Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017"

Transcriptie

1 Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt Erik Groen 12 Oktober 2017

2 ENGIE Nederland Onze ambitie Wij spelen een leidende rol in de energietransitie. Als marktleider in duurzame technische oplossingen en producent en leverancier van energie hebben we een unieke combinatie van kennis, wat ons in staat stelt integrale en betrouwbare oplossingen te bieden. Verduurzaming Energietransitie Digitalisering Wij verbinden door digitalisering, innoveren voor gedurfde oplossingen, organiseren nieuwe manieren van samenwerking en nemen verantwoordelijkheid voor het resultaat. 1,8 miljard omzet in medewerkers Veranderende verhoudingen 12/10/2017 2

3 We verbinden innovaties aan marktwensen Smart Area Smart Industry Innovation push We werken met eigen innovaties en werken samen met anderen. Zowel multinationals als start-ups. Smart Building Market pull We werken aan integrale proposities voor en met onze klanten. Dat vraagt nieuwe samenwerkingsvormen en verdienmodellen. 12/10/2017 3

4 met integrale producten en diensten Energiebesparing Warmte Koude Lokale Energie Groene Mobiliteit Digitalisering Energie scan Haalbaarheids studies Slimme meters Gebouw management LED verlichting Energy Navigator Warmtenetten Warmte&Koude Opslag Geothermie Biomassa Groen Gas Smart Grids Opslag ReCharge Vraagsturing Zonnepanelen Windenergie Elektrisch vervoer Verkeers management Laadpalen Data Science Video Monitoring Predictive Maintenance Workplacemanagement Building Lifetime Manager (BIM) Performance Manager dashboard 12/10/ ENGIE NL Smart Area 4 4

5 Innovation & Incubation Succesess Outside Inside DEXTER Combined Startup intern 12/10/2017 5

6 12/10/2017 6

7 Drivers voor het ontwikkelen van de Energy Navigator 12/10/2017 7

8 Gap tussen werkelijk en beoogd energieverbruik 35% van de panden presteert conform energielabel 17PJ bijdrage aan de klimaatdoelstellingen volgens het Energieakkoord Het verschil in verwachte energieprestatie en gemeten energieprestatie neemt toe naarmate het energielabel beter (groener) wordt. Aanbeveling: Energielabel C verplichting zorgt voor blinde vlek, wat luiheid veroorzaakt in de vastgoed markt. Reken af op prestatie, niet op inspanning 12/10/2017 8

9 Energie Benchmark Energie analyse en diagnose Energie Performance Management 12/10/2017 9

10 Benchmark creëert inzicht Eenvoudig inzicht in de gap tussen werkelijk energieverbruik en het energieverbruik op basis van het label. Beperkte gebouwdata benodigd voor eerste benchmark Jaarverbruiken energie Gebouwfunctie & CO2 BVO Adres Energielabel (of bouwjaar/renovatiejaar) 12/10/

11 Energie Benchmark Agentschap NL(RVO) versus de Energie Benchmark van de Energy Navigator Energieverbruik / m Zieke panden met zieke panden vergelijken de werkelijke prestatie vergelijken met de optimale prestatie conform energielabel 12/10/

12 Energieanalyse en diagnose: hoe werkt dat? Invoer van interval energieverbruik (meetdata) Herkenning van energiesysteem en gebouweigenschappen Diagnose van de energieprestatie van het gebouw Voorstellen van verbetermaatregelen inclusief investering, energiebesparing en terugverdientijd 12/10/

13 Analyse en diagnose legt verbeterpotentieel bloot Analyse en diagnose op basis van additionele gegevens: Interval data energiemeters Gebouweigenschappen Leiden tot verbetermaatregelen inclusief investering, energiebesparing en terugverdientijd 12/10/

14 Inzichtelijke maatregelen 12/10/

15 Resultaat van geïmplementeerde maatregelen Energieprestatie van een pand vergeleken met een referentiejaar of YTD; Geen graaddagen correctie maar een correctie op basis van de werkelijke buitentemperatuur op uurbasis; Energie Prestatie Management gebaseerd op 1 KPI (EEI); 12/10/

