EERSTE INTEGRALE BEGROTINGSUPDATE 2015

EERSTE INTEGRALE BEGROTINGSUPDATE 2015 Vastgesteld in de raadsvergadering op 25 juni 2015

Pagina 2 van 130

INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 3 INLEIDING... 5 I. ONTWIKKELINGEN PER PROGRAMMA... 7 1. Zorg & welzijn... 9 2. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer... 17 3. Openbare werken... 23 4. Publiekszaken... 31 6. Financiën... 33 7. Facilitaire zaken... 37 8. Algemene en juridische zaken... 43 9. Personeel & organisatie... 47 10. Bestuur en directie... 51 11. Overzicht van algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien... 55 12. Mutaties in reserves... 57 II. BEGROTING 2015-2018... 59 III. STAND VAN ZAKEN KREDIETEN... 63 IV. UITGANGSPUNTEN BEGROTING 2016-2019... 75 VI. BIJLAGEN... 77 1. Stand van zaken moties en toezeggingen... 79 2. Voortgangsrapportage sociale zaken 2 e halfjaar 2014... 109 3. Productenraming begroting 2015-2018... 117 Pagina 3 van 130

Pagina 4 van 130

INLEIDING Voor u ligt de eerste integrale begrotingsupdate van het jaar 2015 (1 e IBU). Dit document bevat een actualisatie van de begrote baten en lasten per programmaonderdeel van het lopende begrotingsjaar én alle lopende, afgesloten en nieuwe investeringskredieten. Daarnaast worden in deze nota het beleid en de uitgangspunten voor het volgende begrotingsjaar en de meerjarenraming uiteengezet. 1 e IBU 2015 In de 1 e IBU wordt per programma de doelstelling en de stand van zaken met betrekking tot de in de begroting genoemde prioriteiten weergegeven. Vervolgens wordt een actualisatie gegeven van de begrote baten en lasten per programmaonderdeel. Hierbij wordt de onderstaande uitsplitsing gemaakt. a. Effecten jaarrekening 2014 Vooruitlopend op de vaststelling van de jaarstukken over 2014 zijn de effecten hiervan in de 1 e IBU verwerkt. Het betreft de overheveling van budgetten van 2014 naar begrotingsjaar 2015. b. Technische correcties In dit overzicht wordt een aantal administratieve overboekingen met een technisch karakter vermeld die per saldo geen invloed hebben op het saldo van de begroting. c. Autonome ontwikkelingen Onder de autonome ontwikkelingen worden opgenomen de effecten van onder meer wet- en regelgeving en onvermijdelijke ontwikkelingen van bestaand beleid. d. Nieuw beleid Ook worden begrotingswijzigingen voorgesteld die betrekking hebben op nieuw te voeren beleid. e. Bezuinigingen Tot slot worden begrotingswijzigingen voorgesteld die betrekking hebben op voorgenomen bezuinigingen. Samenvattend overzicht Na verwerking van de wijzigingen voortvloeiende uit de 1 e IBU is de meerjarenbegroting sluitend. Omschrijving Saldo meerjarenoverzicht mutaties 1e IBU 2015 2015 2016 2017 2018 Geraamd resultaat na bestemming vóór 1 e IBU 15.907 123.985 203.470 291.337 Effecten jaarrekening 2014 - - - - Technische correcties - - - - Autonome ontwikkelingen 65.109 391.929 52.472-85.947- Nieuw beleid 82.940-86.023-13.085-11.968- Bezuinigingen 20.011 20.312 20.312 20.312 Totaal mutaties 1 e IBU 2.180 326.218 45.245-77.603- Geraamd resultaat na bestemming na 1 e IBU 18.087 450.203 158.225 213.734 Pagina 5 van 130

Na verwerking van voorgaande mutaties ziet de begroting 2015 meerjarig per programma als volgt uit: Prog. Omschrijving 1 Zorg & welzijn 10.634.146-10.372.776-10.609.530-10.546.767-2 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieu 1.329.028-1.000.589-1.014.991-932.536-3 Openbare werken 3.629.784-3.389.490-3.399.420-3.386.777-4 Publiekszaken 332.124-281.809-298.839-298.839-6 Financiën 835.762-835.739-835.266-834.794-7 Facilitaire zaken 2.549.209-2.619.245-2.657.782-2.667.917-8 Algemene en juridische zaken 2.136.013-1.663.281-2.244.069-2.150.742-9 Personeel & organisatie 686.752-695.298-690.298-690.298-10 Bestuur en directie 1.058.916-971.569-1.114.069-1.189.069-11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 23.557.836 22.506.635 22.855.661 22.718.395 Geraamd resultaat voor bestemming na 1 e IBU 366.102 676.839 8.603-20.656 12 Mutaties in reserves 348.015-226.636-166.828 193.078 Geraamd resultaat na bestemming na 1 e IBU 18.087 450.203 158.225 213.734 Saldo 2015 Saldo 2016 Saldo 2017 Saldo 2018 Pagina 6 van 130

I. ONTWIKKELINGEN PER PROGRAMMA Pagina 7 van 130

Pagina 8 van 130

1. Zorg & welzijn Doelstelling De afdeling Zorg & welzijn gaat ervan uit dat de burgers van Waterland naar vermogen verantwoordelijkheid nemen voor het eigen welzijn en dat van hun naasten. De afdeling stelt zich ten doel om burgers te ondersteunen en te compenseren die hiertoe niet in staat zijn en geen naasten hebben die hen kunnen ondersteunen. De afdeling levert daartoe diensten binnen de taakvelden sociale zaken, maatschappelijke ondersteuning, minima, gezondheid, leerplicht, leerlingenvervoer en inburgering nieuwkomers. De afdeling draagt bij aan de leefbaarheid van de gemeente door het in samenhang realiseren van voorzieningen, onder meer op het gebied van onderwijs, sport, jeugd en gezin en cultuur. Prioriteiten a. Subsidies: met de subsidierelaties die in aanmerking komen voor een periodieke subsidie maken wij voor 2015 afspraken over de activiteiten die zij met behulp van de subsidie uitvoeren. Dit betreft de subsidierelaties die voorheen een activiteiten-, budget- of grote waarderingssubsidie (> 1.000) ontvingen. Stand van zaken De afspraken met de subsidierelaties zijn gemaakt en vastgelegd in de subsidieverleningsbeschikkingen 2015. De raad is hierover geïnformeerd middels een raadsinformatiedocument in week 10 (nr. 191-8). b. De Bolder: de Bolder bereidt zich in 2015 verder voor op de overgang naar de Brede school scholeneiland en de verbreding van haar taken, mede ten behoeve van de transities in het sociaal domein. Wij versterken de rol van De Bolder bij het werven en faciliteren van vrijwilligers. Wij bekijken samen met De Bolder of haar taken op het gebied van Kans en het sociaal cultureel werk in samenhang met elkaar kunnen worden uitgevoerd om te kunnen komen tot een brede welzijnsinstelling. Daarnaast werken wij samen met De Bolder aan het gezond maken van de financiële situatie. Stand van zaken De Bolder beheert sinds vorig jaar september de vrijwilligersvacaturebank en ondersteunt vrijwilligers door onder andere het houden van een inloopspreekuur. Op basis van de vraag van vrijwilligers en hun organisaties wordt de vrijwilligersondersteuning de komende tijd verder vormgegeven. Het werkgeverschap van de medewerker van KANS en de jongerenwerker is per 1 januari 2015 respectievelijk overgegaan van SPOOR en Ki, een extern bedrijf, naar De Bolder. Hierdoor kan De Bolder samenhang tussen de verschillende werkvelden creëren. Dit is onderdeel van het proces om de kwaliteit en professionaliteit van het welzijnswerk te verbeteren. Er is perspectief op een gezondere financiële situatie van De Bolder na de overgang naar de Brede School c. Stimuleringsfonds: het huidige burgerparticipatiebudget en jongerenparticipatiebudget worden samengevoegd in een Stimuleringsfonds waar burgers, verenigingen en kernraden een beroep op kunnen doen. Wij werken hiervoor een voorstel uit. Stand van zaken De uitvoering van het stimuleringsfonds is ondergebracht in de Uitvoeringsregeling subsidies Zorg en Welzijn 2014. Daartoe is hoofdstuk 2 (eenmalige subsidies) gewijzigd. De raad is hierover geïnformeerd in week 50 met een raadsinformatiedocument (nr. 339-1). De betreffende uitvoeringsregeling is in januari 2015 door ons gewijzigd vastgesteld. Informatie over de regeling en een aanvraagformulier zijn op de gemeentelijke website geplaatst. De raad is hiervan met een informatiedocument op de hoogte gebracht in week 11 (nr. 191-11). In het najaar van 2015 evalueren wij de regeling. Afhankelijk van de uitkomst wijzigen wij de regeling voor 2016. Hierover informeren wij de raad eind 2015. Pagina 9 van 130

