Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler"

Transcriptie

1 Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

2 Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet is in ontwikkeling The Smart-Grid Passive Active [1] Luis Pérez-Lombard et.al in Energy and Buildings

3 Het Smart Grid De uitdaging voor het Smart grid: Meer decentrale duurzame energie omzetting Noodzaak van een intelligente en integrale besturing Maar wat is de combinatie van slim en dom? Wat zijn we in de haast vergeten bijna vergeten?

4 Gebouw en Smart Grid: een integrale benadering Centralized energy generation Top down Smart Grid Micro Grid Different levels of functional abstraction Building Energy Management System nanogrid Bottom up

5 Volgende stap: human in the loop approach Workspace (micro clima Human in the loop PAGE

6 Gebruikers interacties op ruimte & verdiepingsnivo Human in the loop PAGE PAGE 5

7 tracking & tracing Wireless sensor nodes PAGE

8 Fixed en mobiele wire less nodes

9 8 Verdieping van het gebouw waar de eerste experimenten plaats vonden

10 Berekend en gemeten netwerk Vloer plan met berekend (blauw) en gemeten in de case study kantoor (oranje), gevormd door 30 statische nodes

11 Vloerbezetting kantoor N ! ! S 20!

12 Gebruikers profiel en gebruik van electrische energie Gemeten profielen voor aanwezigheid en stroom gebruik

13 Persoon & Taak afhankelijke conditionering Focus op werkpleknivo => Task ambient (persoonlijke) conditioning Regelstrategie? Watanabe et al., 2010 Exhausto

14 Persoonlijke verwarming Vissers (2012) Onderzoek naar de kritische comfort prestatie indicatoren

15 Lay out Invidueel Comfort Systeem Duurzaamheid met ICT toepassingen op basis menselijke behoefte

16 Thermisch Comfort Minimum energie - verwarming Minimum energyiekoeling Koud discomfort Comfort Warm discomfort Koude omslag Warmte omslag

17 Multi-Agent Systeem regelingen Distribueerd regelsysteem met 1. Basiscomfort geregeld door de ruimtenivo agent 2. Werkpleknivo comfort regel agent 3. Lokalel interventie en comfort monitoring op werkplek

18 Vingertip Temperatuur als Thermisch Comfort Indicator Praktische toepassing: vingertip temperatuur op afstand gemeten met een infrarood camera 1. IR image 2. Patroon detectie 3. Patroon matching Tracking van vingers in een IR beeld (resolution 320 x 240) door pattern matching in LabVIEW TM

19 Resultaat energie reductie voor verschillende scenario s Δ30% Δ38%

20 Case studie Kropman Breda Kantoorgebouw, 540 m2 (oppervlak 1 ste verdieping)

21 Kropman Breda Living lab

22 Kropman Breda Living lab InsiteView Gebouwbeheer systeem

23 / name of department Binnenlucht condities Temperatuur 21.5 ~ 22.0 [ C] Tijdens zonnige dagen temperatuur Ruimte A (zuiden) boven 24 [ C] RH als bevochtinging in ~ [%] CO2 Ruimte A & B ~ [ppm] In de nacht ~ 420 [ppm]

24 Detail Luchtbehandeling Grootste elektriciteit gebruikers Toevoer en afzuig ventilatoren Max vermogen: 9.5 [kwe] Stoom bevochtiger Max vermogen: 30.0 [kwe] Koelmachine Max vermogen: 15.0 [kwe]

25 Typisch gedrag stoombevochtiger Electriciteitsgebruik

26 Experiment met Stoombevochtiger

27 Experiment 2: Reductie luchttoevoer

28 Conclusies tracking & Tracing met ICT Uit de metingen van16 kantoorgebruikers gedurende 6 weeks op een kantoorverdieping blijkt dat er individuele comfort verschillen zijn. Het besparing potentieel is gebaseerd op metingen en simulaties simulation, een besparing van 17% is mogelijk. Kijkend naar het werkelijk gemeten energiegebruik is een besparingspotentieel van 30% voor verwarming en 38% voor koeling. PAGE

29 Conclusies & aanbeveling Alleen een integrale benadering van alle energie stromen in een gebouw met de gebruiker als centraal uitgangspunt zorgt voor een gebouw dat werkelijk slim is Slimme gebouwen zijn nodig alle mogelijkheden van het Smart Grid te benutten

30 Groene ICT en Duurzaamheid Begin bij het einde: Het gebruik is leidend en de mens bepalend De Faculteit Bouwkunde van de TU Eindhoven doet onderzoek naar slimme gebouwen, mocht je interesse hebben schrijf je dan in voor de Master Building Physics & Services

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

UCER User Centered Energy Reduction

UCER User Centered Energy Reduction UCER User Centered Energy Reduction Ontwikkeling van een individueel comfort systeem Eric van den Ham Faculteit Bouwkunde Afdeling Architectural Engineering + Technology Sectie Climate Design & Sustainability

Nadere informatie

Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen

Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen 20-10-2016 Bart Merema 20 oktober 2016 Antwerpen Introductie Case studie: Dilbeek Case studie: Testleslokalen

Nadere informatie

Smart Buildings. Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016

Smart Buildings. Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016 Smart Buildings Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016 Agenda Even voorstellen Unica Networks & Services Trend Smart Building Voorbeeld: Smart LED Unica Networks & Services Databekabeling - Koper - Glasvezel

Nadere informatie

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant Het glas is half leeg PROFIT 20-6- 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim

Nadere informatie

Productblad Decentrale Unit 2.0. Verwarmen, koelen, ventileren en luchtzuivering in 1 systeem. Datum: 24 Maart 2019 Versie: 1.5

Productblad Decentrale Unit 2.0. Verwarmen, koelen, ventileren en luchtzuivering in 1 systeem. Datum: 24 Maart 2019 Versie: 1.5 Leverbaar in 3 uitvoeringen DCU_C DCU_W DCU_E Verwarmen, koelen, ventileren en luchtzuivering in 1 systeem Datum: 24 Maart 2019 Versie: 1.5 Klimaat comfort De Decentrale Unit (DCU) van Tegnis is een slim

Nadere informatie

Productblad Decentrale Unit 2.0. Verwarmen, koelen, ventileren en luchtzuivering in 1 systeem. Datum: 24 Augustus 2018 Versie: 1.3

Productblad Decentrale Unit 2.0. Verwarmen, koelen, ventileren en luchtzuivering in 1 systeem. Datum: 24 Augustus 2018 Versie: 1.3 Verwarmen, koelen, ventileren en luchtzuivering in 1 systeem Datum: 24 Augustus 2018 Versie: 1.3 Klimaat comfort De Decentrale Unit (DCU) van Tegnis is een slim en gecombineerd apparaat om per woonruimte

Nadere informatie

NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie. Hans Besselink Royalhaskoning DHV

NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie. Hans Besselink Royalhaskoning DHV NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie Hans Besselink Royalhaskoning DHV Inhoud Onderzoek Smart buildings for Smart grids Onderzoek The Storage of Sustainable Energy in the Built environment

Nadere informatie

Afstudeeronderzoek: Evacuatie van bedlegerige patiënten uit een gebouw 12 november 2013

Afstudeeronderzoek: Evacuatie van bedlegerige patiënten uit een gebouw 12 november 2013 Afstudeeronderzoek: Evacuatie van bedlegerige patiënten uit een gebouw 12 november 2013 ir. N. (Niels) Strating Inhoud Inleiding Experimenten Experimentele resultaten Simulaties Simulatieresultaten Conclusies

Nadere informatie

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements

Nadere informatie

Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort

Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort GELEERDE LESSEN BOTTOM UP AANPAK Basis voor concepten - FLEX4ALL - SOLAR4ALL - INSIGHT4ALL - TOGETHER4ALL - PROFIT4ALL Bottom-up engagement Tradi&onal Top-

Nadere informatie

Convergence and the way to business intelligence. Erwin Honingh & Mike van Drongelen

Convergence and the way to business intelligence. Erwin Honingh & Mike van Drongelen Convergence and the way to business intelligence Erwin Honingh & Mike van Drongelen Introduc7e: Erwin Honingh MBA RSE: Introduc7e: Mike van Drongelen: Technologie en onze maatschappij: Technologie ontwikkelingen

Nadere informatie

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN Griet Janssen KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) Thomas More OMC Ecoproduction 27 maart 2014 INHOUD Voorstelling KCE Aspecten energiebeheer in gebouwen Optimalisatiestrategie:

Nadere informatie

nergiebesparing in de ICT

nergiebesparing in de ICT nergiebesparing in de ICT Een koud kunstje? 10 April Green IT Energy Solutions Niels Sijpheer 3671 Meter (Q=m.g.h) 100 kg massa en 1 kwh arbeid: Hoe hoog kom ik? A Minder dan100 meter B Tussen 100 en 1000

