17R7254 Inboeknummer 17bst00643 B&W beslisdatum 09 mei 2017 Dossiernummer

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Raadsnummer 17R7254 Inboeknummer 17bst00643 B&W beslisdatum 09 mei 2017 Dossiernummer Raads informatiebrief Onderwerp: Evaluatie pilot late nachtnetbussen Brabant. Inleiding In december 2015 is de pilot met late nachtnetbussen ( uur) gestart. Deze pilot geeft invulling aan de door Provinciale Staten geuitte, en door verschillende gemeenteraden ondersteunde wens, om te bezien of een nachtbus een haalbaar alternatief kan zijn voor de vervallende late nachttrein. De in 2015 opgestelde businesscase daarvoor was positief. Vervolgens is met de pilot nachtbussen gestart. Vervoerder Arriva voert de pilot sinds december 2015 uit. In de uitvoeringovereenkomst met de vervoerder zijn de volgende doelen voor de pilot opgenomen: 1. Doel van de Pilot is om binnen drie jaar veilig, betrouwbaar en betaalbaar nachtelijk vervoer per bus te realiseren voor reizigers op de verbindingen tussen de Randstad en Brabant en tussen de gemeenten, in aansluiting op het nachtelijk vervoer per trein, op vrijdag- en zaterdagavond tussen 2:00 uur en 4:00 uur. 2. In dit kader streven Partijen naar volledig kostendekkende exploitatie van dit vervoer. Onderdeel van de pilot is een tussentijdse evaluatie. De resultaten daarvan zijn nu bekend en beoordeeld. Uit deze evaluatie blijkt dat de doelstellingen van de pilot niet worden gehaald. Het ontbreekt aan voldoende vervoersvraag, als ook aan een perspectief daarop gericht op een kostendekkende exploitatie. De samenwerkende partijen (provincie Noord-Brabant, de gemeenten, s- Hertogenbosch, Tilburg, Breda, Dordrecht, Eindhoven en vervoerder Arriva) hebben daarom besloten voortijdig met de pilot te stoppen. Het Reizigersoverleg Brabant ondersteunt dit besluit. Met deze informatiebrief wordt u over de inhoud en achtergronden van dit besluit op de hoogte gebracht. Actueel maatschappelijk onderwerp/probleem Coalitieafspraak X Motie/amendement/toezegging Anders, namelijk

2 Besluit van college van burgemeester en wethouders 1. Kennis nemen van de tussentijdse evaluatie Nachtnet. 2. Kennis nemen van het advies van het Reizigersoverleg Brabant (ROB). 3. Besluiten om: a. de pilot voortijdig te stoppen; b. de nachtbussen Tilburg Waalwijk Den Bosch te handhaven en op te nemen in de concessie Oost-Brabant als Nightliner. 1 Argumenten 1.1 Een tussentijdse evaluatie is opgenomen in de uitvoeringsovereenkomst tussen Arriva en de provincie. De gesloten overeenkomst geeft voldoende ruimte om de pilot aan te passen of tussentijds stop te zetten: (artikel 11.4 van de overeenkomst:) Partijen kunnen, mede op basis van het tussentijdse evaluatierapport, besluiten om de Pilot deels, gewijzigd of niet voort te zetten. 2.1 Bij relevante veranderingen in de dienstuitvoering dient de vervoerder een advies te vragen aan het Reizigersoverleg Brabant (ROB). Op basis van de evaluatieresultaten stemt het ROB in met het stoppen van de pilot. 3.1 Het ontbreken van vervoermarkt en het ontbreken van een gezond perspectief leiden tot het voorstel om de pilot voortijdig te stoppen in De Pilot is gestart met de verwachting dat binnen drie jaar 40% van de nachtelijke treinreizigers gebruik zouden gaan maken van het Nachtnet. Daarbij zijn voor de eerste drie jaar middelen ter beschikking gesteld door de provincie en de betrokken gemeenten ter dekking van de aanloopkosten. De werkelijke migratie nachttrein -> nachtbus is geen 40% maar slechts 16,5 %. Er is een duidelijke relatie met evenementen. Een kortstondige piek in gebruik is er op zaterdag tijdens carnaval. Op zaterdag worden gemiddeld 265 klanten vervoerd, op vrijdag 150 (waarbij in de businesscase gerekend werd op 530 reizigers per nacht in 2016, respectievelijk 600 in 2017, 670 in 2018 en 740 in 2019). Er is totaal in 2016 voor ca ,- gerichte marketing gevoerd op uitgaanspubliek via flyers en social advertising via Facebook. Ook zijn in horecagelegenheden infopanels opgehangen. Gestart is met losse kaartverkoop. Het gebruik van de ov-chipkaart is versneld ingevoerd per maart In aanvulling op de marketing en communicatie wordt geen oplossing gezien om de gestelde doelen te bereiken. Aanvullende informatie is opgenomen in de door de provincie opgestelde Kernboodschap voor provinciale staten en gemeenteraden (zie bijlage). 3.2 Ook een alternatieve uitvoering van het late nachtnet bus leidt niet tot een positief perspectief voor de pilot. Een alternatief is het aanpassen van het aanbod op de aanwezige vraag. Concreet zou dit betekenen dat gestopt wordt met het aanbieden van nachtlijnen op vrijdag en het aantal ritten op zaterdag wordt gereduceerd. Dit is om twee redenen niet wenselijk: allereerst wordt de oorspronkelijke doelstelling van de pilot hiermee losgelaten waarmee de zuiverheid van de pilot in het geding komt. Ten tweede heeft Arriva aangegeven dat ook bij een dergelijke aanpassing er geen sprake is van een kostendekkend nachtnet na

