NEVER WASTE A GOOD CRISIS Geld ontleent zijn voornaamste waarde aan het feit dat men leeft in een wereld waarin het wordt overschat. (Henry Louis Mencken)
Stabiliteit is.. de periode tussen 2 crises Zeventig procent van alle gedachten van een normaal mens is negatief. (Peter de Greef)
Crisis is van overal en alle dag Wie kalm blijft in panieksituaties, is traag van begrip. (Donald Duck)
Bankcrises vaker maar zeldzaam zo heftig.. Ook deze tijd zal eenmaal de goede oude tijd heten. (G.Bomans)
Crisis mogelijk gemaakt door complexiteit gecombineerd met onbekend risico Niets is dwazer dan dom te zijn op het verkeerde moment. (Erasmus)
Risico door beperking van de menselijke geest
Maar iedere crisis zit in onszelf! In ons gedrag 1. Kuddegedrag 2. Kort geheugen voor falen 3. Overmoedig 4. Hebzucht If you can't win the game, you change the rules. (??)
Matige vooruitzichten wereldeconomie Logische terugval in groei VS Europa doet het gemiddeld goed, maar: Afvlakking wereldhandel leidt tot vertraging Binnen Europa gespleten beeld Groeivertraging Japan Japanse verklaring: last van sterke yen Rest van de wereld: gebrek aan binnenlandse dynamiek China: omschakeling groeistrategie is hoognodig Het enige dat vaststaat is dat de werkelijkheid roet in het eten zal gooien. (Diederik van Hoogstraten)
China als grootmacht: niks nieuws! August 18, 11
China: de macht van het getal!
Wat draagt het herstel (tot nu toe) Expansief monetair beleid Expansief begrotingsbeleid Groei wereldhandel
Wat gaat de groei afremmen? Tijdelijke stimulansen vallen weg Mondiale schuldenproblematiek Betalingsbalansonevenwichtigheden Afwezigheid effectieve samenwerking Dreigend protectionisme Gebrekkige vormgeving EMU, zwakte euro Ik ben het met de wiskunde niet eens. Ik geloof namelijk dat de som van nullen een gevaarlijk getal is. (S.Lec)
Enkele risico s Spanningen tussen China en VS lopen verder op en monden uit in handelsoorlog Nieuwe spanningen binnen eurozone M.n. in de VS dreigt korte termijn beleid gericht op hogere groei uit te monden in serieus inflatiegevaar en dollarcrisis Nieuwe recessie leidt tot grote problemen bij overheidsfinanciën Ook Europa krijgt op termijn een meer inflatoire bias Pessimisme is een win-win situatie; of het valt mee, of je hebt gelijk. (Theo Maassen)
Marktdiscipline terug van weggeweest %-punt 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 rente opslag t.o.v. Duitsland (10j staatobligaties) 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 %-punt 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0-1 Nederland Frankrijk Spanje Ierland België Portugal Italië Griekenland Ook de Grieken waren dom. Ze wisten niet eens dat ze tot de oudheid behoorden. (Karel Jonckheere)
We zijn geneigd andere te beoordelen op basis van hun gedrag en onszelf op basis van onze bedoelingen. (Stephen M.R. Covey)
Gerangschikt naar kwetsbaarheid Vrijheid is het kennen van je beperkingen. (Els Dekker-Nanne)
Monetair beleid nog steeds ruim 7 % monetaire beleidsrentes % 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 0 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 ECB Bank of England Fed Bank of Japan 0
Conclusie: crisis is voorbij, maar de naweëen ervan niet Recessie voorbij, maar herstel is niet krachtig Mondiale betalingsbalansonevenwichtigheden en schuldposities staan houdbaar herstel in de weg Ruimte voor stimulerend beleid is opgesoupeerd Monetair beleid is grenzen genaderd Overheidsschuld staat verdere stimulering niet toe Overschotlanden moeten kar gaan trekken, maar kunnen of willen dat om uiteenlopende redenen niet. We zijn griezelig kwetsbaar bij een volgende recessie Wie kijkt naar het verleden, staat met de rug naar de toekomst. (Cyrilla van Wezel)
Nederlandse economie Na het dal komt de vlakte
Eerst het goede nieuws.. "Wie nooit bedrogen is, heeft nooit vertrouwen geschonken."
Meer vertrouwen maar toch nog relatief onzeker: hand op de knip! Ik spaar geen geld. Ik spaar mooie momenten. (Lola, dochter van Herman Brood)
Bedrijven herstellen maar investeren nog niet!! "De ondernemer zoekt altijd naar verandering, reageert hierop en buit dit uit als een kans."
