PRACTICUM INKOMSTENBELASTING Vennootschapsbelasting Aanslagjaar 2012 Inkomsten 2011 Dirk Geerts Luc Taillieu
Dirk GEERTS ( 1969) bekleedt als licentiaat TEW binnen de FOD Financiën de graad van E.a. inspecteur - diensthoofd en de functie van inspecteur-geschillen. Hij heeft zich sinds een aantal jaren toegelegd op de bijwerking van deze monografie. Luc TAILLIEU ( 1949) is de grondlegger van de monografieën Vennootschapsbelasting en Personenbelasting en heeft zich meer dan 25 jaar vol overgave toegelegd op de actualisering van deze boeken. Bij het in druk gaan van dit werk was het aangifteformulier aanslagjaar 2012 nog niet gepubliceerd. De verwijzingen hebben dan ook betrekking op het aangifteformulier aanslagjaar 2011. 32 ste druk, 1 ste oplage Vennootschapsbelasting is een uitgave van Standaard Uitgeverij Professional. U kunt ons bereiken op +32 3 285 72 36 of via professional@standaarduitgeverij.be. www.standaarduitgeverij.be/professional 2012 WPG Uitgevers België NV, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever en de auteurs streven permanent naar een volledige betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie; zij kunnen voor die informatie en de toepassing ervan echter niet aansprakelijk gesteld worden. ISBN 978 90 341 9463 3 D/2012/0034/331 NUR 826
VOORWOORD BIJ DE UITGAVE AANSLAGJAAR 2012 Geachte lezer Death and taxes are both certain But death isn't annual. Belastingen zijn dit helaas wel en daarom presenteren we u ook dit jaar weer een nieuwe editie van de monografie Vennootschapsbelasting. Het jaar 2011 was het jaar waarin we na 540 dagen formatie uiteindelijk toch een regering kregen. Op dinsdag 6 december 2011 legde de regering de eed af, en nog voor het einde van het jaar vergaste ze ons op een eerste pakket fiscale maatregelen met het oog op de opmaak van de begroting van 2012. Met ingang van aanslagjaar 2012 of vanaf 1 januari 2011 zijn volgende zaken nieuw: een extra opname in verworpen uitgaven van 17 % van het voordeel van alle aard ingevolge de gratis terbeschikkingstelling door de vennootschap van een wagen; het vastpinnen van de notionele intrestaftrek op 3 %; een verlenging van de steunmaatregelen aan de landbouw; de ganse polemiek over de verstrenging en vervolgens weer (voorlopige) versoepeling van de toepassing van artikel 219 WIB 92; een herbelegging in het kader van artikel 47 WIB 92 mag voortaan gebeuren eender waar binnen Europa; de opheffing van de registratie als aannemer. Uiteraard zijn al deze nieuwigheden verwerkt in deze editie van de monografie, net zoals de belangrijkste rechtspraak, parlementaire vragen, voorafgaande beslissingen en administratieve circulaires die werden uitgebracht in 2011. Ook de nieuwigheden opgenomen in het voorontwerp van de Programmawet, die zal worden uitgevaardigd in het voorjaar van 2012 in het kader van de begrotingsopmaak voor het jaar 2012, zijn reeds verwerkt in dit boek. En er is meer. Dit boek is een samenvatting van de volledige en permanent up-to-date commentaar op de Vennootschapsbelasting die u vindt op www.lexfin.be. Surf naar www.lexfin.be voor meer informatie Suggesties of opmerkingen zijn steeds welkom via e-mail op redactie@standaarduitgeverij.be. Het gedrukte jaarboek is bijgewerkt tot 20 februari 2012. Veel leesplezier. De auteur, Dirk GEERTS
4 Vennootschapsbelasting Overzicht delen OVERZICHT DELEN DEEL 1 Inleiding 41 DEEL 2 Inkomsten en kosten 75 DEEL 3 Vaststelling van het fiscaal resultaat ( reserves + VU + dividenden ) 395 DEEL 4 Vaststelling van het belastbaar resultaat ( de acht bewerkingen ) 525 DEEL 5 Belastbaar resultaat van vennootschappen met inrichtingen in het buitenland 643 DEEL 6 Berekening van de verschuldigde vennootschapsbelasting 645 DEEL 7 Inkoop eigen aandelen gedeeltelijke verdeling ontbinding en vereffening fusie en splitsing inbreng 717 DEEL 8 Fiscale gunstregimes 719 DEEL 9 Topics 721 DEEL 10 Trefwoordenregister 731
Vennootschapsbelasting 5 INHOUD VOORWOORD BIJ DE UITGAVE AANSLAGJAAR 2012 3 OVERZICHT DELEN 4 INHOUD 5 DEEL 1 INLEIDING 41 HOOFDSTUK 1 Situering van de personenbelasting 43 HOOFDSTUK 2 Algemene kenmerken van de vennootschapsbelasting 44 HOOFDSTUK 3 Toepassingsgebied 45 1 Aan de vennootschapsbelasting onderworpen vennootschappen 45 1.1 Algemeen 45 1.2 Toelichting van begrippen 45 1.2.1 Begrip vennootschap 45 1.2.2 Begrip binnenlandse vennootschap 45 1.2.3 Fiscale woonplaats in België 45 1.2.4 Specifieke types van vennootschappen 46 1.2.5 Begrip buitenlandse vennootschap 46 1.2.6 Rechtspersoonlijkheid 46 1.2.6.1 Omschrijving rechtspersoonlijkheid 46 1.2.6.2 Geen rechtspersoonlijkheid 47 1.2.6.3 Grond van beoordeling 47 1.2.6.4 Voorbeeld 48 1.2.7 Exploitatie of verrichtingen van winstgevende aard 48 1.2.8 Het begrip kleine vennootschap 48 1.2.8.1 Inleiding 48 1.2.8.2 Vak grootte van de vennootschap in de zin van het Wetboek van Vennootschappen 49 1.2.8.3 Belang kmo-begrip 49 1.2.8.4 Artikel 15 Wetboek Vennootschappen 49 1.2.8.5 Overgangsregeling bij inwerkingtreding 51 1.2.9 Het begrip verbonden vennootschap 52 1.2.9.1 Criteria 52 1.2.9.2 Consortium 52 1.2.9.3 Controle en controlebevoegdheid 52 1.2.9.4 Op balansdatum 53 1.3 Vennootschappen in oprichting 53 1.4 Emigratie van een vennootschap 54 1.4.1 Geen neutraliteit voorzien 54 1.4.2 Kritiek van de Europese Commissie 55 1.4.3 Roerende voorheffing niet verschuldigd? 55 www.lexfin.be
6 Vennootschapsbelasting 1.4.4 Wel neutraliteit bij behoud Belgische inrichting 55 1.4.4.1 Wettelijke uitzondering 55 1.4.4.2 Commentaar 55 1.5 Immigratie van een vennootschap 55 2 Uit het toepassingsveld van de vennootschapsbelasting gesloten rechtspersonen 56 2.1 Publiekrechtelijke rechtspersonen en vzw s (artikel 180 tot 182 WIB 92) 56 2.1.1 Wettelijke bepalingen 56 2.1.2 Publiekrechtelijke rechtspersonen (art. 180 WIB 92) 56 2.1.2.1 Bedoelde belastingplichtigen 56 2.1.2.2 Belastbare grondslag 57 2.1.3 Verenigingen zonder winstoogmerk en andere (art. 181 WIB 92) 57 2.1.3.1 Bedoelde belastingplichtigen 57 2.1.3.2 Belastbare grondslag 58 2.1.4 Verenigingen of groeperingen zonder winstoogmerk die zich beperken tot bepaalde toegelaten handelingen (art. 182 WIB 92) 59 2.1.4.1 Bedoelde belastingplichtigen 59 2.1.4.2 Belastbare grondslag 62 2.1.5 Overgang van R.P.B. naar Ven.B. 63 2.1.5.1 Belaste reserves 63 2.1.5.2 Overdraagbare verliezen 63 2.1.5.3 Invordering van de belasting 63 2.2 De landbouwvennootschap (lv) 64 2.2.1 Inleiding 64 2.2.2 Bijzonderheden i.v.m. de optie