B&W.nr. 11.0700, d.d. 28-6-2011 BBnr. 11.039 Onderwerp Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG): ondertekening samenwerkingsovereenkomst en voortgang Burgemeester en wethouders besluiten:behoudens advies van de commissie 1. Bijgaande brief aan de gemeenteraad vast te stellen, waarmee zij wordt geïnformeerd over voortgang van de invoering van de aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht in Leiden, zoals gevraagd in het raadsbesluit over dit onderwerp (RV 11.0010). Burgemeester besluit: 1. Wethouder Roos van Gelderen, wethouder Jeugd, Zorg & Welzijn te machtigen om de Samenwerkingsovereenkomst gemeente Leiden en JOGG, waarmee de Leidse deelname aan Jongeren Op Gezond Gewicht geformaliseerd wordt, te ondertekenen. Pers samenvatting: Begin maart 2011 heeft de raad besloten dat Leiden deelneemt aan de landelijke aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht. Hiertoe zal wethouder Roos van Gelderen de samenwerkingsovereenkomst met Paul Rosemöller (directeur Jongeren Op Gezond Gewicht) ondertekenen. Daarnaast heeft het College de afgelopen maanden gewerkt aan een plan van aanpak voor de Leidse JOGGaanpak. Via een brief wordt de gemeenteraad op haar verzoek op de hoogte gesteld van de voortgang van JOGG in Leiden, in dit geval over de hoofdlijnen van het plan van aanpak. Het plan van aanpak is tot stand gekomen in samenwerking met de GGD Hollands Midden en verzekeraar Zorg & Zekerheid. 1
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Aan de leden van de Gemeenteraad Bezoekadres Postadres Telefoon E-Mail Website Gemeente Leiden Stadhuis Stadhuisplein 1 Postbus 9100 2300 PC Leiden 071-5165165 sleutel@leiden.nl www.leiden.nl/gemeente Datum 21 juni 2011 Contactpersoon Enna Bongers Ons kenmerk DIV 2011-10489 Doorkiesnummer 5233 Onderwerp Voortgang Jongeren Op Gezond Gewicht in Leiden Geachte leden van de gemeenteraad, Op 10 maart 2011 heeft u ingestemd met het voorstel om als Leiden deel te nemen aan de landelijke aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) en Leiden als JOGG-gemeente aan te melden. In dit raadsbesluit gaf u ook aan in maart 2011 op de hoogte te willen worden gebracht van de voortgang van de invoering van JOGG in Leiden. In februari 2011 heeft het College u reeds geïnformeerd over de inbedding van JOGG in het lokale Leidse gezondheidsbeleid en de vervolgstappen die het College omtrent JOGG wil nemen (BW 11.0123, 8 februari 2011). Via deze brief willen wij u meer inzicht geven in de resultaten rond JOGG in de afgelopen maanden. Samenwerking met partners Een van de belangrijkste pijlers van Jongeren Op Gezond Gewicht is een goede publiek-private samenwerking. In de afgelopen maanden is met de GGD Hollands Midden en verzekeraar Zorg & Zekerheid als eerste partners in gezamenlijkheid gewerkt de inhoudelijke uitwerking van JOGG in Leiden. Deze samenwerking is tot nu toe zeer vruchtbaar gebleken en heeft geresulteerd in een gedegen plan van aanpak waarop op hoofdlijnen overeenstemming bestaat (zie ook hieronder). De komende maanden zullen stappen worden gezet om het plan van aanpak af te ronden, de samenwerking verder te versterken en uit te breiden met andere partners uit verschillende sectoren. Daarnaast is ook intensief met het landelijke bureau van Jongeren Op Gezond Gewicht samengewerkt, waarbij we gebruik hebben gemaakt van hun expertise en de ervaringen van andere JOGG-gemeenten zoals Zwolle, Utrecht en Den Haag. Plan van aanpak Het College heeft in haar vorige brief aangegeven te willen werken aan een plan van aanpak. De bestuurlijke stuurgroep (met daarin wethouder Van Gelderen, GGD-directeur De Gouw en Zorg & Zekerheid directeur Van Houten) hebben medio juni dit plan van aanpak op hoofdlijnen vastgesteld. De volgende ambities zijn geformuleerd: Ambitie 1: In 2016 bestaat er in Leiden een integraal/breed en duurzaam/structureel stedelijk netwerk dat tot doel heeft dat alle Leidse jongeren gezond eten en drinken en gezond bewegen. Jongeren zelf maken een belangrijk onderdeel uit van dit netwerk. 2
Ambitie 2: In 2016 is er een trendbreuk zichtbaar in gezond eten en bewegen door jongeren in de wijken Leiden Noord en Zuid-West. Dit leidt tot een gemiddeld gezonder gewicht. In Leiden Noord richt deze ambitie zich specifiek op de jeugd tot en met 12 jaar. In de wijken en Leiden Zuid-West richt deze ambitie zich op jongeren van 12-19. De basis voor de keuze van de wijken is afweging geweest tussen de demografie van de wijken (aantallen kinderen, jongeren), percentage overgewicht en de bestaande voorzieningen waarbij aangesloten kan worden. Een afweging van deze verschillende kenmerken van wijken heeft geleid tot de keuze van twee JOGG-wijken: Leiden Noord, Leiden Zuid-West (Bos- en Gasthuisdistrict). Beide wijken hebben een relatief hoog percentage jongeren, een relatief hoog percentage overgewicht