De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant

Transcriptie

1

2 De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant

3 Het glas is half leeg

4 PROFIT

5 20-6-

6 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim hoger door slechte klimatisering Productiviteit lager door ogenschijnlijk duurzame gebouwen

7 Duurzame en gezonde installatie Filters sterk vervuild WTW-units vervuild/verstopt Kanaalwerk behoorlijk vervuild

8 Duurzame en gezonde installatie

9 Duurzame en gezonde installatie

10 20-6-

11 Op dit moment nog 0% bestaand vastgoed succesvol energieneutraal gemaakt. Energiegebruik van klimaatinstallaties gemiddeld 25% te hoog. 70% van de WKO installaties draait suboptimaal. 70% van de gebouwinstallaties draait niet naar behoren

12

13

14 drukverschil C net [kpa] pompregeling C net gemeten gewenst volumestroom C net [m3/h]

15 temperatuur [ C] temperatuur [ C] condensortemperatuur condensortemperatuur aan aan schakelacties van 3 warmtepompen schakelacties van 3 warmtepompen uit 24 uren 5 uit 24 uren 10

16 COP [-] 5,0 rendement warmtepomp per week 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 opgave fabrikant gemeten week [-]

17 20-6-

18 Duurzaamheid is DUUR Duurzaamheid VERDIENT zichzelf NIET terug Split incentives gaan duurzaamheid commercieel vastgoed TEGEN Duurzaamheidslabels zijn er voor GREEN WASHING 20-6-

19 Casus pand Anker Verzekert

20 Casus pand Anker Verzekert Nulmeting Bouwkundig dak, vloer, gevel, ramen/deuren, opp. ( m² bvo) Installaties verwarming, koeling, ventilatie, verlichting Energieverbruik

21 Casus pand Anker Verzekert Realistisch maatregelenpakket: tot 40% besparing

22 Casus pand Anker Verzekert Business case (40% energieneutraal) Investeringsomvang = ruim Bij focus op energiebesparing: Besparing energiekosten = ca per jaar Rekening houden met tijdseffecten (index energielasten + rente/irr) Waardoor tvt = jaar

23 Het glas is half vol

24 Goed binnenmilieu Productiviteitsverbetering Ziekteverzuimvermindering Binnenmilieu als geheel goed % 2,5 procentpunt Geen luchtvervuilingsbron 3-7 % 1,5 procentpunt Voldoende ventilatie 1-2 % 0,5 procentpunt Temperatuur regelbaar 2-3 % 0,5 procentpunt Temperatuur niet te hoog of te laag 7 % - Kamerkantoor (in plaats van kantoortuin) 2-4 % vermindering Goede verlichting 2-3 % - Daglichttoetreding - 0,5 procentpunt Minder geluidshinder 3-9 % - Beheersing luchtkwaliteit (CO 2 -gehalte) 1-5 % onbekend

25 Energie en CO2 Warmte- en koudevraag gebouwen nihil Decentrale, lokale energieopwekking Smart Grids Restwarmte benutting Duurzame koude

26 Waarde duurzaam gebouw JLL nov 2013: Tweederde van ondervraagden is bereid 1 tot 5% bovenop de reguliere huurprijs te betalen voor extra duurzaamheidsprestaties Rabobank jun 2013: Beleg in duurzaam vastgoed DTZ feb 2011: Energiezuinig kantoor leidt tot hogere inkomsten Universiteit Maastricht (i.s.m. Amerikaanse Universiteit): duurzame gebouwen hebben 16% hoger rendement Drijvende kracht: verlaging exploitatiekosten imago duurzaam inkopen overheid

27 Korte termijn: prestatiemonitoring

28 Prestatiemonitoring wat monitor je dan? KPI s: Energie Comfort Installatie (conditie) Proces Data KPI s GBS Data

29 Levert prestatiemonitoring iets op? Identificatie van onjuist ontworpen en/of geïnstalleerde onderdelen Minder klachten van gebruikers Energiebesparing (10 35%) Besparing op kosten en mankracht (naar schatting 10 30%)

30 De praktijk: Outlook-gebouw

31 De praktijk: B-pier Schiphol Bijdrage WKO neemt af bij inzet koelmachine!!

32 De praktijk: Waternet Amsterdam Waternet Amsterdam Naar aanleiding van comfortklachten is de regeltechniek volledig herschreven. Resultaat: kostenbesparing van op energiegebruik en op gasgebruik in twee jaar tijd. Daarnaast zijn de comfortklachten verholpen.

33 D Lange termijn: value case

34 Value case waardemaximalisatie

35 Value case waardemaximalisatie

36

37 Rekensommetje Perspectief duurzaam pand Kostenplaatje (kantoorpand) Salariskosten 2.500,- tot 3.000,- per m 2 Energiekosten 12,- tot 18,- per m 2 Batenplaatje jaarlijks 5% productiviteitswinst: 125,- tot 150,- per m 2 2% lager ziekteverzuim: 40,- tot 60,- per m 2 Lagere energiekosten: 3,- tot 8,- per m 2 Hogere vastgoedwaarde: 15,- tot 30,- per m 2 Investeringsruimte? Jaarlijks voordeel: minimaal 185,- per m 2 Meerinvestering duurzaam pand: 200,- tot 400,- per m 2

38 Innovatief: value case kortere tvt Traditioneel: business case (te) lange tvt Terugverdi entijd investering gebouwniveau Omzet huurder gebouwgebruiker t t t t

39 Vitaliteitsfonds als manier om value case te effectueren

40 Value case Niet alleen gebruiker Maar ook eigenaar Wat is energieneutraal waard? Vergroten verhuurbaarheid Verlaging kans op (structurele) leegstand Lagere exit-yield hogere waardering Duurzaam imago uit te drukken in? Tevreden huurders hogere huren, langere huurtermijnen?

41 Innovatief: value case kortere tvt Traditioneel: business case (te) lange tvt Terugverdientijd investering Gebouwniveau28 Omzet huurder gebouwgebruiker t t t t

42 Onderbouwing casuïstiek Diverse bronnen wereldwijd 47 wetenschappelijke onderzoeken Door onafhankelijke professionele organisaties Samengebundeld in 1 rapport in opdracht van SenterNovem

43 Casus pand Anker Verzekert Maatregelen nemen op basis van waardemaximalisatie

44 Casus pand Anker Verzekert Conclusie Met meerinvestering toch kortere tvt Bij conservatief scenario: maar 25% aan verwachte besparing meegerekend Tvt = ca. 3 jaar!

45 !mpuls en de toekomst

46 Status juni gebieden 7 MVO koplopers m2 Uitvraag aan de markt vanaf Q Zie

47 Vragen? Over - prestatiemonitoring en -contracten - business cases en value casus duurzaamheid - écht samenwerken in ontwerp, realisatie en exploitatie? Machiel Karels karels@dwa.nl