Nadere informatie

Cognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen

Cognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Cognitieve prestaties in de werkomgeving Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Hebt u al zo n spiegel? Zo werkt het www.semeoticons.eu Gezondheid & vitaliteit zijn hot Het Nieuwe Werken was hot Waar

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Duurzame escience. Bioinformatica case study. Pieter Meulenhoff, Daniël Worm, Freek Bomhof, George Huitema,

Duurzame escience. Bioinformatica case study. Pieter Meulenhoff, Daniël Worm, Freek Bomhof, George Huitema, Duurzame escience Bioinformatica case study Pieter Meulenhoff, Daniël Worm, Freek Bomhof, George Huitema, Job Oostveen, Carolien van der Vliet-Hameeteman 1 Doelstellingen Inzicht in energiegebruik en besparing

Nadere informatie

Verhogen van energie efficiëntie in industriële heaters

Verhogen van energie efficiëntie in industriële heaters Verhogen van energie efficiëntie in industriële heaters Arthur Groenbos Product Manager Gas Analyzers arthur.groenbos@nl.yokogawa.com M. 0651538935 Introductie Yokogawa gaat dieper in op het verbeteren

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie

Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie Is het mogelijk om alle gebouwen en woningen in Nederland slim te maken en ze zelf volledig in hun energiebehoefte te laten voorzien? Ja, ABB denkt van wel.

Nadere informatie

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017 Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt Erik Groen 12 Oktober 2017 ENGIE Nederland Onze ambitie Wij spelen een leidende rol in de energietransitie. Als marktleider in duurzame technische

Nadere informatie

Forfetaire Reductiefactoren. Ing. Stefan Verbrugge Innovatie manager Duco

Forfetaire Reductiefactoren. Ing. Stefan Verbrugge Innovatie manager Duco Forfetaire Reductiefactoren Ing. Stefan Verbrugge Innovatie manager Duco Enkele termen : Duco componenten afvoerventilator DucoBox Silent Geen regelkleppen RF communicatie Centrale regeling Boxsensoren

Nadere informatie

Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak

Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak Dr. ir. (Myriam) M.B.C. Aries TU/e Department of the Built Environment Unit Building Physics and Systems Building Lighting group LED event 17 september 2015 Verlichting

Nadere informatie

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige

Nadere informatie

Energy Battle Studentenhuizen Utrecht

Energy Battle Studentenhuizen Utrecht Energy Battle Studentenhuizen Utrecht Klaar voor de uitdaging? Ivo Opstelten Wat denk jij Kun je meer dan 30% besparen op je energierekening door gedragsverandering? Een energieneutrale woning kan dat

Nadere informatie

CHRISTIAAN HUYGENS COLLEGE

CHRISTIAAN HUYGENS COLLEGE CHRISTIAAN HUYGENS COLLEGE Start: 2006 - Oplevering: 2010 Bruto vloer oppervlakte: 7.800 m2 Locatie: Eindhoven Functie: VMBO school Performance: CO2 neutraal, energie leverend, energie dak, smart grid

Nadere informatie

Detectie van (het begin van) een calamiteit

Detectie van (het begin van) een calamiteit Detectie van (het begin van) een calamiteit Raak MKB Wireless Sensortechnologie bij Calamiteiten Enschede, 20 januari 2011 Auteur Ir. P. S. Griffioen lectoraat Ambient Intelligence Samenvatting In het

Nadere informatie

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit EnergyVille Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit Hoe energiezuinig is een slimme woning? Wat is de rol van de consument? Ighor.vandevyver@vito.be Studiedag De Slimme Woning workshop

Nadere informatie

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids The green team Imtech ICT CS Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids Agenda presentatie 1. Corporate Social Responsibility drijfveer voor Smart X: Wat betekent CSR voor organisaties?

