West-Friesland: warmte in transitie. Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017

Transcriptie

1 West-Friesland: warmte in transitie Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017

2 Inhoud Warmtetransitie, van het aardgas af, hoezo???? Aanpak in het project Uitkomsten regio West-Friesland Eindbeeld (welke oplossing waar?) Kansenkaarten (waar te starten?) Aanbevelingen voor de regio 2

3 CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise 50 medewerkers Not-for-profit Opdrachtgevers: Overheden (Europa, nationaal, regionaal) Bedrijven, brancheorganisaties en NGO s Zie onze publicaties op 3

4 Warmtetransitie is hot! Interview met minister Kamp (NRC, 7 december 2016) Fossiele brandstoffen gaan eruit. Niemand ontkomt aan de gevolgen van de energietransitie. Maar het moet, zegt minister Kamp. We gaan dit doen. Dat is afgesproken in het klimaatverdrag van Parijs. Het is een juridisch bindend document en ook Nederland moet aan de bak. Alle woningen in Nederland worden tot 2050 geleidelijk van het aardgas afgekoppeld. 4

5 Focus in project op warmtevraag gebouwde omgeving Warmtevraag is 80% van de totale energievraag van een gemiddelde woning, elektriciteit is 20%. Het vraagstuk van de warmtetransitie is: Aardgas is nu dominant in warmtevoorziening gebouwen Nederland, circa 95% van de gebouwen verwarmen nu met aardgas Maar: aardgas past niet in een klimaatneutrale gebouwde omgeving Groen gas (uit duurzame biomassa) is slechts beperkt beschikbaar (circa 10%) Wat zijn de alternatieven en wat is de oplossing per soort buurt? NB: warmtevraag bestaande bouw is en blijft dominant t.o.v. nieuwbouw 5

6 Naast klimaat ook andere motieven Warmtetransitie is ook sociaal beleid ivm risico op stijging energielasten in toekomst Warmtetransitie is ook economisch beleid Voorzieningszekerheid energie, einde NL voorraden aardgas in zicht Regionale werkgelegenheid; raakt élk gebouw de komende 35 jaar Motief kan ook zijn: solidariteit met Groningen NB: ook raakvlakken met ruimtelijk beleid 6

7 Aanpak in het project Analyse alternatieven voor elke buurt Uitgangspunt: laagste kosten voor de maatschappij Alle kosten meegerekend: Investering in gebouwisolatie Investering in installatie Kosten van energiegebruik Investering in energie-infrastructuur (!!!) Voor elke buurt alle combinaties doorgerekend, en combinatie met de laagste kosten voor de maatschappij op kaart weergegeven Daarnaast kansenkaarten: waar het best te starten? En stappenplan om aan de slag te gaan 7

8 Uitkomsten: eindbeeld Oplossing per gebouw of collectief? Collectief: - Warmtenet met geothermie Per gebouw ( individueel ) - groen gas - CV-ketel op groen gas - hybride warmtepomp - all electric - elektrische warmtepomp - CV-ketel op vaste biomassa (pellets) 8

9 Kansenkaarten: waar het best te starten? Drie soorten kansen: Er moet iets in een buurt: Geplande vervanging bestaande gasinfrastructuur (en/of elektra) Geplande vervanging riolering of water -> vaak ook gas & elektra mee Geplande schilrenovaties woningcorporaties (Nieuwbouw) Er kan iets in een buurt: Klimaatneutraal nu al lagere ketenkosten dan fossiel NB: dat is helaas nog vrijwel nergens het geval(!) Duidelijke winnaar in eindbeeld (maar wel >fossiel) Men wil iets: Enthousiast lokaal collectief (burgers en/of bedrijven) Van buitenaf, bijvoorbeeld regionale HVC-warmtenet 9

10 Uitkomst: kansenkaart (waar het best te starten?) 10

11 Algemene aanpak Dit doe je er niet even bij, dus: Iemand verantwoordelijk maken Programma opzetten Samen met stakeholders aan de slag Zie stappenplan in de gemeentelijke rapporten Aanbevelingen voor de regio (i.s.m. Provincie) Zorg voor duidelijkheid over geothermie (beschikbaarheid, kosten) Richt structuur in om van elkaar te leren Zorg voor monitoring Gezamenlijke lobby-agenda (zorg dat klimaatneutraal de standaard wordt) Spreek af dat elke gemeente tenminste 1 buurt kiest om te starten Neem warmtetransitie op in afspraken met woningcorporaties 11

12 Je bent niet alleen, leer van elkaar! Klaar voor de start? 12

13 Vragen? Cor Leguijt CE Delft

14 Vervolg Westfriesland Nieuw vraagstuk voor onze regio Doel: 2050 Westfriesland gebouwde omgeving aardgasvrij Juli 2017: bestuurlijke opdracht VVRE voor opstellen plan van aanpak (onderschrijven doel, bestuurlijke en ambtelijke inzet etc.) 14

15 RESERVESHEETS tbv discussie 15

16 Focus op bestaande bouw Circa 80% van de gebouwen die er nu staan, staat er in 2050 nog steeds Nieuwbouw is in aantallen relatief klein t.o.v. bestaande bouw Nieuwbouw heeft lage warmtevraag t.o.v. bestaande bouw, en EPC scherpt nog verder aan ( Bijna Energie Neutraal per 1 januari 2021) 16

17 Eindbeeld: infrastructuur Opties: elektra + groen gas all electric (evt. met pelletketels) elektra + warmtenet 17

18 Eindbeeld: installatie (van de woningen) 18

19 Wat zeggen de uitkomsten? De berekeningen laten zien wat de beste optie is als naar de maatschappelijke kosten wordt gekeken. Het geeft niet de uitkomst die het beste is voor een individu, een corporatie of bedrijf, maar wel voor de hele gemeenschap. De uitkomsten bieden aanknopingspunten voor de discussie met stakeholders, ze laten de kansen zien en geven een indicatie van de afwegingen die gemaakt moeten worden Dit betekent: De uitkomsten zijn richtinggevend, niet maatgevend; De uitkomsten zijn niet absoluut of zwart/wit; afwijkingen zijn altijd mogelijk De uitkomsten zijn geldig met de kennis, wetten en regels van nu 19