Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Transcriptie

1 Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

2 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise - 55 medewerkers - Not-for-profit Klanten Bedrijven (MKB, industrie, transport, energie en brancheorganisaties) Overheden (Europese Commissie, Europees Parlement, ministeries, provincies, gemeenten, waterschappen) NGO s 2

3 Energietransitie - Grote veranderingen - Klimaatneutraal 2050, of eerder - De aansluitplicht in de Gaswet wordt geschrapt en er zal een breder aansluitrecht op energie-infrastructuur voor warmtevoorziening in wetgeving worden verankerd. - Waarom? Concentratie CO2 in atmosfeer wordt te hoog Door verbranding fossiele energie: aardgas, aardolie, steenkolen - Afspraken Klimaatakkoord Parijs 2015 EU namens alle 28 lidstaten Tussenstap circa 50% in 2030 tov Regeerakkoord: 49% reductie Voor het eind van de kabinetsperiode willen we tot bestaande woningen per jaar gasvrij kunnen maken. 3

4 Energietransitie treft ons allemaal - Uitdaging: Zo laag mogelijke extra kosten Goede afweging van alternatieven In concurrentie met aardgas - Vandaag alle aandacht op ruimteverwarming/koeling van gebouwen: Warmtetransitie 20 miljard m 3 aardgas 30 Mton CO 2 /jaar (20% van nationale emissie) veel aandacht voor bestaande woningen zorg zit er soms tussen, en soms apart 4

5 Warmtetransitie - Grote verandering in perspectief eerst energiebesparing, nu klimaatneutraal - Klimaatneutraal betekent geen aardgas meer, wel CO2-vrij gas - Samenwerking met veel partijen, beste oplossing ligt in combinatie van maatregelen Gebouw Infra Bronnen - Niemand weet het nog, maar probleem is vooral winterpiek Niet met elektriciteit, eerder met gas (direct en indirect) - Kennis van installateurs schiet tekort 5

6 Warmtetransitie - Is niet een beetje meer isolatie, - Beparingen van 25% zijn mooi maar het gaat om CO2-vrij! - Compleet nieuwe concepten Hybride warmtepomp Project Mijnwater - Heerlen - Samenspel met veel partijen Gebouweigenaar (huurder) Gemeente Energie netbeheerder (Enexis, Stedin, Liander) Warmteleverancier (Eneco, Nuon, Ennatuurlijk,.) 6

7 Vier knoppen om aan te draaien Warmtevraag Gebouwschil (en gedrag) Gebouwinstallatie Energiedrager (gas, elektra, warmte) Energiebron Elke knop heeft eigen partijen, spelregels: Gebruikers technisch beheerder netbeheerder leverancier Functioneel kosten/techniek netstrategie GvO s 6

8 Soort buurten Bijzonder Technieken Meerdere opties van aardgas > klimaatneutraal Groen gas All electric HT-warmtelevering LT-warmtelevering HR-ketel Hybride warmtepomp Elektrische luchtwater warmtepomp Elektrische bodemwarmtepomp Restwarmte Geothermie WKO Maximaal 1,5 miljard m3 groengas voor de woningen Minimaal isolatieniveau behorend bij schillabel B, netverzwaring Afhankelijk van beschikbaarheid (restwarmte) en potentie (geothermie) Minimaal isolatieniveau behorend bij schillabel B, centrale bron met lokaal LTwarmtenet Gemiddelde bouwdichtheid, slechtere energielabels Lage bouwdichtheid, betere huidige energielabels Hoge bouwdichtheid, slechtere huidige energielabels Gemiddeld tot hoge bouwdichtheid, betere energielabels, koudevraag 8

9 Hoe wordt de gebouwde omgeving klimaatneutraal? 8

10 Goedkoopste optie, sterk locatie-afhankelijk 10

11 Grove verdeling opties - Altijd goed isoleren, en soms extreem (NOM en nieuwbouw) Warmtelevering: WKO: Groen gas, hybride: El warmtepomp: Biopellets: stedelijk, beschikbaarheid restwarmte of geothermie dicht bebouwd + utiliteit stedelijk-historisch, randen bebouwde kom nieuwbouw, ingrijpende renovatie buiten gebied - Maar lokale factoren bepalen goedkoopste optie!!! - Gemeente en netbeheerder hebben de lead 10

12 Alle klimaatneutrale opties zijn duurder! Bepalend zijn 1. Gebouwisolatie 2. Gebouwinstallatie (hybride) warmtepomp LT warmteafgiftesysteem 3. Infrastructuur Gas, elektriciteit, warmte 4. Energiebron Duurzaam Gemiddeld 1000 per woning extra energiekosten per huishouden 12

13 Kostenopbouw verandert - Groen gas: Isolatie matig Installatie duurder (hybride) Distributie laag Energie hoog - All electric Isolatie hoog (moet zeer goed zijn) LT-warmteafgiftesysteem hoog Distributie hoog Energie beperkt - Warmtelevering (kosten, niet tarieven) Isolatie laag installatie laag Distributie hoog, helft van de kosten Energie beperkt 13

14 Kostenopbouw verandert, voorbeeld warmtelevering - Ten opzichte van aardgas 2017 Hogere kosten infra Minder energiebelasting Meer BTW 14

15 Samenwerking met veel andere partijen De netbeheerders worden veel belangrijker - Waar wordt het gasnet weggehaald en waar blijft het? Gemeenten/provincies worden belangrijker - Krijgen regie van nationale overheid - Gebruik ondergrond voor WKO 15

16 Zorginstellingen - Groot of klein is bepalend Klein >> ontwikkeling in wijk zijn belangrijk Groot >> altijd gas, maar wordt CO2-vrij gas - Hoe zit het met koken? 16

17 Discussiepunten Groengas is makkelijkste oplossing Ja, maar groengas zal ook duurder worden Er is onvoldoende groen gas? Mogen we het wel voor warmte gebruiken? Ja, Synthetisch gas gaan we na 2025 importeren uit zonnige landen De industrie heeft straks geen restwarmte meer voor warmtelevering Industrie ook klimaatneutraal, dus minder warmte, maar toch nog veel Iedereen aan de WKO, Elektriciteit wordt toch gratis? Elektriciteit wordt soms goedkoop, maar met name in winter juist duur Hoe komen we van het aardgas af? Sterke prikkels zoals in Denemarken: aardgas 1 per m3 15

18 Dank u voor de aandacht! Succes met uw warmtetransitie. Verdere informatie 18