Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie"

Transcriptie

1 Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie

2 HOF VAN TWENTE Provincie Overijssel Regio Twente Geherindeelde gemeente (5 oude) 6 kernen Groot buitengebied ± inwoners 215 km 2

3 CONTEXT Internationale klimaatdoelstellingen Energietransitie in Nederland blijft achter Versnelling is noodzakelijk Idem voor gezamenlijke aanpak

4 DE WHY-VRAAG? People à (klein)kinderen Planet à rentmeesterschap Profit à individueel en lokale waardecreatie

5 ROL GEMEENTEN Lokale initiatieven Stimulator Aanjager Bundeling van krachten Inhoudelijke en financiële ondersteuning

6 BUNDELING KRACHTEN Lokale energie-initiatieven Inwoners Woningcorporaties Netbeheerders Bedrijven Maatschappelijke organisaties Gemeente

7 DOELSTELLING Gemeenteraad / College: Energie neutraal in 2035 Gezamenlijke doelstelling en samenwerking tussen gemeente, ondernemers en inwoners in Coöperatie Zuiver Hof van Twente 2035 U.A. Middel = energiebedrijf: Zuiver Hof van Twente BV

8 ROUTEKAART naar juni 2015: unaniem door gemeenteraad vastgesteld 200 miljoen kwh elektriciteit (huidig + 25 %) 50 % besparing op gas (huidig 45 miljoen m 3 ) Ombouw van gas en brandstof naar warmte enz.

9 KENNIS DELEN 1 Saerbeck = inspiratiebron voor Hof van Twente In 7 jaar naar 250 % van eigen elektriciteitsverbruik Samenwerking gemeente, ondernemers en inwoners Meten = Weten Zichtbaar maken resultaten

10 KENNIS DELEN 2 Samenwerking met Cogas Samenwerking met provincie Overijssel Best practices Regionale energievisie Monitoren, evalueren en scenario-ontwikkeling

11 KENNISDELING 3 UITDAGING/KNELPUNTEN Goede praktijkvoorbeelden zijn schaars Goede praktijkvoorbeelden zijn niet toegankelijk N.B.: Smart Grids staan nog in de kinderschoenen

12 CONCRETE PROJECTEN Aantal windprojecten Aantal zonneparken Gebruik restwarmte BETcentrale Onderzoek mestvergisting Laadpalen 45 % label B woningen in 2020

13 MONITORINGSLIJNEN: 1 e NIVEAU 1. Energieverbruik elektra 2. Energieverbruik gas 3. Reductie CO 2 uitstoot 4. Duurzame opwekking 5. Warmte i.p.v. gas 6. Vervoer 7. Energiebedrijf Zuiver Economie: lokale waardecreatie

14 MONITORINGSLIJNEN Vb 2e & 3e niveau

15 ANDERE PARAMETERS Beïnvloeding door: Informatie Communicatie Participatie Educatie

16 WAT HEBBEN WE NODIG? Gemakkelijk model voor: Stellen Doelen Uitwerken Route/Scenario s Bereken impact Monitoring resultaten Evalueren per 4 jaar Bijstellen scenario s

17 Nadere Informatie Doelstellingen Routekaart

18 Routekaart Doellstellingen per periode tot 2035 naar 2035 Nr Omschrijving In deze voorbeeldmix 1 Besparing elektriciteit (excl. vervanging gas en brandstof) 2 Zonnepanelen op daken van woningen en bedrijven 3 Zonneparken, 3 10 ha per park (per miljoen kwh is nu 1,25 1,75 ha grond nodig) tot 2 % + 6,5 milj kwh tot 10 milj kwh 4 Windmolens 1 windmolen ECHT 5 Elektriciteit uit biomassa (b.v. snoeihout, afval enz.) 6 Gebruik elektriciteit en alternatieven voor brandstof 7 Besparing op gas door totaal aan isolatiemaatregelen 6 windmolens BET-centrale tot 0,5 % tot 1,5 % 8 Benutting restwarmte door bedrijven tot 2 % 9 Opwekking warmte door collectoren of PVT-panelen tot 1 % 10 Toepassing aardwarmte tot 0,5 % tot 2 % + 15 milj kwh tot 10 milj kwh Biomassa centrale tot 1 % tot 1,5 % tot 2 % tot 1 % tot 0,5 % tot 2 % + 15 milj kwh tot 10 milj kwh Biomassa centrale tot 1,5 % tot 1,5 % tot 2 % tot 1 % tot 0,5 % tot 2 % + 5 milj kwh Nieuwe centrale tot 2 % tot 1,5 % tot 1 % tot 2 % + 5 milj kwh Nieuwe centrale tot 2,5 % tot 1,5 % tot 1 % tot maximaal % tot maximaal 50 miljoen kwh tot maximaal 30 miljoen kwh (nu 37,5 52,5 ha) in deze mix 7 molens, miljoen kwh in deze mix miljoen kwh Doelstellingen Routekaart tot max % (vervanging besparing bij 1) tot maximaal 30 % van gas tot maximaal 20 % van gas vervanging gas 20 % vervanging gas 5 % 11 Warmte door biomassa tot 1 % per jaar tot 1 % per jaar tot 1,5 % tot 1,5 % tot 1,5 % vervanging gas 25 % 12a Klanten energiebedrijf totaal b Aansluitingen energiebedrijf totaal

19 Project Organisatie STRUCTUUR PROJECTEN

20 Gemeentelijke Organisatie STRUCTUUR GEMEENTE

Rev maart 2018

Rev maart 2018 Rev. 05 22 maart 2018 Doel van vanavond: Informeren zonnepark Lutten Levert Aftrap ledenwerving Algemeen: Presentatie wordt geplaatst op www.luttenleeft.nl Stel gerust vragen tijdens de presentatie Achtergrond

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Op weg naar energieneutraal Kronenberg in Februari 2019

Op weg naar energieneutraal Kronenberg in Februari 2019 Op weg naar energieneutraal Kronenberg in 2030 Februari 2019 Programma 19.30 uur Ontvangst met koffie en thee 19.35 uur Uitleg EnergieKroneberg en Reindonk energie door Huub Vousten 19.50 uur Presentatie

Nadere informatie

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien? De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit

Nadere informatie

Energievisie Energiecoöperatie Noordseveld

Energievisie Energiecoöperatie Noordseveld Energievisie Energiecoöperatie Noordseveld Opschalen en Opschieten! Concept 5 juli 2017 Energievisie ECN versie 1.2 1 Inhoud 1. Koers Energiecoöperatie Noordseveld 2. Opgave Noordenveld 3. Ruimtelijke

Nadere informatie

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03 1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten

Nadere informatie

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening 1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,

Nadere informatie

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat. Informatie avond: Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat. Door: Buurteam Bunders-West Programma Opening Wat is onze opgave bij aardgasloos wonen? De toepassing en werking van de technische

Nadere informatie

Presentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart

Presentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart Presentatie Duurzame Energie Podiumbijeenkomst 17 maart Energie-opgave 2 Kader: Mondiaal Lokaal Klimaatakkoord Parijs (2015) Ministerie EZ/ NL Energie Neutraal 2050 Provinciaal uitvoeringsprogramma (2016)

Nadere informatie

Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM KIVI 25 januari 2017

Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM KIVI 25 januari 2017 Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM KIVI 25 januari 2017 Even voorstellen Ex-bestuurslid KIVI E (-2016) Vroeger: Hoogovens IJmuiden en KPN Telecom, ing. bureau Ebatech, Nuon Windenergie Vattenfall (2009),

Nadere informatie

Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM NCLG Achterhoek 21 april 2016

Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM NCLG Achterhoek 21 april 2016 Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM NCLG Achterhoek 21 april 2016 Inhoudsopgave presentatie 1. Energietransitie: besparing, opwekking, ruimte 2. AGEM, stand van zaken 3. Programma Zon op Erf De urgente

Nadere informatie

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:

Nadere informatie

FACTCHECKER OVER MORGEN

FACTCHECKER OVER MORGEN FACTCHECKER OVER MORGEN De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. De hoogste tijd om in beweging te komen. Werk te maken van de leefbare stad, van elektrisch

Nadere informatie

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens. CDA 2030: 49% CO2- reductie Om landelijke en internationale klimaatdoelstellingen te behalen, zijn ook grootschaliger projecten nodig. De Provincie kan een belangrijke rol vervullen door ontwikkelgebieden

Nadere informatie

Regio Stedendriehoek

Regio Stedendriehoek Regio Stedendriehoek 1 Energieneutrale regio Energietransitie Stedendriehoek Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst,Zutphen Netbeheer en Duurzame Gebiedsontwikkeling Pieter van der Ploeg, Alliander

Nadere informatie

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

ARN, uw duurzame innovatieve partner! ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS

Nadere informatie

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Scenario s Jaap de Boer Energy Watch Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Twence Zon (particulier, bedrijven, zonneparken) Wind

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Maak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo

Maak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen

Nadere informatie

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van

Nadere informatie

Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl

Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl LTO inzet duurzame energie 1. Verbetering inkomenspositie door (decentrale)energieproductie

Nadere informatie

Werkatelier duurzame energieopwekking

Werkatelier duurzame energieopwekking Werkatelier duurzame energieopwekking Plaats Bodegraven Datum 12 maart 2018 Presentator Jody de Graaf Duurzame energie 12 maart 2018 Pagina 1 Welkom Wethouder Kees Oskam Duurzame energie 12 maart 2018

Nadere informatie

de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie

de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie 1 Alliander is van jou Wij staan voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft

Nadere informatie

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink Lokale Duurzame Energie Bevlogen business Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink Wat is LochemEnergie? Een lokale duurzame energie coöperatie (LDE) Van, voor en door inwoners van de gemeente Lochem (een echt

Nadere informatie

Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018

Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018 Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot Regionale Energiestrategie NHN Katowice 4 december 2018 Het Klimaatakkoord in wording 49% minder CO2 in 2030 t.o.v. 1990 Zomer 2018

Nadere informatie

Thijs van Oirschot. John van de Ven 22 januari 2019

Thijs van Oirschot. John van de Ven 22 januari 2019 Thijs van Oirschot John van de Ven 22 januari 2019 Wat en waarom? Doelstellingen en beleid Wie ben ik? Organisatie Zonneweide Haghorst Landschappelijke inpassing Flora Fauna Technische uitvoering Lokale

Nadere informatie

SAMEN van de ZON profiteren

SAMEN van de ZON profiteren Kennisfestival Lokale Energie Overijssel SAMEN van de ZON profiteren 10 november 2017 Zwolle 1 Inhoud Animatie Aanleiding en achtergrond initiatief Coöperatie Hof van Twente op Rozen: Positionering; Werking

Nadere informatie

Kan Heiloo op de zon en de wind draaien?

Kan Heiloo op de zon en de wind draaien? Kan Heiloo op de zon en de wind draaien? - 26 Januari 2017 Wilma Eerenstein en Peter Leenders 1 Hoe zit het nu in Nederland? 2 Energiegebruik in Nederland Totaal: 3000 PJ = 833 333 333 333 333 kwh Per

Nadere informatie

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner De eerste transitie naar aardgas Klimaattop dec 2018 en rapport IPCC oktober 2018 Zuid Korea Intergovernmental

Nadere informatie

PlattelandsParlement, 17 juni Onno van Bekkum

PlattelandsParlement, 17 juni Onno van Bekkum PlattelandsParlement, 17 juni 2017 Onno van Bekkum 2010 2016 Waar : energie, voedsel, mobiliteit, zorg enz. Systeem: gebiedsontwikkeling 2015 Gebiedswaardecreatie Coöperatief ecosysteem 2010 C P Coöperatie-oprichtingen

Nadere informatie

Energieverbruik en -opwek Bestuurlijke regio s provincie Fryslân

Energieverbruik en -opwek Bestuurlijke regio s provincie Fryslân Energieverbruik en -opwek Bestuurlijke regio s provincie Fryslân 28 november 2016 1 Context Procesgang Energiestrategie Fryslân Voorbereiding Proces ontwerpen Definiëren uitgangspunten Zoeken en committeren

Nadere informatie

AL HET VASTGOED DUURZAAM RUIMTELIJKE INPASSING VAN DUURZAME ENERGIE ENERGIEKE SAMENLEVING

AL HET VASTGOED DUURZAAM RUIMTELIJKE INPASSING VAN DUURZAME ENERGIE ENERGIEKE SAMENLEVING L HET VSTGOED DUURZM We brengen het verbruik naar beneden door bundeling van maatregelen en uitrol via collectieve concepten op het gebied van isoleren en opwekken. De eerste 5 jaar van de zijn voor een

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

Energietransitie Glastuinbouw en warmte

Energietransitie Glastuinbouw en warmte Energietransitie Glastuinbouw en warmte Inhoud 1. Inleiding 2. Energietransitie glastuinbouw 3. Warmteclusters 1. Doel 2. Aanpak en gebieden 4. Vragen/ discussie Nationale en internationale doelen ambitie

Nadere informatie

Oude IJsselstreek energieneutraal 2030

Oude IJsselstreek energieneutraal 2030 1 Nederland Energieneutraal 2050 Achterhoek Energieneutraal 2030 Oude IJsselstreek energieneutraal 2030 Opzet 1. Mondiale & landelijke ontwikkelingen 2. De Achterhoek en gemeente Oude IJsselstreek energieneutraal

Nadere informatie

Dorpsavond 21 mei Zonnepanelenproject. Welkom

Dorpsavond 21 mei Zonnepanelenproject. Welkom Dorpsavond 21 mei 2019 Zonnepanelenproject Welkom Ons doel in 2023 Haarle: Energie Transitie Waarom? Haarle: Energie Transitie Hoe? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Verbruik (in kwh) Duurzame opwek (in kwh)

Nadere informatie

Haarlemmermeers akkoord

Haarlemmermeers akkoord Haarlemmermeers akkoord of met regio? Pieter van der Ploeg Alliander 1 Alliander is van jou 2 Alliander is van jou 3 energietransitie 3 tenminste motieven 4 energietransitie onafhankelijk 5 energietransitie

Nadere informatie

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

DUURZAME WARMTEVOORZIENING DUURZAME WARMTEVOORZIENING Wijk van de Toekomst Xandra van Lipzig Pauline Tiecken ledenvergadering Zuidoost 20190423 Locatie: wijkcentrum De Stolp, Violierenplein 101. 24/4/19 Inhoud Verzoek om scenario

Nadere informatie

Fryslân. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie:

Fryslân. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie: CDA - We willen geen nieuwe initiatieven voor grootschalige windparken op land. Deze moeten er komen, maar dan op zee. Ook willen we onderzoek stimuleren naar het kunnen hergebruiken van bijvoorbeeld in

Nadere informatie

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

Regelgeving: een jungle?

Regelgeving: een jungle? Elektriciteitswet 1998 Gefundeerd op het traditionele systeem Grootschalige productie, transport naar passieve consumenten Kosten van transport collectief gemaakt Project Stroom: - integratie gas en elektriciteitswet

Nadere informatie

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Het hoofddoel is: het omlaag brengen van uw energierekening door gedragsinvloeden & techniek én het produceren van duurzame energie;

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij 6 december 2018 The Gallery Enschede Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Proces Warmteplannen Eric Kouters Pioneering Warmteplan wijk

Nadere informatie

Regionale uitvoeringagenda.duurzame energie Achterhoek 2016

Regionale uitvoeringagenda.duurzame energie Achterhoek 2016 Regionale uitvoeringagenda.duurzame energie Achterhoek 2016 Energieneutraal; waar hebben we het over? Wat wel, wat niet? Hoe gaan we het aanvliegen? Want energieneutraliteit kan op vele manieren worden

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Doel van de bijeenkomst Informatie over: 1. Waarom doen we dit en waar staan we in Nederland? 2.

Nadere informatie

Routekaart naar een energie neutraal Hof van Twente in 2035

Routekaart naar een energie neutraal Hof van Twente in 2035 Routekaart naar een energie neutraal Hof van Twente in 2035 Hof van Twente, mei 2015 Portefeuillehouder: Drs. W.J.H. Meulenkamp Auteur: W.M.H. Paalman-Vloedgraven Inhoudsopgave Samenvatting... 4 1 Inleiding...

Nadere informatie

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 gemeente Bunnik INFORMATIENOTA Aan: Van: De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 Onderwerp: Tussentijdse evaluatie Bunnik Duurzaam In december 2014 heeft de gemeenteraad

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen? SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Wat kunnen wij voor u betekenen? Van fossiel naar duurzaam Jeroen Besseling Beleidsmedewerker Duurzaamheid EEN GREEP UIT DE MEDIA DUURZAAMHEIDSAGENDA 2018-2022

Nadere informatie

Lokale duurzame energie-initiatieven & Liander

Lokale duurzame energie-initiatieven & Liander Lokale duurzame energie-initiatieven & Liander 15 november 2013 Jan van Oorschot Directeur Klant & Markt Verhaallijn Wat zijn Lokale Duurzame Energie-initiatieven? Lokaal opereren Energietransitie Energie-initiatieven

Nadere informatie

Windenergie & Windpark Neer. Har Geenen Eric van Eck

Windenergie & Windpark Neer. Har Geenen Eric van Eck Windenergie & Windpark Neer Har Geenen Eric van Eck Inhoud van deze presentatie 1. Waarom duurzame energie 2. Potentieel windenergie 3. Overheidsbeleid en wetgeving 4. Windpark Neer 5. Ontwikkeling wind

