Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013

Transcriptie

1 Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013

2 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen, water) vertegenwoordigen: o ca. 750 bedrijven- ca. 75% van de sector o met ca. 2 mlrd aan economische toegevoegde waarde (ca. 5,5mlrd omzet) o ca. 7,500 werknemers Profiel- groene werkgevers Missie: kansen door energietransitie Inhoud Visie op Energie-transitie & opslag SER Energieakkoord

3 Transitie 2050 Energielandschap verandert door: Klimaatmaatregelen Beschikbaarheid fossiele brandstoffen Geopolitieke (in)stabiliteit Technologische kansen Besparing- en efficiency opties worden maximaal benut vraag naar primaire energie neemt af Primaire energie wordt in 2050 merendeels opgewekt uit hernieuwbare bronnen voor: Energie voor: - Gebouwen en Gebruik - Mobiliteit - Industrie (proces-energie) Hernieuwbaar Fossiel

4 Transitie thema (focus op geb.omg.) 2050 Maximale inzet op besparing en efficiency aandachtspunt: van techniek naar toepassing Wijziging in de energiemix voor warmte: van gas naar elektra, directe opwekking en gebruik vanuit opslag Matching van de vraag en het aanbod (mismatch is nu al een zorgpunt) Slimme netten Slimme energiesystemen, ook voor warmte en koude Opslag van overschot vanuit hernieuwbare bronnen (en eventueel restwarmte)

5 Warmte en koude voorziening in 2050 Directe duurzame opwekking en efficiënte conversie (o.a. warmtepompen) (Groen)gas als transitiebrandstof voor restvraag o.a. via (micro)wkk Restwarmtebenutting Vanuit (grootschalige) thermische opslagsystemen Opslag wordt hierin cruciaal vanwege: o Overbrugging van de kloof tussen vraag en aanbod o Inzet om: o Buffering restwarmtestromen o Tijdelijke (piek) overcapaciteit in duurzame opwekking op te vangen (zowel thermisch als elektrisch)

6 Warmte en koude voorziening in 2050 Directe duurzame opwekking en efficiënte conversie (o.a. warmtepompen) (Groen)gas als transitiebrandstof voor restvraag o.a. via (micro)wkk Restwarmtebenutting Vanuit (grootschalige) thermische opslagsystemen Opslag wordt hierin cruciaal vanwege: o Overbrugging van de kloof tussen vraag en aanbod o Inzet om: o Buffering restwarmtestromen o Tijdelijke (piek) overcapaciteit in duurzame opwekking op te vangen (zowel thermisch als elektrisch)

7 Warmte en koude voorziening in 2050 Directe duurzame opwekking en efficiënte conversie (o.a. warmtepompen) (Groen)gas als transitiebrandstof voor restvraag o.a. via (micro)wkk Restwarmtebenutting Vanuit (grootschalige) thermische opslagsystemen Opslag wordt hierin cruciaal vanwege: o Overbrugging van de kloof tussen vraag en aanbod o Inzet om: o Buffering restwarmtestromen o Tijdelijke (piek) overcapaciteit in duurzame opwekking op te vangen (zowel thermisch als elektrisch) 7

8 De rol van energieopslag en bodemenergie in 2050 Bodemenergie en opslag kan in potentie tot 300 PJ energie leveren voor warmte / koude (invullen vraag).. biedt capaciteit voor opslag van warmte en koude door clustering van verschillende (hernieuwbare) thermische opwekking en buffering van restwarmtestromen.. en dient als overflow buffer voor (piek) overcapaciteit in duurzame elektriciteitsopwekking (power-2-earth route)... dit vraagt ook nieuwe visie op beheer en exploitatie..

9 Voorwaarden ondergrondse energieopslag Stelling: Huidige aanpak via individuele WKO s zal het benodigde en beschikbare potentieel niet kunnen ontsluiten! 3 zaken nodig: Noodzaak tot verdere technologische ontwikkeling Elimineren van niet-financiële barrières (aanpassing wet en regelgeving) Nieuwe beheersvormen van thermische energieopslag Topsectoren beleid SER Energieakkoord

10 SER Energieakkoord Proces: o > ½ jaar onderhandelen met > 40 partijen o SER heeft gefaciliteerd, partijen moeten het doen o uiteindelijk het akkoord bereikt in kleinere groep o10 pijlers onder het akkoord Doelen: o Energiebesparing: 1,5% / jr 100 PJ finaal in 2020 (is alle energie voor 1,5 mln huishoudens) o Hernieuwbare Energie: 14% in 2020, 16% in 2023 o Minimaal netto banengroei komende jaren (gekoppeld aan scholing en werk-naar-werk trajecten) omeetmomenten in 2016 / 2018 : 1/3 & 2/3 van de doelen Borging: o Brede cie, met kleinere kerngroep + onafh.voorzitter en staf o Indien onvoldoende: aanvullend pakket van maatregelen

11 SER Energieakkoord Relevante afspraken in het Energieakkoord voor bodemenergie en opslag: Bouwregelgeving: benadering op gebiedsniveau (ook best.bw) Invoering van Energieprestatiegaranties Betere inzet van gebundelde aanpak voor restwarmte, duurzame warmte/koude, bodemenergie en opslag door: Ontwikkeling samenhangend plan van aanpak (overheid+ sector) Aanpassingen ruimtelijk beleid (ruimtelijke W/K plannen en clusters) Nieuwe oplossingen / experimenten voor stabiliseren vraag en aanbod o.a. via opslag Regionale infrastructuur projecten als PPS met meerdere warmte leveranciers 1 loket voor vergunningen WKO Oplossen overige niet financiële barrières Nieuwe beheersvormen (PPS, Coöperatieve verbanden, etc) Netaanpassingen om wisselende vraag/aanbod beter te matchen (ook met elektriciteitsnet)

12 SER Energieakkoord Inrichting Uitvoering Energieakkoord Onder de SER cie. worden verschillende werkgroepen ingericht, waaronder relevante voor bodemenergie en opslag: Energiebesp. GO Energieopwekking Decentraal Commercialisatie en Innovatie Mobiliteit & transport Energiebesp. Ind.& Agro Grootschalige hern. Opwekking Financiering Netwerken / E-infra ETS Ontwikkeling Kolencentrales en CCS Arbeidsmarktontw. Doorrek., Comm. en rapportage

13 Tot Slot Veel van de maatregelen in het SER Energieakkoord zijn gericht op het wegnemen van belemmeringen en het creëren van een stabiele investeringsomgeving. Noodzakelijk, want zonder bodemenergie- en opslag zal de energietransitie halverwege stagneren. Nu de lessen zijn geleerd biedt dit voor bodemenergie- en opslag kansen voor grote opschaling.