Nadere informatie

Service Offer SMART building. Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer

Service Offer SMART building. Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer Service Offer SMART building Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer Herken je deze situatie? En het wordt nog complexer 1 2 3 4 5 6 Het is moeilijk om te bepalen welke van de laatste SMART technologieën

Nadere informatie

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys I-Balance een eerste overzicht Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze.nl Overzicht Waarom is energievoorziening uberhaupt iets waar we aandacht aan moeten geven? Stabiliteit Continuiteit Betrouwbaarheid

Nadere informatie

Living Lab van de energietransitie. www.tertium.nl

Living Lab van de energietransitie. www.tertium.nl Living Lab van de energietransitie www.tertium.nl 1. Gespreksleiding 2. Wetenschap & Samenleving 3. Participatie Natasja van den Berg Menno van der Veen @tertiumnl www.tertium.nl Inhoud 1. Korte inleiding

Nadere informatie

'Your air.. Our care!'

'Your air.. Our care!' 'Your air.. Our care!' Beknopt kan hiermee de missie van KlimaVent environment worden omschreven. Ventileren is een vak. Een vak waar KlimaVent zich dagelijks mee bezig houdt. Voor het creëren van een

Nadere informatie

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst dr. ir. Tine Vandoorn Universiteit Gent Vakgroep Elektrische Energie, Systemen & Automatisering (EESA) Laboratorium voor Elektrische Energietechniek

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

SAMSUNG ERV. Ventilation is our business. Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie. Clima Construct

SAMSUNG ERV. Ventilation is our business. Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie. Clima Construct luchttechniek groothandel - fabrikant Ventilation is our business SAMSUNG ERV Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie Samsung ERV 800 Bij het goed ventileren van een verblijfsruimte

Nadere informatie

Technische specificaties ImpAero

Technische specificaties ImpAero Technische specificaties ImpAero Datum: 17-03-2016 Locatie: Eersel Naam luchtbehandelingsunit: ImpAero Test standard applied Inhoud 1. Algemeen... 3 2. Testresultaten... 3 1. Thermisch Rendement... 3 2.

Nadere informatie

Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit

Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Duco seminar SCOREN MET NATUURLIJKE VENTILATIE - juni 2014 ir. Atze Boerstra, BBA Binnenmilieu / DGMR Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Opbouw lezing Deel A / algemeen:

Nadere informatie

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play : Introductie Aris de Groot Energie-, Installatie- en Bouw BV Postbus 2 5400 AA Uden Ing. A.W. (Aris) de Groot. Directeur/eigenaar Bezoekadres: Loopkantstraat 7a Uden Mobiel 0651.386511 Samenvatting Een

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB Energiezuinige zwembaden: Case Study Bart Callens is Senior Project Engineer bij VK Engineer. Daar leidt hij het projectteam van ingenieurs en design assistants, zowel voor sportinfrastructuur, maar eveneens

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op 4/25/2013 Kennisconferentie Deltaprogramma 2013 Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings op Part of Climate Proof Cities consortium of the gebouwniveau:

Nadere informatie

CLIMATE ADAPTIVE BUILDING SHELLS EEN VOORONDERZOEK

CLIMATE ADAPTIVE BUILDING SHELLS EEN VOORONDERZOEK CLIMATE ADAPTIVE BUILDING SHELLS EEN VOORONDERZOEK Leo Bakker 1, Bart de Boer 2, Pieter de Wilde 3 Marinus van der Voorden 1 1 TNO Bouw en Ondergrond, Delft, Nederland 2 Energieonderzoek Centrum Nederland,

Nadere informatie

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Wim Maassen Fellow Life Cycle Performance Design CV Wim Maassen Fellow Technische Universiteit

Nadere informatie

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen

Nadere informatie

PASSIEVE GEBOUWEN, FEEDBACK EN AANBEVELINGEN. Speciale elementen en aanbevelingen. Luc MEHAUDENS Operations manager Technical installlations n.v.

PASSIEVE GEBOUWEN, FEEDBACK EN AANBEVELINGEN. Speciale elementen en aanbevelingen. Luc MEHAUDENS Operations manager Technical installlations n.v. PASSIEVE GEBOUWEN, FEEDBACK EN AANBEVELINGEN Speciale elementen en aanbevelingen Walshoutem, 8 februari 2018 Luc MEHAUDENS Operations manager Technical installlations n.v. SECO SECO -Activiteitengebied

Nadere informatie

Rekenen aan duurzaam vastgoed

Rekenen aan duurzaam vastgoed Rekenen aan duurzaam vastgoed Ir. John Bergs BenR Adviseurs voor duurzaamheid VOGON studiemiddag, 3 april 2008 Inhoud Duurzaamheid en gezondheid Gezondheidsmodule GreenCalc+ Aanleiding en uitgangspunten