16 E-Nolis Referentie Partnership Fudura Fudura meet en maakt energiestromen inzichtelijk en bestuurbaar, daarbij verhuren wij bedrijfsmiddelen. Als marktleider helpen we ruim zakelijke klanten in Nederland aan een betrouwbaar en effectief energiemanagement. Fudura gebruikt Energy Navigator om: toegevoegde waarde te bieden voor haar klanten, van data service naar information services als acquisitietool voor nieuwe klanten; onafhankelijk besparing te meten en verifiëren voor haar klanten; 12/10/

17 ENGIE Referentie Onderhoud en Energie WTC Schiphol Verhogen van de efficiency in onderhoud en energiekosten door het benaderen op basis van Total Cost of Ownership en gegarandeerde kostenbesparing. Gebaseerd op onafhankelijke ISSO certificering Duurzaam Beheer en Onderhoud CBRE GI en Schiphol Real Estate m 2 kantoren Gegarandeerde besparing 15% op onderhoud en energiekosten Extra besparingen worden samen gedeeld. 12/10/

18 ENGIE Smart Building; slimmer, slimst? Verdere benutting van bestaande en nieuwe data zorgt voor een (kantoor)omgeving waar een gebruiker centraal staat. Gebouwbeheerssysteem Sensoren Weer Smartphone Vehicle2Grid Camera's BIM Huidige tools Energy Navigator Workplace Manager Building Lifetime Manager Duurzaamheid inzichtelijk, verbeterpotentieel IFM solution (Room Management System/indoor climate control) / Inzicht in ruimtegebruik BIM asset management, 3D building file, optimalisatie in onderhoud, gecentraliseerde registratie (voldoen aan wet en regelgeving, BREEAM/LEED) 12/10/

19 Resultaat Gelukkige en productieve medewerker (en waardecreatie voor het pand + versnelling van energietransitie) 12/10/

20 De uitvoer van de energieanalyse: systeeminterpretatie

Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is?

Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is? Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is? Conclusies Urgentie is enorm Er is grote behoefte aan: (Markt)data; Concrete

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1. ENGIE & Digitalisering. Hoofdstuk 2. Digital Energy Solutions. Hoofdstuk 3. SDS Energy Cloud

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1. ENGIE & Digitalisering. Hoofdstuk 2. Digital Energy Solutions. Hoofdstuk 3. SDS Energy Cloud INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 ENGIE & Digitalisering Digital Energy Solutions SDS Energy Cloud Hoofdstuk 1 ENGIE & Digitalisering ENGIE wereldwijd Activiteiten en kengetallen Topspeler

Nadere informatie

[MISSION SUSTAINABLE]

[MISSION SUSTAINABLE] [MISSION SUSTAINABLE] PRAKTISCH INNOVEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN [MISSION SUSTAINABLE] Bert van Renselaar Manager Operations @ CFP Green Buildings TITEL GROEIENDE WERELDBEVOLKING LEGT STEEDS GROTER BESLAG

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Workshop MJA-deelnemers Installaties en prestatieborging. 25 april 2013

Workshop MJA-deelnemers Installaties en prestatieborging. 25 april 2013 Workshop MJA-deelnemers Installaties en prestatieborging 25 april 2013 Welkom Workshop MJA-deelnemers Installaties en prestatieborging Lunch Welkom Selina Roskam, Agentschap NL Toekomstvisie Hans Buitenhuis

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie

Nadere informatie

Big Data; de nieuwe brandstof voor innovatie

Big Data; de nieuwe brandstof voor innovatie Big Data; de nieuwe brandstof voor innovatie Ivo Römgens Dennie van den Biggelaar T. +31 (0)6 13 11 05 48 T. +31 (0)6 12 23 66 67 E. ivo.romgens@cofely-gdfsuez.nl E. dennie@building-blocks.nl Visie Cofely

Nadere informatie

nearly Zero Energy Buildings

nearly Zero Energy Buildings nearly Zero Energy Buildings samen op weg naar energieneutraal Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Naslag werk in whitepaper www.unica.nl Visie Gebouwen Faciliteren bedrijfsprocessen. Duurzame gebouwen zijn