3 afloop van de pilotperiode. Hierbij gaat men er vanuit dat de overheidsbijdrage aan de pilot gelijk blijft bij een aangepast aanbod. 3.3 De positieve onderdelen van de pilot traject Tilburg- s-hertogenbosch - kunnen worden ondergebracht binnen de bestaande concessiestructuur. Uit de evaluatie blijkt dat een kostendekkend nachtnet als geheel niet realistisch is. Dit omdat de totale vraag erg beperkt is. De lijn Tilburg-Waalwijk-Den Bosch heeft evenwel wel voldoende potentie. Het voorstel vat deze elementen goed samen: het stoppen van de pilot voorkomt blijven inzetten van maatschappelijke middelen (en middelen vanuit Arriva) die niet in verhouding staan tot de vraag waarin ze moeten voorzien. Tegelijk wordt het goede uit de pilot ondergebracht in de bestaande structuur waardoor deze de pilot status ontstijgt. In die bestaande constructie, dus via de tactisch ontwikkelteams, bestaat eveneens de mogelijkheid nieuwe nachtlijnen die mogelijk potentie hebben te onderzoeken. De pilot heeft die flexibiliteit niet. 3.4 De bevindingen zijn besproken met de betreffende gemeenten ( s-hertogenbosch, Tilburg, Breda, Dordrecht Eindhoven), vervoerder Arriva, ROB en de provincie. De evaluatieresultaten zijn met alle betrokken partners besproken. Ook is het Reizigersoverleg Brabant geconsulteerd. Allen komen tot gelijkluidende conclusies. 2 Kosten De jaarlijkse kosten voor de pilot Nachtnet werden bij aanvang geschat op ,- per jaar. Doel was om na drie jaar kostendekkend te kunnen opereren, Voor deze periode hebben de samenwerkende overheden in totaal ,- ter beschikking gesteld: ,- voor het eerste jaar, ,- voor het tweede jaar en ,- voor het derde jaar. De kosten voor de gemeente Eindhoven bedroegen in Voor heel 2017 zijn deze ,-. Voor 2018 was een Eindhovense bijdrage voorzien van 5.000,-. Bij het stopzetten van het de pilot vloeien, na de zakelijke afronding daarvan, niet bestede middelen over 2017 naar rato terug naar de gemeenten en provincie. 3 Planning en uitvoering Het eindigen van de late nachtbusdiensten is met dit besluit voorzien op 1 juli Ter inzage gelegde stukken - Rapportage evaluatie Nachtnet Arriva - Advies aanpassing nachtvervoer ROB Burgemeester en wethouders van Eindhoven, secretaris

