de gemeenteraad Spuiboulevard GR DORDRECHT

Transcriptie

1 DORDRECHT Aan Gemeentebestuur de gemeenteraad Spuiboulevard GR DORDRECHT Datum 21 mei 2013 kenmerk Begrotingsprogramma Verkeer en vervoer Betreft Gratis openbaar vervoer 65 plus Samenvatting De gemeente biedt haar inwoners van 65 jaar of ouder gratis reizen aan in de bussen binnen de gemeente grenzen. In 2012 maakte Dordtse 65 plussers gezamenlijk busreizen. Hierbij legde ze 2,5 miljoen kilometer af. Uw raad heeft besloten om het gratis reizen in 2013 en 2014 te continueren en hiervoor zijn echter ontoereikend, het jaarlijks verwachte exploitatie tekort is circa het budget gratis reizen feestdagen op de zaterdag voor Sinterklaas Kadernota 2014 wordt voorgesteld om deze gratis reisdag op de zaterdag voor Sinterklaas structureel te laten vervallen; een restant tekort in 2013 via de budgetoverheveling bij jaarrekening 2013, te dekken uit het beschikbare budget voor 2014; de huidige regeling in 2014 te beëindigen wanneer het plafond budget (van 2x Het is aan de nieuwe raad (na de verkiezingen van maart 2014) om een besluit te nemen over continuering van het gratis reizen voor 65 plussers. Op dit moment is het technisch niet mogelijk om automatisch een individuele reisbundel, voor exclusief gebruik op de stadslijnen, op de ov-chipkaart voor een 65 plusser te up-b aden. Het college wenst deze mogelijkheid technisch wel beschikbaar te hebben voor de nieuwe raad van na maart Er wordt dan ook 1. Wat is de aanleiding? De gemeente biedt haar inwoners van 65 jaar of ouder gratis reizen aan in de bussen binnen de gemeente grenzen. In januari 2011 werd deze proef met een jaar verlengd tot en met 31 december De raad heeft op 20 december 2011 de verlenging van de proef met nogmaals een jaar (tot 31 december 2012) vastgesteld. Met Arriva wordt naar het daadwerkelijk gebruik afgerekend (op basis van het in- en monitor waarin een analyse is gemaakt van het gebruik is terug te vinden in de bijlage. In de Kadernota 2013 is reeds besloten het gratis openbaar vervoer voor 65 plussers stellen. Op basis van ervaringencijfers over 2012 is de verwachting dat de werkelijke 2012 wel voldoende budget was, maar dat er voor 2013 en 2014 onvoldoende budget beschikbaar is, voor gratis openbaar vervoer 65 plus. Pagina 115 6?