d. Scholenbouw: wij bereiden de bouw van de brede school op het scholeneiland in Monnickendam voor en gaan verder met de ontwikkeling van de brede school in Broek in Waterland Brede school scholeneiland/multifunctionele accommodatie Monnickendam De BSS/MFA opent medio 2016 haar deuren. Daarmee krijgen in elk geval de drie basisscholen van het Scholeneiland, de bibliotheek, sociaal cultureel centrum De Bolder, het Centrum voor Jeugd en Gezin en de Stichting Kinderopvang Waterland een schitterend nieuw onderkomen. Voor de ontwikkeling van de ruimtebehoefte van de nieuwe basisschool De Verwondering op de middellange en lange termijn (respectievelijk 5 en 10 jaar) ontwikkelen wij scenario s. Deze scenario s wegen wij mee bij de ontwikkeling van de brede school. Wij gaan er dan ook vanuit dat alle scholen in Monnickendam na oplevering van de brede school gebruikmaken van de dan beschikbare onderwijsruimten, dat wil zeggen: de Brede School Scholeneiland, de Gouwzeeschool en De Binnendijk. Wij houden in het ontwerp van de brede school rekening met veranderingen in het gebruik. De brede school gaat niet alleen over stenen, maar vooral over samenwerking en synergie. Het gebouw zal dan ook met elkaar worden gedeeld. Daarvoor maken wij afspraken met en tussen de gebruikers en leggen deze vast. Bij de ontwikkeling van de brede school hebben wij speciaal aandacht voor duurzaamheid, verkeersveiligheid, groen en spelen. Brede school Broek in Waterland Wij hebben ons ten doel gesteld de brede school in Broek in Waterland in 2018 in gebruik te nemen. Om dat te bereiken leggen wij in 2015 een besluit aan de raad voor, waarin wij de verschillende opties voor de brede school uiteenzetten. Ook bij de ontwikkeling van deze brede school spelen duurzaamheid, verkeersveiligheid, groen en spelen een belangrijke rol. Stand van zaken Brede school scholeneiland/multifunctionele accommodatie Monnickendam Uit het onderzoek naar de ruimtebehoefte voor het basisonderwijs op middellange en lange termijn is gebleken, dat er na de realisatie van de BSS/MFA in de dan aanwezige drie schoolgebouwen voldoende ruimte is om het basisonderwijs in Monnickendam te huisvesten. Door de komst van De Verwondering zal er in de BSS/MFA leegstand ontstaan naast de leegstand die al in de Gouwzeeschool aanwezig was. Voor wat betreft de samenwerking en te behalen synergie in de BSS/MFA hebben wij het bureau EtuConsult opdracht gegeven om, met name vanuit een gemeenschappelijke visie op onderwijs, aanbevelingen te doen voor de wijze waarop deze samenwerking en synergie het beste kunnen worden bereikt. Brede school Broek in Waterland Wij werken aan een quick scan, waarin de verschillende mogelijke ontwikkelscenario s tegen elkaar worden afgewogen. In de tweede helft van dit jaar ontvangt de raad hiervoor van ons een voorstel. e. Volksgezondheid: wij voeren in samenwerking met de regiogemeenten en de GGD het lokale en regionale gezondheidsbeleid 2013-2017 uit. Lokaal is de inzet gericht op de volgende drie thema s: 1. Alcohol, drugs en roken (genotmiddelen).via voorlichting op scholen en diverse projectactiviteiten. 2. Gezond gewicht. Via vroegsignalering en advies, voorlichting op scholen, diverse projectactiviteiten en een gezamenlijke aanpak voor de preventie van overgewicht. 3. Psychische gezondheid. Via depressiepreventie en preventie suïcidegedachten. In 2015 geven wij prioriteit aan de eerste twee. Voor het thema alcohol werken wij samen aan een integrale aanpak in aansluiting op het door de raad vastgestelde preventie- en handhavingsbeleid Drank en Horecawet. Bij de uitvoering van het tweede thema gezond gewicht richten wij ons op een gezamenlijke preventieve aanpak door de diverse betrokken partijen. Hierbij maken wij gebruik van elementen uit de landelijke aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) die passen bij de schaal van onze gemeente. Pagina 10 van 130

