Voorgesteld besluit - in te stemmen met het indienen van een aanvraag MAU bij de Toetsingscommissie WWB.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel jaar stuknr. Raad categorie/agendanr. stuknr. B. en W RA B 5 12/279 Onderwerp: Aanvraag Meerjarige aanvullende Uitkering Portefeuillehouder: H.G. Jumelet Participatie Kwaliteit Werk & Participatie E. Bos/N. Klavers, telefoon ((0591) ) Aan de gemeenteraad Voorgesteld besluit - in te stemmen met het indienen van een aanvraag MAU bij de Toetsingscommissie WWB. Samenvatting De gemeente Emmen heeft sinds 2009 te maken met een tekort op het inkomensdeel WWB. Over 2010 heeft de gemeente Emmen een aanvraag voor een incidentele aanvullende uitkering (IAU) aangevraagd. Deze aanvraag is door het Ministerie toegekend. Over 2011 wordt wederom een IAU aangevraagd. Als een gemeente gedurende drie achtereenvolgende jaren een tekort op het WWB Inkomensdeel heeft, kan onder voorwaarden aanspraak gemaakt worden op een Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU). De MAU is in essentie bedoeld voor een gemeente die als gevolg van een verdeelstoornis meerjarig tekort komt op haar budget (Inkomensdeel WWB) op grond van artikel 69 van de WWB (de gebundelde uitkering voor inkomensvoorzieningen). Van een verdeelstoornis is sprake indien het verdeelmodel in de specifieke situatie van een gemeente zodanig niet goed functioneert dat de gemeente niet de uitkering ontvangt die zij objectief bezien nodig zou hebben om de wet juist uit te voeren. Van een meerjarig tekort is sprake indien in elk van de drie kalenderjaren voorafgaande aan het kalenderjaar waarin het verzoek wordt ingediend de netto uitkeringslasten (d.w.z. het saldo van uitgaven en ontvangsten resp. lasten en baten) het toegekende budget voor de gebundelde uitkering voor inkomensvoorzieningen als bedoeld in artikel 69 van de WWB met een vastgesteld minimum percentage overstijgen en het aannemelijk is dat dit tekort ook aan de orde zal zijn in het jaar waarin het verzoek wordt ingediend en de twee daarop volgende kalenderjaren. De gemeente Emmen had over het jaar 2009 een tekort van 9,7%, over het jaar 2010 een tekort van 24,0% en over het jaar 2011 een tekort van 17,8%. Hiermee wordt voldaan aan het eerste vereiste van de MAU, namelijk de laatste 3 jaar een tekort dat hoger is dan een vast gesteld percentage. Het tweede vereiste betreft een meerjarig tekort. Door recente ontwikkelingen en gewijzigde inzichten is een nieuwe prognose van het resultaat op het inkomensdeel noodzakelijk. Ten opzichte van de kadernota 2011 zijn dit: Transitie WSW; In- en uitvoering huishoudtoets met ingang van 1 januari 2012; Implementatie Wet Werken naar Vermogen; loondispensatie Landelijke verwachtingen volume ontwikkeling; Nieuwe verdeelsystematiek macro-budget Inkomensdeel; Nieuwe werkloosheidsprognoses Cbs. Hierbij merken we op dat, o.a. door het ontbreken van ervaringscijfers, de prognose gebaseerd is op een aantal (onzekere) aannames en ontwikkelingen. Door deze gewijzigde inzichten zijn we gaan voldoen aan de vereisten van de MAU. Bij de aanvraag van de MAU moet aan een aantal strikte voorwaarden worden voldaan. Die gelden bijvoorbeeld voor de oorzaak van het tekort en de onderbouwing daarvan, maar ook de indieningstermijn en de combinatie met de IAU. Op het moment dat een gemeente een meerjarig tekort heeft, dan moet deze gemeente eerst een MAU-aanvraag indienen. Dient een gemeente geen aanvraag voor een MAU in, dan vervalt ook een eventueel recht op een IAU. Dit betekent dat de gemeente Emmen een MAU in moet dienen, wil zij, indien nodig, in aanmerking komen voor een IAU Daarnaast is een eis voor het indienen van de aanvraag dat de gemeenteraad instemt met het indienen van het verzoek voor een meerjarige aanvullende uitkering door het college. Het verzoek dient door de Toetsingscommissie WWB te zijn ontvangen in de periode van 1 januari tot en met 31 maart Er is sprake van een fatale termijn. Gezien deze fatale termijn is het noodzakelijk dat besluitvorming door uw raad voor deze termijn plaatsvindt.

