ert Harm ten Bolscher

Transcriptie

1

2 Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3-

3 Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk

4 Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?

5 Relevante ontwikkelingen voor de komende jaren Niet denken vanuit bezit, maar vanuit gebruik Flexibilisering arbeid Overweldigende techniek behoefte aan de menselijke maat Genetwerkt samenwerken

6 Niet bezit maar gebruik centraal Gevolgen: TCO-benadering Prestatiegaranties/bonusmalus DBFMO-constructies Andere rollen voor traditionele partijen uit de bouwkolom Kennis delen/samenwerken

7 Flexibilisering arbeid Thuiswerk: werk- en privé door elkaar Werken als het nodig is/kan Waar wifi is, is een werkplek Ontmoeting met collega s cruciaal voor creativiteit, organisatiecultuur enz.

8 Behoefte aan menselijke maat Einde aan ontwikkeling groot, groter, grootst Techniek geen doel maar hulpmiddel voor de gebruiker Behoefte aan echt contact

9 Genetwerkt samenwerken Professionals hebben elkaar nodig in de complexe en dynamische werkelijkheid Samenwerken vanuit een gezamenlijk doel Kernwoorden: vertrouwen en gezamenlijke win

10

11 Ecologische voetafdruk Gemiddeld 2,7 ha Beschikbaar: 2,1 ha

12 Waarde duurzame huisvesting (1) Jones Lang LaSalle nov. 2013: Tweederde is bereid 1 tot 5% meer huur te betalen voor extra duurzaamheidsprestaties Rabobank juni 2013: Beleg in duurzaam vastgoed DTZ feb. 2011: Energiezuinig kantoor leidt tot hogere inkomsten

13 Waarde duurzame huisvesting (2) Universiteit Maastricht (i.s.m. Amerikaanse Universiteit): duurzame gebouwen hebben 16% hoger rendement Drijvende krachten: verlaging exploitatiekosten imago duurzaam inkopen overheid

14 Productiviteit en ziekteverzuim Productiviteitswinst [%] Ziekteverzuimdaling [1,5%] Geen luchtvervuiling 3-7 1,5 Voldoende ventilatie 1-2 0,5 Temperatuur regelbaar 2-3 0,5 Temperatuur goed 7 - Goede verlichting Daglicht - 0,5 Geen geluidshinder Totaal ,5%

15 Perspectief duurzaam pand Kostenplaatje (kantoorpand) Salariskosten: /m² Energiekosten: /m² Batenplaatje jaarlijks 5% productiviteitswinst: /m² 2% lager ziekteverzuim: /m² Lagere energiekosten: 3-8 /m² Hogere vastgoedwaarde: /m² Investeringsruimte? Jaarlijks voordeel: min. 185 /m² Meerinv. duurzaam pand: /m²

16 Wat staat centraal? Bij ontwikkeling en renovatie: Investeringskosten financierings- en/of huurkosten Veel minder of geen aandacht voor: Exploitatiekosten Gebouw als productiemiddel Effect huisvesting op: duurzaam imago, gezondheid, productiviteit, flexibiliteit enz.

17 Perspectief Kantoorpand: Ontwerpkosten: /m² Investeringskosten: /m² Energie-, onderhouds- en schoonmaakkosten: 45/m² (per jaar) Primaire proces: 3.000/m² (per jaar)

18 Perspectief over 25 jaar Kantoorpand: Ontwerpkosten: /m² Investeringskosten: /m² Energie-, onderhouds- en schoonmaakkosten: 1.700/m² Primaire proces: /m²

19 In verhouding over 25 jaar Ontwerp : Investering : Exploitatie : Primair Proces

20 In verhouding over 25 jaar Ontwerp : Investering : Exploitatie : Primair Proces Focus? Keuzes? Logisch? Voldongen feiten?

21 Van inspanning naar prestatie Inspanningen Prestaties De werkzaamheden worden gedefinieerd De conditie wordt gedefinieerd Dit draagt bij aan de conditie Dit bepaalt de werkzaamheden

22 Financiering uit vitaliteitsfonds?

23 Andere rollen voor ALLE betrokkenen

24 Voorbeeld scholenaanpak

25 Voorbeeld Scholen Verduurzaming scholen Isolatie (gevel, glas, dak) CV-ketel vervangen, inregelen klimaatinstallaties Vervanging verlichting Plaatsing pv-panelen Verbeteren binnenklimaat Budgetneutraal

26 Business cases Lening Energiefonds Overijssel: ca. 3,5% rente Netto contante waarde: Rendement investering (IRR): 9,5%

27 21-3- Exploitatiemogelijkheden Plaatje gebruiken om definities vast te stellen!

28 Geïntegreerde contractvormen? Voordelen: geen eindpunt bij oplevering verantwoording en betrokkenheid na oplevering gaan door component keuzes worden gemaakt uit het oogpunt van kosten effectiviteit Door de juiste manier van aanbesteden, zijn kostenbesparingen van meer dan 35% op het onderhoud eerder regel dan uitzondering.

29 Uitbesteding totaal onderhoud Afsluiten prestatie-contract voor onderhoud, energiereductie en goed binnenklimaat NIET: verschillende prestatiecontracten per techniek (verlichting, PV-panelen) WEL: geïntegreerd prestatiecontract voor totale onderhoud Beoordeling op KPI s (Kritieke Prestatie Indicatoren) Energiegebruik Binnenklimaat Onderhoud en beheer

30 Prestatiecontract afsluiten Onderhoudsbeleid matchen met bedrijfsvoeringsbeleid KSF's bepalen en vertalen in KPI's Bepalen meest bijpassende onderhoudsvorm / management bij organisatie en budget Afstemmen monitoringsbehoefte passend bij organisatie: van alles uitbesteden tot zelf aansturen. Aanbesteding met prestatie onderhoudsbestek obv KPI's Implementatie monitoring Opstarten onderhoudscontract

31 Clustering van projecten

32 Andere benadering Circulaire economie

33 Probleem of grondstoffenbank?

34 Circulaire economie Betalen voor gebruik/prestaties Fabrikant/leverancier blijft eigenaar van de grondstoffen Contracttermijn bepaalt de prijs voor het gebruik

35 Vragen? Onze belangrijke problemen kunnen niet worden opgelost op hetzelfde denkniveau waarmee we ze creëerden. Albert Einstein ( )

36 Droom Gezamenlijk project vanuit F2F-/Citadelnetwerk

37 Uitwerking Gezamenlijk: iedereen die iets kan en wil toevoegen (halen en brengen principe) Renovatieconcept ontwikkelen voor concreet project of met concept geïnteresseerde vastgoedeigenaren zoeken

38 Planning Aftrap: 20 maart Contouren bepalen: 9 april (vanaf uur) Uitwerking: april augustus 2014 Definitief concept: september 2014 Start concreet project: Q4 2014

39 Interactie

40

41 21-3-

42 21-3-

43 21-3- Wie gaat mee?