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary)

Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary) Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015 Versie 2.0 (summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Februari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

DE ENERGIE OM TE VERANDEREN

DE ENERGIE OM TE VERANDEREN DE ENERGIE OM TE VERANDEREN 22 november 2017 Jur Hofsteenge Paul Lankamp ENERGIE IN KRANTENKOPPEN 2 WIJ ZIJN ENEXIS GROEP Met onze circa 4.500 gedreven medewerkers werken we elke dag weer aan de stabiliteit

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

ENERGIEMONITORING. Meer dan ooit noodzakelijk. Wettelijke verplichting! DNWG.nl

ENERGIEMONITORING. Meer dan ooit noodzakelijk. Wettelijke verplichting! DNWG.nl ENERGIEMONITORING Meer dan ooit noodzakelijk versie d.d. 20190419 Wettelijke verplichting! Het kan niemand zijn ontgaan, we zitten in een energietransitie. Het nieuws staat er vol mee: We nemen afscheid

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE REALTY, 17/05/2018 Freddy Hoorens Partner Quares; CEO Jade Synergies VOORSTELLING QUARES GROUP STRUCTUUR Anneleen Desmyter Freddy Hoorens Herman Du Bois AGENCY België

Nadere informatie

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary) Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue

Nadere informatie

Aardgas eruit, Bodemenergie erin Nederland Gasloos in de praktijk

Aardgas eruit, Bodemenergie erin Nederland Gasloos in de praktijk Inhoudsopgave Gasloos Ondernemen Kuijpers Aanpak Gasloos ondernemen Duurzaam en Circulair Aardgas eruit, Bodemenergie erin Nederland Gasloos in de praktijk Energievakbeurs 9 Oktober 2018 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen

Nadere informatie

Rendement en duurzaamheid gaan samen!

Rendement en duurzaamheid gaan samen! Rendement en duurzaamheid gaan samen! Waardevermeerdering door duurzame energieoplossingen KIVI NIRIA Jaarcongres 6 oktober 2010 Sprekers: Ton Bontekoe Leendert Lam rea Business Unit Manager Cofely Energy

Nadere informatie

[MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen

[MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen [MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen Bert van Renselaar Manager Operations @ CFP Green Buildings Expertgroep Circulaire en Inclusieve Economie @ FMN Groeiende wereldbevolking

Nadere informatie

reating ENERGY PROGRESS

reating ENERGY PROGRESS reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

Energiebesparing is investeren in de toekomst

Energiebesparing is investeren in de toekomst Energiebesparing is investeren in de toekomst Hoe energieprestatiecontracten leiden tot gegarandeerde energiebesparing Selina Roskam Energievakbeurs Voorstellen: Selina Roskam Kennismakelaar Duurzaam bouwen

Nadere informatie

EPC facilitators training

EPC facilitators training EPC facilitators training RVO.nl Hogeschool Inholland Alkmaar: Duurzaam en groen. René Schellekens en Selina Roskam Programma 09:00u Inloop 09:20u Welkom en inleiding 09:30u Nieuwe wetgeving door Selina

Nadere informatie

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H Presentatie EVEN VOORSTELLEN WAT DOET INNAX LINK NAAR HET ENDIS CONCEPT ENERGIE MANAGEMENT DUURZAME ENERGIE VOORZIENING Even voorstellen PHILIP BLAAUW

Nadere informatie

Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw?

Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw? Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw? Workshop Energie Besparen blok 2: 13:20 u- 14:10 u Agenda Welkom Even Voorstellen De CO 2 -ladder Verduurzaming woningbouw in de praktijk Oplossingsrichting

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed

FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed Royal HaskoningDHV Smart Solution 2018 Portefeuille eigenaar We moeten 7.000 gebouwen verduurzamen. Waar moeten we beginnen? Gemeente Kunnen we het aanbestedingstraject

Nadere informatie

The incorporation of sustainability into the real estate investment portfolio

The incorporation of sustainability into the real estate investment portfolio The incorporation of sustainability into the real estate investment portfolio Does sustainability influence the financial performance of office buildings in the Netherlands IVBN Scriptieprijs 2013 04 februari

Nadere informatie

Energiezorgplan 2016-2020 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 1.0

Energiezorgplan 2016-2020 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 1.0 Energiezorgplan 2016-2020 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 1.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: december 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

Inhoud. De ENEXIS groep (1)

Inhoud. De ENEXIS groep (1) ) Enexis en programma Nieuwe Energie Overijssel Gertjan Mulder AsM Adviseur omgevingsmanagement Even voorstellen Naam: Leeftijd: In dienst: Werkplek: Rol: Woonplaats: Gertjan Mulder 34 jaar 8 jaar Afdeling

Nadere informatie

Verduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving

Verduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving Verduurzamen van de gebouwde omgeving Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving Voorstellen: Ir. Esther Gerritsen Adviseur duurzame gebouwinstallaties team coördinator energie

Nadere informatie

Energieakkoord: Wij zijn aan zet!

Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord: Wij zijn aan zet! Energieakkoord in het kort - Akkoord over energiebesparing binnen de SER tussen overheid, natuur- en milieuorganisaties, vakbonden, energieproducenten, netbeheerders,

Nadere informatie

Cofely & Innovatie & Dienstverlening

Cofely & Innovatie & Dienstverlening Cofely & Innovatie & Dienstverlening Bas Ambachtsheer Marije Lafleur Datum: 29-03-2012 Voor al uw energievraagstukken Als u nu toch geïnteresseerd bent geraakt om in uw gebouwen veel energie te besparen

Nadere informatie

De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe:

De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe: MODULE MJA De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe: Het kunnen registreren van besparingsmaatregelen en aan de hand hiervan berekenen van besparingseffecten en maken van prognoses.

Nadere informatie

Energiereductie met een ESCo. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower

Energiereductie met een ESCo. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Energiereductie met een ESCo Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Inhoud 1. Over Unica Ecopower 2. Huidige en toekomstige energie wetgeving 3. Wat is een ESCo 4. Europese Gedragscode voor ESCo s 5. Voorbeeld

Nadere informatie

Effectieve Innovatie: push & pull. Frans Rooijers - directeur

Effectieve Innovatie: push & pull. Frans Rooijers - directeur Effectieve Innovatie: push & pull Frans Rooijers - directeur CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant Het glas is half leeg PROFIT 20-6- 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek

Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek Presentatie door Maria Hasselman Director Brand Management Brussel, 12 November 2013 De economische en technologische

Nadere informatie

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10

Nadere informatie

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Building Information

Building Information Building Information Paviljoensgracht 1-3 te Den Haag PROPERTY INFORMATION Project code PAV PROPERTY M² Available Project name Paviljoensgracht Project Address Paviljoensgracht 1-3 ground floor 1285.2

Nadere informatie

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het

Nadere informatie

Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid

Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid Workshop Prestatiecontracten 7 december 2009 Albert Hulshoff, programma-adviseur adviseur Utiliteitsbouw SenterNovem Albert Hulshoff innovatie, energie, klimaat,

Nadere informatie

Gemeentelijk vastgoedmanagement

Gemeentelijk vastgoedmanagement Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken

Nadere informatie

Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center

Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center Energy Solutions Center Joris IJzermans Achtergrond: Energievoorziening Business

Nadere informatie

Energie Monitoring Systeem (EMS) Grip op uw energiekosten en verbruik

Energie Monitoring Systeem (EMS) Grip op uw energiekosten en verbruik Energie Monitoring Systeem (EMS) Grip op uw energiekosten en verbruik Specialisten in energiebeheer Wilt u weten hoeveel en wanneer uw bedrijf energie verbruikt? Wilt u meer duidelijkheid over de opbouw

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Energiebeoordeling. Batenburg Energietechniek 1 januari 2018 t/m 31 december 2018

Energiebeoordeling. Batenburg Energietechniek 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Energiebeoordeling Batenburg Energietechniek 1 januari 218 t/m 31 december 218 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Trendanalyse 2.1. Energiegebruik 2.2. CO2 per omzet 2.3. Reducerende maatregelen