voor de vennootschapsbelasting 64 2.2.2.1 Optievoorwaarden 64 2.2.2.2 Onherroepelijkheid van de optie 64 2.2.2.3 Ambtshalve hernieuwing van de optie 64 2.2.2.4 Belastingregeling voor landbouwvennootschappen die geldig kiezen voor de fiscale rechtspersoonlijkheid 65 2.2.2.5 Overgang vennootschapsbelasting - personenbelasting 65 2.3 De burgerlijke maatschap 65 2.3.1 Omschrijving 65 2.3.2 Fiscaal 65 2.3.2.1 Fiscale transparantie 65 2.3.2.2 Geen inkomensconversie 65 2.3.2.3 Belastbaar tijdstip 65 2.3.2.4 Hoedanigheid deelgerechtigde 65 2.3.2.5 Voorheffing en woonstaatheffing 66 HOOFDSTUK 4 Taxatieproces 67 1 Gewoon taxatieproces 67 1.1 Uitgangspunt = boekhouding 67 1.2 Overzicht van de acht bewerkingen 67 1.2.1 Eerste bewerking 67 1.2.2 Tweede tot de achtste bewerking 67 1.2.2.1 Tweede bewerking 67 1.2.2.2 Derde bewerking 68 1.2.2.3 Vierde bewerking 68 1.2.2.4 Vijfde bewerking 68 1.2.2.5 Zesde bewerking 68 1.2.2.6 Zevende bewerking 68 1.2.2.7 Achtste bewerking 68 1.3 Schematische voorstelling 69 2 Afzonderlijke aanslagen 69
Vennootschapsbelasting 7 HOOFDSTUK 5 Overzicht van het aangifteformulier 275.1 70 DEEL 2 INKOMSTEN EN KOSTEN 75 HOOFDSTUK 1 Belastbare inkomsten 77 1 Inleiding 77 2 Inkomsten van onroerende goederen 77 2.1 Niet-verhuurde onroerende goederen 77 2.2 Verhuurde onroerende goederen 77 2.3 Onroerende voorheffing 77 2.3.1 Algemene principes 77 2.3.1.1 Omschrijving 77 2.3.1.2 Materieel en outillering onroerend door bestemming 78 2.3.1.3 Belastbare grondslag 79 2.3.1.4 Vestiging van de aanslag in de OV 80 2.3.1.5 Nieuw gebouwde onroerende goederen 81 2.3.1.6 Gewijzigde K.I. van onroerende goederen 81 2.3.1.7 Nieuw of toegevoegd materieel en outillering 81 2.3.1.8 Plaats van de aanslag 81 2.3.1.9 Schuldenaar van de OV 81 2.3.1.10 Berekening 82 2.3.1.11 Bezwaar 83 2.3.1.12 Verrekening 83 2.3.2 Vrijstellingen inzake materieel en outillering 83 2.3.2.1 Vlaams Gewest 83 2.3.2.2 Materieel en outillering: Brussels Hoofdstedelijk Gewest 86 2.3.2.3 Materieel en outillering: Waals Gewest 87 2.3.3 OG met religieuze, onderwijs- of humanitaire bestemming 87 2.3.4 Energiezuinige gebouwen (Vlaams Gewest) 87 2.3.5 Vrijstelling ingevolge bijzondere wettelijke bepalingen 88 2.3.6 Vlaamse vrijstelling voor gebouwen in kader van ecologie-investeringen 89 2.3.7 Vrijstellingen wegens niet-gebruik, improductiviteit of vernieling 89 2.3.7.1 Vrijstelling wegens leegstand en improductiviteit 89 2.3.7.2 Vrijstelling wegens vernieling 91 2.3.7.3 Niet-ingebruikname of improductiviteit van materieel en outillering 92 3 Inkomsten van roerende goederen en kapitalen en diverse inkomsten van roerende aard 92 3.1 In beginsel belastbare inkomsten 92 3.1.1 Inleiding 92 3.1.2 Meegekochte dividenden ( preacquisitiewinsten ) 93 3.1.3 Voor derden aangehouden roerende goederen en kapitalen fiduciaire eigendom 93 3.2 Vermijden van dubbele belasting 94 3.3 Roerende voorheffing 94 3.3.1 Inleiding 94 3.3.2 Schuldenaars van de roerende voorheffing 94 3.3.2.1 De schuldenaar van de inkomsten of een tussenpersoon 94 3.3.2.2 De genieter van de inkomsten 95 3.3.3 Tarief RV 25 % 96 3.3.3.1 Dividenden 96 3.3.3.2 Uitkeringen door gemeenschappelijk beleggingsfonds 96 www.lexfin.be
8 Vennootschapsbelasting 3.3.4 Tarief 15 % 96 3.3.5 Tarief 21 % 96 3.3.5.1 Inkoopboni 96 3.3.5.2 Geconverteerde AFV-dividenden 96 3.3.5.3 Dividenden van openbaar uitgegeven aandelen of aandelen op naam 97 3.3.5.4 Dividenden uitgekeerd door beleggingsvennootschappen 102 3.3.5.5 Dividenden uitgekeerd door beursgenoteerde vennootschappen of door privak gefinancierde vennootschappen 102 3.3.5.6 Dividenden uitgekeerd door coöperatieve participatievennootschap 103 3.3.6 Tarief 10 % 103 3.3.6.1 Algemeen 103 3.3.6.2 Retroactiviteit bij invoering RV 103 3.3.6.3 RV bij emigratie? 104 3.3.7 Tarief 10, 15, 21 of 25 % 104 3.3.8 Verschuldigdheid van de roerende voorheffing: toekenning of betaalbaarstelling 104 3.3.8.1 Inleiding 104 3.3.8.2 Toekenning of betaalbaarstelling 105 3.3.8.3 Onbeschikbaarheid van het inkomen 106 3.3.8.4 Wettelijke ficties 106 3.3.8.5 Bij verkrijging eigen aandelen 107 3.3.8.6 Toekenning van voorschotten trapsgewijze verdeling 107 3.3.9 Toekenning RI in natura 108 3.3.10 Vrijstellingen van roerende voorheffing gemene bepalingen 108 3.3.10.1 Genieter houdt verband met pensioensparen 108 3.3.10.2 Vergoedingen voor ontbrekende coupon 108 3.3.10.3 Inkomsten toegekend aan beleggingsvennootschappen 109 3.3.10.4 Roerende goederen in onverdeeldheid en de vrijstelling van RV 109 3.3.11 Vrijstelling van roerende voorheffing - dividenden 110 3.3.11.1 Dividenden van buitenlandse oorsprong uitgekeerd aan Belgische vennootschappen of inrichtingen 110 3.3.11.2 De Moeder-dochterrichtlijn 110 3.3.11.3 Dividenden toegekend aan overheden en intercommunales 113 3.3.11.4 Dividenden voortkomend uit definitief belaste reserves of ten name van de vennoten belaste reserves 113 3.3.11.5 Genieter is spaarder niet-inwoner zonder winstoogmerk 113 3.3.11.6 Vrijstelling op inkoop- en liquidatieboni 114 3.3.11.7 Dividenden uitgekeerd door erkende beleggingsvennootschappen 115 3.3.12 Vrijstellingen van roerende voorheffing - vastrentende effecten 115 3.3.12.1 Betaling door Belgische beroepsbelegger of kredietinstelling aan buitenlandse financiële instelling 115 3.3.12.2 Betaling tussen verbonden ondernemingen - toepassing van de Intrest- en royaltyrichtlijn 116 3.3.12.3 Genieter is spaarder niet-inwoner 118 3.3.12.4 Intresten van hypothecaire schuldvorderingen en onroerende leasing 119 3.3.12.5 Intresten op obligaties betaald aan financiële instelling 120 3.3.12.6 Intresten op commerciële leningen en handelsvorderingen 120 3.3.12.7 Vrijstelling voor cash-pooling - schuldenaar en genieter zijn buitenlandse vennootschappen 120 3.3.12.8 Geringe uitgiftepremies van obligaties en kasbons 120 3.3.12.9 Rentefonds, conversieleningen, dagleningen of callgeld 120 3.3.12.10 Obligaties e.a., genieter is binnenlandse vennootschap 120 3.3.12.11 Inkomsten van Belgische beleggingsfondsen 121 3.3.12.12 Buitenlandse waarden gedeponeerd in België 121 3.3.12.13 Inkomsten uit gelddeposito s 121 3.3.12.14 Geen vrijstelling voor kapitalisatie- en zerobons 121 3.3.12.15 Vastrentende effecten in een RV-vereffeningsstelsel ( X/N-stelsel ) 122 3.3.13 Vrijstellingen van roerende voorheffing - diverse inkomsten van roerende aard 123 3.3.14 Vrijstellingen van roerende voorheffing: lijfrenten 123 3.3.15 Regularisatie van niet (of te weinig) ingehouden roerende voorheffing 124 3.3.15.1 Principe van brutering 124 3.3.15.2 Brutering vereist wil om ten laste te nemen 124 3.3.15.3 Gevolgen op het vlak van verworpen uitgaven en verrekening 125
