Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 31 October 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61739 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Lezen - Leesstrategie Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Extra: Leesstrategie Verderkijker Over dit lesmateriaal Pagina 1
Lezen - Leesstrategie Vooraf In deze leesopdracht leer je handig lezen. Kies de juiste aanpak, als je een tekst moet lezen. Moet je echt alles lezen, of zoek je alleen bepaalde informatie? Hoe vind je die snel? Leerdoelen: Je kunt na het lezen van een tekst aangeven wat hoofdzaken en bijzaken van een tekst zijn. Je kunt drie punten noemen waar je op let als je een tekst zoekend leest. Je kunt een tekst zoekend (scannend) lezen en daarna aangeven wat het onderwerp en de hoofdgedachte van de tekst is. Je kunt twee situaties omschrijven waarbij het voldoende is om een tekst alleen zoekend te lezen. Je kunt twee situaties omschrijven waarbij het niet voldoende is om een tekst alleen zoekend te lezen. Eindproduct Je rondt deze opdracht af met de toets 'Zoekend lezen'. De toets bestaat uit tien meerkeuzevragen. Beoordeling Je moet acht vragen goed beantwoorden om een voldoende te halen. Activiteiten Stap Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Groepsgrootte Activiteit Alleen + samen Bestudeer de Kennisbankitems over 'Leestrategie'. Alleen + samen Wat is de juiste aanpak? Alleen Bekijk 'Hoofd- en bijzaken'. Alleen Maak de eindtoets: 'leesstrategie'. Benodigdheden Geen extra benodigdheden. Pagina 2
Tijd Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig. Stap 1 Waar of niet waar? Bestudeer eerst onderstaande items uit de Kennisbank Nederlands: KB: Lezen: Hoofd- en bijzaken KB: Lezen: Zoekend lezen KB: Lezen: Hoofdgedachte van een tekst Opdracht Lees de volgende uitspraken over 'handig lezen'. Bespreek samen met een klasgenoot of de uitspraken waar of niet waar zijn. 1. De hoofdzaken van een tekst staan in het midden. 2. De titel en de tussenkopjes geven belangrijke informatie. 3. De hoofdzaken vind je in gekleurde blokjes bij de tekst. 4. Als je een krant snel wilt doorlezen, lees je eerst alleen de koppen. 5. Aan het begin en einde van een tekst staan vaak hoofdzaken. 6. Je moet een tekst eerst goed lezen voor je de hoofdzaken vindt. 7. Als je voor een proefwerk leert, moet je alleen de hoofdzaken lezen. Stap 2 Pagina 3
De juiste aanpak kiezen Je leest niet altijd op dezelfde manier. Het ligt eraan wat je doel is. Leer je voor een proefwerk? Dan lees je alles nog eens heel erg goed. Lees je een tijdschrift voor je plezier? Dan blader je er heel snel doorheen. Je leest alleen de koppen en kiest dan wat je beter wilt lezen. Zoek je in een dik boek informatie voor je spreekbeurt? Dan begin je met de inhoudsopgave en het register. Anders gezegd: je kiest steeds een andere leesstrategie. Opdracht: Welke aanpak kies je voor dit huiswerk? Doe de oefening die je hieronder in het tekstblokje vindt. 1. Voor morgen hoofdstuk 3 over de oorlogen van Napoleon doorlezen. a. Je leest de koppen en daarna kies je iets wat je zelf interessant vindt. b. Heel goed lezen en proberen te begrijpen, aantekeningen maken en laten overhoren. c. Eerst alleen het begin en het einde van elke alinea lezen en de kopjes, daarna alles. d. Titel, begin, einde, tussenkopjes lezen, daarna per alinea hoofdzaken noteren. e. Zoeken in Inhoudsopgave en Register, lezen en hoofdzaken opschrijven. 2. Repetitie Biologie hoofdstuk 6. a. Je leest de koppen en daarna kies je iets wat je zelf interessant vindt. b. Heel goed lezen en proberen te begrijpen, aantekeningen maken en laten overhoren. c. Eerst alleen het begin en het einde van elke alinea lezen en de kopjes, daarna alles. d. Titel, begin, einde, tussenkopjes lezen, daarna per alinea hoofdzaken noteren. e. Zoeken in Inhoudsopgave en Register, lezen en hoofdzaken opschrijven. 3. De nieuwe schoolkrant staat op de website! a. Je leest de koppen en daarna kies je iets wat je zelf interessant vindt. b. Heel goed lezen en proberen te begrijpen, aantekeningen maken en laten overhoren. c. Eerst alleen het begin en het einde van elke alinea lezen en de kopjes, daarna alles. d. Titel, begin, einde, tussenkopjes lezen, daarna per alinea hoofdzaken noteren. Pagina 4
e. Zoeken in Inhoudsopgave en Register, lezen en hoofdzaken opschrijven. 4. Maak een samenvatting van het krantenartikel over China. a. Je leest de koppen en daarna kies je iets wat je zelf interessant vindt. b. Heel goed lezen en proberen te begrijpen, aantekeningen maken en laten overhoren. c. Eerst alleen het begin en het einde van elke alinea lezen en de kopjes, daarna alles. d. Titel, begin, einde, tussenkopjes lezen, daarna per alinea hoofdzaken noteren. e. Zoeken in Inhoudsopgave en Register, lezen en hoofdzaken opschrijven. Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. Stap 3 Hoofd- en bijzaken Lees het artikel Je hersenen zijn behoorlijk dom snel door. Scan de kop, de inleiding, tussenkopjes, begin en einde van elke alinea en de afsluiting. Zoek op wat de hoofdzaken zijn: Wat is het het onderwerp? Wat wil de schrijver beweren? Welke argumenten heeft hij? Kun je nu de volgende vragen beantwoorden? Je hersenen zijn behoorlijk dom kn.nu/w14xq 1 van 3 Wat is het onderwerp van het artikel 'je hersenen zijn behoorlijk dom'? Pagina 5