Nadere informatie

Frank Krommenhoek. Smart LED

Frank Krommenhoek. Smart LED Frank Krommenhoek Smart LED Achtergrond Agenda Trends in (LED) verlichting Concept Smart LED Case Total Smart Building ICT neemt een steeds belangrijkere rol in als backbone van de organisatie ook voor

Nadere informatie

Energietransitie model

Energietransitie model Energietransitie model Eenvoudig en kostenvriendelijk verduurzamen Reductie CO 2 -uitstoot Leveringscontinuïteit Minder afhankelijkheid Kostenbesparing lange termijn Eenvoudig en kostenvriendelijk verduurzamen

Nadere informatie

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare

Nadere informatie

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids

The green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids The green team Imtech ICT CS Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids Agenda presentatie 1. Corporate Social Responsibility drijfveer voor Smart X: Wat betekent CSR voor organisaties?

Nadere informatie

Is uw onderneming klaar voor de toekomst? Zeven tips om te besparen op energie

Is uw onderneming klaar voor de toekomst? Zeven tips om te besparen op energie Is uw onderneming klaar voor de toekomst? Zeven tips om te besparen op energie Lever een positieve bijdrage aan een betere wereld Is uw onderneming klaar voor de toekomst? Volgens de gestelde klimaatdoelstellingen

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

Energiemonitoring. de eerste stap voor organisaties om te verduurzamen

Energiemonitoring. de eerste stap voor organisaties om te verduurzamen Energiemonitoring de eerste stap voor organisaties om te verduurzamen Direct besparen op energiekosten zonder grote investeringen Om de klimaatdoelen te halen, is wereldwijde inspanning nodig van alle

Nadere informatie

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,

Nadere informatie

Service Offer SMART building. Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer

Service Offer SMART building. Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer Service Offer SMART building Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer Herken je deze situatie? En het wordt nog complexer 1 2 3 4 5 6 Het is moeilijk om te bepalen welke van de laatste SMART technologieën

Nadere informatie

Laat ZonOpDak voor je werken. Zakelijk Nederland schakelt om

Laat ZonOpDak voor je werken. Zakelijk Nederland schakelt om Laat ZonOpDak voor je werken Zakelijk Nederland schakelt om ZonOpDak De full service-oplossing van Eneco Zakelijk Besparen energiekosten én uw bedrijf snel verduurzamen? Kies dan voor kent. ZonOpDak; Nederlandop

Nadere informatie

Wie zijn we Wat is onze visie Meer informatie. Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven

Wie zijn we Wat is onze visie Meer informatie. Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven Wie zijn we? Gestart in 1986 Duurzaamheid zit in onze genen Ruim 110 medewerkers Woningbouw, utiliteit, overheid, gezondheidszorg, onderwijs, monumenten,

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

Pompen worden in tal van toepassingen ingezet

Pompen worden in tal van toepassingen ingezet 1 2 Pompen worden in tal van toepassingen ingezet Pompen circuleren water om ons warm te houden Pompen in airconditioning systemen zorgen voor een aangename omgeving in gebouwen en kantoren Verpompen van

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

Energieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)

Energieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Energieke Zorgbouw 5 oktober 2011 Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Introductie Wijnanda Willemse adviseur NL Energie & Klimaat - Agentschap NL Voorheen SenterNovem Energiebesparing

Nadere informatie

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken

Ministerie van Economische Zaken DOORBRAAKPROJECT ICT EN ENERGIE Routekaart doorbraakproject ICT en Energie Ministerie van Economische Zaken Rapport nr.: 14-2884 Datum: 2014-10-15 SAMENVATTING ROADMAP Het kabinet wil dat de uitstoot van

Nadere informatie

Voor alle vastgoedgerelateerde duurzaamheidsaspecten gebundeld in één integrale oplossing

Voor alle vastgoedgerelateerde duurzaamheidsaspecten gebundeld in één integrale oplossing Planon Sustainability Management Voor alle vastgoedgerelateerde duurzaamheidsaspecten gebundeld in één integrale oplossing Planons Sustainability Managementoplossing bevat onder andere: Dashboards Monitoring

Nadere informatie

ENERGY STAR vs. Energielabel. Artikel naar aanleiding van de studiereis MRE 2011 2013 Ir. Ing. E.P.H. (Ernie) van Dalen d.d.

ENERGY STAR vs. Energielabel. Artikel naar aanleiding van de studiereis MRE 2011 2013 Ir. Ing. E.P.H. (Ernie) van Dalen d.d. ENERGY STAR vs. Energielabel Artikel naar aanleiding van de studiereis MRE 2011 2013 Ir. Ing. E.P.H. (Ernie) van Dalen d.d. 23 juni 2013 Green buildings Energy Star label vs. Energielabel Gebouwen Tijdens

Nadere informatie

Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel

Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard Rotterdam, 12 september 2017 peter.wolbert@engie.com, tel. 06-52368101 Integratie van twee bedrijven (mei 2016) ENGIE: een bedrijf in transitie

Nadere informatie

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN

ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN ENERGIE EFFICIËNTIE EN BESPARINGEN IN GEBOUWEN Griet Janssen KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE) Thomas More OMC Ecoproduction 27 maart 2014 INHOUD Voorstelling KCE Aspecten energiebeheer in gebouwen Optimalisatiestrategie:

Nadere informatie

Van Gasbel Naar Waterbel

Van Gasbel Naar Waterbel Van Gasbel Naar Waterbel 11 oktober 2018, Jan-Maarten Elias Huidige klantvragen Unica voor verduurzaming Op gebouwniveau Corporatie -> Hoe kan ik de CO2 reduceren? En de woonlasten laag houden? Sportclub

Nadere informatie

WTC Schiphol Airport. Het succesverhaal van Duurzaam Beheer en Onderhoud. Kennissessie Platform Duurzame Huisvesting; WTC Schiphol

WTC Schiphol Airport. Het succesverhaal van Duurzaam Beheer en Onderhoud. Kennissessie Platform Duurzame Huisvesting; WTC Schiphol WTC Schiphol Airport Het succesverhaal van Duurzaam Beheer en Onderhoud 1 Even voorstellen Arie Kraaijenoord : Bert Elkhuizen : Ed Rooijakkers : 2 INHOUD WTC Schiphol Airport Duurzaam Beheer en Onderhoud

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1 ENGIE. Hoofdstuk 2. ENGIE in Nederland. Hoofdstuk 3. Visie, missie en strategie. Hoofdstuk 4.

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1 ENGIE. Hoofdstuk 2. ENGIE in Nederland. Hoofdstuk 3. Visie, missie en strategie. Hoofdstuk 4. INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 ENGIE Hoofdstuk 2 ENGIE in Nederland Hoofdstuk 3 Visie, missie en strategie Hoofdstuk 4 Referenties Hoofdstuk 1 Wie is ENGIE? De kracht van ENGIE ENGIE ontwikkelt haar bedrijfsactiviteiten

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

ENERGIE. besparen. vandorp.eu

ENERGIE. besparen. vandorp.eu ENERGIE besparen ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energieprijzen zal dit in 10 jaar al gauw

Nadere informatie

MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord

MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord Jeroen van der Tang Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT 30 januari 2014 Introductie Nederland ICT Nederland ICT is de branchevereniging van ICT-bedrijven

Nadere informatie

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet

Nadere informatie

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,

Nadere informatie

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Gaston Halders (Enexis) Arjan van Diemen (TNO) Derek Rodenberg (KPN) Energie Informatie Agenda Introductie sprekers Projectachtergrond Het

Nadere informatie

De financiering van de energetische efficientie. Brussel : 12 februari Belfius Bank Philippe Dedobbeleer

De financiering van de energetische efficientie. Brussel : 12 februari Belfius Bank Philippe Dedobbeleer De financiering van de energetische efficientie Brussel : 12 februari 2019 Belfius Bank Philippe Dedobbeleer SMART BUILDING & RENOVATION SOLUTION Met passie voor energie-efficiëntie Smart Building & Renovation

Nadere informatie

MANAGING DIRECTOR GENERAL MANAGEMENT #VACATURE

MANAGING DIRECTOR GENERAL MANAGEMENT #VACATURE #VACATURE GENERAL MANAGEMENT MANAGING DIRECTOR De energietransitie is hot in binnen- en buitenland. In Nederland zal het energieverbruik van 7 miljoen woningen aangepast moeten worden. Veel woningeigenaren

Nadere informatie

Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0

Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0 Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 4.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: oktober 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

Nije enerzjy foar Fryslân. september 2013

Nije enerzjy foar Fryslân. september 2013 Nije enerzjy foar Fryslân september 2013 Inleiding Nije enerzjy foar Fryslân - 1 Nije enerzjy foar Fryslân Nije enerzjy foar Fryslân geeft een beeld van feiten en cijfers op het gebied van duurzame energie.

Nadere informatie

Rijksbrede Initiatieven Duurzame Energie & Energiebesparing

Rijksbrede Initiatieven Duurzame Energie & Energiebesparing Rijksbrede Initiatieven Duurzame Energie & Energiebesparing Schakeldag 2015 25 juni 2015 Anita Baas, Michiel Bakker, Nelson Verheul Irma Thijssen Inhoud Rijksbrede aanpak & ambitie Rijksbrede programma

Nadere informatie

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige

Nadere informatie

Beschrijving Energie Management Systeem

Beschrijving Energie Management Systeem Beschrijving Energie Management Systeem 11 maart 2014 Dit document beschrijft het Energie Management Systeem en het reductieplan voor realisatie van de energiereductie doelstellingen van Bepacom B.V. StenVi

Nadere informatie

totaaloplossing 40% Bespaar op uw verbruik en kosten Plugwise is dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik.

totaaloplossing 40% Bespaar op uw verbruik en kosten Plugwise is dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik. Plugwise is het enige draadloze totaaloplossing Plugwise heeft een duidelijke filosofie: energiemanagementsysteem dat een biedt voor wie op kantoor of thuis inzicht wil in het energieverbruik. de groenste

Nadere informatie

Groene Fabriek Lochem

Groene Fabriek Lochem Groene Fabriek Lochem CCS Energie, innovatief en integraal 12 adviseurs Onderwerpen Biomassa Mono-mestvergisting op de boerderij Biogasopwerking tot Groen gas Mestraffinage Houtstook / torrefactie Kennisoverdracht

Nadere informatie

WUR Alumni 9 juni Van t gas af Peter Wolbert

WUR Alumni 9 juni Van t gas af Peter Wolbert WUR Alumni 9 juni 2016 Van t gas af Peter Wolbert Agenda Peter Wolbert: Cultuurtechniek L12, 83-88 Hoe zit het met u? Waarom energietransitie Onze visie: Smart Areas Hoe pakken we het aan; gebiedsgericht

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

5.C D.1 Sector- en ketenbetrokkenheid. Pagina van 10

5.C D.1 Sector- en ketenbetrokkenheid. Pagina van 10 5.C.1 + 3.D.1 Sector- en ketenbetrokkenheid Pagina van 10 1 Documentversie: 1.0 Datum: Mei 2016 Contactpersoon: Arnoud Fokkens, arnoud.fokkens@ziut.nl, tel: 06-52.54.10.83 Goedgekeurd door: Dhr. H. ten

Nadere informatie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie HOF VAN TWENTE Provincie Overijssel Regio Twente Geherindeelde gemeente (5 oude)

Nadere informatie

Circular Lighting Sustainability & beyond. Thomas Leenders Manager Government Affairs Philips Lighting Benelux 31 januari 2017 Den Haag

Circular Lighting Sustainability & beyond. Thomas Leenders Manager Government Affairs Philips Lighting Benelux 31 januari 2017 Den Haag Circular Lighting Sustainability & beyond Thomas Leenders Manager Government Affairs Philips Lighting Benelux 31 januari 2017 Den Haag 1 2 2 Levens verbeteren met licht Waarom is een circulaire economie

Nadere informatie