Khandekar - Stadsontwerp en landschapsarchitectuur bv stedenbouwkundige uitwerking juni 2006 concept M A A S T E R R A S SPOORZONE DRECHTSTEDEN
Gemeente Dordrecht Arjen Baan (projectmanager) Madelon Soeteman (projectsecretaris) Wim Worm+ (stedenbouw) Saskia van Walwijk (planologie) Gert Slager (verkeer) Bas Robbemond (planeconomie) Linde de Jong ( communicatie) Moniek van Herk (communicatie) Ronald Kooman (milieu en externe veiligheid) Gemeente Zwijndrecht André Seip (beleid en strategie) Jaap de Jong (beleid en strategie) Pierre van Bekkum (planeconomie) Gerard Timmerman (communicatie) Lydia Hertogh (verkeer) Paul de Gooijer (ruimtelijke ontwikkeling) Wim Cats (milieu) Bureau Drechtsteden Luc Verschueren Marlies de Waard (beleid) Khandekar Stadsontwerp en landschapsarchitectuur bv Shyam Khandekar Hankie Hol Dorothea Rana Maite Vos Ecorys-Kolpron Nico Harkes Herman Gelauff
Inhoudsopgave Inleiding 7 Voorbeelduitwerking blokken 106 Maasterras - Poort van de Randstad 9 Masterplan 11 Ligging plangebied 12 Milieu 16 Hoogteverschillen 18 Zichtlijnen 22 Station Dordrecht en Zwijndrecht 26 Masterplan 28 Beslispunten 30 Stedenbouwkundig plan 33 Stedenbouwkundig ontwerp 34 Stedenbouwkundige kernpunten 36 Vaste waarden 39 Stedenbouwkundig ontwerp 45 Ontsluiting 52 Functies 56 Milieu 58 Ontwerp geprojecteerd op bestaande situatie 60 Deelgebieden 62 Impressie beeldkwaliteit 69 Beeldkwaliteit architectuur 70 Beeldkwaliteit openbare ruimte 72 Zwijndrecht Middengebied / Corridor 75 Stedenbouwkundig plan 76 Stedenbouwkundige kernpunten 78 Stedenbouwkundig ontwerp 80 Impressies architectuur en openbare ruimte 82 Ontsluiting 90 Functies 94 Bouwhoogte 96 Indicatief programma 98 Fasering 100 Ontwerp geprojecteerd op bestaande situatie 102 Ontwerpprincipes 104 Dordrecht Weeskinderendijk 111 Historische situatie Dordrecht-zuid 1924 112 Stedenbouwkundig plan 114 Stedenbouwkundige kernpunten 116 Stedenbouwkundig ontwerp 118 Impressies architectuur en openbare ruimte 120 Ontsluiting 128 Functies 130 Bouwhoogte 132 Indicatief programma 134 Fasering 136 Ontwerp geprojecteerd op bestaande situatie 138 Ontwerpprincipes bouwblokken 140 Voorbeelduitwerking blokken 142 Zwijndrecht Develpoort 149 Stedenbouwkundige kernpunten 150 Ontsluiting 152 Functies 154 Bouwhoogte 156 Indicatief programma 158 Voorbeeld uitwerking binnen de kernpunten 160 Sfeerbeelden 162 Ontwerp geprojecteerd op bestaande situatie 164 Fasering 1666 Ontwerpprincipes 168 Zwijndrecht Middengebied buitendijks 171 Concept uitwerking 173 Dordrecht Boulevard & De Put 177 Concept uitwerking 178 Ontwerp geprojecteerd op luchtfoto 184 5 inhoud
Inleiding Begin 2004 is na een periode van intensieve samenwerking het document Maasterras afgerond. In de maanden die daarop volgden is met verschillende betrokkenen, in allerlei fora, overlegd. Tenslotte hebben in de eerste helft van 2005 zowel de gemeenteraad van Dordrecht als Zwijndrecht ingestemd met de inhoud van de visie zoals geformuleerd in dit document. Tevens zijn door beider gemeenten financiële middelen beschikbaar gesteld om de visie zoals voorgesteld in het Maasterras te concretiseren. Medio 2005 is aan Bureau Khandekar de opdracht verleend om delen van het Masterplan nader uit te werken. Daarbij is onderscheid gemaakt in uitwerkingsniveau, afhankelijk van de verwachte ontwikkelingsvolgorde. De deelgebieden waarvan verwacht wordt dat ze binnen afzienbare tijd tot ontwikkeling komen en verder uitgewerkt zijn, zijn: - Middengebied / Corridor Zwijndrecht; het gebied gelegen tussen de spoorlijn en de rijksweg, en tussen de Koninginneweg en de Lindtsedijk, circa 14ha. in omvang. - Weeskinderendijk Dordrecht; het gebied gelegen tussen de nieuwe U-vormige afrit van de Zwijndrechtsebrug en de Laan van de Verenigde Naties, in totaal circa 14ha. - Stationsomgeving Dordrecht; het gebied gelegen aan de zuidkant van de spoorlijn bij het station, met de doelstelling het station in relatie te leggen met de ontwikkelingen op het Maasterras. De overige deelgebieden zijn eveneens nader bekeken, maar minder gedetailleerd om voldoende flexibiliteit te kunnen garanderen bij de uitwerking van de plannen. Op deze wijze wordt voldoende ruimte gelaten voor het inspelen op toekomstige veranderingen vanuit de context, de marktvraag en de diverse betrokken disciplines. Dit rapport geeft een stand van zaken van de (globale) stedenbouwkundige uitwerking van de deelgebieden. Juni 2006. 7 INLEIDING
steden bouwku n dig ontwerp 8
Maasterras - Spoorzone Drechtsteden, poort van de Randstad De regio Drechtsteden en de gemeenten Dordrecht en Zwijndrecht hebben gezamenlijk tot een rigoureuze herontwikkeling van het spoorzonegebied besloten, dat bekent staat onder de naam Maasterras. Het Maasterras moet de komende 15-20 jaar uitgroeien tot het zakelijk hart van de Drechtsteden, een stedelijke regio met bijna 300.000 inwoners, door in een binnenstedelijk gebied bijzondere en aantrekkelijke woon- werkmilieus te creëren met voldoende ruimte voor voorzieningen, groen en water. Het zakelijk hart beoogt een mix van functies, in hoofdzaak bestaande uit kantoren en binnenstedelijk wonen. Daaraan gekoppeld zijn (grootschaliger) winkelfuncties en voorzieningen aangevuld met lichte bedrijfsfuncties. Met dit zakelijk hart geeft het project Maasterras invulling aan de Drechtstedenlijke ambitie om bijzondere en aantrekkelijke woon- werkmilieus te maken en ruimte te bieden voor werkgelegenheid in de zakelijke dienstverlening. Het Maasterras moet verder een onderdeel zijn van het stedelijk gebied van zowel de regio als van de gemeenten Dordrecht en Zwijndrecht. De barrière die het gebied op dit moment nog is, moet zijn omgevormd tot de verbindende schakel tussen de verschillende stadsdelen. Het Maasterras staat niet op zichzelf, maar heeft een belangrijk toegevoegde waarde voor zowel de individuele gemeenten als ook voor de regio. Op en rond de Maasterras liggen grote kansen om de Drechtsteden te laten uitgroeien tot een strategisch knooppunt voor ruimtelijk-economische ontwikkeling. De transformatie van het gebied tot het zakelijk hart van de Drechtsteden, vormt dankzij een goede bereikbaarheid en riante situering aan de Oude Maas en de nabijheid van de historische binnenstad van Dordrecht een waardevolle aanvulling op de woon- en werkmilieus van de Drechtsteden en daarbuiten. De potenties van het gebied wordt nog eens versterkt wanneer de stations in Zwijndrecht en Dordrecht deel gaan uitmaken van de Stedenbaan Zuidvleugel. Het spoor speelt een belangrijke rol in de plannen en wordt ingezet om in een grotere en betere bereikbaarheid voor de regio Drechtsteden te creëren. Snel-, water en spoorweg tussen Rotterdam, Antwerpen en het Europese Achterland komen in het Maasterras samen en vormt zo de (zuidelijke) poort van de Randstad. Het Maasterras geeft een stedenbouwkundige en economische kwaliteitsimpuls aan de regio en moet het brandpunt worden van de stedelijke en regionale ambities; kortom het zakelijk hart van de Drechtsteden. 9 poort van ran dstad