2 -2- Bijlagen: 1 Stukken ter inzage:

3 -3- jaar stuknr. Raad categorie/agendanr. stuknr. B. en W RA B 5 12/ Aanleiding voor het voorstel De gemeente Emmen heeft sinds 2009 te maken met een tekort op het inkomensdeel WWB. Over 2010 heeft de gemeente Emmen een aanvraag voor een incidentele aanvullende uitkering (IAU) aangevraagd. De IAU is een aanvullende uitkering om incidentele tekorten op het Inkomensdeel op te vangen. Het tekort moet dan minimaal 10% zijn. Een tekort dat lager is dan 10% is voor risico van de gemeenten. De IAU heeft betrekking op één jaar en wordt achteraf aangevraagd. Deze aanvraag is door het Ministerie toegekend. Over 2011 wordt wederom een IAU aangevraagd. Als een gemeente gedurende drie achtereenvolgende jaren een tekort op het WWB Inkomensdeel heeft, kan onder voorwaarden aanspraak gemaakt worden op een Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU). De MAU is in essentie bedoeld voor een gemeente die als gevolg van een verdeelstoornis meerjarig tekort komt op haar budget (Inkomensdeel WWB) op grond van artikel 69 van de WWB (de gebundelde uitkering voor inkomensvoorzieningen). Van een verdeelstoornis is sprake indien het verdeelmodel in de specifieke situatie van een gemeente zodanig niet goed functioneert dat de gemeente niet de uitkering ontvangt die zij objectief bezien nodig zou hebben om de wet juist uit te voeren. Van een meerjarig tekort is sprake indien in elk van de drie kalenderjaren voorafgaande aan het kalenderjaar waarin het verzoek wordt ingediend de netto uitkeringslasten (d.w.z. het saldo van uitgaven en ontvangsten resp. lasten en baten) het toegekende budget voor de gebundelde uitkering voor inkomensvoorzieningen als bedoeld in artikel 69 van de WWB met een vastgesteld minimum percentage overstijgen en het aannemelijk is dat dit tekort ook aan de orde zal zijn in het jaar waarin het verzoek wordt ingediend en de twee daarop volgende kalenderjaren. De gemeente Emmen had over het jaar 2009 een tekort van 9,7%, over het jaar 2010 een tekort van 24,0% en over het jaar 2011 een tekort van 17,8%. Hiermee wordt voldaan aan het eerste vereiste van de MAU, namelijk de laatste 3 jaar een tekort dat hoger is dan een vast gesteld percentage. Het tweede vereiste betreft een meerjarig tekort. Door recente ontwikkelingen en gewijzigde inzichten is een nieuwe prognose van het resultaat op het inkomensdeel noodzakelijk. Ten opzichte van de kadernota 2011 zijn dit: Transitie WSW; In- en uitvoering huishoudtoets met ingang van 1 januari 2012; Implementatie Wet Werken naar Vermogen; loondispensatie Landelijke verwachtingen volume ontwikkeling; Nieuwe verdeelsystematiek macro-budget Inkomensdeel; Nieuwe werkloosheidsprognoses Cbs VOLUME WWB EMMEN - periode Kadernota 2011 Prognose MAU De jaren geven de volumecijfers weer van van het jaar. Hierbij merken we op dat, o.a. door het ontbreken van ervaringscijfers, de prognose gebaseerd is op een aantal (onzekere) aannames en ontwikkelingen. Door deze gewijzigde inzichten zijn we gaan voldoen aan de vereisten van de MAU. Bij de aanvraag van de MAU moet aan een aantal strikte voorwaarden worden voldaan. Die gelden bijvoorbeeld voor de oorzaak van het tekort en de onderbouwing daarvan, maar ook de indieningstermijn en de combinatie met de IAU.