Vennootschapsbelasting 9 3.4 De woonstaatheffing uit de Europese Spaarrichtlijn 125 4 Beroepsinkomsten 126 4.1 Winsten die voortvloeien uit de eigenlijke exploitatie 126 4.1.1 Algemeen 126 4.1.2 Abnormale of goedgunstige voordelen 126 4.1.3 Ongeacht maatschappelijk doel 126 4.1.4 Tijdstip van belastbaarheid 127 4.1.4.1 Principe 127 4.1.4.2 Ontbindende / opschortende voorwaarde 127 4.1.4.3 Fiscus is geen derde 128 4.1.4.4 Baten verkregen door een vennootschap 128 4.1.4.5 Bestellingen in uitvoering 129 4.1.4.6 Overlopende rekeningen m.b.t. opbrengsten 129 4.1.4.7 Vooruitbetaalde huur / vooruitbetaalde erfpacht- of opstalvergoeding 130 4.1.5 Forfaitaire grondslagen van aanslag 130 4.2 Meerwaarden 130 4.2.1 Begrippen 130 4.2.1.1 Beroepsmatig aangewende activa 130 4.2.1.2 Berekening van de grootte van een meerwaarde 131 4.2.1.3 Tijdstip van belastbaarheid van een meerwaarde 132 4.2.2 In beginsel belastbaar 133 4.2.3 Vrijgestelde meerwaarden 133 4.2.3.1 Voorwaarde van onaantastbaarheid ( onaantastbaarheidsvoorwaarde ) 133 4.2.3.2 Niet-verwezenlijkte meerwaarden 135 4.2.3.3 Monetaire meerwaarden 135 4.2.3.4 Geen disconto bij vaststelling meerwaarde 135 4.2.3.5 Meerwaarden op bedrijfsvoertuigen 135 4.2.3.6 Meerwaarden op aandelen 139 4.2.3.7 Fusie-, splitsings- en inbrengmeerwaarden (art. 45 en 190 WIB 92) 150 4.2.3.8 Meerwaarden bij omzetting rechten van beleggingsfondsen 152 4.2.3.9 Stopzettingsmeerwaarden n.a.v. inbreng 152 4.2.3.10 Meerwaarden op personenauto s, auto s voor dubbel gebruik en minibussen 153 4.2.3.11 Meerwaarden op ongebouwde onroerende goederen verwezenlijkt door vennootschappen voor huisvesting 154 4.2.3.12 Meerwaarden op onroerende goederen verwezenlijkt door vennootschappen voor huisvesting 154 4.2.3.13 Meerwaarden op zeeschepen 154 4.2.3.14 Meerwaarden op binnenschepen die bestemd zijn voor de commerciële vaart 154 4.2.4 Gespreid te belasten meerwaarden 154 4.2.4.1 Voorlopige vrijstelling mits wederbelegging 154 4.2.4.2 Gedwongen of vrijwillig gerealiseerde meerwaarden 155 4.2.4.3 Anciënniteitsvoorwaarde 155 4.2.4.4 Bijzonderheden m.b.t. immateriële vaste activa 157 4.2.4.5 Te herbeleggen bedrag 157 4.2.4.6 Herbeleggingsactiva 158 4.2.4.7 Herbeleggingstermijn 160 4.2.4.8 Overzichtstabel 162 4.2.4.9 Gespreide opname in resultaat 162 4.2.4.10 Formaliteit 162 4.2.4.11 Sanctie bij niet-herbelegging 163 4.2.4.12 Gespreide belasting en de inbreng van een algemeenheid 163 4.2.4.13 Gespreid te belasten meerwaarde en (partiële) splitsing 164 4.2.4.14 Gedeeltelijk gespreide belastingheffing 164 4.2.4.15 Gespreid te belasten meerwaarden bij vestiging of overdracht van zakelijke rechten 164 4.2.4.16 Invloed van het afschrijvingsritme op de bijkomende kosten 166 4.2.4.17 Gespreid te belasten meerwaarden van voertuigen waarop aftrekbeperking van toepassing is 166 4.2.4.18 Gespreide belasting en stopzetting vereffening ontbinding 167 4.2.4.19 Meerwaarden op gehuurde activa 167 www.lexfin.be
10 Vennootschapsbelasting 4.2.5 Meer- en minderwaarden bij sale and lease back-verrichtingen 167 4.2.5.1 Omschrijving 167 4.2.5.2 Boekhoudkundige aspecten 167 4.2.5.3 Fiscale aspecten 168 4.2.6 Meer- en minderwaarden in het kader van vruchtgebruikconstructies 168 4.2.7 Herwaarderingsmeerwaarden 169 4.3 Winsten die voortvloeien uit de onderwaardering van activa of de overwaardering van passiva 170 4.3.1 Algemeen 170 4.3.2 Belastbaar in jaar van vaststelling 170 4.3.3 Onderschatting van actief 170 4.3.3.1 Algemeen 170 4.3.3.2 Toepassingsgebied 171 4.3.3.3 Voorbeelden 174 4.3.4 Overschatting van passief 175 4.3.4.1 Omschrijving 175 4.3.4.2 Onzekere of niet vaststaande of verjaarde schulden 175 4.3.4.3 Schulden in verband met fictieve omzet (fictieve facturen) 177 4.3.4.4 Geboekte maar niet-betaalbaar gestelde dividenden 177 4.3.4.5 Als verdoken reserve aan te merken kapitaal 177 4.3.4.6 Andere overwaarderingen van passiva 177 4.3.4.7 Voorbeelden 177 4.4 Afwijkingen van het éénjarigheidsbeginsel 178 4.4.1 Onderwaarderingen van activa en overwaarderingen van passiva 178 4.4.1.1 Omschrijving 178 4.4.1.2 Niet voor afschrijvingsexcedenten 178 4.4.1.3 Niet voor verdoken winsten 178 4.4.2 Genoten kapitaalsubsidies 179 4.4.2.1 Gespreide belasting 179 4.4.2.2 Terugvordering onterecht toegekende kapitaalsubsidie 180 4.4.2.3 Boeking uitgestelde belastingen 180 4.4.2.4 Belastingvrije inbreng 180 4.4.2.5 Belastingvrije kapitaalsubsidies 181 4.4.2.6 Foutief geboekte kapitaalsubsidies 181 4.4.3 Genoten rentesubsidies (interestsubsidies) 183 4.4.4 Verlopen intrestgedeelte 183 4.4.4.1 Wettelijke bepalingen 183 4.4.4.2 Bedoelde kapitalen 184 4.4.4.3 Praktische toepassing 184 4.4.5 Waardering vastrentende effecten 186 4.4.6 Disconto van schuldvorderingen 186 4.4.6.1 Wettelijke bepalingen 186 4.4.6.2 Bedoelde vorderingen 186 4.4.6.3 Praktische werkwijze 187 4.4.6.4 Berekening van het disconto 187 4.4.6.5 Belastbaarheid van het disconto 187 4.4.6.6 Meerwaarden en minderwaarden 187 4.4.6.7 Ook voor schulden? 187 4.4.7 Arbitrageverrichtingen met vastrentende beleggingseffecten door kredietinstellingen en verzekeringsondernemingen 187 4.5 Gratis verkregen activa 188 4.5.1 Advies 126/17 188 4.5.2 Kritiek op advies 126/17 188 4.5.3 Voorbeelden verkrijging om niet : 189 4.5.3.1 Beëindiging huurcontract - recht van opstal 189 4.5.3.2 Verkoop aandelen aan boekwaarde kunstmatige allocatie meerwaarde in België 189 4.5.3.3 Broeikasgasemmissierechten 190 4.5.3.4 Gratis verkregen goodwill 190