Wij onderzoeken welke partij deze lokale preventieve aanpak kan coördineren. Wij monitoren de coördinerende en uitvoerende rol van de GGD bij de uitvoering van de regionale speerpunten. Wij informeren de raad één keer per twee jaar over de activiteiten op het gebied van gezondheidsbeleid, voor de eerste keer in het voorjaar van 2015. Stand van zaken De stand van zaken van de uitwerking van de thema s waarmee wij in 2015 aan de slag zijn gegaan is als volgt: In het kader van de beleidsactiviteit Publiciteitscampagne hebben wij alle ouder(s)/opvoeder(s) van jongeren in de leeftijd van 10 tot 18 jaar in de gemeente Waterland uitgenodigd om naar de voorstelling Onder Invloed over alcohol en drugsgebruik van PlayBack te gaan. Daarnaast hebben wij deze ouders schriftelijk geïnformeerd over onze activiteiten op het gebied van alcohol, roken en drugs en hebben wij hen het J/M mini-magazine special Alcohol & Roken toegestuurd.. Dit tijdschrift is onderdeel van de landelijke NIX18-campagne, niet rokenniet drinken. Over het thema Gezond gewicht zijn wij in regionaal verband in overleg met de GGD Zaanstreek-Waterland. Wij onderzoeken daarbij de regionale inzet van JOGG. De resultaten van het EMOVO (Elektronische MOnitor en VOorlichting)-onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van jongeren in het voortgezet onderwijs zijn medio maart uitgekomen. Wij gebruiken deze gegevens mede als basis voor de evaluatie van het gezondheidsbeleid waarover wij u in het voorjaar volgens toezegging zullen informeren. f. Transities sociaal domein:. wij voeren het beleidsplan voor het sociaal domein uit. Dit beleidsplan omvat de taken op het gebied van Jeugd, Wmo en Participatie. Wij baseren de uitvoering op de in 2014 vastgestelde verordeningen. Wij zorgen dat de organisatie op tijd aan de uitvoering van de nieuwe taken is aangepast. Voor de uitvoering van de Participatiewet en Wmo 2015 zorgen wij voor goede randvoorwaarden door de werkgeversdienstverlening in regionaal verband en op lokaal niveau uit te voeren en door gebruik te maken van de mogelijkheden op het gebied van Social Return, zowel als opdrachtgever als werkgever. Social Return omvat de activiteiten die zijn gericht op het inschakelen van mensen die een achterstand hebben op de arbeidsmarkt. Wij monitoren de uitvoering van de nieuwe taken en klankborden hierover met de klankbordgroep uit de raad. Begin 2016 evalueren wij de uitvoering over 2015. Stand van zaken De transitie van de nieuwe taken op het gebied van de Wmo, Jeugd en Participatie is een feit. Wij werken op basis van de vastgestelde verordeningen. Het kernteam jeugd en gezin draait en heeft de eerste casuïstiek in behandeling. In april/mei wordt de Klankbordgroep bijeen geroepen en tijdens deze bijeenkomst verder geïnformeerd over de wijze waarop wij de toegang georganiseerd hebben en de uitvoeringsregelingen en beleidsregels die wij hebben vastgesteld. Wij willen met de leden van de klankbordgroep van gedachten wisselen over de wijze waarop wij de verantwoording willen inrichten. g. Transitie Baanstede: wij zien toe op de uitvoering van het transitieplan en de verbinding daarvan met de transitie Participatie door het algemeen bestuur. Wij zien bij de uitvoering toe op de betrokkenheid en het draagvlak van de raad. Stand van zaken Het transitieplan van Baanstede wordt uitgevoerd. De focus ligt in deze fase op het inventariseren van de haalbaarheid van het afstoten van de bedrijfsonderdelen (groen, schoonmaak, druk en copy). De verbinding met de Participatiewet is geborgd in het regionaal portefeuillehouderoverleg Participatie. In dat kader zijn wij in regioverband bezig met de ontwikkeling van een visie op beschut werk. Wij informeren de raad hierover in de eerste helft van dit jaar. Pagina 11 van 130

h. Passend onderwijs: scholen zijn vanaf 1 augustus 2014 verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Wij kijken naar de samenhang met de decentralisaties en anticiperen op de gevolgen die passend onderwijs kan hebben voor de gemeentelijke taken zoals: het zorgaanbod vanuit het CJG, de onderwijshuisvesting en het leerlingenvervoer. Stand van zaken Wij hebben werkafspraken gemaakt met de Samenwerkingsverbanden voor de zorg op school. Maandelijks bespreken wij met hen de voortgang. Begin 2015 ligt de focus op de beschikbaarheid van voldoende uren schoolmaatschappelijk werk op iedere school in de regio Waterland. Dit moet in het 2 e kwartaal zijn gerealiseerd. i. Kunst in het gemeentehuis: wij werken een voorstel uit om in het gemeentehuis meer aandacht aan kunst te geven, bijvoorbeeld door het organiseren van exposities. Stand van zaken De raad wordt in het 3 e kwartaal 2015 geïnformeerd over de stand van zaken en de te ondernemen acties. j. Sport Evaluatie sportnota: Mede naar aanleiding van de evaluatie van de sportnota in 2015 ontwikkelen wij een visie op sport in relatie tot de sportaccommodaties. Met deze visie beogen wij integraal richting te geven aan een aantal vraagstukken die wij op het gebied van de sport hebben (teruglopend aantal leden bij sportverenigingen, gebruik velden, exploitatie zwembad, renovatie/vervanging sporthal, gebruik Marijkehal). Sporthal t Spil: De sporthal is sterk verouderd en moet worden gerenoveerd of vervangen. Om deze afweging goed te kunnen maken voeren wij eind 2014/begin 2015 een quickscan uit waarbij de verschillende opties met consequenties en kostenraming in beeld worden gebracht. Sportfondsenbad: In 2015 eindigt het contract met N.V. Sportfondsenbad Monnickendam. We vernieuwen het contract met de huidige of een andere aanbieder. Stand van zaken Evaluatie sportnota: De evaluatie van de sportnota ontvangt u in het tweede kwartaal van 2015. Bij de evaluatie ontvangt de raad informatie over het vervolgproces. Sporthal t Spil: De raad wordt in het tweede kwartaal van 2015 geïnformeerd over de uitkomst van de quickscan en de verdere uitwerking hiervan. Sportfondsenbad: De raad is met een informatiedocument (nr. 203-17) in week 50 geïnformeerd over de stand van zaken van de beëindigingsovereenkomst met het zwembad en de aanbesteding van de exploitatie. Wij informeren de raad over de actuele stand van zaken in het 2 e kwartaal van 2015. Pagina 12 van 130

Financiële mutaties 1 e IBU Omschrijving Mutaties begroting 2015 Mutaties meerjarenraming Baten Saldo Saldo 2016 Saldo 2017 Saldo 2018 Geraamd resultaat vóór 1 e IBU * 12.452.089 2.165.889 10.286.200-10.461.183-10.338.230-10.351.238- Effecten jaarrekening 2014 Nr. Onderdeel Omschrijving 1 01.001 Sociaal domein 34.524-34.524- - - - 2 01.002 Welzijn 8.107-8.107- - - - 3 01.070 Loonkosten Zorg & welzijn 87.230-87.230- - - - 129.861-129.861- - - - Technische correcties Nr. Onderdeel Omschrijving 4 01.001 Sociaal domein 109.137-109.137-104.137-104.137-104.137-5 01.002 Welzijn 10.692- - 10.692 10.692 10.692 10.692 6 01.003 Onderwijs en jeugd 36.384- - 36.384 36.384 36.384 36.384 7 01.070 Loonkosten Zorg & welzijn 2.000-2.000- - - - 64.061-64.061-57.061-57.061-57.061- Autonome ontwikkelingen Nr. Onderdeel Omschrijving 8 01.001 Sociaal domein 568.038 418.773 149.265-183.062-133.062-83.062-9 01.002 Welzijn 4.069-4.069-4.069-4.069-4.069-10 01.003 Onderwijs en jeugd 3.825 28.978 25.153 10.081 109.887 133.637 11 01.080 Kapitaallasten Zorg & welzijn 32.769- - 32.769 388.483 188.385-186.364-543.163 447.751 95.412-211.433 215.629-139.858- Nieuw beleid Nr. Onderdeel Omschrijving 12 01.001 Sociaal domein 52.423-52.423-67.355- - - 13 01.002 Welzijn 7.000-7.000- - - - 14 01.070 Loonkosten Zorg & welzijn 811- - 811 1.390 1.390 1.390 58.612-58.612-65.965-1.390 1.390 Totaal mutatie 1 e IBU Geraamd resultaat na 1 e IBU * Stand tot en met raadsvergadering 21 mei 2015. 795.697 447.751 347.946-88.407 271.300-195.529-13.247.786 2.613.640 10.634.146-10.372.776-10.609.530-10.546.767- Toelichting effecten jaarrekening 2014 1. Programmaonderdeel 01.001 Sociaal domein De verhoging van de lasten betreft: - De inzet van de extra middelen vanuit het coalitieakkoord en de extra subsidie ter voorbereiding op de nieuwe rol van SCC De Bolder vindt pas in 2015 plaats. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). - Er is in 2014 een subsidie toegekend aan het Samenwerkingsverband Waterland voor het project Oral History. Aangetoond moet worden of ze aan de voorwaarden voldoen daarom is de subsidie niet in 2014 uitgekeerd.. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). Pagina 13 van 130

