Position paper regietafel energietransitie utrecht

Transcriptie

1 Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017

2 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6

3 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel Energietransitie Utrecht: wie we zijn, wat we doen en hoe we samenwerken. Eens per jaar bekijken we of actualisatie van dit stuk nodig is, bijvoorbeeld vanwege nieuwe inzichten. De energietransitie De energietransitie is voor de ene persoon of organisatie vooral een technische verandering: van een grootschalig fossiel systeem naar duurzame energie. Voor anderen is de energietransitie vooral een maatschappelijk proces waarbij techniek een ondergeschikt element is. We zien dat keuzes steeds meer lokaal worden gemaakt en steeds minder centraal. De rollen van partijen en hun onderlinge verhoudingen veranderen. Consumenten worden ook producent. Energieleveranciers worden ook dienstenleveranciers. Daar komt bij dat in de bestaande stad alle posities al zijn ingenomen: eigendom van gebouwen, van energie-infrastructuur, van installaties. Dat maakt het maken van keuzes over het nieuwe energiesysteem van een gebouw, een gebied en een stad tot iets gezamenlijks. 1.1 Wat is de regietafel Energietransitie? De gemeente Utrecht heeft het initiatief genomen om met de belangrijke spelers in de stad samen te werken om de energietransitie in de stad Utrecht te versnellen. Hiervoor is de regietafel Energietransitie Utrecht opgezet. De inzet van veel partijen is nodig om een klimaatneutrale stad te worden en ook belangrijke besluiten hierbij af te stemmen. Deze partijen hebben veelal geen onderlinge gezagsverhouding en opereren in principe onafhankelijk van elkaar, maar beseffen dat onderlinge samenwerking nodig is om de veranderingen te versnellen. Belangrijke vraagstukken stemmen zij af en ze prioriteren en leren samen. De tafel is geen nieuw besluitvormend orgaan, we erkennen dat elke organisatie zijn eigen besluitvormingstraject en afweging kent. De regietafel richt zich in eerste instantie op vraagstukken rond de samenhang tussen gebouwen/gebieden, energie-infrastructuur en energieopwekking. De regietafel bestaat uit vertegenwoordigers (bestuurders en medewerkers) van: De energiecooperatie Energie-U De STUW als platform voor de Utrechtse woningbouwcorporaties Stedin Eneco De gemeente Utrecht position paper regietafel energietransitie utrecht 3 maart /6

4 Hoe is deze groep tot stand gekomen? De gemeente heeft in het voorjaar van 2016 een verkennende ronde gemaakt. Op basis daarvan is deze groep ontstaan. Er is afgesproken dat de samenstelling in principe vaststaat voor de komende twee jaar. Iedere organisatie bekijkt wie namens zijn organisatie deelneemt aan de regiegroep op bestuurlijk niveau en management niveau. Om slagvaardig te zijn, werken we met: Een groep van steeds dezelfde twee personen (bestuurder en manager) per organisatie die elk een concreet en helder belang hebben. Een voorbereidingsgroep met vertegenwoordigers van alle organisaties die de agenda beheert en verschillende acties uitzet en tweewekelijks contact heeft. Verschillende uitvoeringsgroepen die aan verschillende projecten werken. Per project wordt de samenstelling en vergaderfrequentie vastgesteld. Per uitvoeringsprojectgroep wisselt de samenstelling en kunnen ook andere partijen op basis van de agenda aanschuiven. Het secretariaat ligt in handen van de gemeente Utrecht. De doelstelling van de regietafel is: het versnellen van de energietransitie in de stad Utrecht. Daarbij ligt de focus op het energiesysteem, dus de combinatie van energie-infrastructuur, gebouwen en energieopwekking. Dit doen we door de verschillende facetten van de energietransitie te laten onderzoeken, uitwerken en/of te realiseren doorprojecten. Ambitie: we delen de ambitie zoals is opgenomen in het Energieplan Utrecht. Utrecht werkt aan een klimaatneutrale stad. De regiegroep wil deze ontwikkeling versnellen. Dit zijn onze uitgangspunten: We voelen ons allemaal verantwoordelijk voor de ambitie en het goed functioneren van de regietafel. We zijn open naar elkaar, spreken dingen uit en hebben begrip voor de verschillen in organisatie. We brengen structuur aan in de acties en projecten. We dragen actief onze ambitie uit; dat we werken aan een klimaatneutrale stad. We kijken naar de belangen van inwoners (individu) én naar het algemeen belang (collectief) We kijken naar activiteiten en resultaten op korte én op lange termijn. We vinden het belangrijk dat we in een open en veilige sfeer kunnen overleggen met elkaar. Daarom zijn de besprekingen niet openbaar. Over de prioriteiten en resultaten communiceren we intern en extern. We werken aan de regie op energietransitie en we doen dat door: We werken actief samen aan concrete projecten, zoals het realiseren van energieneutrale gebieden; optimaliseren van de warmtevoorziening in de stad, maatschappelijke bewustwording bevorderen. We prioriteren deze projecten samen. We verkennen kansen, mogelijkheden en ontwikkelingen vanuit energie-infrastructuur, gebouwen en bewoners. We delen informatie-, kennis-en ervaringen, zoals op gebied van data, activiteiten en ervaringen vanuit klanten/gebruikers position paper regietafel energietransitie utrecht 4/6