Nadere informatie

ComfoFan CO 2 -systeem. Koeling Ventilatie Filtering

ComfoFan CO 2 -systeem. Koeling Ventilatie Filtering -systeem Verwarming Koeling Ventilatie Filtering - systeem nog eenvoudiger ventileren Voor een optimaal binnenklimaat is continue ventilatie onontbeerlijk. Hiervoor wordt verse buitenlucht toegevoerd en

Nadere informatie

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Koen Kok ECN Power Systems and Information Technology Conferentie Energie, Metering en Billing, 26-27 mei 2009 www.ecn.nl 2 27 mei 2009 The Electric Revolution

Nadere informatie

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen CASE 1 kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen 1 kantoor GRONTMIJ randvoorwaarden gebouw Grondige renovatie kantoor, vernieuwbouw!!! Conditionering: Betonkernactivering (50% GLV, 100% 1 ste en 2 de verdiep)

Nadere informatie

Energiemanagement 2014-2015 CO 2 -prestatie

Energiemanagement 2014-2015 CO 2 -prestatie Energiemanagement 2014-2015 CO 2 -prestatie Cable Partners B.V. Venneveld 34 4705 RR ROOSENDAAL tel. 0031 165 523 000 fax 0031 165 520 033 www.cablepartners.nl Opgesteld d.d.: Mei 2014 Revisie: 001 Opgesteld

Nadere informatie

Resultaten monitoring

Resultaten monitoring RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde

Nadere informatie

Een elektrisch opslag systeem voor PV panelen op een kantoor

Een elektrisch opslag systeem voor PV panelen op een kantoor Een elektrisch opslag systeem voor PV panelen op een kantoor Case study: Kantoor Kropman Breda KIEN Technodag Energieopslag Energiebeurs 8 okt. 2015 Kevin de Bont MSc Student Building Services TU Eindhoven

Nadere informatie

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem 1 Mijnwater BV 2012 Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem Smart Cities door slim gebruik van energienetwerken: Mijnwater 3.0 7 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com) Cluster Manager

Nadere informatie

Energie Regeneratie Ventilatie. Op EPBD lijst. Energie efficiënte balansventilatie met warmte- én vochtuitwisseling ERV

Energie Regeneratie Ventilatie. Op EPBD lijst. Energie efficiënte balansventilatie met warmte- én vochtuitwisseling ERV Energie Regeneratie Ventilatie Op EPBD lijst Energie efficiënte balansventilatie met - én uitwisseling ERV ERV: Energie efficiënte ventilatie voor gezonde binnenlucht Samsung ventilatiesysteem D is erkend

Nadere informatie

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent?

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? Symposium Energie en Water schrijven toekomst 20 juni 2012 Jan Peter van der Hoek Focus Drinkwatervoorziening NL: dichtbevolkt gebied (16,7

Nadere informatie

OXYGEN. Brochure 2012-2013.NL

OXYGEN. Brochure 2012-2013.NL OXYGEN Brochure 0-03.NL DE ADEMENDE RADIATOR: Intelligent en hygiënisch ventileren Jaga Oxygen is geen traditionele ventilatie, maar een intelligent gestuurd en energiebesparend luchtverversingssysteem.

Nadere informatie

Energie Efficiency Klimatisering collegezalen op basis van boekingssysteem

Energie Efficiency Klimatisering collegezalen op basis van boekingssysteem Energie Efficiency Klimatisering collegezalen op basis van boekingssysteem Ewout Doorman, e.r.doorman@uva.nl, 06 2115 7928 Beleidsmedewerker Duurzaamheid en Innovatie Facility Services UvA & HvA 5 Ongebruikte

Nadere informatie

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad Delft, 9 maart 2018 Sander Fijn van Draat, Mark Jurjus, Hans Schneider Beheert het netwerk voor gas en stroom Inhoudsopgave

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 GEBOUWPRESTATIES EN -COMFORT METEN Welke middelen zijn onontbeerlijk voor een goede commissioning? Tanguy DETROZ Dapesco

Nadere informatie

Leefbare steden. met connected lighting

Leefbare steden. met connected lighting Leefbare steden met connected lighting 3 Steden veranderen Uitdagingen voor leefbaarheid en veiligheid Steden kunnen druk en chaotisch zijn Maar de diversiteit maakt ze voor velen aantrekkelijk Feit:

Nadere informatie

reating ENERGY PROGRESS

reating ENERGY PROGRESS reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu

Nadere informatie

Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten

Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten Marije te Kulve BEZO 14-10-2013 Supervisors: Prof.dr. H.S.M. Kort, TU/e Dr.ir. M.G.L.C. Loomans, TU/e Ir.

