Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/82689 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Klimaten VS 2 Vooraf Stap 1 Stap 2 - Deel 1 Stap 2 - Deel 2 Stap 3 Stap 4 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Klimaten VS 2 Vooraf Leerdoelen Aan het eind van deze opdracht: Kun je de verschillende soorten regens die in de Verenigde Staten voorkomen noemen. Kun je minimaal vier van de volgende zeven landschappen beschrijven en van de landschappen aangeven waar ze in Amerika voorkomen: kustvlakte Atlantische kust, de Appalachen, de Mississippivlakte, de Great Plains, de Rocky Mountains, het Grote Bekken en de Cascade Range. Kun je beschrijven hoe een orkaan ontstaat en waar ze in de V.S. voorkomen. Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht doe je samen met een klasgenoot een onderzoek naar de verschillen in weer en klimaat tussen New York en Madrid. Van je bevindingen schrijf je een verslag. Beoordeling Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent. Bij de beoordeling let jullie docent op: De inhoud: laat zien dat je alle leerdoelen hebt behaald. De vorm: is het eindproduct met zorg gemaakt? Taalfouten: bevat het eindproduct niet te veel taalfouten. Werkwijze Groepsgrootte Stap 1 tot en met stap 3 doe je alleen. Het eindproduct (stap 4) maak je samen met een klasgenoot. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Pagina 2
Tijd Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig. Stap 1 Neerslag in de VS We kennen drie soorten neerslag: stijgingsneerslag stuwingsneerslag frontale neerslag Bekijk het volgende filmpje: Landschap van de VS Het landschap van de Verenigde Staten varieert sterk. Het kan in zeven brede geografische gebieden worden verdeeld. Bekijk de afbeelding. Afbeelding - Verenigde Staten: Pagina 3
1. Kustvlakte langs de Atlantische kust De Atlantische Kustvlakte is een van de vlakste omgevingen in Noord-Amerika. Het grootste gedeelte helt flauw zeewaarts; onderzees zet zich dit voort. De vlakte wordt slechts sporadisch onderbroken door lage rivierterrassen in de brede rivierdalen. Voor de kust liggen langgerekte strandwaleilanden. De Atlantische Kustvlakte wordt vanaf New England in de richting van Florida steeds breder. Afbeelding - Kustvlakte langs de Atlantische kust: 2. De Appalachen De Appalachian Mountains, of de Appalachen, vormen een bergrug die zich uitstrekt van Newfoundland tot Alabama in het zuiden van de Verenigde Staten. Deze bergketen is zo'n 2.400 km lang en er zijn slechts een paar bergen die boven de 2.000 meter uitkomen. Afbeelding - Kustvlakte langs de Atlantische kust: Pagina 4
3. De Mississippivlakte De Mississippi loopt ten westen van de Appalachen en is omgeven door een grote brede vlakte: De Mississippivlakte. De oorsprong van de Mississippi ligt in het noorden, vlak bij de Canadese grens. Ze komt uit in het zuiden van de Verenigde Staten, in de Golf van Mexico. De vlakte van de benedenloop van de rivier kenmerkt zich door de vele afgesneden kleine waterloopjes (als rivierstroompjes en beekjes) en moerassen. De waterloop van de Mississippi wordt met tal van stuwen en dammen gecontroleerd. Afbeelding - Mississippivlakte: 4. De Great Plains De Great Plains (Engels voor 'grote vlakten') vormen een groot vlak gebied, waarvan grote delen prairie, steppe en grasland zijn. De Great Plains bevinden zich vanaf de Amerikaanse staat Texas tot over de Canadese grens, tussen de Mississippi-rivier in het oosten en de Rocky Mountains in het westen. Afbeelding - Great Plains: Pagina 5
5. De Rocky Mountains De Rocky Mountains vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika. De Rockies beslaan een gebied met een lengte van meer dan 4800 km vanaf New Mexico door de Verenigde Staten naar Canada en Alaska. Het gebergte ligt tussen de Great Plains aan de oostkant en heeft een serie bassins en laagtes aan de westkant. Afbeelding - Rocky Mountains: 6. Het Grote Bekken De grootste woestijn van de Verenigde Staten is het Grote Bekken (Great Basin). Het beslaat een enorm gebied in het westen van de VS, tussen de Rocky Mountains en de Sierra Nevada. Er valt gemiddeld 175-300 millimeter regen, maar er zijn grote stukken waar het eigenlijk helemaal nooit regent. Zo heb je Death Valley, waar de hoogste (erkende) temperatuur ter wereld is gemeten: 56,7 graden Celsius. Er valt minder dan 50 millimeter regen per jaar. Afbeelding - De Grote Bekken: Pagina 6
7. De Cascade Range De Cascade Range, het Cascadegebergte of simpelweg de Cascades vormen een gebergte evenwijdig aan de westkust van de Verenigde Staten. Het gebergte bestaat uit brede, besneeuwde toppen en is ontstaan door vulkanen. Veel van deze vulkanen zijn ook tegenwoordig nog steeds actief. Het gebied loopt van noord naar zuid vanaf Brits-Columbia door de Amerikaanse staten Washington en Oregon tot aan het Shasta Cascade-gebied in het noorden van Californië. Afbeelding - Cascade Range: Pagina 7
Opdracht Beredeneer in welk geografisch gebied welk soort neerslag zal voorkomen (stuwings-, stijgings- en/of frontale neerslag). Bekijk ter ondersteuning de bovenste twee kaartjes van de Bosatlas (54e editie), pagina 190. Stap 2 - Deel 1 Pagina 8
