursfunctie en balies) moet overgaan naar de SED organisatie. Het Stadskantoor van Enkhuizen hoeft niet gesplitst te worden. EFK stelt voor laatstgenoemd deel van het gemeentehuis en het Stadskantoor economisch te leveren aan de SED organisatie. Juridisch advies: kiezen voor economisch eigendom van SED voor deel gemeentehuis Stede Broec en het Stadskantoor Het gemengd gebruik door enerzijds het gemeentebestuur en anderzijds de medewerkers van de SED organisatie is volgens voorbeeld van de economische overdracht van een deel van het nieuwe gemeentehuis van Drechterland aan de SED organisatie. Bij de economische overdracht van een deel van het gemeentehuis van Drechterland begin dit jaar is hier al over geadviseerd door AKD advocaten en notarissen. Zie de bijlagen bij het AB voorstel van 6 januari Belangrijk is dat deze praktische afspraken formeel worden vastgelegd. Hiervoor is een juridische constructie nodig en wordt aangeraden dezelfde constructie te volgen als bij de economische overdracht van het SED gedeelte van het gemeentehuis van Drechterland. Economisch eigendom De SED organisatie verkrijgt van de gemeente Stede Broec en Enkhuizen niet het juridisch, maar wel het economisch eigendom van bepaalde delen van het gemeentehuis (balies, werkplekken, kantine, vergaderruimten anders dan die met een bestuursfunctie) en het Stadskantoor en heeft daarmee het recht om zich voor dit deel van het gemeentehuis en het Stadskantoor als eigenaar te gedragen. Dit betreft een constructie die veelal wordt gebruikt voor fiscale doeleinden. Zolang er niet geleverd is via de notaris is er geen sprake van juridisch eigendom en blijft de verkopende partij juridisch eigenaar. Alleen de rechten en plichten zijn overgegaan. Omdat deze constructie veelal wordt gebruikt voor fiscale doeleinden (hetgeen ook wordt beoogd in het geval van het gemeentehuis van Drechterland) is dit een constructie die uitermate geschikt is. Daar komt bij dat deze juridisch naar eigen wens kan worden vormgegeven. Dit is gelet op de praktische uitvoerbaarheid op langere termijn tezamen met het kostenaspect dat is verbonden aan het opzetten van een juridische constructie een groot voordeel Reden voor economische eigendomsoverdracht De gebouwen van Enkhuizen en Stede Broec worden (deels) economisch geleverd aan SED, gemeente Enkhuizen en gemeente Stede Broec blijven juridisch (bloot) eigenaar. Reden van economische eigendomsoverdracht is het veiligstellen van de btw op de verbouwingskosten van beide gebouwen. Als SED de gebouwen feitelijk gebruikt maar geen (economisch) eigenaar is, kunnen beide gemeenten de btw niet claimen via het BCF. Als SED (economisch) eigenaar is kan zij de btw claimen als voorbelasting c.q. doorschuiven via de transparantieregeling (en kunnen de deelnemende gemeenten de btw compenseren). Een terugkoopbeding wordt opgenomen waardoor de SED zich verplicht bij verkoop terug te leveren aan de gemeente StedeBroec en Enkhuizen tegen de oorspronkelijke verkoopprijs. Toelichting verkoopregulerend beding In de overeenkomst van economische eigendomsoverdracht is een verkoopregulerend beding opgenomen. Doel van dit beding is dat SED verplicht is de economisch verworven objecten aan het einde van het gebruik weer voor de aankoopprijs voor teruglevering aan te bieden aan de juridische eigenaar. Als van dit aanbod geen gebruik wordt gemaakt mag SED aan een derde leveren maar de verkoopwinst moet worden betaald aan de gemeente Enkhuizen c.q. Stede Broec.

6 Als SED levert aan een derde zonder aanbod aan Enkhuizen of Stede Broec, is een boete verschuldigd van 5 miljoen Euro. Advies Gelet op het bovenstaande wordt geadviseerd te kiezen voor de constructie van economisch eigendom waarmee de SED organisatie het economisch eigendom verkrijgt van die delen van het gemeentehuis en het Stadskantoor wat door medewerkers van de SED organisatie wordt gebruikt. Alternatief Naast de mogelijkheid tot economisch eigendom bestaat er ook nog de optie van BTW belaste verhuur. In dat geval verhuurt de gemeente Stede Broec en Enkhuizen het hiervoor genoemde deel van het gemeentehuis en het Stadskantoor aan de SED organisatie. Ook in dat geval is een juridische constructie nodig, namelijk een verhuurconstructie. Het probleem hierbij is echter dat het algemeen bestuur van de SED organisatie het voornemen heeft uitgesproken om voor de boekjaren 2015 en verder een beroep te doen op de Koepelvrijstelling. Door toepassing van de Koepelvrijstelling hoeven de taken die de SED organisatie voor de SED gemeenten, waaronder Stede Broec en Enkhuizen, verricht niet met 21% BTW worden belast. Een concreet voorbeeld is de BTW op personeelskosten. Met gebruik van de Koepelvrijstelling hoeft de SED organisatie de jaarlijkse rekening van ,- tot ,- inzake BTW op deze lasten niet aan de gemeenten door te berekenen. De constructie van met BTW belaste verhuur kan dus niet worden toegepast in combinatie met een beroep op de Koepelvrijstelling door de SED organisatie. Gelet hierop wordt niet aangeraden om te kiezen voor met BTW belaste verhuur. Hoe gaan we dat bereiken en is evaluatie nodig Na besluitvorming dient het deel van het gemeentehuis en het Stadskantoor dat wordt gebruikt door de SED organisatie zo spoedig mogelijk in economisch eigendom te worden gegeven aan de SED organisatie. Dit dient nog in 2015 te geschieden. Gebeurt dit later, dan is de BTW op de huisvestingskosten en verbouwkosten in 2015 alsnog niet compensabel. Nadat het deel van het gemeentehuis en het Stadskantoor in economisch eigendom is overgedragen aan de SED organisatie is geen verdere actie nodig. Ook hoeft het niet geëvalueerd te worden. Financiële consequenties De kosten die de SED organisatie aan de gemeente Stede Broec en Enkhuizen moet betalen voor het verkrijgen van het economisch eigendom voor het deel van het gemeentehuis en het Stadskantoor bedragen 1,- per stuk. De kosten voor de advisering van EFK Belastingadviseurs worden gedekt binnen de projectmiddelen van SED. Communicatie Dit besluit dient ter kennis te worden gebracht aan de SED organisatie zodat het economisch eigendom kan worden geformaliseerd. Organisatorische consequenties Aan dit voorstel zijn organisatorische consequenties verbonden. Dit heeft te maken met het uitvoeren van extra werkzaamheden door de afdeling Financiën vanwege de boekhoudkundige splitsing tussen de SED organisatie en de SED gemeenten. Hierover wordt de SED organisatie afzonderlijk geïnformeerd.