en een goede basisinfrastructuur voor de JOGG-aanpak (Brede School en combinatiefunctionarissen in Leiden Noord, scholen en CJG in Leiden Zuid-West) Leidse vertaling JOGG-pijlers De JOGG-aanpak kent vijf pijlers: 1. Breed politiek-bestuurlijk draagvlak 2. Publiek-private samenwerking 3. Sociale marketing 4. Wetenschappelijke begeleiding en evaluatie 5. Verbinding preventie en zorg. Het plan van aanpak bevat naast de ambitiebepaling, ook een Leidse vertaling van de vijf landelijke JOGG-pijlers. Er is een afweging gemaakt tussen (1) pijlers waarvoor JOGG als een paraplu kan functioneren en waarbij zoveel mogelijk aangesloten wordt bij bestaande activiteiten en voorzieningen (minder aandacht noodzakelijk) en (2) pijlers waarop Leiden nog (grote) kansen liggen (meer aandacht noodzakelijk). Hieronder wordt deze afweging toegelicht. Op het gebied van de verbinding preventie en zorg (pijler 5) wordt in de Stevenshof al in grote mate samengewerkt tussen het Centrum voor Jeugd en Gezin en het Gezondheidscentrum Stevenshof. Deze samenwerking kan een voorbeeldfunctie vervullen voor andere wijken. Ook in de Stevenshof wordt veel wetenschappelijk onderzoek (pijler 4) gedaan naar leefstijl en leefstijlverandering. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het LUMC. Ook hier is sprake van een voorbeeldfunctie. Dit betekent niet dat er op deze pijlers niet ingezet wordt: uitbreiding van deze goede basis en het verspreiden van expertise naar andere wijken (en andere JOGG-steden) is ook van groot belang voor het behalen van de ambities. De meeste Leidse aandacht is noodzakelijk op de pijlers publiek-private samenwerking (incl. politiekbestuurlijk draagvlak; pijlers 1 en 2) en sociale marketing (pijler 3). Leiden heeft al een goede basis waar het gaat om voorzieningen op het gebied van gezondheid en preventie, ook in combinatie met onderwijs. Hierbij wordt gedacht aan de Centra voor Jeugd en Gezin, de combinatiefunctionarissen, de Brede School Leiden Noord, gezondheidsprojecten op scholen (oa. schoolsportprogramma) etc. Dit betekent dat er al sprake is van veel (semi-)publieke samenwerking op het gebied van een gezond gewicht. Aandacht moet worden besteed aan het versterken van de betrokkenheid van private partijen. Dit vindt zowel op stedelijk en bestuurlijk niveau plaats als ook op wijkniveau. Politiek bestuurlijk draagvlak is daarmee een onderdeel van publiek-private samenwerking op bestuurlijk niveau. Voor het inzetten van sociale marketing wil Leiden gebruik maken van de ervaringen die andere JOGG steden al hebben opgedaan. Sociale marketing richt zich in eerste instantie op specifieke doelgroepen in de wijken, maar wat werkt en wat gemakkelijk op stedelijk niveau ingezet kan 3
worden, wordt op dat niveau ingezet. Gekeken kan worden naar mogelijkheden die het Huis van de Communicatie biedt. Belangrijk is ook het betrekken van de doelgroep zelf bij het ontwikkelen van effectieve sociale marketing. Tot slot wordt in het plan van aanpak speciale aandacht besteed aan de verbinding tussen de stedelijke JOGG-aanpak (bijv. betrokkenheid van grote bedrijven) en de wijkgerichte aanpak (bijv. samenwerking met scholen en CJG s in de wijk). Voor een duurzame Leidse aanpak is het van belang dat de effecten van stedelijke activiteiten ook in de wijken voelbaar zijn en dat de gehele stad (dus ook andere dan JOGG-wijken) op termijn kunnen profiteren van de activiteiten op wijkniveau. Vervolg Om tot een voortvarende uitvoering van het plan van aanpak te komen zal de komende maanden een projectleider geworven worden. Ook wordt gewerkt aan een communicatieplan voor JOGG in Leiden, waarbij er ook wordt gekeken naar de mogelijkheden om een kick-off bijeenkomst te organiseren. In diezelfde periode zal de samenwerkingsovereenkomst tussen de Gemeente Leiden en Jongeren Op Gezond Gewicht ondertekend worden, waarmee de deelname van Leiden aan JOGG geformaliseerd wordt. Tot slot zal het plan van aanpak afgerond worden. Aangezien de JOGG-aanpak in Leiden een raadsinitiatief betreft, zullen wij u het gehele plan van aanpak te zijner tijd doen toekomen. Wij realiseren ons echter dat de uitwerking van JOGG in Leiden in principe een bevoegdheid van het College is. Met deze brief hopen wij u meer inzicht te hebben gegeven in hoe het College werkt aan de invoering van JOGG in Leiden en wij zullen u te zijner tijd verder informeren. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester, 4
Burgemeester MACHTIGING De Burgemeester van Leiden, gelet op het bepaalde in artikel 171, eerste en tweede lid, van de Gemeentewet, machtigt hierbij Mevr. R.A. van Gelderen, wethouder Jeugd, Zorg & Welzijn en Personeelszaken van de Gemeente Leiden om namens hem de Samenwerkingsovereenkomst gemeente Leiden en JOGG te ondertekenen. Leiden, 29 juni 2011 drs. H.J.J. Lenferink Burgemeester van Leiden 5