- Bestemmen van het jaarresultaat voor het opleiden AED s. In de raadsvergadering van 6 november is toegezegd dat er uit het resultaat van 2014 een bedrag van 2.100 gereserveerd wordt inzake de opleiding/scholing/cursus/educatie voor mensen in de gemeente Waterland inzake het werken met AED s. De lasten worden gedekt vanuit het positieve jaarresultaat 2014 (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). 2. Programmaonderdeel 01.002 Welzijn De verhoging van de lasten betreft: - Reparaties aan het scorebord in sporthal t Spil en sporttoestellen in gymzaal de Havenrakkers waren gepland in 2014 en vinden plaats in 2015. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). 3. Programmaonderdeel 01.070 Loonkosten Zorg & welzijn De verhoging van de lasten betreft: - Vorig jaar zijn er twee bedragen overgeheveld voor de voorbereidingskosten voor de decentralisaties jeugd en WMO. In 2015 worden nog tijdelijk extra (personele) kosten gemaakt voor een soepele invoering van de transitie. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). Toelichting technische correcties 4. Programmaonderdeel 01.001 Uitkeringen De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - de kosten van de uitkeringsadministratie gedeeltelijk werden betaald uit het budget bij het programmaonderdeel 07.002 ICT (zie punt 53). Vanaf 2015 vallen de kosten volledig onder dit programmaonderdeel. - het budget subsidie dorpsraden overgezet is van programmaonderdeel 03.006 Openbare ruimte (punt 28), ten behoeve van het stimuleringsfonds. - het budget voor zorg op school van programmaonderdeel 01.003 Onderwijs en jeugd (punt 6) naar dit programmaonderdeel wordt overgeheveld omdat schoolmaatschappelijk werk en andere voorzieningen in de aansluiting zorg op school en jeugdzorg uit deze post wordt betaald. 5. Programmaonderdeel 01.002 Welzijn De verlaging van de lasten wordt veroorzaakt doordat de begroting van de GGD naar beneden is bijgesteld. De verlaging van de gemeentelijke bijdrage wordt gebruikt voor de financiering van het project Veilig Thuis in het kader van de aanpak kindermishandeling programmaonderdeel 01.001 Sociaal domein (punt 4) 6. Programmaonderdeel 01.003 Onderwijs en jeugd De verlaging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - het budget voor zorg op school van dit programmaonderdeel wordt overgeheveld naar het programmaonderdeel 01.001 Sociaal Domein (punt 4) omdat schoolmaatschappelijk werk en andere voorzieningen in de aansluiting zorg op school en jeugdzorg uit deze post wordt betaald. Pagina 14 van 130

7. Programmaonderdeel 01.070 Loonkosten Zorg & Welzijn De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat jaarlijks het gehele budget inzake overwerk over de afdelingen wordt verspreid. Gebleken is dat in 2015 meer uitgaven zijn dan verwacht ten opzichte van minder uitgaven bij de afdeling VROM (punt 19). Toelichting autonome ontwikkelingen 8. Programmaonderdeel 01.001 Uitkeringen De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - het aantal uitkeringen WWB (aan het eind van de crisis) en IOAZ fors is toegenomen. - het beheer van de applicatie tbv de uitvoering van WMO en Werk en Inkomen door Centric duurder is dan de uitvoering door de gemeente Hoorn. - de begroting van het Werkvoorzieningsschap naar beneden bijgesteld voor 2015 waardoor de bijdrage hoger wordt. - er door een toename van het aantal cliënten die een bijstandsuitkering ontvangen de kosten van de individuele inkomenstoeslag toenemen. - er door een toename van het aantal personen met een minimum inkomen de aanvragen voor de bijdrage minima toenemen. - er in het kader van de meeneemregeling inzake de re-integratie en de inburgering wij de inkomsten van het Rijk die in 2014 niet hebben besteed mee mogen nemen naar 2015. Tegenover deze inkomsten staan ook uitgaven. - de Rijksbijdrage voor volwasseneducatie over voorgaande jaren lager is vastgesteld. In verband hiermee moeten wij geld terugbetalen aan het Rijk. Dit bedrag vorderen wij terug van het ROC. Anderzijds dalen de lasten doordat: - het aantal uitkeringen IOAW is afgenomen. - op basis van de jaarrekening van Baanstede over 2014 is gebleken dat wij te veel hebben betaald. Baten De verhoging van de baten wordt veroorzaakt doordat: - de Rijksbijdrage bijstandverlening voor de uitkeringen Participatie die wij verstrekken verhoogd is. - wij een aanvullende incidentele WWB uitkering van het Rijk ontvangen hebben over 2013. - in het kader van de meeneemregeling inzake de re-integratie en de inburgering wij de inkomsten van het Rijk die in 2014 niet besteed zijn mee mogen nemen naar 2015. - de Rijksbijdrage voor volwasseneducatie over voorgaande jaren lager is vastgesteld. In verband hiermee moeten wij geld terugbetalen aan het Rijk. Dit bedrag vorderen wij terug van het ROC. Anderzijds dalen de baten doordat: - de inkomsten uit verhaal structureel te hoog zijn geraamd. - het Rijk een bedrag heeft teruggevorderd van de uitkering betreffende de sociale werkvoorziening omdat wij in 2012 onze taakstelling niet gehaald hebben. - op basis van de jaarrekening van Baanstede over 2014 is gebleken dat wij te veel hebben ontvangen van het Rijk. 9. Programmaonderdeel 01.002 Welzijn De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat de kosten van schoonmaakonderhoud, opstalverzekeringen, OZB, zuiveringslasten, rioolrechten en waterschapslasten van diverse buiten- en binnensportcomplexen zijn verhoogd. Anderzijds dalen de lasten doordat de subsidie van de Zwemvereniging Waterland lager is vastgesteld over 2014 en moest daarom worden terugbetaald. Pagina 15 van 130

