White Paper Energiekostenbesparingen LOKAAL en DUURZAAM Veenendaal, September 2013 = Publiek=
Inhoud A. Historie en samenvatting... 3 B. Visie en ontwikkeling... 4 C. Elementen om duurzame oplossingen te realiseren... 5 D. De markt... 5 E. Aanpak... 6 F. Zelf doen of uitbesteden... 7 whitepaper L&D Energie Augustus 2013 2
A. Historie en samenvatting In 2005 heeft oprichter Meindert Boorsma samen met zijn toenmalige partner Huub Schoenaker en hun gewetenspartner Graham Sharman, partner bij McKinsey een eerste stap gezet naar het oprichten van L&D Energie. De ambitie was en is om organisaties klaar te maken voor de toekomst en een bijdrage te leveren aan good business practices voor mensen en omgeving en winst (people, planet, profit). Daarbij hebben wij ons in eerste instantie gericht op de gehele voortbrengingsketen om vervolgens vast te stellen, dat het energie (en water)verbruik daarin essentiële en belangrijke bronnen zijn, waar we enerzijds niet zonder kunnen en anderzijds een schaarste in de toekomst zien ontstaan als daar niet nu al op wordt geacteerd. Vanuit deze gedachten hebben wij onze focus gelegd op het gebruik en verbruik van energiebronnen en zien wij, dat wij niet efficiënt omgaan met deze energiebronnen. Wij verspillen veel energie en kunnen zeker 50% van de nu door ons gebruikte energie besparen door het toepassen van maatregelen, die dit ondersteunen. Alleen hebben wij er met z n allen te weinig aandacht voor en weten we (met name lokaal) niet goed waar die besparingen te realiseren zijn. Bovendien maken we de concreet te realiseren besparingen maar al te vaak niet helder in termen van verbruik, geld en eigen verantwoordelijkheid. Internationale studies van o.a. WRI, WBCSD, IEA en Rocky Mountains Institute tonen dit aan. Met een scan van uw energieprofiel kunt u op tamelijk eenvoudige wijze uitvinden wat in uw situatie aan energiekosten te besparen valt en wat u moet investeren om die besparingen te realiseren. Uit de benchmark, die L&D in de utiliteit heeft uitgevoerd blijkt, dat door de toepassing van maatregelen de energiekosten met 20% tot 50% kunnen worden verlaagd, afhankelijk van uw specifieke situatie. Uitgaande van de trias energetica kunt u deze maatregelen op de volgende energiegebieden vinden: Verminderen van de vraag naar warmte en koude (bv. Isolatie, beglazing, zonwering, luchtbehandeling) Verlagen van de vraag naar elektriciteit (bv. (LED) verlichting, daglichttoetreding, andere luchtbehandeling, energiezuinige installaties, optimale instelling WKO) Toepassen eigen energieopwekking (bv. PV, Collectoren, WKK, WKO, Geometrie, WTW, fotosynthese, brandstofcellen) Duurzaam inkopen (bv. Groen gas/elektra, bio-fuel, zonne-energie) Soms lijkt het interessant om mee te doen met inkoopcombinaties om goedkoper energie in te kopen. De vraag is of dat echt uw energie waard is en oplevert wat u van een dergelijke inspanning mag verwachten. Immers de prijs van de energie bestaat voor meer dan 50% uit overheidsbelastingen en toeslagen en die verdient u niet terug. Stel uw elektraprijs weet u met 0,5 ct te verlagen. Dan is uw winst per kwh 0,5 ct. Weet u elektra te besparen dan is uw winst tussen de 10ct en 21 ct. Misschien toch maar wat meer aandacht op besparen? Tenslotte nog dit. Weet u wat het rendement is van uw installatie(s)? En of dat rendement ook wordt gerealiseerd? Gemiddeld is het rendement van installaties in de werkelijke situatie veel lager dan aangegeven door de leverancier, eigenlijk net zo als bij het verbruik van de brandstof van uw auto. Ook daarom is het interessant om uw verbruiken en prestaties van uw installaties te weten. Met een beetje meer aandacht bespaart u al gauw 10-15% aan energiekosten. whitepaper L&D Energie Augustus 2013 3
B. Visie en ontwikkeling Energie Transitie? Missie en Visie Een geleidelijk traject, stap voor stap Missie% Besparen optimaliseren gebouwen, installaties en energiesystemen Heroverwegen en aanpassen verbruiks processen Het$kosten$efficiënt$leveren$en$in$stand$houden$van$ lokale$integraal$duurzame%energieoplossingen$ En e Rendement verhogen rgie Tra n Visie Vervangen traditionele door duurzame systemen (wkk, led, pv) siti e Duurzaam naar groen Integraal lokale en duurzame energieopwekking! Gegarandeerde verlaging van energieverbruik Gebouwen en organisatie energie- en CO2-neutraal Professionele Integrale Energiebesturing Maatschappelijk belang duurzaam en groen Maar: Betrek alle lokale factoren Gebruik ook restenergie Denk aan conversie- en transportverliezen Na de industrialisering en de informatisering als voorbijgaande era geloven wij dat nu energie, in al haar facetten, een van de belangrijkste ontwikkelingen voor de komende periode zal zijn. Een zeer interessante en uitdagende