4 -4- Daarnaast is een eis voor het indienen van de aanvraag dat de gemeenteraad instemt met het indienen van het verzoek voor een meerjarige aanvullende uitkering door het college. Het verzoek dient door de Toetsingscommissie WWB te zijn ontvangen in de periode van 1 januari tot en met 31 maart Er is sprake van een fatale termijn. Gezien deze fatale termijn is het noodzakelijk dat besluitvorming door uw raad voor deze termijn plaatsvindt. Dit betekent dat dit voorstel behandeld dient te zijn in de gemeenteraad van 29 maart. 2. Argumentatie/beoogd effect Het aanvragen van een MAU heeft enkele voordelen ten opzichte van het aanvragen van een IAU. Zo moet een IAU jaarlijks worden aangevraagd en de MAU eens per 3 jaar. Daarnaast is het eigen risicodeel van het tekort lager dan bij de IAU. Bij het indienen van een aanvraag voor de IAU is de relatie met de MAU relevant. Op het moment dat een gemeente een meerjarig tekort heeft, dan moet deze gemeente eerst een MAU-aanvraag indienen. Dient een gemeente geen aanvraag voor een MAU in, dan vervalt ook een eventueel recht op een IAU. Dit betekent dat de gemeente Emmen een MAU in moet dienen, wil zij, indien nodig, in aanmerking komen voor een IAU Van een meerjarig tekort is sprake als de netto uitkeringslasten de drie jaren voor het kalenderjaar waarin de MAU wordt aangevraagd het Inkomensdeel met een bepaald percentage overstijgen. Ook moet aannemelijk zijn dat de komende jaren het tekort aanzienlijk is. Een MAU wordt namelijk toegekend voor de jaren 2012 tot en met Voor de MAU zijn zowel de periode als de periode relevant. De jaarschijven 2015 en 2016 worden in de kadernota 2012 uitgewerkt. Hieronder is de prognose voor de komende jaren op hoofdlijnen weergegeven. Het resultaat betreft het netto resultaat. Voor de volledige inhoud verwijzen we naar bijlage 3. PROGNOSE NETTO RESULTAAT Inkomsten Uitgaven Resultaat Resultaat % -10,4% -7,5% -6,6% Meerjarig gaat het scenariomodel uit van een tekort, waarmee aan het 2e criteria van de MAU is voldaan. De uitgangspunten (zie bijlage 3) van de prognoses worden de komende tijd uitgebreid besproken, zodat richting kadernota met een bijgewerkt en aangepast model gewerkt kan gaan worden. Indien het scenario voor 2012 werkelijkheid wordt, kan een IAU 2012 (in 2013) aangevraagd worden. Zonder een aanvraag MAU wordt een IAU niet in behandeling genomen (advies ingewonnen bij Ray Geerling). Ray Geerling is een autoriteit op het gebied van sociale zekerheid. PROGNOSE RESULTAAT Resultaat inkomsten V V V Resultaat uitgaven N N N Verschil meerj.begr. N N N IAU MAU V Ja? Op dit moment is het nog niet duidelijk voor welke bijdrage Emmen mogelijk in aanmerking kan komen. Een mogelijke bijdrage MAU is afhankelijk van welk deel van het tekort door een verdeelstoornis wordt veroorzaakt en welk deel door eigen uitvoering en beleid wordt veroorzaakt. In de kadernota 2012 wordt een mogelijke bijdrage vanuit de MAU uitgewerkt. Eigen bijdrage gemeente: Het vastgestelde feitelijk tekort wordt verminderd met een gedifferentieerde eigen bijdrage. De gemeentelijke eigen bijdrage is deels afhankelijk van de mate waarin het tekort van een gemeente veroorzaakt wordt door verdeelstoornissen dan wel het beleid en de uitvoering van de gemeente, en wordt deels bepaald in de Regeling WWB. De eigen bijdrage wordt berekend over het aan de gemeente toegekende budget over het betreffende jaar Eerste deel eigen bijdrage De Toetsingscommissie WWB stelt een deel van de eigen bijdrage als volgt vast: 2,5%, indien aangenomen kan worden dat het meerjarige tekort (nagenoeg) volledig het gevolg is van (exact geduide) verdeelstoornissen; van het toegekende jaarbudget 5%, indien aangenomen kan worden dat het meerjarige tekort het gevolg is van een combinatie van verdeelstoornissen en gemeentelijke uitvoering; 7,5% aangenomen kan worden dat de uitvoering de belangrijkste veroorzaker is van het meerjarige tekort. Tweede deel eigen bijdrage Het door de Toetsingscommissie WWB vastgestelde percentage wordt verhoogd met het in de Regeling WWB vastgelegde percentage in verband met het bandbreedte-effect. Voor 2009 is dit percentage bepaald op 4,3%, en voor zowel 2010 als 2011 op 4,2%. Bij de berekening van de MAU-uitkering over deze jaren zal hiermee rekening gehouden worden. Voor uitkeringen vanaf 2012 geldt dit percentage niet meer. Nee Ja? Nee Ja?

5 -5- Deze berekeningswijze kan ertoe leiden dat over een jaar geen uitkering wordt uitgekeerd omdat het feitelijk tekort niet boven de vastgestelde eigen bijdrage komt. Dit kan over 2012 bijvoorbeeld aan de orde zijn indien het feitelijk tekort van een gemeente op 3,5% wordt vastgesteld en de door de minister van SZW afgegeven fase-1 beschikking gebaseerd is op de conclusie dat het meerjarige tekort het gevolg is van een combinatie van verdeelstoornissen en gemeentelijk beleid en uitvoering. Maximering eigen bijdrage Het door de Toetsingscommissie WWB vastgestelde percentage en het in de Regeling WWB vastgelegde percentage, kunnen tezamen niet meer bedragen dan 10% van het toegekende jaarbudget voor de gebundelde uitkering als bedoeld in artikel 69 van de WWB. 3. Relatie met bestaand beleid/eerder genomen besluiten N.v.t. 4. Afstemming met externe partijen/communicatie n.v.t. 5. Financiële consequenties/voorgestelde dekking n.v.t Een concept-besluit is bijgevoegd. Emmen, 13 maart Burgemeester en wethouders van Emmen, de secretaris, de burgemeester, A.J. Mewe C. Bijl

6 -6- jaar stuknr. Raad categorie/agendanr. stuknr. B. en W RA B 5 12/279 Raadsbesluit De raad van de gemeente Emmen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 maart 2012, nummer: 12/279; b e s l u i t : 1. In te stemmen met het indienen van een aanvraag MAU bij de Toetsingscommissie WWB. Vastgesteld in de openbare vergadering van 29 maart de griffier, de voorzitter, H.D. Werkman C. Bijl