10. Programmaonderdeel 01.003 Onderwijs en jeugd De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - de premie van de opstalverzekering van het Bernard Nieuwentijt College verhoogd is. - de woningbouw op het terrein van de voormalige Tiede Bijlsmaschool naar verwachting pas na 2015 plaatsvindt moeten de kosten van gas, water, elektriciteit, opstalverzekering, OZB en de zuiveringslasten worden opgenomen in de begroting. - de opstalverzekering, inboedelverzekering, OZB voor de diverse scholen is verhoogd. - onze inzet is erop gericht om de huur van het gebouw van de Verwondering te verlengen tot halverwege 2017. Deze middelen worden onttrokken uit de algemene reserve (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserve, punt 91). Anderzijds dalen de lasten doordat: - de OZB van de scholen HM van Randwijck en St Sebastianus verlaagd is. - de huur van het terrein bij de dependance van de Binnendijkschool beëindigd is. - door krimp van het aantal leerlingen er minder kinderen zijn die meedoen met schoolzwemmen en daalt de huur van het zwembad. Baten De verhoging van de baten wordt veroorzaakt doordat: - de huurinkomsten inzake het multifunctionele gedeelte van de Brede School Scholeneiland zijn opgenomen. - met ingang van 1 januari 2015 de schoolbesturen het rijksbudget voor onderhoud van scholen ontvangen en daarom neemt de bijdrage van de St. Sebastianusschool, HM van Randwijckschool en de Verwondering toe. 11. Programmaonderdeel 01.080 Kapitaallasten Zorg & welzijn De wijziging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - Op basis van de werkelijke uitgaven in 2014 en de verwachte uitgaven worden de kapitaallasten geactualiseerd. - Het krediet bredeschool scholeneiland wordt doorgeschoven van 2015 naar 2016. Toelichting nieuw beleid 12. Programmaonderdeel 01.001 Uitkeringen De verhoging van de laten wordt veroorzaakt doordat wij van het Rijk voor 2015 en 2016 middels een decentralisatie uitkering een bedrag ontvangen voor de uitvoering van de regeling Huishoudelijk Hulp Toelage van het ministerie van SZW. Deze regeling richt zich op het behoud van de werkgelegenheid onder huishoudelijke hulpen. De gemeente dient deze regeling uit te voeren. 13. Programmaonderdeel 01.002 Welzijn De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat er kosten zijn voor de uitvoering van de sportmonitor naar aanleiding van de evaluatie van de sportnota en van de quickscan. 14. Programmaonderdeel 01.070 Loonkosten Zorg & welzijn De verlaging van de lasten wordt veroorzaakt doordat er vanaf 2015 gebruik gemaakt wordt van elektrische auto s hierdoor worden de reiskosten verlaagd.. Pagina 16 van 130

2. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer Doelstelling De afdeling Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer (VROM) stelt zich tot doel om: de goede ruimtelijke kwaliteit van de gemeente te behouden en waar nodig te verbeteren; het economische en toeristische klimaat van de gemeente te verbeteren; het woningaanbod in de gemeente aan te laten sluiten bij de behoefte binnen de gemeente; de monumentale waarden, de karakteristieke waarden van de beschermde stads- en dorpsgezichten en de archeologische waarden binnen de gemeente te behouden; (grote), voornamelijk ruimtelijke, projecten te helpen realiseren. Prioriteiten a Duurzaamheid: in 2014 wordt een agenda duurzaamheid vastgesteld waarvan de uitvoering in 2015 start. Eén van de acties zal zijn het (mede)uitvoeren van het energieakkoord en prestatieafspraken met de woningcorporaties over woningisolatie en duurzame energie-opwekking. Stand van zaken De voorbereidingen zijn in volle gang. De planning is nog steeds om in juni een conceptagenda aan de raad voor te leggen. b. Sociale woningbouw: op grond van de nieuwe Huisvestingswet wordt eind 2014 een startnotitie opgesteld voor de ontwikkeling van een Woonvisie. Deze zal in 2015 worden opgepakt. Nieuwe woningbouwprojecten zullen moeten voldoen aan de nieuwe normen (30 procent sociaal en 10 procent sociaal plus). Stand van zaken Het opstellen van de Woonvisie is vertraagd vanwege van het ontbreken van voldoende capaciteit. De verwachting is dat er in het najaar van 2015 een concept visie aan de Raad kan worden voorgelegd. c. Bestemmingsplannen: in 2015 zal aandacht zijn voor het beheer (actueel houden) van de ruimtelijke plannen. Voor de individuele ontwikkelingen zullen postzegelbestemmingsplannen worden opgesteld. Geïnventariseerd zal worden of er voor zaken die in het algemeen niet opgepakt zijn, een veegnota opgesteld moet worden. Op de agenda staat de start van een herziening van het bestemmingsplan Broek in Waterland, dat in 2018 moet zijn afgerond. Ook zullen ten behoeve van, nu nog onbekende, ruimtelijke ontwikkelingen een aantal procedures worden gevolgd. Stand van zaken Op dit moment is er nog geen behoefte aan een veegnota. d. Structuurvisie: in 2015 zal gestart worden met het opstellen van een structuurvisie voor het gehele grondgebied van de gemeente Waterland conform de Wet op de ruimtelijke ordening. De doorlooptijd is ten minste één jaar. Een structuurvisie is wettelijk verplicht en dient om keuzes inzichtelijk te maken met betrekking tot economische, ruimtelijke, sociale en duurzame ontwikkelingen (regie voeren). De noodzaak hiertoe heeft te maken met het bijzondere grondgebied en de diversiteit van belangen (natuur, economie, wonen, beschermde stads- en dorpsgezichten). Stand van zaken Gestart is met de ambtelijke voorbereiding van de Structuurvisie. Het Plan van Aanpak zal in het tweede kwartaal aan de Raad worden voorgelegd. Pagina 17 van 130

e. Projecten: ook in 2015 zullen projecten worden geleid en gefaciliteerd op het gebied van woningbouw, maatschappelijk vastgoed (brede scholen), bedrijven en het eigen gemeentelijke vastgoed. Mede door het opstellen van een structuurvisie zullen vragen over welke ontwikkelingen waar wenselijk zijn, in samenhang worden bekeken. Stand van zaken Momenteel zijn 15 (woning)bouwprojecten in behandeling, in verschillende stadia, van initiatieft/m realisatiefase. Daarnaast wordt gewerkt aan 2 brede scholen (Monnickendam en Broek in Waterland) en 2 gemeentelijke projecten (gemeentewerf/milieustraat en brandweerkazerne Broek in Waterland). De ruimtelijke kaders voor de locaties worden in een vroegtijdig stadium geformuleerd en vastgesteld, zodat de gemeente vanaf het begin de regie kan voeren. Over de toekomst van de woningbouwlocaties van corporatie Wooncompagnie (voorheen van AWM) wordt momenteel bestuurlijk overleg gevoerd, dit vereist de nodige zorgvuldigheid. Wooncompagnie ontwikkelt zelf niet, dus bekeken wordt of de projecten kunnen worden doorgestart met andere marktpartijen en de voorwaarden waaronder. f. Kwaliteitseisen vergunningverlening, toezicht en handhaving: hoogstwaarschijnlijk zal op 1 januari 2015 de Wet vergunningverlening, Toezicht en Handhaving in werking treden. Op basis van deze wet moet aan kwaliteitseisen worden voldaan. Geconstateerd is dat hieraan niet op alle onderdelen voldaan kan worden. Gebleken is dat dit alleen kan via samenwerking of uitbesteding. Eind 2014 zal een Verbeterplan worden opgesteld wat in 2015 zal moeten worden geëffectueerd. Meer specifiek gaat het om afhandeling van complexe vergunningaanvragen, bouwtoezicht en een aantal specialistische taken (stedenbouw, monumenten etc.). Stand van zaken De Wet VTH is nog niet in werking getreden. Vanwege de wisselende berichten vanuit de Rijksoverheid is ervoor gekozen om deze werkzaamheden voorlopig op een lage prioriteit te zetten. g. IJsselmeergebied: - Wij investeren ook in 2015, al dan niet in ISW-verband, in ambtelijke en/of bestuurlijke afvaardiging bij presentaties en bijeenkomsten die te maken hebben met het Markermeer/IJmeer. Waar nodig zullen wij reageren op ontwikkelingen die het unieke karakter van Waterland aantasten. Eén van die ontwikkelingen is de eerste fase van het Toekomst Bestendig Ecologisch Systeem (TBES). De luwtemaatregelen bij het Hoornse Hop worden als eerste maatregel genoemd en zitten in de planuitwerkingsfase. De Marker Wadden zitten in de volgende stap. - Deltaprogramma s: in 2014 zijn vijf deltabeslissingen genomen. In 2015 zal uitvoering worden gegeven aan die beslissingen. Eén van de beslissingen betreft het peilbeheer in het IJsselmeer/Markermeergebied. Ook zullen nieuwe veiligheidsnormen worden vastgesteld die voor iedereen in Nederland gaan gelden. In 2015 zal dit beschermingsniveau vertaald worden in wetgeving. Wij houden de ontwikkelingen scherp in de gaten en informeren de raad over de ontwikkelingen. - Dijkversterkingen: het Hoogheemraadschap Hollandsnoorderkwartier en Rijkswaterstaat bereiden de dijkversterkingen voor van de Markermeerdijk Hoorn-Amsterdam en de dijk rond Marken. Wij doen alles wat in ons vermogen ligt om bij de betrokken instanties te bewerkstelligen dat eventuele dijkversterking voor heel Katwoude buitendijks plaatsvindt en het uiterlijk van de Markermeerdijk bij Uitdam in de huidige staat te behouden. Een breed gedragen oplossing te bewerkstelligen bij de instanties die over het dijkversterkingsplan beslissen. Er is een pilot Meerlaagse Veiligheid Marken gestart voor de dijkversterking op Marken. Hierin worden de mogelijkheden onderzocht om maatwerk te leveren via een slimme combinatie van preventieve maatregelen, ruimtelijke inrichting en aanvullende rampenbeheersing bij de beveiliging tegen hoog water. De gemeente Waterland is zowel ambtelijk als bestuurlijk vertegenwoordigd in de Pilot. Eind 2014 vindt bestuurlijke besluitvorming plaats over een verdere uitwerking van een aantal oplossingen in meerdere lagen. Rond de zomer van 2015 wordt een voorkeursoplossing vastgesteld om verder uit te werken en te realiseren. De traditionele oplossing van alleen dijkverbetering blijft een optie. Pagina 18 van 130

Stand van zaken De ambtelijke en bestuurlijke inzet blijft groot zowel bij de dijkversterking Hoorn-Amsterdam als bij de meerlaagse veiligheid op Marken. In maart is de Raad nog uitgebreid geïnformeerd over de ontwikkelingen. h. Visie op recreatie en toerisme: toerisme en recreatie is een belangrijke economische pijler van onze gemeente en is een speerpunt van beleid. Vanuit een breed perspectief zal een visie op recreatie en toerisme worden opgesteld. Stand van zaken Het plan van aanpak is in de raad besproken en een tussenrapportage is in april aan de raad aangeboden. De planning blijft om voor de zomer een concept aan de raad aan te bieden. Hieronder wordt de realisatie 2014 jachthaven Hemmeland weergegeven: Kostensoort Bedrag Opbrengsten 840.895 Inhuur personeel 281.717 Intern personeel 17.751 Kapitaallasten 201.820 Onderhoud 176.032 Overige kosten 134.349 811.669 Resultaat 29.226 i. Toezicht en Handhaving: in 2015 wordt zowel incidenteel als ook structureel meer aandacht gegeven aan de handhaving van wet- en regelgeving (ruimtelijke ordening, bouw- en woningtoezicht, foutparkeren, hondenpoep). In dat kader wordt een integrale Handhavingsnota opgesteld, waarin onder meer wordt ingezet op de prioritering van handhaving, themagerichte handhaving, een efficiënte inzet van mensen en middelen, en de bredere inzetbaarheid van BOA s en toezichthouders. Om te waarborgen dat de uitvoering van het handhavingsbeleid op basis van de gestelde prioriteiten voortvarend kan worden opgepakt, dienen extra middelen beschikbaar te worden gesteld. Stand van zaken De startnotitie voor de Integrale Handhaving is opgesteld. In mei wordt hierover nog een informatieavond voor de raad gehouden. Het is de bedoeling om de nota in het derde kwartaal aan de raad aan te bieden. Het beleid is er op gericht om de BOA s in vaste dienst te nemen. Pagina 19 van 130

Financiële mutaties 1 e IBU Omschrijving Mutaties begroting 2015 Baten Saldo Mutaties meerjarenraming Saldo 2016 Saldo 2017 Saldo 2018 Geraamd resultaat vóór 1 e IBU * 2.986.950 1.834.869 1.152.081-884.564-805.720-733.764- Effecten jaarrekening 2014 Nr. Onderdeel Omschrijving 15 02.001 Bouw- en woningtoezicht - 37.500-37.500- - - - 16 02.002 Economische aangelegenheden 22.600-22.600- - - - 17 02.003 Gebiedsontwikkeling 82.500-82.500- - - - 105.100 37.500-142.600- - - - Technische correcties Nr. Onderdeel Omschrijving 18 02.002 Economische aangelegenheden 5.800- - 5.800 9.975 9.975 9.975 19 02.070 Loonkosten VROM 2.000- - 2.000 - - - 7.800- - 7.800 9.975 9.975 9.975 Autonome ontwikkelingen Nr. Onderdeel Omschrijving 20 02.001 Bouw- en woningtoezicht 96.811 96.811-141.714-191.714-171.714-21 02.002 Economische aangelegenheden 51.233-51.233-30.000-30.000-30.000-22 02.003 Gebiedsontwikkeling 720.763 716.431 4.332- - - - 23 02.080 Kapitaallasten VROM 12.520- - 12.520 43.089 1.821-11.650-856.287 813.242 43.045-128.625-223.535-213.364- Nieuw beleid 24 02.070 Loonkosten VROM 898- - 898 2.625 4.289 4.617 898- - 898 2.625 4.289 4.617 Totaal mutatie 1 e IBU Geraamd resultaat na 1 e IBU * Stand tot en met raadsvergadering 21 mei 2015. 952.689 775.742 176.947-116.025-209.271-198.772-3.939.639 2.610.611 1.329.028-1.000.589-1.014.991-932.536- Toelichting effecten jaarrekening 2014 15. Programmaonderdeel 02.001 Bouw-woningtoezicht De verlaging van de baten betreft: - Op 18 december is er een amendement aangenomen om aan het bestaande vrijstellingartikel van de legesverordening een onderdeel toe te voegen op basis waarvan voortaan geen leges meer verschuldigd zijn voor een aanvraag tot verlening van een vergunning met betrekking tot het plaatsen van zonnepanelen / zonnecollectoren. Afgesproken is het benodigde budget te bestemmen bij de jaarrekening 2014. De lagere baten worden gedekt vanuit het positieve jaarresultaat 2014 (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). 16. Programmaonderdeel 02.002 Economische aangelegenheden De verhoging van de lasten betreft: - Het budget voor het opstellen van de toeristische visie is niet volledig benut. Een deel van de activiteiten vindt conform planning plaats in 2015. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). Pagina 20 van 130