ontwikkeling! Vanwege de komende schaarste en de daaraan gekoppelde prijzen zullen alle energiedragers, het energiegebruik, de complete energie-infrastructuur, -opslag, en -transport essentieel onder de loep genomen worden. Dit zal leiden tot complete nieuwe bedrijfstakken en een andere benadering van bestaande bedrijfstakken. In alles gaat de factor energie een steeds belangrijkere rol spelen en zal een herbezinning plaatsvinden van de huidige verspilling. Ruim 50% van ons energieverbruik wordt niet nuttig ingezet en kan met diverse maatregelen gereduceerd worden, zoals het optimaliseren van de bestaande schil om gebouwen, het beter benutten van bestaande energievoorzieningen, en het toepassen op grote schaal (lokaal en duurzaam) van al lang bestaande en beproefde technologieën. De rest moet komen uit een volledig nieuwe ontwikkeling naar alternatieve en nieuwe technologieën en hernieuwbare energiebronnen. Waarom Lokale Duurzame Energievoorziening? Beheersbare Energiekosten $ Continuïteit door: - Integrale aansturing$ - Eigen Energievoorziening Maatschappelijk belang duurzaam en. groen $ Wij geloven dat de eerste grote besparing gerealiseerd kan worden door procesoptimalisatie van de huidige energieverbruikers, het verbeteren van gebouwen, installaties en daarnaast het vervangen van verouderde systemen door meer duurzame systemen. Dit betekent dat de focus in eerste instantie het beste gericht kan zijn op de lokale energieomgeving om bestaande duurzame processen in te zetten. Het lokaal toepassen van duurzame systemen, gebruik makend van beproefde technologie, levert direct en gegarandeerd een grote rendementsverbetering op. Dus slimmer en efficiënter toepassen van energie, zodat we nu al, onafhankelijk van de energietransitie een grote besparing kunnen en moeten realiseren op het energieverbruik en vermindering van de CO2-uitstoot. Waarbij het maatschappelijk belang Duurzaam en Groen beide gediend wordt. Dit wordt mogelijk door: het inpassen van duurzame installaties en op lokaal niveau, het toepassen van meer efficiënte verbruiksprocessen, en door deze vanuit een integrale besturing te optimaliseren. Lokale en Duurzame Energie! White paper Augustus 2013 4
C. Elementen om duurzame oplossingen te realiseren Om goede duurzame oplossingen te realiseren is het van belang alle elementen die daarbij horen te betrekken. Dit loopt van het maken van een quickscan om vast te stellen of het interessant (in financiële en technische zin) om aan maatregelen voor energiekostenbesparingen te gaan beginnen via het ontwerpen en realiseren van projecten naar het in standhouden, Services, monitoren en exploiteren van de energievoorziening. Naast het monitoren kan er dan gezorgd worden voor goede analyses waarmee de energievoorziening wordt geoptimaliseerd. Op deze manier wordt realisatie, continuïteit en duurzaamheid van de energievoorziening geborgd. Alle trajecten beginnen met een situatie- en statusanalyse om iets te kunnen zeggen van de huidige energievoorziening en de daarbij behorende technische en financiële prestaties. Vanuit deze analyse kan een richting gekozen worden om verder uit te werken in een concrete business case en ontwerp van de energievoorziening. Hierbij wordt tevens gekeken naar een eventuele financiering voor de investering die nodig is voor de levering van aangepaste of nieuwe systemen. Na het vaststellen van de business case en het detailontwerp kan worden overgegaan tot de realisatie van de nieuwe energievoorziening, soms als geheel in een keer, soms in fasen op basis van een vastgestelde strategie, soms als onderdeel van een groter geheel, waaronder nieuwbouw of renovatie. Het is daarbij aan te bevelen, dat de ontwerpende partij ook een verantwoordelijkheid neemt in de realisatie van de voorziening en de exploitatie daarin. Wij kunnen u aanbevelen ervoor te zorgen, dat goed geregeld is. Zorg er dus voor, dat voor de oplevering er een concreet in standhouding en monitoring en analyse contract ligt, zodat u verrassingen in de exploitatiefase kunt beperken en veel belangrijker de resultaten kunt optimaliseren. Als u een nieuwe energievoorziening realiseert vergeet dan niet uw energiecontract hierop aan te laten sluiten, want in veel gevallen veranderen uw profielen van uw energieverbruik en voor u het weet betaalt u te veel. D. De markt Wat opvalt in de facilitaire markt is, dat energie veel geld kost en wordt gezien als een noodzakelijke kostenpost, evenals de servicekosten van de energievoorziening. In de meeste gevallen ligt er geen koppeling tussen het budget voor energie en het budget voor servicekosten, zodat er geen afweging gemaakt wordt waarin alle elementen van energiekostenbesparing worden meegenomen en er dus vaak geen zicht is op de werkelijke