Vennootschapsbelasting 11 4.6 Winsten die voortkomen uit een fiscale gunstmaatregel 191 4.6.1 Winsten die voortkomen uit een vrijstelling van het doorstorten van bedrijfsvoorheffing 191 4.6.1.1 Inleiding 191 4.6.1.2 Vrijstelling in verband met overuren 191 4.6.1.3 Vrijstelling in verband met de koopvaardij-, de bagger- of de sleepsector 193 4.6.1.4 Vrijstelling in verband met onderzoekers 193 4.6.1.5 Specifieke bepalingen inzake bedrijfsvoorheffing in verband met de zeevisserij 196 4.6.1.6 Vrijstelling in verband met ploegenarbeid of nachtarbeid 197 4.6.1.7 Vrijstelling in verband met de champignonteelt 198 4.6.1.8 Algemene beperking van de verplichting tot doorstorting 198 4.6.1.9 Vrijstelling in verband met sportbeoefenaars 199 4.6.1.10 Samenvattende tabel 200 4.6.1.11 Praktische modaliteiten voor het verkrijgen van de vrijstelling 202 4.6.1.12 Inboeking van de vrijstelling van doorstorting 202 4.6.2 Terugbetaling professionele diesel 203 4.6.3 Intrestbonificatie voor lening aangaande bedrijfsvoorheffing 203 4.6.4 Overschotten in het kader van een hypotax-regeling 203 4.6.5 RIZIV-tegemoetkoming in kosten van elektronisch beheer van dossiers e.a. 204 4.7 Inkomsten uit een burgerlijke vennootschap of vereniging zonder rechtspersoonlijkheid 204 4.8 Vergoedingen voor ontbrekende coupon 204 4.8.1 Inleiding 204 4.8.2 Gemeenrechtelijk 204 4.8.3 Fiscale fictie van niet-overdracht in hoofde van de eigenaar 204 4.8.3.1 Voor de effecten zelf 204 4.8.3.2 Niet voor de leningnemer / de inkomsten van de effecten 205 4.8.3.3 Niet inzake invordering 205 4.8.4 De vergoeding voor ontbrekende coupon 205 4.8.4.1 Algemeen 205 4.8.4.2 Fiscale aard van de vergoeding voor ontbrekende coupon 205 4.8.4.3 Aftrekbaar bij de betaler 206 4.8.4.4 Belastbaar bij de genieter 206 4.9 Voor eigen gebruik geproduceerde activa 206 4.10 Waarborgen - opbrengsten 206 4.11 Accrediteringsvergoedingen zelfstandige zorgverstrekkers 206 4.11.1 Continue opleiding 206 4.11.2 Telematica 207 4.12 Btw op niet aangegeven omzet 207 4.13 Verrekenprijzen 207 5 Forfaitaire minimumwinsten 207 HOOFDSTUK 2 Vrijgestelde inkomsten 208 1 Vrijgestelde waardeverminderingen en voorzieningen voor risico s en kosten 208 1.1 Waardeverminderingen 208 1.1.1 Wettelijke bepaling 208 1.1.2 Onderscheid waardevermindering - minderwaarde 208 1.1.3 Voorwaarden 208 1.1.4 Scherp omschreven individualiseerbaar 209 1.1.5 Waardevermindering versus afschrijving 209 1.1.6 Latere bestemming van de geboekte waardeverminderingen 210 1.1.7 Bijzondere toepassing (1): waardevermindering op handelsvorderingen 210 1.1.7.1 Ten geleide: nettoactiefbenadering van het winstbegrip 210 1.1.7.2 Voorwaarden 210 1.1.7.3 Kredietnota 211 www.lexfin.be
12 Vennootschapsbelasting 1.1.7.4 Voorbeelden 211 1.1.7.5 Bij gerechtelijk akkoord 212 1.1.7.6 Wet betreffende continuïteit van de ondernemingen / minderwaarden op passief 212 1.1.7.7 Bij faillissement 214 1.1.7.8 Begrenzingen die van toepassing waren tot en met het aanslagjaar 1995 214 1.1.8 Bijzondere toepassing (2): waardevermindering op voorraden 215 1.1.9 Bijzondere toepassing (3): waardevermindering op een bestelling in uitvoering 215 1.1.10 Bijzondere toepassing (4): overprijs op aandelen 215 1.1.11 Bijzondere toepassing (5): bijkomende kosten aankoop grond 215 1.1.12 Bijzondere toepassing (6): waardevermindering op vordering in rekening-courant 217 1.1.13 Bijzondere toepassing (7): waardevermindering op kredieten - schuldvorderingen 217 1.2 Voorzieningen voor risico s en kosten 217 1.2.1 Boekhoudkundig 217 1.2.2 Fiscaal 217 1.2.3 Voorwaarden 218 1.2.3.1 Algemeen 218 1.2.3.2 Scherp omschreven 218 1.2.3.3 Enkel voor kosten niet voor investeringen 218 1.2.3.4 Evenredig drukken op het belastbaar tijdperk 219 1.2.3.5 Enkel voor winsten, niet voor baten 219 1.2.3.6 Tijdstip van beoordeling 219 1.2.4 Beperkingen 219 1.2.5 Fiscaaltechnisch 220 1.2.6 Toepassingen 220 1.2.6.1 Ontslagvergoedingen 220 1.2.6.2 Voorziening voor herstructureringskosten (brugpensioenen, ) 220 1.2.6.3 Extralegale pensioenen (interne pensioenvoorziening) 220 1.2.6.4 Gerechtelijke geschillen 222 1.2.6.5 Gratificatie voor bedrijfsleider 222 1.2.6.6 Voorziening voor belastingen 222 1.2.6.7 Voorziening voor vakantiegeld 222 1.2.6.8 Voorziening aangelegd in het kader van de inkomensmatiging 223 1.2.6.9 Vrijgestelde voorziening voor sociaal passief 223 1.2.6.10 Voorziening voor goederen verworven tegen betaling van een lijfrente 223 1.2.6.11 Voorziening voor waarborgverplichtingen (garantieverplichtingen) 224 1.2.6.12 Voorziening voor RIZIV-heffing ten laste van een farmaceutische firma ( responsabiliseringsheffing ) 225 1.2.6.13 Aansprakelijkheid aannemer / architect 225 1.2.6.14 Voorziening voor ontmantelingskosten nucleaire bedrijfsgebouw 225 1.2.6.15 Voorziening aangelegd door huurder kosten eigen aan huurder 226 1.2.6.16 Voorziening voor verzekerde schadegevallen 226 1.2.6.17 Voorziening voor registratierechten artikel 64 W.Reg. 226 1.2.6.18 Voorziening voor registratierechten compromis en akte in verschillend jaar 226 1.2.6.19 Voorziening voor inkomensderving ingevolge wegeniswerken - wegenwerken 226 1.2.6.20 Voorziening voor vouchers - personeelskorting 226 1.2.6.21 Voorziening voor kosten van bodemsanering 226 1.2.6.22 Voorziening in het kader van een aandelenoptieplan 227 1.2.7 Latere bestemming van de geboekte voorzieningen voor risico s en kosten 227 2 Vrijgestelde meerwaarden 227 3 Vrijgestelde investeringsreserve 227 3.1 Investeringsreserve vóór aanslagjaar 1982 (art. 107bis, oud-wib) 227 3.2 Investeringsreserve voor kleine vennootschappen 227 3.2.1 Algemeen personeel toepassingsgebied 227 3.2.2 Keuzestelsel - investeringsreserve of notionele intrestaftrek 228 3.2.3 Bedrag van de vrijgestelde investeringsreserve 228 3.2.3.1 Percentsgewijze grens 228 3.2.3.2 Absolute grens 228
Vennootschapsbelasting 13 3.2.3.3 Grens in functie van belaste reserves 228 3.2.3.4 Onaantastbaarheidsvoorwaarde 229 3.2.4 Investeringsverplichting 229 3.2.4.1 Investeringen 229 3.2.4.2 Investeringstermijn 229 3.2.5 Sancties bij gebrek aan investering 230 3.2.5.1 Gebrek aan (voldoende) investering 230 3.2.5.2 Gebrek aan behoud van investering 230 3.2.6 Overzichtstabel 230 3.2.7 Formaliteiten 230 3.2.8 Bijzonderheden bij inbreng, fusie of splitsing 230 3.2.8.1 Algemeen 230 3.2.8.2 Onderscheid inbreng versus fusie en splitsing 231 3.2.9 Aftrekbeperking bij niet-naleving investeringsverplichting 232 3.2.10 Toepassing berekening investeringsreserve 232 4 Ondernemingen die investeren in een raamovereenkomst voor de productie van een audiovisueel werk (tax shelter) 234 4.1 Inleiding 234 4.2 Definities 234 4.3 Van tijdelijk naar definitief 235 4.3.1 Voorlopige vrijstelling 235 4.3.2 Definitieve vrijstelling 235 4.4 Bedrag vrijstelling + overdraagbaarheid 235 4.4.1 Percentage van winst 235 4.4.2 Maximum per belastbaar tijdperk 236 4.4.3 Fiscaaltechnische verwerking 236 4.4.4 Achtereenvolgens overdraagbaar 236 4.4.5 Voorbeeld 236 4.5 Voorwaarden 236 4.5.1 Aanwending van de sommen 236 4.5.2 Overige voorwaarden 236 4.6 Sanctie bij niet-naleving 237 4.7 Verplichte vermeldingen in de raamovereenkomst 238 4.8 (Niet-) aftrekbare beroepskosten 238 4.9 Gegarandeerde tax shelter contracten 239 4.9.1 Omschrijving 239 4.9.2 Putoptievergoeding / terugbetaling rechten is belastingvrij 239 4.10 Boekhoudkundige verwerking tax shelter contracten 239 4.10.1 Boekhoudkundige kwalificatie van de rechten in films of tv-producties 239 4.10.2 Boekhoudkundige verwerking van de verkoopoptie ( putoptie ) 240 4.10.3 Boekhoudkundige verwerking van de inkomsten uit de rechten 240 4.10.4 Boekhoudkundige verwerking van de inkomsten uit de lichting van de optie 240 4.11 Berekening rendement van tax shelter contracten 240 5 Vrijstelling gewestelijke steunmaatregelen 241 5.1 Vrijstelling gewestelijke tewerkstellings- en beroepsoverstappremies, en kapitaal en intrestsubsidies in het kader van de economische expansiewetgeving 241 5.1.1 Algemeen 241 5.1.2 Draagwijdte 241 5.1.2.1 Tewerkstellingspremies en beroepsoverstappremies 241 5.1.2.2 Kapitaal- en intrestsubsidies 241 5.1.2.3 Groeipremie 241 5.1.3 Fiscaaltechnische verwerking 241 www.lexfin.be