Klimaatzones Het gemiddelde weer verschilt erg over de wereld. In een tropisch regenwoud regent het veel en is het altijd warm, terwijl het op de polen altijd vriest. Hierdoor is er op de polen een ander klimaat dan in het tropisch regenwoud. De wereld kunnen we in de volgende klimaten verdelen: A-klimaten: Af: tropisch regenwoudklimaat Am: moessonklimaat Aw/As: tropisch savanneklimaat B-klimaten: BS: steppeklimaat BSh: warm steppeklimaat BSk: koud steppeklimaat BShs: warm steppeklimaat, droog seizoen in zomer BSkw: koud steppeklimaat, droog seizoen in winter BW: woestijnklimaat BWh: warm woestijnklimaat BWk: koud woestijnklimaat BWhs: warm woestijnklimaat, droog seizoen zomer BWkw: koud woestijnklimaat, droog seizoen winter C-klimaten: CF: zeeklimaat of meritiem klimaat?cfa: warm zeeklimaat Cfc: koel zeeklimaat Cfb: gematigd zeeklimaat CS: mediterraan klimaat?csa: warm mediterraan klimaat Csb: gematigs mediterraan klimaat CW: chinaklimaat Pagina 9
?Cwa: warm chinaklimaat Cwb: gematigd chinaklimaat D-klimaten: DF:landklimaat of continentaal klimaat; met neerslag gedurende het hele jaar?dfa: warm landklimaat, met neerslag gedurende het hele jaar Dfb: gematigd landklimaat, met neerslag gedurende het hele jaar Dfc: koel landklimaat, met neerslag gedurende het hele jaar (subarctisch klimaat) Dfd: koud landklimaat, met neerslag gedurende het hele jaar (subarctisch klimaat) DW: landklimaat of continentaal klimaat; met droge winters?dwa: warm landklimaat, met droge winters Dwb: gematigd landklimaat, met droge winters Dwc: koel landklimaat, met droge winters (subarctisch klimaat) Dwd: koud landklimaat, met droge winters (subarctisch klimaat) DS: landklimaat of continentaal klimaat; met droge zomers?dsa: warm landklimaat, met droge zomers (Mediterraan landklimaat) Dsb: gematigd landklimaat, met droge zomers (Mediterraan landklimaat) Dsc: koel landklimaat, met droge zomers Dsd: koud landklimaat, met droge zomers E-klimaten: ET: toendraklimaat (bekijk de presentatie) EF: Sneeuwklimaat/IJsklimaat EH of H: hooggebergteklimaat Stap 2 - Deel 2 Landschapszones Onder landschapszone wordt de combinatie van klimaatzone en begroeiing verstaan. Er bestaat een mondiale indeling voor landschapszones. Deze is opgesteld door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, ook wel aangeduid met de letters van de Engelse afkorting FAO. Er zijn zes landschapszones. Hiervan zijn er vijf samengesteld op basis van temperatuur, en één op basis van droogte: Pagina 10
De tropische zone hoge temperatuur, hoge neerslag tropische regenwoud, savanne De aride zone (samengesteld op basis van droogte) woestijnklimaat lage neerslag weinig tot geen plantengroei mogelijk De subtropische zone Middellandse Zeeklimaat mediterrane plantengroei De gematigde zone gematigd zeeklimaat koudste maand onder het vriespunt altijdgroene bladverliezende bomen, gemengde bossen: naald- en loofbomen. De borale zone toendraklimaat lange koude winter taiga en struiktoendra De Polaire zone toendra- en poolklimaat toendra- en landijs Opdracht Bekijk het onderstaande klimaatplaatje van de VS. Koppel de geografische gebieden in de VS aan de verschillende klimaten. Vul de afkortingen in en de gehele benaming. In welke landschapszone(s) vallen de verschillende gebieden? Gebied Klimaat Landschap Kustvlakte Atlantische Oceaan Appalachen Mississippivlakte Great Plains Rocky Mountains Grote Bekken Cascade Range Klimaatplaatje van de VS: Pagina 11
Stap 3 Pagina 12
Orkanen en tornado s Jaarlijks terugkerende rampen zijn de tornado's in het middenwesten en de nog verwoestender tropische orkanen in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Sinds de weersvoorspellingen door middel van satellietbeelden sterk verbeterd zijn kunnen mensen tijdig hun woningen dichtspijkeren en zichzelf in veiligheid brengen, maar de materiële schade kan toch enorm zijn. Vooral als de bijbehorende vloedgolf de kust bereikt, zoals in het geval van de orkaan Katrina, die in 2005 New Orleans onder water zette. Bekijk volgende filmpje: Vraag 1. We kennen in Nederland geen orkanen. Hoe komt dat? Stap 4 Pagina 13
Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht doe je samen met een klasgenoot een onderzoek naar de verschillen in weer en klimaat tussen New York (V.S.) en Madrid (Spanje). Gebruik voor je bronnen deze opdracht, het internet en de Grote Bosatlas. Van je bevindingen schrijf je een verslag. In het eindproduct laat je in ieder geval zien: Dat je de verschillen kent tussen de steden New York en Madrid als het gaat om weer & klimaat. Hoe het zit met de waterbalans in steden. Is er een neerslagoverschot of een neerslagtekort? En wanneer in het jaar treedt dat op? Welk klimaat van toepassing is in beide steden. Hoe het komt dat deze steden die op dezelfde breedtegraad liggen, toch een erg afwijkend klimaat hebben. Je eindproduct bestaat uit minimaal twee A4 tjes. Je gebruikt foto s en illustraties om je bevindingen te verduidelijken. In het eindproduct laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald. Klaar? Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent. Pagina 14
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 October 2016 om 11:28 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Systeem aarde; Aardrijkskunde; Klimaat; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting Pagina 15 2 uur en 0 minuten