Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen. R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie

Transcriptie

1 Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie

2 2

3 DSM-5-classificatie Bipolaire stoornissen Depressieve stoornissen Bipolaire-I-stoornis Bipolaire-II-stoornis Cyclothyme stoornis Bipolaire stoornis door een middel/medicatie Bipolaire stoornis door een somatische aandoening Andere gespecificeerde bipolaire stoornis Ongespecificeerde bipolaire stemmingsstoornis Disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis Depressieve stoornis Persisterende depressieve stoornis Premenstruele stemmingsstoornis Depressieve stoornis door een middel/medicatie Depressieve stoornis door een somatische aandoening Andere gespecificeerde depressieve stoornis Ongespecificeerde depressieve stoornis 3

4 Nieuwe stoornissen Disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis woede-uitbarstingen >3x per week. prikkelbare of boze stemming > 12 maanden Symptomen in 2 verschillende omgevingen Aanvang tussen 6 en 18 jarige leeftijd Voldoet niet aan criteria manische episode 4

5 Nieuwe stoornissen Premenstruele stemmingsstoornis Laatste week voor aanvang menstruatie Minimaal 5 symptomen: Labiliteit, prikkelbaarheid, somberheid, angst, verminderde interesse, concentratie, futloosheid, verandering in eetlust of slaap, overspoeld worden door emoties Minimaal 2 cycli aanwezig 5

6 Wijziging bestaande classificaties Persisterende depressieve stoornis Samenvoeging chronisch depressieve stoornis en dysthieme stoornis. Het gebruik van specificaties Specificaties: - Met angstige spanning - Met gemengde kenmerken - Met begin peri-partum Bipolair I stoornis, type van de meest recente episode, specificeer de actuele ernst/psychotische kenmerken/remissie, gevolgd door zoveel specificaties als nodig zijn bij de huidige episode. 6

7 Wijziging bestaande classificaties Andere gespecificeerde bipolaire- of depressieve stemmingsstoornis Bipolaire stemmingstoornis Kortdurende hypomanische episoden (2 tot 3 dagen) en depressieve episoden Hypomanische episoden met onvoldoende symptomen en depressieve episoden Hypomanische episode zonder voorafgaande depressieve episode Depressieve stemmingsstoornis Periodieke kortdurende depressie Kortdurende depressieve episode (4-13 dagen) Depressieve episode, met onvoldoende symptomen 7

8 Veranderingen binnen de criteria Manische episode, criterium A persisterend verhoogde doelgerichte activiteit of energie is een kernsymptoom geworden naast verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming. Manische episode, Criterium D NB een volledige manische episode die voortduurt na een somatische antidepressieve behandeling nadat de fysiologische effecten van deze behandeling zijn uitgewerkt, levert voldoende bewijs voor de classificatie van een manische episode en daarmee voor de bipolaire-1-stoornis. 8

9 Rouw Veranderingen binnen de criteria Depressieve stoornis, rouw exclusie criterium Bij een aanzienlijk verlies kunnen zich reacties voordoen die lijken op een depressieve Leegheid / verlies episode, maar de aanwezigheid van een depressie ook overwogen worden. Afname verdriet na weken, daarna in vlagen Depressie Aanhoudend somber aanhoudender Gedachten aan overledene brengt verdriet Ook positieve emoties Niet specifiek Allesomvattend ellendig Preoccupatie met overledene Zelfbekritiserende gedachten Eigenwaarde intact Gevoel van waardeloosheid De dood als vereniging met overledene Leven onwaardig 9

10 Casuistiek Een 69-jarige vrouw komt bij de huisarts. Zij voelt zich toenemend somber, slaapt slecht en is afgevallen nadat haar echtgenoot drie weken geleden plotseling overleed. De huisarts twijfelt tussen een normale rouwreactie en een depressieve stoornis. Bij het uitvragen van de psychische klachten vertelt patiente dat zij zich toenemend somber voelt, gemakkelijk huilt en minder plezier beleeft. Zij kan zich moeilijk concentreren. Zij voelt zich schuldig tov van haar overleden echtgenoot en dat zij hem geen hulp kon bieden. Patiente ziet regelmatig andere mannen aan voor haar eigen echtgenoot, dan voelt ze een enorme teleurstelling. Ze voelt zich schuldig tov haar kinderen en heeft het gevoel hen tot last te zijn en niet te voldoen. Ze denkt nooit over het verlies heen te zullen komen, dat maakt haar angstig en hopeloos. Ze vindt het leven niet meer de moeite waard en heeft suicide gedachten. Ze heeft eerder twee depressieve episoden doorgemaakt. 10

11 Belangrijkste wijzigingen samengevat: Twee hoofdstukken: De bipolaire-stemmingsstoornissen en de depressievestemmingsstoornissen. De disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis en de premenstruele stemmingsstoornis is een nieuwe classificatie. De persisterende depressieve stoornis is een samenvoeging van de chronische depressieve stoornis en de dysthyme stoornis. Meer nadruk op specificaties met gemengde kenmerken en met angstige spanning. persisterend verhoogde doelgerichte activiteit of energie is een kernsymptoom geworden voor de manische en de hypomanische episode. Het uitsluitingscriterium voor een depressieve episode binnen twee maanden na de dood van een dierbare is weggelaten uit DSM 5. 11