Internationaal perspectief: arbeidsmarkt % % 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 Norway Austria Netherlands Japan Germany Denmark United Kingdom Sweden Italy Finland Belgium United States France Portugal Greece Ireland Spain 25 Werklozen die iets nuttigs willen doen, moeten niet vergeten dat heel wat werkenden dat ook best willen. (Toon Verhoeven)
En het wordt steeds krapper op de arbeidsmarkt Men werkt zich eerder krom dan rijk. (Russisch gezegde)
Kerngegevens Nederland Volumeverandering in % BBP Consumptie Bedrijfsinvesteringen Export Import 95-07 09 10 11 2,9 2,4 3,6 6,6 6,8-3,9-2,5-16,5-7,9-8,5 1¾ ¼ -5 9½ 10 Verandering % Inflatie 2,2 1,2 1¼ 1 1½ ½ 2¾ 4¾ 3¾ % beropesbevolking Werkloosheid 4,5 4,9 5½ 5½ %-BBP Saldo overheidsbegroting Staatsschuld -1,4 57,6-5,4 60,8-6 66-4 69
Internationaal perspectief: overheidsschuld 200 % BBP % BBP Overheidsschuld 200 150 150 100 100 50 50 0 0 2007 2010 (OECD verwachting)
De waarde van geld verneem je pas als je het uitgeeft. (Loesje)
Positieve ontwikkelingen vaak incidenteel
Zelfs de dood is niet gratis. Hij kost het leven. (Duits spreekwoord)
De voornaamste oorzaak van problemen zijn de oplossingen. (???)
Overheidsbeleid: de grote lijn Het regeerakkoord getuigt (economisch) van weinig visie Bezuinigingen worden bij elkaar geschraapt, hervormingen worden gemeden Een aantal grote bezuinigingen heeft een beperkte kans van slagen Kleinere overheid is een voornemen geweest van veel voormalige kabinetten. De uiteindelijke besparing viel altijd tegen. De korting op de EU-afdrachten is afhankelijk van het onderhandelingsresultaat. Verhoging AOW-leeftijd naar 66 jaar pas in 2020 Een groot deel van de baby-boomers is dan al met pensioen Groot deel van de bezuinigingen vanaf 2013 (backloading) 36
Houdbaarheid pensioenstelsel Nederland heeft een superieur stelsel Volatiliteit dekkingsgraden groot probleem Hoge rekenrente geen echte oplossing Drie mogelijke oplossingsrichtingen: Hogere premies Langer doorwerken Minder ambitieuze toezeggingen Of een combinatie van de drie voorafgaande
Internationaal perspectief: pensioenvermogen % BBP % BBP 120 120 100 80 2008 100 80 60 60 40 40 20 20 0 0 France Belgium Italy Austria Germany Norway Spain Sweden Portugal Ireland Denmark Canada United States Finland United Kingdom Australia Switzerland Netherlands Mensen die menen, dat tijd geld is, bemerken meestal pas op hun sterfbed dat hun tijd op is maar hun geld nog niet. (Alexander Polka) 38
We zitten er nog steeds warmpjes bij.. Geld is niet alles. Een man met 20 miljoen kan precies zo gelukkig zijn als een man met 21 miljoen. (Jackie Gleason)
Nederlandse economie Vooruitzichten Nederlandse economie klimt uit dal, maar herstel vlakt af Tijdelijke factoren vallen weg en wereldhandelsgroei vermindert Consumptie en investeringen nemen in beperkte mate toe Arbeidsmarktsituatie is verbeterd, maar voor toekomst geen duidelijke richting Inflatie blijft gematigd Woningmarkt nog steeds onder druk 40 Zonder doel(en) is elke richting verkeerd.
Nederlandse huizenmarkt Bouw blijft zorgenkindje
Daling huizenprijzen zeker niet zeldzaam Het is veel waard belangrijk te zijn, maar het is nog veel belangrijker veel waard te zijn. (India)
Huis is slechte belegging I m a perfect housekeeper. Every time I divorce I keep the house. (Zsa Zsa Gabor (negen keer getrouwd in haar leven!))
Verkoper moet geduld hebben.
Minder lenen brengt eigen huis buiten bereik (made in Den Haag!) Beter een ton schuld, dan een cent armoe. (D. Wolfers)
..Minder opdrachten
En dat blijft nog even zo..
DUS: Bouwproductie en -omzet lopen terug
IS enige krimpsector, m.n. Utiliteit en GWW
Alles overziende: in ruim een eeuw tijd 5 x zo veel welstand De tijd bestaat alleen maar omdat anders alles tegelijk zou gebeuren.
En de crisis heeft ons armer maar niet ongelukkiger gemaakt De gelukkigste mensen schijnen diegenen te zijn, die geen bepaalde reden hebben gelukkig te zijn, behalve dat ze het zijn. (Dean William R. Inge)
Voor meer informatie: www.rabobank.com/kennisban k