17. Programmaonderdeel 02.003 Gebiedsontwikkeling De verhoging van de lasten betreft: - Het benodigde budget voor dit project is gedurende de jaren 2010 t/m 2013 opgebouwd. Begin maart werd bekend dat ook het 4 e en laatste bestemmingsplan van het project in werking is getreden en onherroepelijk is geworden. Voor de laatste externe kosten van het project voor 2015 wordt voorgesteld een deel van het resterende bedrag over te hevelen naar 2015. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). - Er zijn nog geen kosten gemaakt met betrekking tot de structuurvisie. De ambtelijke voorbereiding is wel opgestart. Voorgesteld wordt het bedrag over te hevelen naar 2015. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). - Er zijn nog geen kosten gemaakt met betrekking tot de Woonvisie. Voorgesteld wordt het bedrag over te hevelen naar 2015. De lasten worden gedekt vanuit de overheveling jaarrekening (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserves, punt 88). Toelichting technische correcties 18. Programmaonderdeel 02.002 Economische aangelegenheden De verlaging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - de handhaving door BOA's in de openbare ruimte (recreatiegebied Hemmeland) wordt geïntensiveerd. Vanuit verschillende budgetten werden BOA's tot nu toe ingehuurd. Door de BOA's in vaste dienst te nemen kan er met het beschikbare geld meer capaciteit worden geleverd. Daarvoor worden de budgetten, waar voorheen voor werd ingehuurd, overgeheveld naar programmaonderdeel 03.070 Loonkosten Openbare werken,(punt 29). De eerste BOA is 1 april 2015 in vaste dienst gekomen, de tweede BOA waarschijnlijk per 1 juli 2015 (voor 2015 dus een gedeeltelijk effect). 19. Programmaonderdeel 02.070 Loonkosten VROM De verlaging van de lasten wordt veroorzaakt doordat jaarlijks het gehele budget inzake overwerk over de afdelingen wordt verspreid. Gebleken is dat in 2015 minder uitgaven zijn dan verwacht ten opzichte van meer uitgaven bij de afdeling Zorg & welzijn (punt 7). Toelichting autonome ontwikkelingen 20. Programmaonderdeel 02.001 Bouw- en woningtoezicht De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat de budgetten en effect OHW met betrekking tot het project Mirror Waterhotel verwerkt. Baten De verlaging van de baten betreft een correctie van de in het verleden ingeschatte verwachte bouwleges. In de afgelopen jaren zijn de baten elk jaar in de 1 e en 2 e IBU naar beneden bijgesteld maar is het begrote bedrag door de jaren ongeveer gelijk gebleven. Uit een interne analyse is gebleken dat er vanaf 2012 een constante stroom leges binnenkomt van ongeveer 200.000. De rest van het begrote bedrag komt binnen door de leges van incidentele (woningbouw)projecten. Het aantal projecten is echter in de loop der jaren sterk verminderd en de verwachting is dat dit niet naar het "oude" niveau aantrekt. Om deze reden is de hoogte van de baten meerjarig naar beneden bijgesteld.. Anderzijds stijgen de baten doordat de budgetten en effect OHW met betrekking tot het project Mirror Waterhotel verwerkt. Pagina 21 van 130

21. Programmaonderdeel 02.002 Economische aangelegenheden De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - In de begroting was een taakstellende bezuiniging opgenomen deze bezuiniging is in een aantal stappen gerealiseerd waarbij vergeten is de taakstelling af te boeken. Dit wordt alsnog gerealiseerd. Voorgesteld wordt deze taakstellende bezuiniging van 30.000 af te boeken. - er voor het baggeren van de vaargeul jachthaven Hemmeland is in de huidige begroting geen rekening gehouden. Hiervoor is de post onvoorzien (programmaonderdeel 11.006 Onvoorzien) deels ingezet. Nu worden deze middelen onttrokken uit de algemene reserve (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserve, punt 91). 22. Programmaonderdeel 02.003 Gebiedsontwikkeling De verhoging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - de toren van de Grote Kerk aangelicht wordt met felle energieverspillende lampen. Voorgesteld wordt deze lampen te vervangen door energiezuinige aanschijnverlichting van de toren. Deze middelen worden onttrokken uit de algemene reserve (zie programmaonderdeel 12.001 Mutaties algemene reserve, punt 91). - de subsidieaanvraag bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed helaas niet is toegekend. Voorgesteld wordt de gemeente het benodigde subsidiebedrag te financieren om daarmee het onderzoek toch te laten uitvoeren en invulling te geven aan dit burgerinitiatief. Dit is ook van belang voor de voortgang van het haalbaarheidsonderzoek naar de herbestemming van de Broeker Kerk. Het herbestemmingsonderzoek van de Broeker Kerk is in volle gang en er wordt samen met het Broeker Huis gezocht naar een dorpsbrede oplossing voor beide monumenten. - de budgetten en effect OHW met betrekking tot het gehele woningbouwprojecten zijn verwerkt. - er per abuis doorbetaling aan AWM/Wooncompagnie inzake het (woningbouw)project Oranjezicht niet is begroot. Baten De verhoging van de baten wordt doordat: - er in 2014 groot onderhoud is uitgevoerd aan de Grote Kerk, waaronder herstel van een deel van het voegwerk. Hiervoor is tegelijkertijd subsidie aangevraagd bij de provincie welke nu is toegekend. - de budgetten en effect OHW met betrekking tot het gehele woningbouwprojecten zijn verwerkt. 23. Programmaonderdeel 02.080 Kapitaallasten VROM De wijziging van de lasten wordt veroorzaakt doordat: - op basis van de werkelijke uitgaven in 2014 en de verwachte uitgaven 2015 worden de kapitaallasten geactualiseerd. - de investering Steigers jachthaven Hemmeland doorgeschoven is naar 2016. Er zijn op dit moment nog geen plannen voor de uitbreiding/aanpassing van de steigers. Toelichting nieuw beleid 24. Programmaonderdeel 02.070 Loonkosten VROM De verlaging van de lasten wordt veroorzaakt doordat er vanaf 2015 gebruik gemaakt kan worden van elektrische auto s hierdoor worden de reiskosten en de toelage woon-werk verkeer verlaagd. Pagina 22 van 130

