Visie op 2010 Hoop op herstel

Transcriptie

1 Visie op 21 Hoop op herstel Dr. A.E. (Annelies) Hogenbirk 15 december 29 Rabobank Economisch Onderzoek

2 Agenda Terugblik op de recessie Mondiale economische ontwikkelingen Groene loten Waar zit de groei? Wat wordt de vorm van het herstel? Nederlandse economie

3 Terugblik recessie Hoe kon het zover komen? Overoptimisme: in de aanloop naar de crisis worden de bij financiële transacties behorende risico s collectief te laag geprijsd. 3

4 Terugblik recessie Doorwerking financiële crisis in economie VS Nederland Daling huizenprijzen Kredietverlening Kredietcrisis Aandelenkoersen Vertrouwen Economie -investeringen -consumptie -export 4 Internationale handel Economie -investeringen -consumptie -export

5 Terugblik recessie Internationale handel ingestort

6 Groene loten Ontluikend, kwetsbaar herstel

7 Economisch herstel Azië loopt voorop

8 Economisch herstel Consument VS doet nog niet mee index Consumentenvertrouwen VS index Conference Board (l) University of Michigan (r)

9 Economisch herstel Is het einde nabij of zoek in het VK? % k-o-k Bijdragen aan de groei van het % k-o-k 2 Bruto Binnenlands Product (BBP) m rt-8 jun-8 sep-8 dec-8 m rt-9 jun-9 sep-9-4 Particuliere consum ptie Netto uitvoer Voorraadvorm ing Particuliere investeringen Overheidsbestedingen B B P-groei

10 Economisch herstel Herstel eurozone vastere vorm in 9K3

11 Economisch herstel Europese consument laat het afweten % j-o-j Consumptiegroei % j-o-j K1 8K2 8K3 8K4 9K1 9K2

12 Economisch herstel Slag met VS weer gemist? 12 9 Arbeidskosten per eenheid product (% jaar-op-jaar) Eurozone VS

13 Economisch herstel Zwartste scenario s nu uit de koersen S&P 5 (in, l) AEX (r) Eurozone STOXX (r)

14 Economisch herstel Kredietmarkten weer pre-lehman basispunten itraxx kredietopslagen risicovolle bedrijfsobligaties basispunten jan-7 jul-7 jan-8 jul-8 jan-9 jul-9

15 Waar zit de groei? De vorm van het herstel

16 De vorm van het economisch herstel To V, or not to V? V U Voorraadcyclus voorraden aangevuld Overheidsmaatregelen groei-effect tijdelijk Ruim monetair beleid uiteindelijk uitgewerkt Lage inflatie koopkrachtwinst tijdelijk Bancaire sector verliezen door recessie Overheidsfinanciën bezuinigen/lasten verzwaren Terugdraaien ruim beleid hogere rente

17 De vorm van het herstel Wortelteken meest waarschijnlijk % BBP-groei in het Eurogebied % Jaar-op-jaar Kwartaal-op-kwartaal

18 De vorm van het herstel Fiscale troef nu uitgespeeld %-bbp tekort (l) schuld (r) Europese norm (beide assen) Duitsland Frankrijk Italië Spanje Nederland VK 8 ' ' 9 ' 1 ' 8 ' 9 ' 1 ' 8 ' 9 ' 1 ' 8 ' 9 ' 1 ' 8 ' 9 ' 1 ' 8 ' 9 ' 1 %-bbp

19 De vorm van het herstel Recessie voorbij = ellende voorbij? 6 % BBP eurogebied % J-o-j groei (r)

20 De vorm van het herstel To V, or not to V? mrd BBP eurogebied % Volume (l) J-o-j groei (r)

21 Economische vooruitzichten Internationale kerngegevens VS Bbp-groei Inflatie Werkloosheid,4 3,3 5,8-2½ -¼ 9½ 2¼ 2½ 1¼ Japan Bbp-groei Inflatie Werkloosheid -,7 1,4 4, -5½ -1¼ 5¼ 2¼ ¾ 5½ VK Bbp-groei Inflatie Werkloosheid,7 3,6 5,8-4¾ 1½ 9 1¼ 1¾ 1 Eurozone Bbp-groei Inflatie Werkloosheid,6 3,3 7,6-4 ¼ 9½ ¾ 1 1½

22 Nederlandse economie Knikkende knieën

23 Nederlandse economie Vertrouwen gaat te paard, komt te voet Consumentenvertrouwen (l) Producentenvertrouwen (r)

24 Nederlandse economie Industrieel herstel lijkt nabij % 3-maands gemiddelde industriële productie (j-o-j groei, l) orderontvangst (r)

25 Nederlandse economie Onzekerheid zet aan tot sparen % spaartegoeden (j-o-j groei, inverse as, l) consumptie (j-o-j groei, koopdaggecorrigeerd, r) %

26 Nederlandse economie Werkloosheid remt vertrouwensherstel % % werkloosheid (% beroepsbevolking, seizoensgecorrigeerd, l) werkgelegenheid (mutatie t.o.v. voorgaand jaar, r) arbeidsaanbod (mutatie t.o.v. voorgaand jaar, r) -3

27 Nederlandse economie Lage bezetting ontmoedigt investeren % Bezettingsgraad industrie (seizoensgecorrigeerd, minus 8) Bedrijfsinvesteringen (volume, % j-o-j)

28 Nederlandse economie Uitvoer geen krachtige startmotor 14 % saldo vierkwartaalsgemiddelden uitvoer (jaar-op-jaar mutatie, l) orderontvangst verwerkende industrie (r)

29 Nederlandse economie Einde aan recessie in K3

30 Nederlandse economie Groot welvaartsverlies door crisis

31 Nederlandse economie Overheidsfinanciën volledig ontspoort % BBP % BBP Collectieve uitgaven Collecteve Lasten Overig EMU-saldo MN 29 EMU-saldo MN

32 Economische vooruitzichten Nederlandse economie Volumemutatie in % BBP Consumptie Investeringen Uitvoer Invoer 2, 1,3 6,6 2,7 3,7-4½ -2¾ -14-9¼ ¾ 4½ 3¼ Mutatie in % Inflatie 2,3 1 1¼ Niveau in % Werkloosheid 3,9 5 7 %-BBP Overheidssaldo Saldo handelsbalans,6 6,7-4½ 6-6 7¼

33 Voor meer informatie: