DORDRECHT. Gemeentebestuur Spuiboulevard GR DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad

Transcriptie

1 DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard GR DORDRECHT Datum Begrotingsprogramma Betreft 18 november 2014 Verkeer en vervoer Gratis openbaar vervoer senioren Van maart 2011 groeide de groep 65 plussers in 27 maanden met Dordtenaren, wat gelijk staat aan een gemiddelde van circa 600 senioren per jaar). In de periode van mei 2013 tot oktober 2014 is deze groei groter geworden. In deze 18 maanden werd de gemiddelde groei gemiddeld circa 762 senioren per jaar. De ervaring leert tevens dat met name de "jonge" 65 plussers frequent gebruik maken van de regeling. Pagina 1/5

2 In vergelijking met de rapportages 2011 en 2012 neemt het aantal unieke gebruikte chipkaarten per maand dan ook toe van onder de (2011) naar boven de (2012) tot boven de (2013). Het totaal aantal gebruikte chipkaarten groeit van circa in 2012 naar in De verwachting is dat de groep 65 plussers blijft groeien en dat deze ook frequenter van de reisregeling gebruik blijft maken. Op basis van de gerealiseerde derving (rode lijn) is een trendlijn toegevoegd naar december Figuur 1: trendontwikkeling van de maandelijkse kosten Uit de hierboven afgebeelde grafiek wordt duidelijk dat de verwachte derving in 2015 en 2016 verder toeneemt (gemiddelde in 2015 naar circa , en in 2016 richting ,-. Ter vergelijking; in 2012 was dit nog , en in 2013 circa , per maand). Nog los van de vraag of de groei inderdaad een lineair beeld gaat weergeven (of afvlakt), het gebruik van de regeling blijft groeien. 1.2 Politiek Akkoord Na de gemeenteraadsverkiezingen jl. werd in mei 2014 het Politiek Akkoord vastgesteld. In het akkoord zijn afspraken gemaakt over continueren van het gratis openbaar vervoer voor 65 plussers. Politiek Akkoord, Gratis OV Wij maken een afspraak voor de komende vier jaar om het openbaar vervoer in de stad voor 65 plussers gratis te houden. We gaan niet voor een open einderegeling, maar maximeren de jaarlijkse kosten op euro. We bekijken of het mogelijk is de leeftijd van de doelgroep mee te laten groeien met de pensioengerechtigde leeftijd. In dit raadsvoorstel wordt het besluit uit het Politiek Akkoord om het gratis reizen voor 65 plussers (GOV65) te continueren verder uitgewerkt. Pagina 2/5

3 2. Wat willen we bereiken? 2.1 Beleidsmatige doelstelling Met het gratis reizen worden verschillende doelen worden bereikt. In eerste instantie wordt ingezet op Vervoersbeleid. Met het gratis reizen wordt er ook meer van het openbaar vervoer gebruik gemaakt, dan wanneer de reguliere prijs moet worden betaald. Doordat de doelgroep verplicht reist met de ov-chipkaart en hierdoor met de kaart vertrouwt is, is de stap om met Waterbus of trein te reizen kleiner. Naast vervoersbeleid wordt ook Inkomensbeleid/ Minima beleid genoemd. Het gratis aanbieden van een product is een vorm van financiële ondersteuning van een vastgestelde doelgroep (in dit geval de 65 plussers). Met het GOV wordt de drempel om betrokken te blijven bij maatschappelijke en sociale activiteiten kleiner. Op dit moment is het gratis openbaar vervoer echter leeftijd gebonden en niet inkomensafhankelijk. De vraag of één van deze doelen zijn bereikt, is niet vast te stellen. Wel mag worden verwacht dat het gratis reizen positief bijdraagt aan beide genoemde doelen. 2.2 Financieel kader Als gevolg van de groei van het aantal 65 plussers past de huidige regeling met Arriva niet meer binnen de financiële afspraken uit het Politiek Akkoord. Geadviseerd wordt om de regeling zo vorm te geven dat recht wordt gedaan aan: - het behouden van de tevredenheid van de gebruikers van de regeling; - de financiële kaders vanuit het Politiek Akkoord (jaarlijks ,--). 3. Wat gaan we daarvoor doen? 3.1. bouwstenen in afbakening van de reisregeling Op de bestaande regeling zijn verschillende mogelijkheden om de regeling af te bakenen. De volgende bouwstenen zijn onderzocht en besproken met Arriva: - kleinere doelgroep (van 65 naar 67); - verkleinen reikwijdte (minder bussen gratis); - aanpassen tijdsperiode (bijvoorbeeld alleen in het weekend); - eigen bijdrage (eenmalig of korting); - eenmalig budget (per jaar); - regeling eerder beëindigen. Het inperken van stadslijnen of bijvoorbeeld weekenden is niet of tegen hoge kosten realiseerbaar. De aanpassing van de regeling moet gevonden worden in een eigen bijdrage, een kleinere doelgroep of het eerder (in 2018) beëindigingen van de regeling. Het verstrekken van een eenmalig reisbudget is (ongeacht de vervoerder) is ook een serieus besproken optie. Een kenmerk van deze optie is dat het reisbudget in het gehele openbaar vervoer systeem gebruik kan worden. De criteria in de afweging om tot een aanpassingen te komen zijn: - aansluiten bij het politiek akkoord; - de regeling moet helder, logisch blijven voorstel van Arriva Met Arriva is gestudeerd op een regeling die gunstig is voor senioren, maar dat de gemeente niet meer risico loopt op budgetoverschrijdingen. In het voorstel van Arriva blijft de regeling gelijk, met twee aanpassingen: - De gemeente Dordrecht draagt jaarlijks een vast bedrag van , bij, aan de regeling. Dit wordt achteraf niet meer verrekend met het daadwerkelijk gebruik. - Arriva mag bij de doelgroep (65 plussers) servicekosten in rekening brengen (jaarlijks 12,50). Pagina 3/5