4 Bijlage: Kernboodschap voor statenmededeling en raadsinformatiebrief In december 2015 is de Pilot Nachtnet gestart met als doel om binnen drie jaar te komen tot een betaalbaar, betrouwbaar en veilig nachtelijk vervoer per bus tussen de Randstad en Brabant, op vrijdag en zaterdag tussen 02:00 en 04:00 uur. Doelstelling Pilot In de overeenkomst zijn de volgende doelstellingen voor de pilot genoemd: 3. Doel van de Pilot is om binnen drie jaar veilig, betrouwbaar en betaalbaar nachtelijk vervoer per bus te realiseren voor reizigers op de verbindingen tussen de Randstad en Brabant en tussen de gemeenten, in aansluiting op het nachtelijk vervoer per trein, op vrijdag- en zaterdagavond tussen 2:00 uur en 4:00 uur. 4. In dit kader streven Partijen naar volledig kostendekkende exploitatie van dit vervoer. De eerste doelstelling heeft als bouwstenen de verbindingen: tussen de Randstad en Brabant en tussen de gemeenten, en de tijdstippen: op vrijdag- en zaterdagavond tussen 2:00 uur en 4:00 uur. Verbindingen Het doel om reizigers vanuit de Randstad in de nachten thuis te kunnen laten komen wordt beperkt gerealiseerd. Van het aantal reizigers dat gebruikt maakt van de Pilot is het aandeel dat van en naar de Randstad komt / gaat relatief beperkt. De hoofdmoot van de instappers doen dat in Tilburg en Den Bosch. Vrijdag- en zaterdagavond Er is een groot verschil in aantallen reizigers tussen de vrijdag- en zaterdagavond. Grofweg kan gesteld worden dat de vraag op vrijdag de helft is van de zaterdag (let op de schaal van de grafieken: de verdeling over het jaar is vrijwel gelijk maar de aantallen verschillen aanzienlijk).

5 Kostendekkendheid exploitatie De Pilot is gestart met de verwachting dat binnen drie jaar 40% van de nachtelijke treinreizigers gebruik zouden gaan maken van het Nachtnet. Daarbij zijn voor de eerste drie jaar middelen ter beschikking gesteld door de provincie Noord-Brabant en de betrokken gemeenten ter dekking van de aanloopkosten. Wanneer de daadwerkelijke cijfers worden bezien ontstaat het volgende beeld (zie grafiek: aantallen instappers over 2016). De kortstondige piek is de zaterdag tijdens carnaval. Bevindingen algemeen Uit deze evaluatie blijkt dat de doelstellingen van de pilot niet worden gehaald: de verbinding in de nachten van de weekenden tussen Brabant en de Randstad kent een zeer beperkte vraag en het zicht op een dienst die op termijn zonder overheidsbijdrage kan worden geëxploiteerd ontbreekt. Het aantal reizigers blijft hiervoor te ver achter bij de verwachting en wat benodigd is om de relatief dure oplossing die het rijden van nachtlijnen is: er zijn veel bussen nodig om de ritten te rijden. Arriva stelt dat De pilot in huidige vorm niet meer te verantwoorden is vanuit mobiliteit-, bereikbaarheids- of milieudoelstellingen. Daaraan voegt Arriva toe dat het zelfs met een aanpassing van de pilot, waarbij het aanbod zeer wordt gereduceerd, er geen zicht op een financieel verantwoorde exploitatie na drie jaar is. Op de individuele lijn Tilburg-Waalwijk-Den Bosch is het aantal reizigers naar de mening van Arriva voldoende om deze in stand te houden. Ook ziet men potentie in een te exploiteren nachtlijn van Breda via Dongen naar Tilburg. Deze laatste lijn maakt echter geen deel uit van de pilot. Deze bevindingen zijn besproken tussen de vervoerder, betreffende gemeenten, ROB en provincie. Alle partijen zijn het eens met de conclusie uit de evaluatie. Daarom hebben de betrokken bestuurders in gezamenlijkheid besloten de Pilot Nachtnet per 1 juli 2017 te beëindigen en de lijn tussen Tilburg en Den Bosch onder te brengen in de concessie Oost-Brabant.