kosten in relatie tot de mogelijke besparingen. Als dan ook nog de eigenaar van het pand een andere organisatie is dan de exploitant wordt het nog lastiger om een goede business case geaccordeerd te krijgen. Met andere woorden: het verduurzamen en optimaliseren van uw energievoorziening is niet een eenvoudig 123tje, het kost tijd moeite en energie om het voor elkaar te krijgen en vooral voor elkaar te blijven houden. Daarnaast helpt de kwaliteiten kennis van de gemiddelde adviseur en installateur niet om de iets complexere zaken ook echt goed, efficiënt en tegen redelijke kosten te realiseren. Vaak is ook niet bekend wat nu het werkelijke huidige verbruik van de energievoorziening op details is. Wat zijn de grote verbuikers als het gaat om warmte, koude en elektriciteit? Is het wel de verlichting of wordt 80% van de elektriciteit gebruikt White paper Augustus 2013 5
voor koeling en luchtbehandeling. Hoe zit dat in uw gebouwen? Kent u daarnaast de regelingen voor vrijstelling van energiebelasting en eventuele fiscale mogelijkheden om de kosten te beperken? Zo zijn er tal van vragen en mogelijke antwoorden, die pas gegeven kunnen worden als er een goede situatie-analyse heeft plaatsgevonden. Er zijn volop mogelijkheden om ook uw energierekening te halveren, maar het vergt wel enige inspanning. De doelgroepen waar bovenstaande vaak relevant voor is vinden we onder anderen in de volgende sectoren: Woningbouwverenigingen Wellnesscentra Zorginstellingen VVE s Verpleeginstellingen Hotels Ziekenhuizen Kantoren Zwembaden Retail en winkelcentra Recreatiecentra Overige utiliteit Het potentieel aan besparingen voor de segmenten Cure en care (Zorg, verpleeg- en Ziekenhuizen) bedraagt meer dan 800 MWe, voor de Hospitality sector (Hotels, zwembaden, wellness- en recreatiecentra) meer dan 450 MWe 1. Het is bijzonder jammer, dat die besparingen momenteel nog niet worden benut. E. Aanpak Overtuigt, dat er in uw organisatie meer gedaan moet worden aan het realiseren van energie(kosten) besparingen dan is het van belang, dat er een goed (energie)plan wordt opgesteld, waarin doelstellingen worden vastgelegd en eventuele hordes worden vastgelegd, zoals bijvoorbeeld de vastlegging in verschillende budgetten van de veranderende kosten, de wellicht benodigde vergunningen (bv. Voor een WKO of WKK), de doorlooptijd van eventueel te verkrijgen subsidies en niet te vergeten nieuw te contracteren energievolumes. In sommige gevallen is het ook zinvol om uw directe omgeving te betrekken bij de realisatie van uw plannen. Ga daarom goed beslagen aan de slag. Een concreet fasenplan kan hierbij helpen : 1. Haalbaarheid Bepaal de haalbaarheid van uw plannen. (zowel technisch, organisatorisch als financieel) 2. Engineering Indien voldoende zorg ervoor, dat de uitwerking goed en concreet wordt ingevuld en reken de voorstellen goed door, zodat verrassingen in de uitvoering worden beperkt. 3. Realisatie Zorg ervoor, dat goedkeuring wordt verkregen en de realisatie goed wordt gemanaged. Goed projectmanagement is hierbij een must, want er zijn vaak vele partijen bij betrokken. Zorg ook voor goede communicatie en leg alle afspraken vast. 4. Exploitatie Houd rekening met exploitatiekosten, vanaf het begin en zorg ervoor, dat er goede monitoring plaatsvindt van de installaties en verbruiken in uw gebouw(en). Eigenlijk begint het echt besparen pas bij de exploitatie. Het project en implementatie daarvan levert de grote besparing, maar als het niet wordt gemonitored verliest u al snel weer een deel van de besparingen. 1 Bron: Marktonderzoek Cogen-Projects White paper Augustus 2013 6
F. Zelf doen of uitbesteden Bij de realisatie van de besparingen kan voor diverse insteken gekozen worden. Afhankelijk van de situatie zal een keuze tussen zelf doen of uitbesteden moeten worden gemaakt. Waarschijnlijk hebt u niet de benodigde kennis en ervaring in huis en zult u dit moeten inkopen. De vraag is of het beter is alles uit te besteden of delen zelf te realiseren. In alle gevallen is het van belang, dat er nauw wordt samengewerkt. Ook als u kiest voor complete uitbesteding aan bijvoorbeeld een ESCO (energie service company) is het van belang goed vast te leggen wat uw voorwaarden hiervoor zijn en hoe deze het beste kunnen worden ingevuld. Zorg dat er in ieder geval enige kennis intern blijft bestaan. Wat daarnaast essentieel voor succes is, dat uw energiesituatie gemonitored wordt en blijft een dat de aansturing van dienstverleners daarin goed gebeurd. Dit is niet alleen van belang voor uw installaties, maar ook voor uw relatie met de energieleverancier. Door goede rapportages en analyses blijft uw installatie langer uptodate en blijven de energiekosten beter inzichtelijk en beheersbaar. White paper Augustus 2013 7