4 a. Inspraak en communicatie De aanpassing van de regeling wordt breed gecommuniceerd naar de huidige doelgroep. De communicatie wordt als volgt opgebouwd. De gemeente communiceert breed de aanpassing van de regeling. Zij draagt uit dat zij de regeling als dusdanig inkoopt bij Arriva. Deze communicatie vindt plaats via de website en een directmailing. Omdat niet bekend is wie van de doelgroep ook daadwerkelijk gebruik maakt van het gratis reizen (privacy regelgeving), wordt de gehele doelgroep (circa Dordtenaren) aangeschreven. Arriva zal vervolgens in haar communicatie aangeven op welke wijze de doelgroep de kaart voor 2015 kan activeren en de servicekosten kan betalen. b. Vervolgtraject besluitvorming Op 12 november jl. is de begroting 2015 in de raad vastgesteld. Hierbij is 4x ,-- voor de periode beschikbaar gesteld. Op basis van het voorliggende voorstel zal het college Arriva opdracht geven voor het uitvoeren van de voorgestelde regeling voor de periode november 2018 (einde van de huidige concessie). De budgetoverschrijding over 2014 wordt u ter besluitvorming aangeboden in jaarrekening c. Inclusiefbeleid De afgelopen 10 jaar is er fors geïnvesteerd in de toegankelijkheid van busmaterieel en de bushaltes voor minder validen. Vrijwel alle haltes in de Drechtsteden aan de drukke buslijnen zijn aangepast. Denk hierbij een goede instap bij de bus, reisinformatie en de zitplaatsen. Naast dit raadsvoorstel wordt gewerkt aan een Pilot tussen de Arriva en de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD). Deze pilot is er op gericht om een deel van de licht geïndiceerde of niet geïndiceerde maar wel 75 plus, uit de Drechthopper en in het reguliere openbaar vervoer te bewegen. 4. Wat mag het kosten? 4.1 Dekking 2013 en 2014 In de kadernota 2013 is budget voor de reisregeling voor 2013 en 2014 beschikbaar gesteld. Tevens is een restantbudget a , overgeheveld naar het Gratis OV65+. Tabel 2: Overzicht dekking en kosten over 2013 en 2014 (Inclusief een prognose van de kosten voor de maanden november en december 2014) Dekking Budget Kosten Saldo Jaar Jaar Overheveling restant Eenmalige kosten verlengen totaal In het raadsvoorstel van 2013 is afgesproken dat de regeling wordt beëindigd wanneer het beschikbare budget is uitgeput. Begin 2014 werd duidelijk,dat het beëindigen van de regeling medio juni 2014 moest worden doorgevoerd. Echter rond deze periode is ook het huidige Politiek Akkoord vastgesteld door de Raad. In dit Pagina 4/5

5 Politiek Akkoord wordt ingezet op het continueren van deze regeling. Om de regeling niet eerst tijdelijk stop te zetten, om vervolgens weer op te starten is besloten om de regeling te continueren. Voorgesteld wordt de extra kosten over 2013 en 2014 te verwerken in de jaarrekening dekking Voor 2015 tot en met 2018 is ,- beschikbaar gesteld in begroting In de nieuwe afspraken met Arriva wordt er op gestuurd dat er, zonder bestuurlijke goedkeuring geen budgetoverschrijding kan plaatsvinden. 5. Fatale beslisdatum 31 december Bij dit raadsvoorstel horen de volgende bijlagen: - ontwerp besluit; - bijlage 1: Onderzoek Grontmij Gebruik GOV65 plus 2013; - bijlage 2: Offerte Arriva GOV Voorstel In het Politiek Akkoord is afgesproken de komende vier jaar het openbaar vervoer in de stad voor 65 plussers gratis te houden. Het college gaat niet voor een open einderegeling, maar maximeren de jaarlijkse kosten op ,. Het daadwerkelijk gratis reizen en het afgesproken plafond budget is niet verenigbaar. In de afweging van de versobering van de regeling wordt voorgesteld om niet achteraf de daadwerkelijk gereisde kilometers met Arriva te verrekenen, maar hierover vooraf afspraken te maken. Wij stellen u voor het financieel tekort over 2014 a circa , te betrekken bij de behandeling van de jaarrekening Pagina 5/5