14 Vennootschapsbelasting 5.2 Vrijstelling premies en kapitaal- en intrestsubsidies, toegekend voor onderzoek en ontwikkeling 241 5.2.1 Algemeen 241 5.2.2 Draagwijdte 242 5.3 Geen vrijstelling subsidies in kader van kmo-portefeuille 242 5.4 Gemene bepalingen m.b.t. vrijstelling voormelde subsidies 242 5.4.1 Sanctie bij vervreemding binnen de drie jaar 242 5.4.2 Bij terugbetaling 242 5.4.3 Fiscaaltechnische verwerking 242 5.4.3.1 Algemeen 242 5.4.3.2 Teveel in opbrengsten genomen kapitaalsubsidies 243 5.4.3.3 Vrijstelling subsidie van actief zoals bedoeld in artikel 196, 2, 1, WIB 92 244 5.5 Belastbare gewestelijke steunmaatregelen 244 6 Winsten ingevolge schuldvermindering 244 7 Vrijgestelde voorziening in hoofde van ondernemingen die in België afzettingen van vloeibare of gasachtige koolwaterstoffen ontginnen 245 8 Vrijstelling van technische voorzieningen van verzekeringsondernemingen 245 8.1 Algemeen 245 8.2 Voorziening voor egalisatie en catastrofen 246 8.3 Voorziening voor niet-verdiende premies 246 8.4 Aanvullende voorziening leven ( knipperlichtreserve ) 246 8.5 Voorziening voor winstdeelneming en ristorno's winstdelingsfonds 246 HOOFDSTUK 3 Beroepskosten 248 1 Algemeen 248 1.1 Inleiding 248 1.1.1 Aftrekbare kosten 248 1.1.2 Verworpen uitgaven 248 1.2 Algemene voorwaarden 248 1.2.1 Gedaan of gedragen tijdens het belastbare tijdperk 248 1.2.1.1 Principe 248 1.2.1.2 Zeker en vaststaand karakter 248 1.2.1.3 Overlopende rekeningen 251 1.2.2 Om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden 252 1.2.2.1 Beroepsmatig karakter 252 1.2.2.2 Verband met beroepswerkzaamheid / maatschappelijk doel 253 1.2.2.3 Inkomsten verkrijgen of behouden 258 1.2.2.4 Verboden opportuniteitsbeoordeling 262 1.2.2.5 Werkelijke prestaties 263 1.2.2.6 Onredelijke kosten 264 1.2.2.7 Interactie artikel 26 en 49 WIB 92 264 1.2.2.8 Kosten van persoonlijke aard 265 1.2.2.9 Terugbetaling verduisterde bedragen 266 1.2.2.10 Kosten fictieve maatschappelijke zetel 267 1.2.3 Bewijs van echtheid en bedrag van de kosten 267 1.2.3.1 Bewijslast 267 1.2.3.2 Bewijsmiddelen 267 1.2.3.3 Raming 267 1.2.3.4 Akkoorden 268 1.2.4 Artikel 49 WIB 92 ook van toepassing op verliezen? 268 1.2.5 Kosten eigen aan professionele vennootschap 268
Vennootschapsbelasting 15 2 Huur en huurlasten 269 2.1 Aftrekbaarheid 269 2.1.1 Principe 269 2.1.2 Vooruitbetaalde huur 269 2.1.2.1 In een keer aftrekbaar 269 2.1.2.2 Gespreid te belasten 269 2.1.2.3 Geen spreiding zonder boekhouding 269 2.2 Belastbaarheid bij de genieter 269 3 Kosten verbonden aan vruchtgebruik 270 3.1 Algemeen 270 3.2 Herkwalificatie van vruchtgebruik in huur 270 3.3 Niet-aanvaarding kosten van vruchtgebruik als beroepskost 270 3.4 Afschrijving van vruchtgebruik 270 3.5 Waardering vruchtgebruik 270 3.5.1 Geactualiseerde waarde van toekomstige vruchten 270 3.5.2 Gevolgen van een overprijs 272 3.6 Kosten aan onroerend goed in vruchtgebruik 272 3.6.1 Verdeling op basis van Burgerlijk Wetboek 272 3.6.2 Contractuele afwijkingen 273 3.6.3 Recht op verbouwing 273 3.6.4 Fiscale aspecten 273 3.6.4.1 Bouwwerken uitgevoerd door vruchtgebruiker 273 3.6.4.2 Door vruchtgebruiker ten laste genomen kosten eigen aan naakte eigenaar 273 3.7 Waardering naakte eigendom 274 4 Kosten van naakte eigendom 274 4.1 Kosten aan onroerend goed in naakte eigendom 274 4.2 Afschrijving van naakte eigendom 274 5 Andere met het gebruik van een onroerend goed verband houdende kosten 274 5.1 Kosten van onderhoud, verwarming, verlichting, verzekering enz. 274 5.2 Privaat gebruik zonder invloed op aftrekbaarheid van de kosten 274 5.3 Onroerende voorheffing 274 5.3.1 Aftrekbaar 274 5.3.2 Tijdstip van aftrekbaarheid 275 6 Intresten en andere sommen betaald of toegekend aan niet-inwoners 275 6.1 Intresten betaald aan derden 275 6.1.1 Principieel aftrekbaar 275 6.1.2 Aftrekbeperking inzake intresten 275 6.1.2.1 Wettelijke bepaling 275 6.1.2.2 Onderscheid financiële instellingen / anderen 276 6.1.2.3 Marktrente 276 6.1.2.4 Niet bij geherkwalificeerde intresten 277 6.1.2.5 Combinatie aftrekbare intresten / renteloze debetstand rekening-courant 277 6.1.3 Intrestaftrek in het kader van NIA-constructies 277 6.1.4 PPL (Profit Participating Loans) 277 6.1.4.1 Vergoeding = interest 277 6.1.4.2 Motivatie Administratie 277 6.2 Intresten en andere sommen betaald of toegekend aan niet-inwoners (art. 54 WIB 92) 278 6.2.1 Wettelijke bepaling 278 6.2.2 Toelichting 278 6.2.2.1 Voorafgaande opmerking 278 www.lexfin.be
16 Vennootschapsbelasting 6.2.2.2 Principe 279 6.2.2.3 Verhouding met artikel 49 WIB 92 279 6.2.2.4 Specifiek belastingregime is relevant 279 6.2.2.5 Rechtstreeks of onrechtstreeks 279 6.2.2.6 Gebruik lijst belastingparadijzen 279 6.2.3 Artikel 54 versus artikel 198, 11, WIB 92 279 6.2.4 Verdeling bewijslast 280 6.2.5 Volledig bedrag te verwerpen of enkel abnormaal gedeelte? 