Dys-lexie Ouderbrchure
Uitspraken van dyslectische leerlingen Dat ik niet gewn ben. Dat ik heel hard vr de vreemde talen leer en dan ng een nvldende krijg. Dat ik mijn aantekeningen niet kan lezen. Als ik een paar dingen tegelijk met den. Het kst me veel meite m me te cncentreren. Als ik niet p wrden kan kmen terwijl ik een beurt heb. 1
Inhudspgave Inleiding 5 Definitie van dyslexie 6 Dyslexieverklaring 7 Dyslexiekaart 8 De rl van de vakdcent/mentr 9 De rl van de uders 10 Infrmatieavnd dyslexie 10 Remedial teaching 11 Hulpmiddelen 12 Officiële regelingen met betrekking tt het examen 14 Belangrijke infrmatie, sites en adressen 15 Kpie dyslexiekaart 17 Faciliteiten 19 Schema aanmelding 22 Schema tussentijdse hulp 23 2
3
Inleiding Deze brchure is bestemd vr uders van leerlingen met een geldige dyslexieverklaring. In de brchure vindt u de belangrijkste infrmatie ver het dyslexiebeleid p Hilfertsheem-Beatrix. Onze schl prbeert dyslectische leerlingen z ptimaal mgelijk te begeleiden, zdat hun schlcarrière succesvl afgernd kan wrden. Dat den we dr faciliteiten te te kennen, maar k dr extra begeleiding te geven in en buiten de les. De vlgende punten kunt u in deze brchure vinden: welke faciliteiten er ingezet kunnen wrden de hulp (remedial teaching) die gegeven kan wrden de hulpmiddelen die er vr dyslectische leerlingen zijn Wij hpen dat deze brchure u helderheid verschaft ver wat u wel (en niet) van nze schl kunt verwachten met betrekking tt de begeleiding van uw kind. Mcht u ng vragen hebben, dan kunt u ns p schl telefnisch bereiken. U kunt ns natuurlijk k een e-mail sturen b.gssen@hilfertsheem.nl f h.meester@hilfertsheem.nl. Bibian Gssen (remedial teacher) Hiltje Meester (rthpedagg, remedial teacher) 4
Definitie van dyslexie Hilfertsheem-Beatrix hanteert de definitie zals deze is gefrmuleerd dr de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) en nderschrijft daarmee k de uitgangspunten die hebben geleid tt deze definitie: Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat en/f vlt tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau. Dr dyslexie kunnen leerlingen in het vrtgezet nderwijs meite hebben met de vlgende zaken: lezen en/f spellen p wrdniveau in het Nederlands en in de mderne vreemde talen (als gevlg van nieuwe klanktekenkppelingen en andere spellingafspraken) het snel en accuraat lezen (decderen) van teksten bij alle vakken het snel en accuraat spellen (cderen) bij functineel schrijven bij alle vakken het nthuden van lsse gegevens, bijvrbeeld het leren van wrdjes en het inslijpen van regels (autmatiseringsprblemen) het nderscheiden van hfd- en bijzaken in een tekst (de structuur van een tekst herkennen) het nder wrden brengen van wat ze precies bedelen (wrdvindingsprblemen) het zelf aanbrengen van structuur en plannen Bvenstaande punten gelden zeker niet vr iedere dyslectische leerling. Er bestaat immers niet één type dyslectische leerling. 5
Dyslexieverklaring Een dyslexieverklaring is een dcument waarp staat dat er bij de betreffende leerling sprake is van dyslexie. Een dyslexieverklaring is gebaseerd p een nderzek dr een psychlg/rthpedagg en met vlden aan drie vrwaarden die dr de Stichting Dyslexie Nederland zijn gesteld. Het gaat m de vlgende vrwaarden: 1. Een nderkennende diagnse Er met aangetnd wrden dat er ndanks extra hulp een significante achterstand is p lees- en/f spellinggebied ten pzichte van leeftijdgenten (didactische resistentie) 2. Een verklarende diagnse Welke (cgnitieve) factren repen de strnis p f huden deze in stand? 3. Een indicerende diagnse Hierin staat een analyse van de te verwachten nderwijsbelemmeringen als gevlg van dyslexie. Er wrden glbale richtlijnen gegeven vr de aanpak. De uders zrgen ervr dat bij aanmelding p Hilfertsheem- Beatrix de administratie een kpie krijgt van de dyslexieverklaring met het bijbehrende nderzeksverslag, eventueel aangevuld met verslagen/evaluaties van eerder gegeven hulp. (remedial teaching) 6