5 We werken aan een actieve monitoring op de energietransitie in Utrecht. Op basis daarvan stellen we onze prioriteiten bij. Waar nodig en wenselijk trekken we gezamenlijk op in lobby trajecten. We houden nieuwe ontwikkelingen en innovaties binnen de energietransitie goed in de gaten en nemen die mee in ons werk. Inhoudelijke prioriteiten Voor 2017 liggen de prioriteiten op de verduurzaming van de warmtevoorziening in de stad (WKO, all electric, warmtenet) en de transitie naar aardgasvrije gebieden. Daarnaast maken we een start met de monitoring. We stellen samen de indicatoren vast, die we monitoren. Onderwerpen waarmee we op termijn mogelijk mee aan de slag gaan, zijn: de slimme stad, opslag van warmte en elektriciteit en nieuwe bronnen van energie. Verwachte resultaten voor 2017: Monitoring: een overzicht van gezamenlijk vastgestelde indicatoren Plan maken voor de transitie naar aardgasvrij en keuze van een gebied in Utrecht Visie ontwikkelen over de warmtevoorziening in de stad Hoe communiceren wij naar buiten? Op de gemeentelijke website krijgt de regietafel een plek. Hier geven we aan wat de rol is van de regietafel en de thema s waaraan we werken. Op de website komt ook een adres voor vragen of suggesties. De uitvoeringsgroepen die er zijn worden expliciet benoemd. Half jaarlijks maken we een kort procesverslag dat gebruikt kan worden op de website, maar ook binnen iedere organisatie intern. Per project wordt toegewerkt naar een stuk (ppt, kaart, plan) dat openbaar gemaakt kan worden. Huidige openstaande vraagstukken die aandacht vragen: Hoe organiseren we dat per project andere partijen kunnen aanschuiven? Hoe gaan we om met andere eigenaars en gebruikers dan nu aan tafel vertegenwoordigd? Openbaar/vertrouwelijk: hoe gaan we daar mee om? De deelnemers van de regietafel op een rij: De woningcorporaties zijn bezig met de woningverbetering. Zij zijn verantwoordelijk voor 35% van het woningbezit in Utrecht. Ook zijn zij de eigenaar van de verwarmingssystemen in hun woningen. Voor de woningbouwcorporaties is het belangrijk dat hun huurders een kwalitatief goede, betaalbare woning hebben. Netbeheerder Stedin is eigenaar van het elektriciteit- en aardgasnet. Stedin heeft de plicht dit te vernieuwen, maar wil liever geen nieuwe aardgasleidingen aanleggen. De missie van Stedin is duurzame energie voor iedereen, energie die altijd beschikbaar is voor deze en volgende generaties. position paper regietafel energietransitie utrecht 3 maart /6

6 Eneco is energieleverancier van elektriciteit en warmte, zij is ook eigenaar van het warmtenet in de stad waar meer dan huishoudens op aangesloten zijn. Zij bezit en beheert het ondergrondse buizensysteem, de grote centrales op Lage Weide waar warmte voor de stadsverwarming wordt geproduceerd en de hulpcentrales. Daarnaast zit Eneco zelf ook in de energietransitie; zij gaat van traditionele leverancier van energie naar een dienstverlener die het mogelijk maakt dat bewoners en bedrijven zelf energie opwekken en inzicht krijgen in hun verbruik en mogelijkheden door slimme toepassingen. De gemeente Utrecht heeft de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Een grote ambitie waaraan zij werkt op verschillende terreinen. De gemeente is als lokale overheid verantwoordelijk voor de vergunningverlening voor gebiedsontwikkeling, beheerder van het openbaar gebied, en heeft prestatieafspraken met de woningcorporaties over beschikbaarheid, betaalbaarheid en duurzaamheid. Daarnaast stelt de gemeente jaarlijks 3 miljoen ter beschikking voor het stimulerenvan de energietransitie. Energie-U is een energiecoöperatie: een ledenorganisatie van Utrechtse inwoners die zich graag bezig houden met en druk maken over energie. Energie-U vormt de voorhoede van de Utrechtse energiebeweging, heeft een groot netwerk in de stad met energieambassadeurs, initiatiefnemers, leden en andere betrokkenen en organiseert de energietransitie vanuit bewonersperspectief. Energie-U nam onder andere het initiatief voor de groep Warmte030, Utrechters die zich bemoeien met de stadsverwarming, of: met de verwarming van de stad. position paper regietafel energietransitie utrecht 6/6