281 6.2.6 Toepassing artikel 54 WIB 92 en de roerende voorheffing 281 6.2.7 Voorbeelden 281 6.3 Intresten van leningen aangegaan ter financiering van bepaalde aandelen (art. 198, eerste lid, 10, WIB 92) 282 6.4 Intresten betaald aan belastingparadijs of aan groepsvennootschap - onderkapitalisatie (art. 198, eerste lid, 11, WIB 92) 282 6.4.1 Onderkapitalisatie 282 6.4.2 De maatregel 282 6.4.2.1 Voorafgaande opmerking 282 6.4.2.2 Wettelijke bepaling 282 6.4.2.3 Doorkijkregel 283 6.4.2.4 Niet-geviseerde vennootschappen 283 6.4.2.5 Kapitaal van vzw s, 283 6.4.2.6 Uitzuivering technische verminderingen 283 6.4.2.7 Gebruik lijst belastingparadijzen 283 6.4.3 Verhouding tot de artikelen 54 en 55 WIB 92 284 6.5 Aan het boekjaar toe te rekenen intresten en vooruitbetaalde intresten 284 6.6 Intrest en royaltyrichtlijn geen beletsel voor beperking intrestaftrek 284 7 Vergoedingen aan derden 284 7.1 De verplichting tot het opmaken van fiches 284 7.1.1 Algemeen 284 7.1.2 Praktisch: verplichte elektronische indiening 285 7.1.3 Indieningstermijn 285 7.1.4 Toepassingsgebied 285 7.1.5 Geen fiches in welomschreven gevallen 286 7.1.6 Bijzondere toepassing - buitenlandse genieters 287 7.1.7 Bemanning buitenlandse schepen 287 7.1.8 Belastbaar tijdperk 288 7.1.9 Uitzonderlijk toelating voor niet opmaken van fiches geheime commissielonen 288 7.1.10 Sanctie voor niet opmaken van fiches 288 7.1.11 Bewijskracht van fiches 289 7.2 Vergoedingen aan informanten 289 7.3 Vergoedingen aan Captive Insurance Company s 289 7.3.1 Probleemstelling 289 7.3.2 Casus 289 8 Afschrijvingen 290 8.1 Boekhoudkundige omschrijving 290 8.2 Fiscale omschrijving 291 8.3 Onderscheid afschrijving versus waardevermindering niet-afschrijfbare activa 291 8.4 Grondslag 292 8.5 Werkelijke waardevermindering 292 8.5.1 Wettelijke voorwaarde 292 8.5.2 Quid indien geen waardevermindering? 292 8.6 Verkort of verlengd boekjaar 294 8.7 Activa in leasing 294 8.7.1 Financiële leasing ( financieringshuur, roerende leasing ) 294 8.7.2 Operationele leasing ( renting, verhuur op lange termijn ) 294
Vennootschapsbelasting 17 8.8 Afschrijvingspercentages / afschrijvingstermijnen 295 8.8.1 In functie van gebruiksduur 295 8.8.2 Percentages 295 8.8.2.1 Overzicht aanvaarde percentages 295 8.8.2.2 Wettelijk percentage inzake oplaadstations: 2 jaar 295 8.8.2.3 Bewijslast 295 8.8.2.4 Herziening van de afschrijvingstermijn 295 8.8.2.5 Voorbeelden 296 8.9 Afschrijving op immateriële vaste activa 297 8.9.1 Terminologie 297 8.9.2 Termijn 298 8.9.3 Bijzondere toepassing: cliënteel / goodwill 298 8.9.3.1 Begripsomschrijving 298 8.9.3.2 Afschrijvingstermijn 298 8.9.3.3 Eigendom cliënteel 299 8.9.4 Bijzondere toepassing: software 299 8.9.5 Bijzondere toepassing: uitvindingsoctrooien en fabrieksmerken 299 8.10 Variabele aankoopprijs / gespreide betaling 300 8.10.1 Aflossing = afschrijving? 300 8.10.2 Elke betalingstermijn afzonderlijk afschrijven 300 8.10.3 CBN advies: aflossing afschrijven over resterende duur 300 8.10.4 Recente rechtspraak volgt CBN 300 8.11 Bij stopzetting 301 8.12 Gebouwen opgericht op in opstal genomen grond 301 8.13 Afschrijvingen en vruchtgebruik / opstal / erfpacht 301 8.13.1 Op vruchtgebruik / opstal / erfpacht zelf 301 8.13.1.1 Vruchtgebruik op onroerend goed 301 8.13.1.2 Vruchtgebruik op aandelen 302 8.13.2 Degressieve afschrijving 302 8.13.3 Verbouwings- en verbeteringswerken 302 8.14 Afschrijving op blote eigendom / naakte eigendom 302 8.15 Afschrijving in jaar van aanschaf of totstandkoming 303 8.16 Afschrijving in het jaar van vervreemding 304 8.17 Afschrijvingen op vooruitbetalingen 305 8.18 Activa in aanbouw 305 8.19 Bijkomende kosten, onrechtstreekse productiekosten en oprichtingskosten 306 8.19.1 Begrip bijkomende kosten 306 8.19.2 Algemene regel 306 8.19.2.1 Kleine vennootschap 306 8.19.2.2 Grote vennootschap 306 8.19.3 Overwegingen bij keuze 306 8.19.4 Bijkomende kosten op personenwagens 306 8.19.5 Bijkomende kosten bij de aankoop van grond 306 8.20 Beperking van de afschrijving op personenauto s 306 8.21 Overdreven afschrijvingen ( afschrijvingsexcedenten ) 307 8.22 Degressief afschrijvingsstelsel 307 8.22.1 Algemeen 307 8.22.1.1 Principe 307 8.22.1.2 Overschakelen op lineair 307 8.22.2 Cijfermatige beperking 309 8.22.3 Uitgesloten activa 309 8.22.3.1 Personenwagens e.a. 309 8.22.3.2 Activa waarvan gebruik is afgestaan aan derden 309 www.lexfin.be
18 Vennootschapsbelasting 8.22.3.3 Immateriële vaste activa 309 8.22.3.4 Zeeschepen 310 8.22.4 Formaliteiten 310 8.23 Verdubbeling van het lineair afschrijvingspercentage 310 8.24 Afschrijving i.v.m. gemeenschappelijk vervoer 311 8.25 Versnelde afschrijvingen in uitzonderlijke omstandigheden 311 8.26 In bedrijfsgebouwen geïntegreerde kunstwerken 312 8.27 Terugneming van afschrijvingen 312 9 Bezoldigingen van het personeel 312 9.1 De eigenlijke bezoldiging en aanverwanten 312 9.1.1 Algemeen 312 9.1.2 Opmaak van fiches 312 9.1.3 Eindejaarspremie 313 9.1.4 Vakantiegeld 313 9.1.5 Kosten eigen aan de werkgever 313 9.1.5.1 Vermoeden van niet-belastbaarheid 313 9.1.5.2 Opnemen op fiches 314 9.1.5.3 Niet voor zelfstandigen 314 9.1.5.4 Forfait niet bruikbaar voor kostenbewijzer 315 9.1.5.5 Vrije keuze van uitbetaling 315 9.1.5.6 Dubbel gebruik vermijden met bewezen kosten 315 9.1.5.7 Aftrekbeperking 315 9.1.5.8 Forfaitair / ernstige normen 315 9.1.5.9 Dubbel gebruik vermijden met bewezen kosten 317 9.1.5.10 Kilometervergoeding auto 317 9.1.5.11 Kilometervergoeding fiets 319 9.1.5.12 Vergoeding voor kantoor in privéwoning 319 9.1.5.13 Vergoeding voor huisarbeid (telewerkers) 320 9.1.5.14 Binnenlandse dienstreizen 320 9.1.5.15 Buitenlandse dienstreizen 322 9.1.5.16 Mobiliteitsvergoeding 334 9.1.5.17 Woon-werkvergoeding ingevolge verhuis werkgever 335 9.1.5.18 Diverse vergoedingen die in de transportsector worden toegekend aan chauffeurs die internationale verplaatsingen maken 335 9.1.5.19 Scheidingsvergoeding 336 9.1.5.20 Huur verblijfplaats - verhuiskosten werknemer in nabijheid werk 336 9.1.6 Innovatiepremie 336 9.1.7 Kosten van gemeenschappelijk vervoer 337 9.1.7.1 Wettelijke bepalingen 337 9.1.7.2 Afschrijvingen 337 9.1.7.3 Bedoelde kosten 337 9.1.7.4 Meer- en minderwaarden 338 9.1.7.5 Aangifte 338 9.1.7.6 Onaantastbaarheidsvoorwaarde 338 9.1.8 Woon-werkvergoedingen 338 9.1.8.1 Volledig aftrekbaar 338 9.1.8.2 Bedrijfsvoorheffing 338 9.1.9 Kosten voor collectieve voorziening voor kinderopvang 339 9.1.9.1 Wettelijke bepalingen 339 9.1.9.2 Doelstelling 339 9.1.9.3 Beoogde belastingplichtigen 339 9.1.9.4 Voorwaarden 339 9.1.9.5 Kwantitatieve beperking 339 9.1.10 Kosten om het gebruik van de fiets aan te moedigen 339 9.2 Sociale lasten 340 9.2.1 Werkgeversbijdrage 340