2 Naast deze budgettaire aspecten zijn er nog twee beleidsontwikkelingen welke een relatie hebben met het gratis reizen, te weten: - De gemeente Dordrecht streeft er naar om mensen met een beperking zoveel mogelijk deel te laten nemen aan de samenleving. Ouderen maken nadrukkelijk deel uit van deze groep. Het "toegankelijk maken" van bushaltes voor mensen met een (tijdelijke) lichamelijke beperking past bijvoorbeeld ook in dit beleid. - Met het gratis reizen voor de 65 plussers in Dordrecht, is de verwachting dat ouderen langer gestim uleerd worden om met het reguliere openbaar vervoer te reizen. Naar verwachting maken ze hierdoor minder snel gebruik van de voorzieningen vanuit de WMO, zoals de Drechthopper. 2. Wat willen we bereiken? Het college biedt Dordtse 65 plussers het reizen op de stadslijnen gratis aan. 3. Wat gaan we daarvoor doen? Op de ov-chipkaart is het gratis reisproduct ge-upload. Hierdoor kunnen de ouderen zijn wel verplicht om in- en uit te checken. Hierdoor heeft Arriva een volledig zicht op het aantal reizen en de gereisde afstand. De resultaten hiervan zijn in de vorm van een monitor in de bijlage terug te vinden. Vervolgens brengt Arriva het verschil tussen het normale tarief en het nultarief in rekening bij de gem eente. a. Inspraak en comm unicatie b. Vervolgt raject besl uitvorm ing c. Inclusiefbeleid De verwachting is dat het aanbod om gratis te mogen reizen met het openbaar vervoer ouderen stim uleert om langer mobiel te blijven. 4. Wat m ag het kosten? Uw raad heeft besloten om voor 2013 en 2014 financiële middelen beschikbaar te over 2012 ontoereikend. Het jaarlijks verwachte exploitatie tekort is circa Het college adviseert u de huidige gratis reisregeling 65 plussers te continueren en de volgende beheersmaatregelen te treffen: het budget "gratis reizen feestdagen" op de zaterdag voor Sinterklaas Kadernota 2014 wordt voorgesteld om deze gratis reisdag op de zaterdag voor Sinterklaas structureel te laten vervallen; een restant tekort in 2013 via de budgetoverheveling bij jaarrekening 2013, te dekken uit het beschikbare budget voor 2014; de huidige regeling in 2014 te beëindigen wanneer het plafond budget (van 2x Het is aan de nieuwe raad (na de verkiezingen van maart 2014) om een besluit te nemen over continuering van het gratis reizen voor 65 plussers. Op dit moment is het technisch niet mogelijk om automatisch een individuele reisbundel voor exclusief de stadslijnen, te up-b aden. Het college wenst deze Pagina 215

3 mogelijkheid technisch wel beschikbaar te hebben voor de nieuwe gemeenteraad van na maart Er wordt dan ook voorgesteld om deze techniek te ontwikkelen voor gratis reisbudget in Alt ernati even dekking Er zijn naast het bovenstaande voorstel meerdere varianten onderzocht om versobering, conform besluit Kadernota 2013, door te voeren. Deze genieten echter niet de voorkeur van het college. variant omschrijving invoering besparing (per volledig kalender jaar ) 1 Naar 67 jaar eenvoudig 2A Dag in de week eenvoudig B Twee zomermaanden eenvoudig A 0.09/km) eenvoudig 3B eenvoudig bewerkelijk 5 Individuele reisbundel eenvoudig 6 Eenmalig extra middelen WMO eenvoudig De bovenstaande indicatieve besparingen zijn exclusief implem entatie en com municatiekosten. Variant 1: Het verhogen van de leeftijd voor deelname GOV naar 67 jaar Het gebruik van de ov-chipkaart is anoniem. Het is niet mogelijk om exact na te gaan welke leeftijdscategorie de kaart het meest gebruikt. Op basis van de landelijke bevolkingsopbouw in 2013 (cbs) is bekend dat de 65 en 66 jarigen samen 18% uitmaken van de groep jaar. De groep ouder dan 85 is relatief klein en maakt relatief weinig meer gebruik van het openbaar vervoer. Op basis van een gelijke verdeling in het gebruik van het openbaar vervoer reist deze De maatregel is eenvoudig uit te voeren. Door het stoppen met het verstrekken van het gratis reisproduct aan 65-jarigen, groeit het vanzelf in. Hierdoor is de besparing in het begin beperkt en pas volledig twee jaar na de invoering. Variant 2A: Beperking van gebruik in tijd (weekdagen) De keuze van een uit te sluiten dag of periode is arbitrair. Kijkend naar de doelgroep en de reismotieven (winkelen en m edisch) dan komt eigenlijk alleen de zondag in aanmerking. Het aantal reizen op die dag is 4% van het totaal. Dit betekent dat maximaal 4% van de derving (alles is rechtevenredig) bespaard wordt bij deze doelgroep zal deze "beperking op andere dagen (willen) compenseren. Beperking van het gebruik naar uur van de dag is ook mogelijk. De doelgroep kent in het dagelijks leven echter weinig beperkingen qua agenda en tijd. Dus zal het overgrote deel zich aanpassen. Derhalve is dit geen effectieve maatregel en het gewenste effect wordt niet bereikt. De doelgroep verschuift de reistijd naar alle waarschijnlijkheid en (mogelijk) leidt dit zelfs tot kritische bezetting van bussen. Beperking naar tijd is relatief eenvoudig in te voeren met een aanpassing van de chipkaart. Pagina 3/5