Nadere informatie

Even voorstellen. Philip Blaauw. INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com

Even voorstellen. Philip Blaauw. INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com Even voorstellen Philip Blaauw INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com INNAX GROUP is een onafhankelijk Energie Diensten Bedrijf = ESCO voor het verduurzamen van gebouwen INNAX GROUP

Nadere informatie

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst! SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring Bereid u voor op de energie van de toekomst! 1 ACTIVITEITEN SOLARCLARITY ENERGIE MANAGEMENT OPLOSSINGEN WARMTE POMPEN INTELLIGENTE PV SYSTEMEN

Nadere informatie

N 1. solution. climate BUILDINGS. for sustainable - 1 NL1

N 1. solution. climate BUILDINGS. for sustainable - 1 NL1 N 1 climate solution for sustainable BUILDINGS NL1-1 Een SAPP ceiling is zowel ecologisch als architecturaal het aangewezen klimaatsysteem voor zeer uiteenlopende projecen. Smart Acoustic Passive Power

Nadere informatie

~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen"

~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: Zonwering al in bouwontwerp meenemen ~omazo..... j\ Hoofdbedrijfs(hap l'v Ambachte'ß -c TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen" AUTOMATISCHE ZONWERING BESPAART ENERGIE EN VERBETERT BINNENKLIMAAT Automatische zonwering kan op kantoor en

Nadere informatie

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS IoT technology that transforms the market for building automation and enables As-a-Service concepts SOLID IN W IRELESS What s the problem? Als IoT de oplossing

Nadere informatie

Low-Energy woningen en hun gebruikers

Low-Energy woningen en hun gebruikers Low-Energy woningen en hun gebruikers Voorspeld energiegebruik vs. Werkelijk energiegebruik P 5 Presentation Msc 4 Graduation Studio _ Green Building Innovation Anne Cowan 1502492 1st Mentor: M. Tenpierik

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

Meting energieverbruik decentrale Ventilatie. 12 juli 2018

Meting energieverbruik decentrale Ventilatie. 12 juli 2018 ! Meting energieverbruik decentrale Ventilatie 12 juli 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Aanleiding... 3 2. Methode... 4 2.1 Meting elektriciteitsverbruik... 4 2.2 Meting luchtdebiet... 4 3. Resultaten...

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige

Nadere informatie

Next Hybrid klimaatplafonds. Cost-effective comfort made easy.

Next Hybrid klimaatplafonds. Cost-effective comfort made easy. Next Hybrid klimaatplafonds Cost-effective comfort made easy. Next Hybrid klimaatplafonds van Integra zijn uitermate geschikt voor het koelen en/of verwarmen van o.a. utiliteitgebouwen, universiteiten

Nadere informatie

Microklimatisering en meer: Comfortabel en gezond; kan dat? Inhoud. Doelstelling. Impuls Microklimatisering. Sterkte/zwakte analyse

Microklimatisering en meer: Comfortabel en gezond; kan dat? Inhoud. Doelstelling. Impuls Microklimatisering. Sterkte/zwakte analyse Inhoud Microklimatisering en meer: Comfortabel en gezond; kan dat? Microklimatisering Impuls werkgroep microklimatisering Lopende initiatieven Comfortabel, gezond en energiezuinig; contradictie of niet?

Nadere informatie

Zorg voor energie en comfort

Zorg voor energie en comfort Zorg voor energie en comfort Roberto Traversari TNO Bouw en Ondergrond De symptomen De behandeling De preventie 2 Veel installaties zijn ziek! Is uw installatie een onbehandelde patiënt? 3 Uit onderzoek

Nadere informatie

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,

Nadere informatie

Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is?

Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is? Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is? Conclusies Urgentie is enorm Er is grote behoefte aan: (Markt)data; Concrete

Nadere informatie

IBN Smart Buildings In Use

IBN Smart Buildings In Use Ruben Decuypere IBN Smart Buildings in Use- 13-07-18 - Page 1 Context en doelstellingen context noden doelstellingen Nieuwe technologieën Kostreductie Versnipperde competentie 1. Competentieverhoging 2.