Vennootschapsbelasting 19 9.2.2 Solidariteitsbijdrage op bedrijfswagens 340 9.2.2.1 Principe 340 9.2.2.2 Fiscaal aftrekbaar 341 9.2.2.3 Tarief 341 9.3 Bedrijfsvoorheffing 342 9.3.1 Aftrekbaar 342 9.3.2 Principes van de bedrijfsvoorheffing 342 9.3.3 Inkohiering van de bedrijfsvoorheffing 342 9.4 Aanvullende verzekeringen 343 9.4.1 Algemeen 343 9.4.2 Verzekeringen voor fysiologische en/of economische invaliditeit (arbeidsongeschiktheid) / met inkomensverlies 343 9.4.2.1 Bedoelde verzekeringen 343 9.4.2.2 Belastingstelsel dat van toepassing is op de vanaf 1 januari 2004 betaalde premies en op de vanaf 1 januari 2004 betaalde uitkeringen 344 9.4.3 Aanvullende collectieve verzekeringen voor geneeskundige verzorging 345 9.4.3.1 Situering 345 9.4.3.2 Fiscale regeling 346 9.4.3.3 Overgangsregeling 346 9.4.4 Verzekeringen voor fysiologische en/of economische invaliditeit zonder inkomensverlies 346 9.4.4.1 Situering 346 9.4.4.2 Fiscaal regime van toepassing op de premies 347 9.4.4.3 Belastingheffing van de uitkeringen 347 9.4.5 Collectieve verzekeringen die meerdere hiervoor besproken risico's dekken 347 9.4.5.1 Gedifferentieerde collectieve verzekeringen 347 9.4.5.2 Niet-gedifferentieerde collectieve verzekeringen 348 9.4.6 Rechtstreeks door de werkgever ten laste genomen vergoedingen 349 9.5 Bijdragen voor collectieve pensioentoezegging 349 9.5.1 Situering 349 9.5.2 Sociale luik 350 9.5.2.1 Minimum rendementswaarde 350 9.5.2.2 Afkoopmogelijkheden 350 9.5.2.3 Uitkering in renten 351 9.5.2.4 Sociaal pensioenstelsel 351 9.5.2.5 Individuele voortzetting van een vorig pensioenstelsel 351 9.5.2.6 Informatieverstrekking 352 9.5.3 Fiscale aftrekbaarheid van de bijdragen 352 9.5.3.1 Principieel aftrekbaar 352 9.5.3.2 Overzicht van de aftrekbare bijdragen 352 9.5.3.3 Voorwaarden voor aftrekbaarheid 353 9.5.4 Aspecten van de personenbelasting 366 9.5.5 Overdrachten van kapitalen en afkoopwaarden 366 9.5.5.1 Binnenland 366 9.5.5.2 Buitenland 366 9.5.6 Fiscaal attest en informatiefiche 366 9.5.6.1 Werkgeversbijdragen attest bij onderschrijving of wijziging 366 9.5.6.2 Werknemersbijdragen vermelding op loonfiche van persoonlijke bijdragen 366 9.5.6.3 Informatiefiche 367 9.5.6.4 Pensioenfiche 281.11 367 9.6 Bijdragen voor individuele pensioentoezegging (IPT) 367 9.7 Aftrek van andere extralegale pensioenen gratis pensioen onderhandse pensioenbelofte 367 9.7.1 Situering 367 9.7.2 Fiscale aftrekbaarheid 368 9.7.2.1 Gratis pensioen pensioen aan gewezen personeel of rechtverkrijgenden 368 9.7.2.2 Voorzieningen 368 9.8 Opleidingskosten 368 9.8.1 Opleidingskosten binnen een vennootschap 368 9.8.2 Bedrijfsleiders van (professionele) vennootschappen 369 www.lexfin.be
20 Vennootschapsbelasting 9.8.2.1 Ten geleide 369 9.8.2.2 Verband met de beroepswerkzaamheid 369 9.8.3 Uitgaven voor het bijwonen van buitenlandse seminaries 370 9.8.4 Kosten van deelname aan een wetenschappelijke manifestatie in de farmaceutische sector 370 9.8.4.1 Inleiding 370 9.8.4.2 Enkel voor manifestaties met visum 371 9.8.4.3 Zorgverstrekkers werknemer of bedrijfsleider 371 9.8.4.4 Zelfstandige zorgverstrekkers 372 9.8.5 Opleidingscheques 374 9.8.5.1 Algemeen 374 9.8.5.2 Soorten opleidingen 374 9.8.5.3 Boekhoudkundige verwerking 374 9.8.5.4 Fiscale gevolgen in hoofde van de werkgever 374 9.9 Sociaal passief 375 9.10 Fiches 375 9.10.1 Algemeen 375 9.10.2 In het buitenland belastbare inkomsten 376 10 Bezoldigingen en sociale lasten van bedrijfsleiders (art. 195 WIB 92) 376 10.1 Bezoldigingen 376 10.1.1 Aftrekbaarheid 376 10.1.1.1 Gewone bezoldigingen 376 10.1.1.2 Tantièmes 378 10.1.2 Fiches 379 10.1.3 Belastbaarheid 379 10.1.3.1 Bezoldigingen 379 10.1.3.2 Tantièmes 380 10.1.4 Bedrijfsvoorheffing 380 10.2 Stortingen voor sociale verzekering en aanvullende pensioenopbouw 380 10.2.1 Principe 380 10.2.2 Individuele pensioentoezegging (IPT) 380 10.2.2.1 Situering 380 10.2.2.2 Verplichte externe financiering 381 10.2.2.3 Overige voorwaarden 382 10.2.2.4 Cafetariaplannen 382 10.2.3 Fiscale aftrekbaarheid van de bijdragen 383 10.2.4 Interne financiering 384 10.2.5 Aspecten van de personenbelasting 384 10.2.6 Combinatie met het VAPZ 384 10.2.7 Door de vennootschap zelf betaalde pensioenen 384 10.2.8 Attractiebeginsel 385 10.2.9 Levensverzekering of belegging? 385 10.2.9.1 De discussie 385 10.2.9.2 Koerswijziging van de Administratie 386 10.2.10 Overdracht pensioenverplichting tussen verbonden ondernemingen 386 10.2.10.1 Principe 386 10.2.10.2 Bij de overdragende vennootschap 387 10.2.10.3 Bij de overnemende vennootschap 387 10.2.10.4 Onbeperkte backservice 387 10.2.11 Fiscaal attest en informatiefiche 387 10.3 Ten laste genomen sociale bijdragen 387 10.4 Verzekering bestuurdersaansprakelijkheid 388 11 Kosten van diensten van beveiligingsfirma s 388 11.1 120 % aftrekbaar 388 11.2 Toepassingsgebied ratione materiae 388
Vennootschapsbelasting 21 11.3 Toepassingsgebied ratione personae 389 12 Jaarlijkse sociale bijdrage ten laste van vennootschappen ( vennootschapsbijdrage ) 389 12.1 Algemeen 389 12.2 Tarief 389 12.3 Vrijstellingen 390 12.3.1 Toestand van vereffening, faillissement of concordaat 390 12.3.2 Nieuwe vennootschappen 390 12.3.3 Vennootschappen zonder activiteit 390 12.3.3.1 Beginsel 390 12.3.3.2 Het attest 390 13 Kosten van verzekeringen 391 13.1 Algemeen 391 13.2 Omzetverzekering 392 13.2.1 Omschrijving en doelstelling 392 13.2.2 Fiscale gevolgen 392 13.3 Collectieve verkoopsverzekering 392 13.3.1 Omschrijving 392 13.4 Fiscale gevolgen 392 13.5 Ook voor dienstenberoepen 393 DEEL 3 VASTSTELLING VAN HET FISCAAL RESULTAAT ( RESERVES + VU + DIVIDENDEN ) 395 HOOFDSTUK 1 Inleiding 397 HOOFDSTUK 2 Reserves 398 1 Algemeen 398 1.1 Aangroei of opname van reserves 398 1.2 Onzichtbare reserves 398 1.3 Aanpassingen begintoestand reserves 398 1.3.1 Aanpassing in meer van de begintoestand van de reserves 398 1.3.1.1 Principe 398 1.3.1.2 Overzicht 399 1.3.2 Aanpassing in min van de begintoestand van de reserves 400 1.3.2.1 Principe 400 1.3.2.2 Overzicht 400 1.4 Relevante formulieren 401 1.4.1 De belaste reserves 401 1.4.2 De belastingvrije reserves 401 1.4.3 Berekening via aangifteformulier 401 2 Zichtbare reserves 401 2.1 Begripsomschrijving 401 2.1.1 Boekhoudkundige reserves 401 2.1.2 Fiscale reserves 401 2.1.3 Aangroei of opname van reserves 402 www.lexfin.be