a. Mensenhersens zijn dommer dan slangenhersens. b. Mensenhersens zijn niet ingesteld op moderne gevaren. c. Mensenhersens zijn dommer geworden sinds de prehistorie. d. Mensenhersens zijn sinds de prehistorie ingesteld op de jacht. 2 van 3 Is het volgens het artikel gezond om bang te zijn? a. Nee, mensen die niet bang zijn, zijn volgens dit artikel vaker gezond. b. Nee, mensen die bang zijn kunnen volgens dit artikel niet goed meer nadenken. c. Ja, mensen die bang zijn reageren volgens dit artikel beter op noodsituaties. d. Ja, mensen die bang zijn beschermen zich volgens dit artikel beter tegen gevaar. 3 van 3 Welke zin past bij de hoofdgedachte van dit artikel? a. Het mensenbrein is roekeloos. b. Het mensenbrein leert langzaam. c. Angst is een slechte raadgever. d. Angst maakt mensen dom. Stap 4 Eindtoets Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets. De toets bestaat uit tien vragen. Pagina 6
Je moet acht vragen goed beantwoorden om een voldoende te halen. Klik op de volgende link om te beginnen: Eindtoets Leesstrategie kn.nu/chqd6 1 van 10 Wat is een ander woord voor 'Handig lezen'? a. Leesbegrip b. Snellezen c. Leesstrategie d. Leesmonopolie 2 van 10 Welk onderdeel sla je over als je een artikel snel wilt scannen op hoofdzaken? a. De afbeeldingen en grafieken. b. De tussenkopjes boven de alinea's. c. De vetgedrukte inleiding. d. De tekstblokjes met voorbeelden. 3 van 10 Waarom is een tekst in alinea's verdeeld? a. Dat maakt de tekst overzichtelijk, elke alinea is ongeveer even groot. b. Dat maakt de tekst begrijpelijk, elke alinea bevat één hoofdzaak. c. Dat maakt de tekst aantrekkelijk, hij lijkt zo korter. d. Dat maakt de tekst interessant, het nodigt uit tot lezen. 4 van 10 Hoe kun je snel zien of je een boek kunt gebruiken voor je spreekbeurt of werkstuk? a. Aan de titel en de schrijver. b. Aan de inhoudsopgave en de flaptekst. c. Aan het register en de afbeeldingen. d. Aan de inhoudsopgave en het register. 5 van 10 Wat zijn voorbeelden van signaalwoorden in een tekst? Pagina 7
a. Bijvoorbeeld en namelijk. b. Rood en knipperen. c. Misschien en tegenwoordig. d. Later en vroeger. 6 van 10 Waarom is de inleiding van een tekst zo belangrijk? a. Daar staat het onderwerp beschreven en de hoofdvraag. b. Daar staat de mening van de schrijver meestal. c. Daar staan de belangrijkste feiten genoemd. d. Daar staat de conclusie van de schrijver meestal. 7 van 10 Waarom is de laatste alinea van een tekst zo belangrijk? a. Daar staat het onderwerp beschreven en de hoofdvraag. b. Daar staat de mening van de schrijver meestal. c. Daar staan de belangrijkste feiten genoemd. d. Daar staat de conclusie van de schrijver meestal. 8 van 10 Welke functie hebben afbeeldingen en grafieken? a. Ze zorgen voor een prettige onderbreking van de tekst. b. Ze laten geen meningen zien maar feiten. c. Ze zorgen voor een humoristische noot in het geheel. d. Ze laten vaak enkele hoofdzaken zien van het artikel. 9 van 10 Waarom is het handig om te letten op nummers en opsommingstekens in een tekst? a. Alle kans dat hier een aantal belangrijke zaken worden opgesomd. b. Alle kans dat hier de conclusies op een rijtje staan. c. Hier staat op een rijtje welke mensen hebben meegewerkt aan de tekst. d. Hier staat vaak een voetnoot waardoor je weet waar de schrijver informatie vandaan haalt. 10 van 10 Bij welke taak hoort intensief lezen? a. Opzoeken van informatie. b. Snel de hoofdzaken begrijpen. c. Studeren voor een proefwerk. d. Ontspanning zoeken. Succes! Pagina 8
Extra: Leesstrategie Lezen: Leesstrategie Hier vind je een extra opdracht over het onderwerp leesstrategie. Doe deze opdracht samen met een klasgenoot. Zoek een artikel op de website van 7Days. Ga naar de afdeling Nieuws en kijk of je daar een interessant artikeltje kunt vinden. Lees het goed door. Bedenk nu zelf vier vragen over enkele hoofdzaken van dit artikel. Schrijf de vragen op een apart blaadje, voor je klasgenoot. Zet er ook bij om welk artikel het gaat. Noteer (of kopieer) de vragen ook voor jezelf, met de antwoorden erbij. Ga nu elkaars vragen maken! Als je allebei klaar bent, kun je elkaars werk nakijken. Bespreek de fouten met elkaar! Wie krijgt het hoogste cijfer? Verderkijker Verderkijker De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes. Pagina 9
Voor het onderdeel Leesstrategie is het volgende item geselecteerd. www.leestrainer.nl Uitleg in een video en oefeningen In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag. Dit kan via onze helpdesk. Pagina 10
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 31 October 2016 om 14:19 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 2; Leerinhoud en Techniek en woordenschat; Lezen van zakelijke teksten (Nederlands); doelen Nederlands; Leesvaardigheid; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 11