4 50/ Variant 2B: Beperking van gebruik in tijd (maanden) Beperking naar tijd is relatief eenvoudig in te voeren met een aanpassing van de chipkaart. Variant 3: Een eigen bijdrage per kilometer Nu reist de doelgroep tegen het zogenaamde "nultarief per maand van 34% verwerkt. - - per jaar. Door de vervoerder kan deze maatregel eenvoudig geëffectueerd worden. In het geval dat een eigen bijdrage wordt gevraagd, is deze aanpak vele malen eenvoudiger en simpeler uitvoerbaar dan bijvoorbeeld het vragen van een eenmalige jaarlijkse bijdrage. Dat vergt een stuk registratie en adm inistratie. Variant 4: Declaratie systeem Bij een declaratiesysteem betalen 65 plussers in eerste instantie zelf de reis. Eenmaal per jaar is het mogelijk om de kosten tot een vastgesteld bedrag te declareren bij de overheid. Door het declaratie plafond te kiezen is het m ogelijk om fors te besparen op het gratis reizen. individu maar eenm aal per jaar mag declareren). Iedere declaratie moet im mers gecontroleerd worden. De besparing is naar verwachting C ,-- per jaar. Deze variant is relatief eenvoudig in te voeren. Het inrichten van de administratie vergt wel extra inzet. Variant 5: individuele reisbundel Bij een individuele reisbundel kan in theorie eveneens iedere besparing gekozen worden. De reisbundel kan zo worden ontworpen dat deze alleen gebruikt kan worden op de stadslijnen van Dordrecht. Op dit moment is deze variant technisch nog niet mogelijk. De software aanpassing moet eerst ontwikkeld worden. Variant 6: extra middelen vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De afgelopen jaren is fors geïnvesteerd in het Toegankelijk' m aken van het reguliere openbaar vervoer voor m ensen met een beperking. Denk hierbij aan de verhoogde haltes of het nieuwe busmateriaal met een lage instap. Waarschijnlijk zijn er minder uitgaven in het WMO-vervoer als gevolg van het bestaande stimuleringsbeleid van het reguliere openbaar vervoer. Pagina 415

5 Om het gebruik van de haltes en het aangepaste busmateriaal verder te stimuleren onder Dordtenaren met een beperking kan vanuit de WMO eenmalig een bedrag van ,-- beschikbaar gesteld worden. 5. Fatale beslisdatum 6. Bij dit raadsvoorstel horen de volgende bijlagen: - ontwerp besluit - Monitor Gratis 0V 65+ Dordrecht 7. Voorstel Wij stellen u voor: 1. kennis te nemen van de 'Monitor Gratis 0V 65+ Dordrecht; 2. de huidige gratis reisregeling 65 plussers te continueren en het verwachte tekort gratis ov 65 plus" over 2013 als volgt te dekken: a. het budget "gratis reizen feestdagen' op de zaterdag voor Sinterklaas ,--) beschikbaar te stellen aan het gratis reizen 65+ in 2013; b. een restant tekort in 2013 via de budgetoverheveling bij jaarrekening 2013, te dekken uit het beschikbare budget voor 2014; c. de huidige regeling in 2014 te beëindigen wanneer het beschikbaar gestelde plafond budget besteed is; 3. voor 2014 een individuele reisbundel voor op de ov-chipkaart technisch te ontwikkelen (voor exclusief de stadslijnen). De ontwikkelkosten (schatting komen ten laste van het beschikbare budget Gratis openbaar vervoer Het college van Burgemeester en Wethouders van Dordrecht J de secretaris d 1 B r o k r M.M. van der Kraan Pagina 515