22 Vennootschapsbelasting 2.2 Belastingvrije reserves 406 2.2.1 Omschrijving en overzicht 406 2.2.2 Overhevelen van belastingvrije naar belaste reserves 407 2.2.3 Geraamd bedrag van de belastingschulden 407 3 Onzichtbare reserves 407 3.1 Algemeen 407 3.1.1 Omschrijving 407 3.1.2 Tijdstip van belastbaarheid 407 3.2 Onderwaarderingen van activa / overwaarderingen van passiva 407 3.3 Gevolgen van het al dan niet aanpassen van de boekhouding 408 4 Correlatieve winstaanpassing 410 4.1 Wettelijke bepaling 410 4.2 Situering 410 4.3 Toepassingsgebied 410 4.3.1 Internationale context 410 4.3.2 Het arm's length principe 411 4.3.3 Alternatief voor infokap -ruling 411 4.4 Positieve of negatieve aanpassing 412 4.4.1 Positieve aanpassing 412 4.4.2 Negatieve correlatieve aanpassing 412 4.5 Verplichte tussenkomst Dienst Voorafgaande Beslissingen 412 4.6 Interactie met artikel 47 en 192, en artikel 26 en 207 WIB 92 412 4.7 Voorbeelden 413 4.8 Fiscaaltechnische verwerking 414 HOOFDSTUK 3 Verworpen uitgaven 415 1 Inleiding 415 1.1 Wat zijn verworpen uitgaven? 415 1.1.1 Niet-aftrekbare kosten 415 1.1.2 Compensatie afname reserves 415 1.1.3 Terugname van voorheen verleende vrijstellingen 415 1.2 Onderscheid verworpen uitgaven / reserves 415 1.3 Aangifteformulier 415 2 Niet-aftrekbare belastingen en voorheffingen 416 2.1 Federale belastingen 416 2.1.1 Vennootschapsbelasting 416 2.1.1.1 Overzicht 416 2.1.1.2 Verworpen uitgave indien ten laste van resultaat 417 2.1.1.3 Onderscheid voorziening / raming 417 2.1.1.4 Terugbetaling van niet-aftrekbare belastingen 418 2.1.1.5 Voorheffingen en verrekenbare bestanddelen 418 2.1.2 Taksen allerhande 418 2.1.3 Aftrekbare belastingen 418 2.1.3.1 Binnenlandse belastingen 418 2.1.3.2 Niet-recupereerbare btw niet-aangerekende btw 418 2.1.3.3 Buitenlandse belastingen 419 2.2 Gewestelijke belastingen, heffingen en retributies 419 2.2.1 Algemeen 419 2.2.1.1 Regel 419
Vennootschapsbelasting 23 2.2.1.2 Welke belastingen 419 2.2.1.3 Ratio legis 420 2.2.1.4 Toetsing Grondwettelijk Hof 420 2.2.2 Belastingen uit financieringswet blijven aftrekbaar 420 2.3 Nalatigheidsintresten 421 3 Andere niet-aftrekbare uitgaven 421 3.1 Geldboetes, verbeurdverklaringen en straffen van alle aard 421 3.1.1 In principe niet aftrekbaar 421 3.1.2 Toch aftrekbaar 422 3.1.2.1 Evenredige btw-boete, boetes inzake registratierechten en het eurovignet 422 3.1.2.2 Voordelen van alle aard 422 3.1.2.3 EG- en Belgische boeten inzake mededinging 422 3.1.2.4 Schadevergoedingen 423 3.1.2.5 Kosten in verband met het laattijdig neerleggen van de jaarrekening 423 3.1.3 Ten laste genomen verkeersboetes 424 3.1.3.1 Aftrekbaarheid 424 3.1.3.2 Solidariteitsbijdrage op boetes 424 3.1.3.3 Aan elektriciteitsproducenten opgelegde boetes i.v.m. groene stroom 424 3.2 Pensioenen, kapitalen, werkgeversbijdragen en -premies 424 3.3 Aftrekbeperking autokosten 425 3.3.1 Algemeen 425 3.3.1.1 Tot 1 april 2007 75 %-beperking 425 3.3.1.2 Vanaf 1 april 2007 in functie van CO 2 -uitstoot 425 3.3.2 Bedoelde voertuigen 426 3.3.2.1 Algemeen 426 3.3.2.2 Uitzonderingen 426 3.3.3 Invloed op de meer- en minderwaarden 429 3.3.3.1 Tot 1 april 2007 75 %-beperking 429 3.3.3.2 Vanaf 1 april 2007 in functie van CO 2 -uitstoot 429 3.3.4 Invloed voordelen alle aard 429 3.3.4.1 Het voordeel van alle aard wordt belast in de personenbelasting 429 3.3.4.2 Het voordeel van alle aard wordt (gedeeltelijk) afgekocht door een eigen bijdrage 430 3.3.5 Bedoelde kosten 431 3.3.6 Niet-bedoelde kosten 432 3.3.6.1 Brandstofkosten 432 3.3.6.2 Financieringskosten 432 3.3.6.3 Mobilofoon 432 3.3.6.4 Parking clienteel / personeel 432 3.3.6.5 Belettering 433 3.3.6.6 Solidariteitsbijdrage 433 3.3.7 Investeringen en kosten gemeenschappelijk vervoer / interactie met aftrekbeperking 433 3.3.7.1 120 % aftrek voor minibussen 433 3.3.7.2 Aftrekbeperking niet van toepassing 433 3.3.8 Aan derden terugbetaalde autokosten 433 3.3.9 Aan derden doorgerekende autokosten 434 3.3.10 Mobiliteitsvergoeding in de bouwsector 434 3.4 Gedeelte VAA m.b.t. bedrijfswagens 435 3.5 Receptiekosten en kosten voor relatiegeschenken 436 3.5.1 50 % aftrekbeperking 436 3.5.2 Bedoelde kosten 436 3.5.2.1 Receptiekosten / Kosten van onthaal ( representatiekosten ) 436 3.5.2.2 Relatiegeschenken, reclameartikelen en stalen 439 3.5.2.3 Aan derden doorgerekende of terugbetaalde receptiekosten en kosten voor relatiegeschenken 441 3.6 Restaurantkosten 441 3.6.1 Algemeen 441 3.6.1.1 Beperking tot 69 % 441 www.lexfin.be
24 Vennootschapsbelasting 3.6.1.2 Voordelen van alle aard 441 3.6.1.3 Seminaries en colloquia 441 3.6.1.4 Uitzonderingen opgeheven 441 3.6.1.5 Bedrijfsrestaurants 442 3.6.2 Bedoelde kosten 442 3.6.3 Uitzonderingen 443 3.6.3.1 Vertegenwoordigers van de voedingssector 443 3.6.3.2 Voor het personeel gemaakte sociale kosten 443 3.6.3.3 Forfaitaire onkostenvergoeding 443 3.6.3.4 Maaltijdcheques 444 3.6.3.5 Sociale voordelen 444 3.6.3.6 Aan derden doorgerekende kosten 444 3.6.3.7 Aan derden terugbetaalde kosten 444 3.6.4 Bewijsvoering 445 3.7 Kosten voor niet-specifieke beroepskledij 445 3.7.1 Algemeen 445 3.7.2 Verworpen uitgave of voordeel alle aard 445 3.7.3 Specifieke beroepskledij 446 3.7.4 Beschermende motoruitrusting 447 3.8 Intresten van schulden 447 3.9 Abnormale of goedgunstige voordelen 447 3.9.1 Principe 447 3.9.2 Begrip abnormaal of goedgunstig voordeel 448 3.9.2.1 Omschrijving van het begrip 448 3.9.2.2 Het arm s length criterium 448 3.9.2.3 Bijzondere toepassing: renteloze leningen 448 3.9.2.4 Bijzondere toepassing: verdwijning schulden in het kader van een deficitaire vereffening 449 3.9.3 Tenzij belastbaar in hoofde van genieter 450 3.9.4 Wederzijdse afhankelijkheid 451 3.9.5 Zeescheepvaart 451 3.9.6 Forfaitaire raming artikel 18 KB/WIB niet - wel toegestaan 451 3.9.7 Niet van toepassing op voordelen verkregen via echtgenoot 452 3.9.8 Wisselwerking artikel 54 en 49 452 3.9.9 Bijzondere vennootschapsvormen 452 3.9.10 Niet voor baten 452 3.9.11 Geen aftrekken op verkregen voordelen 452 3.9.12 Verrekenprijzen (transfer pricing) 452 3.9.12.1 Principe 452 3.9.12.2 Onderzoek van verrekenprijzen 453 3.9.12.3 Advies verrekenprijsstudie van de DVB 453 3.9.12.4 Arbitrageverdrag 453 3.9.12.5 Voorbeelden inzake verrekenprijzen 453 3.9.13 Kwijtschelding schuldvordering 455 3.9.13.1 Advies Dienst Voorafgaandelijke Beslissingen 455 3.9.13.2 Echtheid van kwijtschelding moet worden bewezen 455 3.9.13.3 Voorbeelden kwijtschelding schuldvordering 455 3.9.14 Winstbepaling op cost plus basis 457 3.9.15 Andere voorbeelden inzake abnormale of goedgunstige voordelen 458 3.10 Sociale voordelen en voordelen uit maaltijd-, sport-, cultuur- of ecocheques 460 3.10.1 Algemeen 460 3.10.2 Fiscaal regime 460 3.10.3 Niet-beperkende lijst van vrijgestelde, niet-aftrekbare sociale voordelen (cf. Administratie) 460 3.10.4 Andere vrijgestelde sociale voordelen (cf. WIB) 462 3.10.5 Sociale voordelen ingevolge standpunt rulingcommissie 462 3.10.5.1 Thuisopvang zieke kinderen 462 3.10.5.2 Toekenning eenmalige premie naar aanleiding van jubileum 463 3.10.5.3 Deelname in de kosten van een gezinsvakantie 464