Nadere informatie

Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente. 4 maart 2014

Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente. 4 maart 2014 Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente 4 Inleiding Het doel van de TDA is om focus aan te brengen in de kansrijke en verbindende initiatieven in Twente bij het realiseren van een duurzame

Nadere informatie

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland Cofely Energy & Infra INHOUD Voorstellen Waarom eigenlijk Smart Grids? De transitie naar Smart Grids Verschillende

Nadere informatie

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS Greenbridge Oostende Oostende, 2014-10-21 ir. Matthias Zuliani, expert energy ir. Pedro Pattijn, Business Unit Manager energy & sustainability Voorstelling Ingenium 75 werknemers Ingenium nv Nieuwe St-Annadreef

Nadere informatie

Ronald van Nattem Hoofd Beheer en Onderhoud Dienst Huisvesting. TU/e sciencepark 2014

Ronald van Nattem Hoofd Beheer en Onderhoud Dienst Huisvesting. TU/e sciencepark 2014 Ronald van Nattem Hoofd Beheer en Onderhoud Dienst Huisvesting TU/e sciencepark 2014 Technische Universiteit Eindhoven Organisatie Students: 8,500 Research staff: 1,902 Full professors: 130 PhD students:

Nadere informatie

READER BUILDING SERVICES TOWNHALL MEPPEL

READER BUILDING SERVICES TOWNHALL MEPPEL READER BUILDING SERVICES TOWNHALL MEPPEL Stadhuis te Meppel Delft University of Technology Faculty of Architecture and The Built Environment Department Architectural Engineering + Technology Climate Design

Nadere informatie

lezing ventilatie & luchtkwaliteit

lezing ventilatie & luchtkwaliteit 902.317 lezing & luchtkwaliteit Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging elphi nelissen 30 maart 2006 nelissen ingenieursbureau bv lezing NVBV maart 2006 1 inhoudsopgave lezing & luchtkwaliteit introductie

Nadere informatie

De mechanische ventilatie type C is in te delen in twee stromingen die nog in de huidige huizen aanwezig zijn:

De mechanische ventilatie type C is in te delen in twee stromingen die nog in de huidige huizen aanwezig zijn: 1 Introductie In een huishouden is ventilatie nodig om ervoor te zorgen dat het huis van schone en gezonde lucht is voorzien. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen natuurlijke ventilatie (type A), en

Nadere informatie

Functioneren van WKO installaties

Functioneren van WKO installaties Functioneren van WKO installaties Het belang van goed beheer Klaasjan van der Maas Unica Ecopower Arjan van Bon Royal HaskoningDHV Vragen 1. Hoe ziet de nieuwe wetgeving en certificering eruit? 2. Hoe

Nadere informatie

Keuze vakken P&T Living

Keuze vakken P&T Living Keuze vakken P&T Living Antal Haans (A.Haans@tue.nl) Coach Technische Vakken P&T-LIVING 31 Maart 2015 1 P&T Major Binnen de TU/e bachelor school Keuze ruimte 60 ECTS 90 ECTS - Psychologie & methoden -

Nadere informatie

Steek Energie in je huis

Steek Energie in je huis Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).

Nadere informatie

25 jaar NVBV gefeliciteerd! THERMISCH COMFORT TOEN EN NU STRENGERE EISEN, BETERE GEBOUWEN? Peter Wapenaar

25 jaar NVBV gefeliciteerd! THERMISCH COMFORT TOEN EN NU STRENGERE EISEN, BETERE GEBOUWEN? Peter Wapenaar 21 mei 2015 25 jaar NVBV gefeliciteerd! THERMISCH COMFORT TOEN EN NU STRENGERE EISEN, BETERE GEBOUWEN? Peter Wapenaar Hoe was het voordien? Bouwkundig: -Isolatie na oliecrisis -Dubbel glas / Thermopane

Nadere informatie

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN?

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? Electriciteit Warmte Vervoeren Producten TOTAAL % EINDVBR Industrie 166 410 557 1133 46% 576 Huizen 80 339 419 17% 419 Gebouwen (diensten) 120 127 247 10% 247 Mobiliteit / transport

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel OPTIMALE VOORSPELLENDE CONTROLE : EEN NIEUW PARADIGMA VOOR TERTIAIRE GEBOUWEN Clara VERHELST, R&D program manager

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Geavanceerde monitoring Verwerking en interpretatie van gegevens Tanguy DETROZ 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie