Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Transcriptie

1 Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas

2 (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige planontwikkeling: Grand Designs Hoe gaan we dit doen Casus Grave Datum Titel van de presentatie 2

3 Alliander groep

4 Nederland bruist van de kansen! Foto Arnhem invoegen

5 De energietransitie

6

7

8 Context van gas naar warmte Internationaal Nationaal Regionaal Gemeente Amsterdam Datum Titel van de presentatie 8

9 Hoe eenvo udigei n vorm, hoe beter.

10 Hoe eenvo udigei n vorm, hoe beter.

11 Aan de slag met wonen zonder aardgas

12 Energieverbruik in Nederland

13 Wat zijn de alternatieven voor aardgas? all electric

14 Wat zijn de alternatieven voor aardgas? Groengas/Biogas Potentie in Nederland: +/- 10% Bron: Platform Groene Grondstoffen

15 Wat zijn de alternatieven voor aardgas? Warmtenetten woningequivalenten in 2040 in Metropoolregio Amsterdam

16 Maatschappelijk Kosten Baten Analyse

17

18 Huidige infrastructuur

19 Gewenste infrastructuur

20 Verduurzaming van bestaande bronnen en verdere verduurzaming: inzet industriële restwarmte

21 Top down én bottom up

22 Hoe: Case Amsterdamse aanpak Transitieplan Amsterdam Datum Titel van de presentatie 22

23 Transitieplan Schaalsprong Warmte Amsterdam

24 Vier pijlers Welke warmte waar? Gebruikers aan zet Warmte uit betrouwbare bron Verbinden van vraag en aanbod

25 Warmtevoorziening: Wat kan er waar? Kaart van CE Delft beschikbaar?

26

27 Acht stappen naar een nieuwe warmtevoorziening in de buurt

28 Gas eruit, warmte erin? Ja, dat kan! Wijziging Elektriciteits-, Gasen Warmtewet Energiebestemmingsplannen Aanwijzing energievoorziening in Bouwbesluit Regeling bestaande gebouwen

29 Innovatie is logisch

30 Gebruikers aan zet

31 Snellere besluitvorming

32 Warmte uit betrouwbare bron

33 Restwarmte: Iedereen profijt van lokale bedrijvigheid Van laag- naar hoogwaardige warmte a.d.h.v. prijsontwikkelingen Aanbod wanneer beschikbaar en financieel gunstig Steeds meer producenten, steeds meer warmte beschikbaar Later ook geothermiebronnen

34 Geothermie: logisch en onvermijdelijk Schaalgrootte Smart Heatnetwerken biedt kansen Voorbeeldprojecten nemen toe Grootschalige hoog temperatuuropslag Voordelige verhoging temperatuur in combinatie met warmtepompen

35 Third party access? All party access! Onafhankelijke netwerken Warmtenetten als openbare voorziening Marktplaats voor uitwisseling

36 Slimmer aanleggen en aansluiten

37 Sluitende business cases mogelijk Besparen door innovatie Gezamenlijke financiering Grote aantallen Voordelen en tegenslagen delen Met name bestaande bouw

38 Casus Grave

39 Aanknopingspunten Concept Warmtenet in Grave Warmte opgewekt met warmtepomp gevoed uit stuwcomplex Evt opslag in de bodem Als opwekking met vijzels economisch rendabel is dan elektriciteit voor warmtepomp ook uit rivier te halen Opgave: dit voor minimale kosten realiseren en economisch haalbaar maken Opslaan van electrische of thermische energie (anders dan in bodem) achterwege laten Reden: opwekpatroon bij stuw wijkt af van andere duurzame opwek wind/zon waardoor terugleveren aan het net altijd mogelijk is, dit kost niets) Datum Titel van de presentatie 39

40 What to do? 1. Aan de bronkant onderzoeken: - Of elektriciteitsopwek bij de stuw levensvatbaar is. - De rivier (middels het stuwcomplex) kan fungeren als warmtebron voor een warmtepomp. - Onderzoek technische inpasbaarheid, o.a. kunnen we die warmtepomp bij het stuwcomplex kwijt. 2. Onderzoek mogelijkheid warmtenet voor Grave 5000 woningen ca. 25 MW piek, dwz een serieus grote warmtepomp, die met een hoog rendement kan worden ontworpen. Uitdaging: volledige deelname. Kan worden versterkt als gemeente bereid is om de gasloze toekomst faciliteert NB. Positief van combi met stuw is wellicht, dat het water toch moet stromen en dat er meestal enig drukverschil is. De (significante) post van de pompenergie voor de bronzijde mag je dan wellicht schrappen. Datum Titel van de presentatie 40

41 Temperatuur Maas Midden Limburg Maand 0,22 0,44 0,67 0,89 1,11 1,33 1,56 1,78 2,00 2,22 2,45 2,67 2,89 3,11 3,34 3,56 3,78 4,00 4,22 4,45 4,67 4,89 5,11 5,34 5,56 5,78 6,00 6,23 6,45 6,67 6,89 7,12 7,34 7,56 7,78 8,01 8,23 8,45 8,67 8,89 9,12 9,34 9,56 9,78 10,01 10,23 10,45 10,67 10,90 11,12 11,34 11,56 11,79 Temperatuur

42 25 C 40 C 50 C Concept LT verwarming 1 Booster B 2 3 Collectief Individueel ref ref Collectief Booster Individueel A+ ref ref Collectief Collectief Individueel Booster Booster ref A+ A+ Datum Titel van de presentatie 42

43 Partners Gemeente Netwerkbedrijven: Alliander, i.c. Liander en Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling Energiebedrijven De vastgoedeigenaren (o.m. corporaties) De rijksoverheid/rijkswaterstaat en provincie Gelderland

44 Corporatiebezit Grave Datum Titel van de presentatie 44

45 Dank