3. Openbare werken Doelstelling De afdeling Openbare werken stelt zich tot doel om: door middel van het planmatig uitvoeren van beheer- en onderhoudswerkzaamheden een optimale tevredenheid te creëren bij burgers, ondernemers en gebruikers met betrekking tot de openbare ruimte in alle kernen van de gemeente; optimaal zorg te dragen voor de inzameling en het transport van afvalwater door middel van de riolering; optimaal zorg te dragen voor de inzameling en beheer van huishoudelijk en bedrijfsafval. Prioriteiten a. Verduurzaming openbare ruimte: de frequentie van het maaien wordt aangepast en opgenomen in een maaiplan zodat het groen beter aansluit op de omgeving en het gebruik. Voor de bestrijding van onkruid wordt geen gif meer gebruikt. Waar nodig worden alternatieve methoden voor onkruidverwijdering toegepast. De gemeentelijke gebouwen worden verduurzaamd door bij vervanging energiezuinige installaties, zonnepanelen of zuinige verlichting toe te passen. Voor de openbare verlichting wordt een nieuw beheerplan opgesteld waarbij bij vervanging van armaturen energiezuinige armaturen worden aangebracht. Het scheiden van afval wordt nadrukkelijker onder de aandacht gebracht bij burgers zodat de bereidheid en bekendheid van afvalscheiding bij burgers toeneemt. Stand van zaken Ter voorbereiding op het maaiplan worden in het voorjaar van 2015 in de nieuwbouwwijk Veenderijvaart en op het Hemmeland op enkele locaties als pilot bloemrijke zaadmengsels ingezaaid. Tevens wordt bekeken welke grasvelden geschikt zijn voor begrazing. Voor de onkruid bestrijding op verharding wordt vanaf vorig jaar geen gif meer gebruikt. Het onkruid wordt verwijderd door middel van borstelen. Vanaf dit jaar wordt dit gecombineerd met een veegronde zodat de verharding na het borstelen weer schoon is. In 2015 worden een aantal energiebesparende maatregelen uitgevoerd in het gemeentehuis. Deze werkzaamheden zijn een vervolg op het aanbrengen van de zonnepanelen en hiermee wordt het gebouw verder verduurzaamd. Voor de aanschijnverlichting van de verschillende gebouwen wordt een duurzame vorm van verlichting uitgewerkt. Vooruitlopend op het beheerplan Openbare verlichting, dat het tweede kwartaal wordt aangeboden aan de gemeenteraad, is een start gemaakt met het toepassen van duurzame LEDverlichting. Voor het stimuleren van afvalscheiding is een nieuwe deelstroom toegevoegd, namelijk frituurvet. Er is een brengmogelijkheid gecreëerd voor deze deelstroom door het plaatsen van verzamelcontainers bij enkele milieuparken. Frituurvet is een grondstof voor biobrandstof en levert de ontdoener (lees: gemeente) middelen op. De inzameling van kunststofverpakkingsafval neemt toe sinds de invoering van het brengsysteem. b. Duurzame mobiliteit: de openbare ruimte wordt duurzamer ingericht door het plaatsen van openbare elektrische laadpalen en opzetten (elektrische) autodelen. Hierdoor wordt het gebruik van de elektrische auto gestimuleerd en de luchtvervuiling verminderd. Klachten over openbaar vervoer worden met EBS en/of de Stadsregio afgestemd en opgelost met als doel meer mensen uit de auto te krijgen. Door deze maatregelen wordt de leefbaarheid en bereikbaarheid van Waterland verbeterd. Stand van zaken De Europese aanbestedingsprocedure door de Metropoolregio Amsterdam elektrisch (MRA-E) van 600 laadpalen voor de regio is nog steeds niet afgerond. Het college gaat hier niet op wachten en wil vooruitlopend hierop vier laadpalen plaatsen op de openbare parkeerterreinen in Monnickendam, Marken en Broek in Waterland. Klachten over openbaar vervoer zijn beperkt. Indien er klachten zijn worden deze doorgegeven aan EBS en/of de Stadsregio. Pagina 23 van 130

c. Meldingen openbare ruimte: sinds 2013 is het mogelijk digitaal een melding te doen over de openbare ruimte. Deze meldingen worden binnen de daarvoor gestelde termijnen opgelost en, indien bekend, teruggekoppeld aan de melder. Ook wanneer het niet lukt een melding binnen de gestelde termijn op te lossen wordt de melder hierover geïnformeerd. Uiteindelijk moet het aantal meldingen dalen en moet er meer digitaal worden gemeld. Door de inzet van webcare wordt er proactief op signalen uit de bevolking gereageerd. Met communicatie zal hiervoor een werkproces worden uitgewerkt. Stand van zaken Het opdrachtenproces in het meldingenproces Dimpact wordt nog geoptimaliseerd voor degene die de melding afhandelt. Ook het gebruik binnen de organisatie wordt verbeterd zodat meldingen zoveel mogelijk via dit systeem lopen en de voortgang kan worden gemonitord. Het college is doende met de uitwerking van een notitie (actieplan) over de externe communicatie en één van de onderdelen daarin is webcare. Bij toepassing van webcare moeten een aantal interne afspraken worden gemaakt waaronder een werkproces hoe om te gaan met webcare. Het college stelt het actieplan medio 2015 vast. d. Gemeentewerf: de gemeente Waterland beschikt over een gemeentewerf die is verouderd en dient te worden vervangen. In dat kader worden alle relevante mogelijkheden onderzocht of en zo ja op welke locatie de gemeentewerf dient te worden gevestigd. Daarbij wordt tevens gekeken naar de wenselijkheid om de functie gemeentewerf en/of milieustraat altijd te combineren op één locatie. Uitgangspunt zal in ieder geval blijven dat vuil zoveel mogelijk gescheiden zal worden ingezameld. Daarbij zal tevens worden gekeken naar de kwaliteit van de dienstverlening aan onze inwoners. Stand van zaken Het college heeft besloten de gemeentewerf en milieustraat voorlopig op de huidige locatie te handhaven voor de komende vijf jaar. Om te zorgen voor een zo veilig mogelijke situatie voor medewerkers, bezoekers en omgeving wordt er geïnvesteerd in een aantal bouwkundige maatregelen om de veiligheid en arbeidsomstandigheden te verbeteren. e. Natuur- en milieueducatie: afgelopen jaren is er tweemaal een snoeiproject uitgevoerd met een klas van het Bernhard Nieuwentijt College (BNC) en de Gouwzeeschool. De scholen blijken behoefte te hebben aan onderwijs over de natuur en het buiten in de natuur bezig zijn. Om het groene onderwijs op de basisscholen en de middelbare school in Waterland te stimuleren willen wij meer faciliteiten bieden. In het te ontwikkelen natuurlijke speelbos in het Groene Hart wordt een natuur- en milieueducatieroute uitgezet, waarvoor de scholen NME-pakketten kunnen lenen bij de gemeente. Daarnaast geeft de groenbeheerder van de gemeente in samenwerking met de leraar enkele natuurlessen aan de scholieren, zowel binnen als buiten. Leerlingen van het BNC gaan een insectenmuur maken en ook andere initiatieven voor groenprojecten op scholen en organisaties als de naschoolse opvang worden gefaciliteerd. De NME-faciliteiten worden geconcentreerd in het bosgebied van het Groene Hart en in het Hemmeland. Stand van zaken In combinatie met de Nationale Boomfeestdag is een natuurles gegeven aan de basisschool in Zuiderwoude. In samenwerking met het BNC wordt het realiseren van een insectenhond in het Hemmeland verder uitgewerkt. De planning is om aan het begin van het komende schooljaar de NME-route in het Groene Hart te realiseren. In het aanbod wordt naar samenwerking gezocht met andere organisaties die NME in deze regio aanbieden, zoals Staatsbosbeheer. Pagina 24 van 130