Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de psychiatrie 1. De systematiek a) b) Syndroom c) d) 2. Een kritiek Klinisch redeneren 1. Klinische presentatie Anamnese Psychiatrisch onderzoek Voorgeschiedenis Overige gegevens 2. Differentiaal Belangrijkste klachten en symptomen Syndroom Differentiaal (b.v. DSM-IV) 3. Diagnostisch actieplan Aanvullende informatie nodig? 4. Behandelplan volgens 6-Step Verzamelen Ordenen Aanvullen Behandelen 3 4 1) De systematiek het medisch model Syndroom 5 6 1
a) Sombere stemming Verlies van interesse of plezier (anhedonie) Gewichtsverlies / toename Slapeloosheid / overmatig slapen Agitatie of remming Moeheid / verlies van energie Waardeloosheid / schuld Concentratie / besluiteloos Gedachten aan de dood; (doodswens - suïcidepoging) = voelen - Conatief = willen - Cognitief = denken (kennen) - Cognitief - Cognitief - Conatief 7 8 b) Hoofdgroepen psychiatrische syndromen b) Hiërarchie van psychiatrische syndromen Voorbeeld - Dementie - Schizofrenie - Depressie - Paniekstoornis - PTSS - Conversie stoornis - Verslavingen - Antisociale persoonlijkheidsstoornis 9 10 b) Organisch b) Psychotisch 11 12 2
c) Etiologische factoren Kwetsbaarheid & weerbaarheid Genetische aanleg Temperament Leergeschiedenis Conditionering Beschadiging Omgeving Gebeurtenissen Trauma 13 14 c) Kwetsbaarheid en weerbaarheid Omgeving / actuele context Biologisch Psychologisch Sociaal Biologisch Psychologisch Sociaal 15 16 c) Voorbeeld structuur d) Depressieve stoornis Kwetsbaarheid Depressie in de familie Emotionele verwaarlozing Luxerend Verkoudheid Problemen op werk Onderhoudend Problemen op werk - Neurobiologisch - Neurobiologisch Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th edition DSM-IV (APA) International Classification of Disease 10th edition ICD-10 (WHO) 17 18 3
d) d) criteria Syndroom 19 20 d) Depressieve stoornis DSM-IV d) DSM-IV Sombere stemming Verlies van interesse of plezier (anhedonie) Gewichtsverlies / toename Slapeloosheid / overmatig slapen Agitatie of remming Moeheid / verlies van energie Waardeloosheid / schuld Concentratie / besluiteloos Gedachten aan de dood Exclusie Lijden / dysfunctie criterium - Tenminste 1-3 of 4 - Beter anders te verklaren - Altijd vereist As 1 As 2 As 3 As 4 As 5-296.22 Depressieve stoornis, eenmalig, matig - 799.90 Uitgestelde - 460 Verkoudheid (ICD-9) - Werkproblemen - Global Assessment of functioning (GAF) 60 (matige symptomen OF matig dysfuncties) 21 22 2. Een kritiek het schandaal DSM-5 Verdeling van symptomen 23 24 4
Verdeling van symptomen Syndroom 25 26 de wereld op zijn kop Klinische versus research Geen Syndroom? testkenmerken Klinisch Research 27 28 Klinische diagnostiek 1. Systematiek 2. Ontwikkelingen Context betrekken Stagering Gradering Profilering Gebeurtenissen Ken de patiënt Voorgeschiedenis Duur Specifieke symptomen Ernst, dysfunctioneren Subtypering 29 30 5