Dyslexiekaart Elke leerling die een geldige dyslexieverklaring met een bijbehrend nderzeksverslag kan verhandigen, krijgt van de remedial teacher een dyslexiekaart. Op de dyslexiekaart staan de faciliteiten vermeld waar de leerling gebruik van kan maken,.a. vergrt schrift, tijdverlenging, aangepaste berdeling van spelling bij Nederlands en mderne vreemde talen. Achterin de brchure vindt u een kpie van deze kaart met de meest vrkmende faciliteiten. De remedial teacher gebruikt bij het tewijzen van faciliteiten de aanbevelingen die zijn pgenmen in het nderzeksverslag van de leerling, de gegevens van de basisschl en de uitslag van de signaleringstesten. De dyslexiekaart is een srt cntract tussen de leerling met dyslexie en de schl. Als schl vinden wij het belangrijk dat de aanbevelingen p de dyslexiekaart dr de dcenten uitgeverd wrden. Wanneer een leerling echter vindt dat er nvldende rekening is gehuden met zijn dyslexie, bespreekt hij dit met de betreffende dcent. Mcht de leerling er met de vakdcent niet uitkmen, dan licht de leerling de mentr en/f de remedial teacher in. Samen bespreken zij dan het prbleem met de betreffende dcent. Net als van de dcenten wrdt k van de dyslectische leerling verwacht dat hij zich aan de gemaakte afspraken hudt. De leerling is zelf verantwrdelijk vr het gebruik van de dyslexiekaart. De leerling zal (extra) meite meten den m tt een ged resultaat te kmen. Overleg met de vakdcent ver de manier van leren en de gekzen aanpak helpt hierbij. We verwachten dus een actieve en geen afwachtende huding van de leerling, al zal een brugklasleerling hierin (ng) begeleid meten wrden. De kaart mag niet misbruikt wrden. Dyslexie is geen excuus vr het niet f slechts ten dele maken f leren van het huiswerk. De dyslexiekaart is in principe de hele schlperide geldig. Mchten er aanpassingen ndig zijn, dan kan cntact pgenmen wrden met de remedial teacher. 7
Rl van de vakdcent/mentr Wij vinden het van grt belang dat de mentr en de vakdcent een begripvlle huding hebben ten pzichte van de dyslectische leerling. Fundamenteel is de acceptatie van het prbleem: dyslexie is niet tijdelijk maar blijvend. Leerlingen met hardnekkige lees- en spellingprblemen wrden nit leerlingen znder lees- en spellingprblemen, ngeacht de maatregelen die genmen wrden. Dyslectische leerlingen zijn niet ngecncentreerd f ngemtiveerd, maar zijn veelal in de lp van de jaren gedemtiveerd geraakt. Wij verwachten daarm van de dcent dat hij de nadruk legt p wat de leerling wel kan, cncrete bewrdingen gebruikt tijdens het lesgeven en bijvrbeeld vraagt HOE de leerling zijn werk heeft aangepakt. Belangrijk is k dat er tijdens de les gebruik gemaakt wrdt van de verschillende zintuigen (hren, zien en den). Daarnaast wijst de vakdcent de leerling p de mgelijkheid gebruik te kunnen maken van ingesprken beken en andere hulpmiddelen vr het betreffende vak. (Zie hulpmiddelen) De vakdcent merkt als eerste wanneer een leerling vast dreigt te lpen bij zijn vak. Hij hudt rekening met datgene waar een dyslectische leerling tegenaan kan lpen, geeft indien ndig hulp in de les f extra ndersteuning tijdens de steunles. Wanneer een vakdcent vindt dat de extra ndersteuning niet heeft geleid tt het gewenste resultaat, geeft hij dat dr aan de mentr en eventueel de remedial teacher. De mentr is de cntactpersn p schl. Hij is p de hgte van het gedrag en de resultaten van de leerling en kan een vraag c.q. prbleem inbrengen in het wekelijks teamverleg. De mentr meldt, indien ndig, de leerling dan aan bij de remedial teacher. Ouders kunnen met algemene vragen bij de mentr terecht. 8
Rl van de uders Vaak wrdt er gevraagd: wat kan ik als uder den m mijn zn/ dchter te ndersteunen? De belangrijkste taak van uders is m het kind te blijven bemedigen en ndersteunen bij het leren mgaan met dyslexie. Niet alle kinderen vinden het prettig m dr hun uders gehlpen te wrden. Wil een leerling wél gehlpen wrden, dan kan de uder een rl spelen bij het efenen en trainen met lezen. Samen lezen f vrlezen en vral ervr zrgen dat de leerling lezen leuk gaat (blijft) vinden. Kies daarm beken die aansluiten bij de leefwereld van uw kind. Geef veel cmplimenten k al verlpt het lezen niet altijd futls. Stimuleer uw kind regelmatig te lezen en regelmatig wrdjes te leren in de vreemde taal. Een paar keer per week 10 tt 15 minuten heeft meer effect dan 1x per week een uur lezen f leren. Tensltte is het belangrijk dat u ged luistert naar de signalen van uw kind en die drgeeft aan schl. Infrmatieavnd dyslexie De uders van nieuwe (dyslectische) leerlingen wrden aan het begin van het schljaar (rnd de herfstvakantie) p een speciale uderavnd geïnfrmeerd ver de begeleiding van dyslectische leerlingen p Hilfertsheem-Beatrix. 9
Remedial teaching Leerlingen uit klas 1 met een dyslexieverklaring wrden aan het begin van het schljaar uitgendigd vr het vlgen van een aantal lessen remedial teaching. Omdat Engels vaak nieuw is en lastig, wrdt in die lessen aandacht besteed aan Engels. Uiteraard alleen als de leerling aangeeft daar behefte aan te hebben. Met de leerlingen uit de basisklassen wrden makkelijke Engelse leesbekjes gelezen. Zwel de uitspraak als het begrip wrdt geefend. Del van deze lessen is de leerling meer vertruwd te maken met het Engels en inzicht te geven in de klanktekenkppeling van de Engelse taal. Leerlingen uit de kgt-klassen wrdt een methde aangeleerd m wrdjes te leren. Op verzek wrdt er k ng een paar lessen gelezen (uit een makkelijk Engels leesbekje) f uitleg gegeven van de grammatica. Daarna krijgen de leerlingen alleen remedial teaching als tijdens het schljaar blijkt dat de leerling hulp ndig heeft. De vakdcent en/f mentr signaleert en meldt de leerling aan bij de remedial teacher (zie schema achterin deze brchure). Afhankelijk van de hulpvraag van de leerling kan het vlgende in de lessen remedial teaching aan bd kmen: het aanbieden van spellingregels: het leren mgaan met spellingkaarten het aanleren en tepassen van strategieën zals: he leer ik wrdjes, he pak ik een tekst aan; het maken en efenen van een stappenplan vr grammatica (Ne En Du) hulp bij de aanpak, cntrle en planning van het schlwerk. Na een aantal lessen is het de bedeling dat de leerling z zelfstandig mgelijk met de aangereikte hulpmiddelen aan de slag gaat. De vakdcent ndersteunt hem daarbij. De remedial teacher maakt een krt verslag van de gegeven hulp: wat is geefend en met welk resultaat. Het streven van de remedial teachers is m twee keer per jaar met iedere mentr m de tafel te zitten m de dyslectische leerlingen uit zijn f haar klas te bespreken. Zij hren dan he het gaat en f er aanpassingen (f hulp) ndig zijn (is). Z vlgen de remedial teachers de dyslectische leerling p afstand, als de leerling geen RT (meer) heeft. 10
Hulpmiddelen Daisy-speler: een srt cd-speler waar een speciale cd-rm in met. Op deze cd-rms staan ingesprken studie- en leesbeken. De cd-rms zijn bij Dedicn te bestellen. Drdat de tekst p cd-rm staat kan de leerling luisteren en tegelijk de tekst meelezen. Met de daisy-speler kun je het leestemp instellen. De aanschaf van een Daisy-speler is vr rekening van de uders. (Smmige ziektekstenverzekeringen vergeden de Daisy-speler.) Op schl is een Daisy-speler aanwezig waarmee de leerling kan efenen. U kunt als uder uw kind gratis digitaal registreren bij Dedicn. (www.dedicn.nl) U met dan een dyslexieverklaring psturen. Na registratie kunnen de cd-rms besteld wrden vr 4,50 per bek. (In vrkmende gevallen regelt de schl deze bestelling) Luisterbeken: een dyslectische leerling kan beken makkelijker lezen als hij de tekst tegelijk k hrt. Leesbeken met cd zijn bij de gewne bekhandel en de biblitheek verkrijgbaar. Ok p schl zijn er vr Engels een aantal makkelijk leesbeken met cd te leen. Oefen- en verhrprgramma s: bij verschillende methdes hebben leerlingen een tegangscde ntvangen m p internet efeningen te maken en te cntrleren f ze de therie al beheersen. Vaak is hier k extra uitleg te vinden. (www.digischl.nl f www.mylearn4life.nl) Om wrdjes te leren is het prgramma www.wrts.nl heel geschikt. Dit prgramma is gratis te dwnladen. (De wrden kunnen met de papagaai uitgesprken wrden.) De remedial teacher heeft al veel bestanden in dit prgramma gemaakt. Ze zijn ver te nemen uit: www.hilfertsheem.nl/begeleidingzrg/remedialteaching/ Dyslexie/OefenenmetWrts Om te efenen met eindexamens: www.examen.nl. 11
Hulpmiddelen (vervlg) Sprint(plus): een cmputerprgramma dat tekst mzet naar spraak. Zwel Nederlandse, Engelse als Duitse tekstbestanden wrden hardp vrgelezen (dus k tetsen). Ok teksten van internet kunnen p deze manier vrgelezen wrden. Er is een mgelijkheid m tekst naar een MP3 bestand weg te schrijven, zdat de tekst p een MP3 speler te beluisteren is. Als je tijdens het typen de uitspreekhulp aanzet, hr je wat je zelf typt. En z kan je hren f je een fut getypt hebt. Vr veel dyslectische leerlingen is dit een prettige ndersteuning. Op schl gebruiken we dit prgramma. We hebben een licentie vr tien gebruikers. Leerlingen met een dyslexieverklaring mgen van dit prgramma gebruik maken. Alle nieuwe leerlingen wrden uitgendigd vr een bijeenkmst waarin we de mgelijkheden van Sprint uitleggen en efenen. We vragen alle nieuwe leerlingen tt de kerstvakantie bij tetsen gebruik te maken van het prgramma. Ze ervaren dan zelf f dit een ged hulpmiddel vr ze is. Leerlingen uit klas 2 t/m 4 met een nvldende vr Engels en/f Duits p hun rapprt, raden we met klem aan gebruik te maken van dit prgramma. Sinds krt is er k een mgelijkheid m een Sprint usb-stick te huren van schl. De leerling kan dan thuis k deze leesndersteuning gebruiken. De huur bedraagt 50,-- per jaar. (Plus een brg van 200,--, die u terugkrijgt als u de usb-stick weer inlevert.) Vr verige hulpmiddelen: zie Faciliteiten. 12
Officiële regelingen m.b.t. het examen De vlgende faciliteiten mgen bij het landelijk examen ingezet wrden: Verlenging examentijd - Vr het centraal examen kan een dyslectische leerling verlenging van examentijd aanvragen. De leerling krijgt maximaal 30 minuten extra tijd m het examen te maken. Vergrt lettertype - De leerling mag gebruik maken van examens met een vergrt lettertype (grtschrift). Auditieve ndersteuning - Examenteksten kunnen vrgelezen wrden via de daisyspeler f via de cmputer (m.b.v. een pdfbestand p cd-rm f via een vrleesprgramma zals Sprint). Vrwaarde is dat de leerling al eerder in het jaar gewerkt met hebben met dit hulpmiddel. Vandaar dat de eindexamenkandidaten in het vierde leerjaar de mgelijkheid krijgen m samen met de remedial teacher hiermee te efenen. Daisy-speler - De leerling mag tijdens het examen gebruik maken van een Basisspeler, mits hiermee van te vren is geefend. De genemde faciliteiten wrden dr de examencördinatr aan het begin van het vierde leerjaar aangevraagd. Aan te raden is in het derde leerjaar te efenen met de hulpmiddelen, zdat de leerling p tijd weet welk hulpmiddel het beste bij hem/haar past. M.b.t. spelling, de berdeling van spellingfuten is k vr de dyslectische leerling vlgens de crrectienrmen. Vr meer details en actuele infrmatie zie www.examenblad.nl Naast de landelijke examens wrden k schlexamens afgenmen. De schl heeft de mgelijkheid m beperkte aanpassingen vr dyslectische leerlingen te den. In speciale gevallen (er is sprake van een ernstige vrm van dyslexie) kan de schl verdere aanpassingen den. Dit gebeurt in verleg met de teamleider, de mentr en de remedial teacher. Het gaat hier m maatwerk. 13
Belangrijke infrmatie, sites en adressen Beken Studeren met dyslexie, Nel Hfmeester (2002), Garant ISBN 90-441-1299-6 Omgaan met dyslexie, J. Lnstra en F. Schalkwijk. Sciale en emtinele aspecten van dyslexie. ISBN 90-5350-908-9 Dyslexie een cmplex taalprbleem, Tm Braams. Begeleiding lees- en spellingprblemen, 4de druk. ISBN 90-5352-719-3 Kinderen met dyslexie, Tm Braams. Een gids vr uders (Bm, 1998) Ouders ver dyslexie, S. van der Stel (Lemniscaat, 1987) Leren met dyslexie, deel 2: Reflectie, L. Biezeman. Een interpretatie van de nderzeksresultaten van de internetenquête naar dyslexie. (Cyclus, Garant Uitgevers N.V. 2007) Belangenvereniging Balans: landelijke vereniging vr uders van kinderen met leer-, ntwikkelings- en gedragsstrnissen. Het tijdschrift Balans verschijnt 9x per jaar. Inftel. 0900-2020065 Tel.: 030 2255050, Internetsite: www.balansdigitaal.nl Platfrm Dyslexie NL. Internetsite: www.hme.znnet.nl/dyslexie Adressen Gezndheidsraad: Cmmissie Dyslexie, Pstbus 16052, 2500 BB Den Haag Stichting Dyslexie Nederland, De Kwinkelier 40, 3722 AR Bilthven 14
Belangrijke infrmatie, sites en adressen (vervlg) Algemene infrmatie Startpagina met veel links ver dyslexie www.dyslexie.pagina.nl Steunpunt dyslexie vr uders www.steunpuntdyslexie.nl Hulpmiddelen Gesprken (studie)beken p cd (vr Daisy-speler) www.dedicn.nl Gratis dwnladen van een prgramma dat beeldschermtekst vrleest in.a. Nederlands, Frans, Duits, Engels www.readplease.cm Spraakherkenning, tel. 023 5294344 www.spraakherkenning.nl www.scansft.nl Verkp van apparatuur en sftware vr spraakherkenning (.a. vr het vrlezen van ndertiteling van tv- prgramma's) www.kanteffspeech.nl www.kmfa.nl Vr het dwnladen van sftware m de Daisy-speler cd-rms p de cmputer te kunnen afspelen www.amis.sf.nl Firma die allerlei cmputerprgramma s verkpt,.a. Kurzweil 3000, Sprint (plus) en de readingpen www.lexima.nl 15
Dyslexiekaart (kpie) Dyslexiekaart van: Afgiftedatum: Dit zijn de afspraken die deel uit maken van het beleid van de schl m dyslectische leerlingen extra zrg en faciliteiten te bieden, zdat deze leerling zijn/ haar schllpbaan met succes kan drlpen. Vakdcenten huden zich aan deze afspraken. Spelling wrdt bij geen enkele leerling meegerekend als het m tekstbegrip gaat. De dcent Ne, En en Du huden bij de berdeling van schrijftetsen (k vr het SE) rekening met de leerlingen die dyslectisch zijn dr de spelling vr maximaal 20 % mee te laten tellen in het eindcijfer. - Als je je nvldende inzet f misbruik maakt van deze vrzieningen wrd je daarp aangesprken dr de vakdcent f de mentr. De Rt-er wrdt geïnfrmeerd en geeft je een waarschuwing. Een tweede waarschuwing betekent dat deze faciliteitenkaart wrdt ingetrkken. Je hebt dan tijdens tetsen en schlexamens geen rechten meer p de faciliteiten. - Er vindt in leerjaar drie een afbuw van faciliteiten plaats m je te laten wennen aan de eisen van het CE. - Alleen als je een ernstige mate van dyslexie hebt, krijg je van de Rt-er de mgelijkheid m k ng een spiekkaart spelling te gebruiken in de BB. Tevens mag je de cmputer (met spellingscntrle) gebruiken. 16
Dyslexiekaart (achterkant - kpie) De aangekruiste faciliteiten zijn verleend dr de Rt-er. De Rt-er heeft daarbij rekening gehuden met de mate van dyslexie. (Naast het nderzeksverslag spelen de uitslag p het signaleringsdictee en de stilleestest een rl). spelfuten: - bij alle vakken: niet meerekenen als het m (tekst)begrip gaat - Ne/En/Du schrijven: in de nderbuw wrden spelfuten vr de helft meegerekend. (werkwrdspelling telt wél gewn mee) extra tijd geven tijdens de les f 20% mindering van het aantal vragen mndeling tetsen in verleg met de dcent tetsen: lay-ut z ndig aanpassen: duidelijk, getypt en pnt.12 markeren p tets testaan teksten vr laten lezen (als Sprint niet gebruikt kan wrden) vrlezen in de klas: alleen kleine stukjes/ alleen als ll zich heeft kunnen vrbereiden Ne: niet nvrbereid laten vrlezen aantekeningen van medeleerling mgen gekpieerd wrden gebruik laptp/ cmputer/sprint testaan gebruik daisy speler/readingpen verlenging examentijd aangepaste luistertetsen samenvatting geven bij grte stukken tekst gebruik spellingkaart testaan advies: gebruik wrts.nl (uitspraak, betekenis en spelling efenen) gebruik rekenmachine testaan Zwel van de schl als van de leerling wrdt verwacht dat hij/zij zich inspant. Een dyslectische leerling zal m.n. bij de talen harder meten werken dan zijn medeleerlingen. Handtekening Remedial teacher: Handtekening leerling: Wijzigingen maken deze kaart ngeldig 17
Faciliteiten Hiernder staan de faciliteiten die p de dyslexiekaart te vinden zijn. Aangepaste nrmering vr spelfuten Spelfuten wrden niet geteld bij (nderdelen van) vakken waar het m het begrip gaat. Bij de mderne vreemde talen wrden in de nderbuw spelfuten vr de helft meegerekend. In leerjaar drie vindt een afbuw van deze faciliteit plaats m leerlingen te laten wennen aan de eisen van CE. Werkwrdspelling wrdt nrmaal berdeeld. (Grammaticale regel) Extra tijd f vermindering van vragen De leerling heeft recht p meer werktijd bij alle nderdelen waarbij veel gelezen en/f geschreven met wrden. Dit kan dr vr iedereen een tets te maken die in 40 minuten te maken is. De dyslectische leerling mag er dan 10 minuten langer ver den. Een andere mgelijkheid is dat de dcent aangeeft welke pgaven f nderdelen van de tets de dyslectische leerling mag verslaan. Mndeling verhren/mndeling herkansen Indien ndzakelijk (als blijkt dat dyslexie een belemmerende factr is) mag de leerling een prefwerk mndeling den. Tetsen Getypt (12 punts) + duidelijke lay-ut. Prefwerken hebben een duidelijke lay-ut en een vldende grt lettertype (min. 12 punts). Tetsen wrden getypt en er is vldende ruimte tussen de verschillende nderdelen. De vragen staan p papier en wrden niet gedicteerd f p het brd geschreven. De dcent vergrt teksten waarbij een klein lettertype gebruikt is. (Dcenten hebben een stencil Tips vr het maken van een tets ) De dcent zrgt vr extra exemplaren van de tets waarp de leerling mag nderstrepen, mag schrijven f markeren. Eventueel leest de dcent f een klasgent de tekst vr als Sprint niet gebruikt kan wrden. 18
Faciliteiten (vervlg) Niet nvrbereid lezen: Nederlands. De dcent geeft van te vren aan wanneer een leerling een leesbeurt krijgt, zdat de leerling zich kan vrbereiden. Dit geldt k vr huiswerk p laten lezen. Aantekeningen medeleerling kpiëren (aantekeningen brd) De leerling mag een kpie maken uit het schrift van een medeleerling. Gebruik laptp/cmputer/sprint De leerling mag een laptp gebruiken. De vrwaarde hiervr is dat de leerling met de laptp verweg kan (vldende typevaardigheid heeft) en znder de les te stren ermee werkt. De leerling mag gebruik maken van een tekstverwerkingsprgramma (met spellingcntrle) vr pdrachten, brieven, verslagen en werkstukken. Gebruik Daisyspeler/Readingpen Op schl is één Daisy-speler aanwezig, waar leerlingen gebruik van kunnen maken. (zie kpje hulpmiddelen ) Via www.amis.sf.nl kunt u een prgramma dwnladen waarmee u van de pc een Daisy-speler kunt maken. Vr gewne leesbeken kan iedereen gratis terecht bij www.nlbb.nl f www.aangepast-lezen.nl. (Ok zij sturen de beken p Daisy cd-rm thuis). Zij vragen een vrijwillige bijdrage. Op schl is geen Readingpen aanwezig, maar als de leerling er een heeft, mag hij deze gebruiken. Verlenging examentijd De leerling heeft recht p een half uur verlenging van de examentijd. Aangepaste luistertetsen De leerling mag p het examen gebruik maken van de Citluistertetsen met verlengde luisterpauzes. 19
Faciliteiten (vervlg) Samenvattingen Bij grte stukken tekst geef je deze leerling een samenvatting f de dcent lpt met de leerling de tekst dr en geeft aan welke stukken van belang zijn. Een andere mgelijkheid is dat de dcent p een kpie de belangrijkste stukken tekst markeert. Gebruik spellingkaart In verleg met de dcent en/f de remedial teacher wrdt een spiekkaart gemaakt, die k bij tetsen gebruikt mag wrden. Advies: gebruik wrts.nl (uitspraak, betekenis, spelling efenen) Alle dyslectische leerlingen krijgen aan het begin van het 1 e leerjaar uitleg ver dit verhrprgramma. (zie kpje hulpmiddelen ) Algemeen De dcent prbeert zveel mgelijk hulpmiddelen aan te reiken. Dit gaat altijd in verleg met de leerling. Te denken valt aan: Stappenplannen Strategiekaarten Gesprken beken Overhrprgramma s p cmputer Etc. 20
Schema aanmelding I. Aanmelding nieuwe leerling met dyslexieverklaring Leerling km van de basisschl met dyslexieverklaring. Kpie van de verklaring met het nderzeksverslag wrdt ingeleverd bij de administratie. Kpie hiervan gaat naar Remedial Teacher De mentr infrmeert aan het begin van het schljaar zijn team welke leerlingen dyslectisch zijn. RT'er ndigt de dyslectische leerling uit vr het invullen van de dyslexiekaart, vr een aantal RT-lessen en een Sprintbijeenkmst. Ouders wrden hiervan schriftelijk p de hgte gebracht. RT'er zrgt vr een verzichtslijst waar alle dyslectische leerlingen p staan met hun faciliteiten. Alle dcenten krijgen hiervan een exemplaar. RT'er legt p een infrmatieavnd ver dyslexie uit he Hilfertsheem-Beatrix mgaat met dyslexie en wat de rl van uders kan zijn. 21
Schema tussentijdse hulp aan dyslectische leerling II. Tussentijdse hulp aan dyslectische leerling Leerling krijgt extra hulp van vakdcent Leerling kan niet meekmen ndanks extra hulp van vakdcent Leerling kan met hulp van de vakdcent (en evt. steunles) ged meekmen Mentr/vakdcent f leerling geven aan dat hulp gewenst is 1x per jaar: gesprek RT er ver functineren van dyslectische leerling Leerling wrdt pgegeven vr steunles f RT er start hulp Vastlegging van gesprek dr RT er en evt. actie (steunles, RT, navraag bij dcent) Na een aantal weken vlgt een evaluatie Het gaat (ng) niet zals gewenst Het gaat ged/beter RT er maakt verslag en bespreekt haar bevindingen met de mentr/dcent/team RT er maakt verslag vr mentr en vakdcent als er RT-hulp is geweest Vakdcent neemt het ver Advies (bijv. verwijzing externe hulp) Ouders wrden dr de mentr p de hgte gesteld. 22
23 Lieven de Keylaan 58 1222LH HILVERSUM Tel. 035 683 15 57 Fax 035 685 82 97 E-mail: inf@hilfertsheem.nl Website: www.hilfertsheem.nl