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Zonnepark Trelliesweg

Zonnepark Trelliesweg Zonnepark Trelliesweg Project beschrijving Zonnepark Trelliesweg Ontwikkelaar: Stichting Duurzame Energie Wierden-Enter Financiering: Sunwatt BV, ASN Participatie: crowdfunding 3-4% vast rendement - laag

Nadere informatie

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015 Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit

Nadere informatie

Stichting Duurzaam Lopikerwaard

Stichting Duurzaam Lopikerwaard Stichting Duurzaam Lopikerwaard Dick Nederend Presentatie d.d. 31 mei 2018 voor bedrijventerrein de Copen te Lopik Agenda Voorstellen Doelstelling Stichting Duurzaam Lopikerwaard Wat is het energieverbruik

Nadere informatie

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom 19 november 2015 1 Opzet presentatie 1. Inleiding 2. Terugblik/voorgeschiedenis 3. Gemeentelijke ambitie vertaald naar

Nadere informatie

Factsheet CO2-Prestatieladder 2018

Factsheet CO2-Prestatieladder 2018 Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van Voskamp Groep B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE 06/12/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT

Nadere informatie

Windmolens op Industrieterrein Moerdijk. Hoe zit het nu eigenlijk?

Windmolens op Industrieterrein Moerdijk. Hoe zit het nu eigenlijk? Windmolens op Industrieterrein Moerdijk. Hoe zit het nu eigenlijk? Gemeente Moerdijk Bezoekadres Pastoor van Kessellaan 15 461 BJ Zevenbergen Postadres Postbus 4 460 AA Zevenbergen Telefoon 14 0168 E-mail

Nadere informatie

Bossche energieconvenant

Bossche energieconvenant Bossche energieconvenant Bossche bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

CO 2 -uitstootrapportage 2011

CO 2 -uitstootrapportage 2011 Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding

Nadere informatie

Zero Emission Solutions

Zero Emission Solutions Inspiratie BURGEMEESTERS- CONVENANT Minstens 20% vermindering CO 2 uitstoot tegen 2020 STAP 1: ondertekening STAP 2: nulmeting en actieplan STAP 3: monitoring iedere 2 jaar over uitvoering actieplan iedere

Nadere informatie

Energie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel

Energie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Energie in de provincie Utrecht Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Doel van Onderzoek Dit onderzoek dient om: 1. Een nieuw overzicht samen te stellen van het energiegebruik

Nadere informatie

Energiebesparing Gemeente Huizen

Energiebesparing Gemeente Huizen Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke

Nadere informatie

Betuwewind. Winddagen 2016

Betuwewind. Winddagen 2016 Betuwewind Winddagen 2016 Burgerwindcoöperatie Geldermalsen-Neerijnen Coöperatieve vereniging U.A. Iedereen mag lid worden Opgericht n.a.v. vraag Gemeenten aan 11duurzaam, Dirk 3e Moment van betrokkenheid

Nadere informatie

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving NOABERSCHAP Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving Duurzame energie is een kwestie van ordenen, maar ook van keuzes maken. Verduurzaming gebouwde Omgeving 1 Verduurzamen gebouwde omgeving & Cogas Business

Nadere informatie

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN 31/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT

Nadere informatie

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019 Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019 Welkom! Timo Veen Programmamanager Berkum Energieneutraal 2025 TiMove Duurzaamheid sinds 2009

Nadere informatie

12-12-2014 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 3

12-12-2014 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 3 Programma 20:00 Plenaire aftrap VKK Energie inspiratie Otto Willemsen AGEM samen op weg Guus Ydema Provinciale regelingen Maarten Visschers Leefbaarheid en gemeenschapsvoorzieningen Peter van Heek 20:30

Nadere informatie

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel

Nadere informatie

Klimaat Voetafdruk Hogeschool Leiden

Klimaat Voetafdruk Hogeschool Leiden Hogeschool Leiden Rapportage aan Franziska Brouwer Ed van Oudheusden Peter Wiers- Climate Partners/ PWAdvies AnneMarie Calon- Work on Progress Yann Arthus Bertrand: Earth from the Air 8 juni 2010 Kunnen

Nadere informatie

BijpraatsessieCommissie GGB

BijpraatsessieCommissie GGB BijpraatsessieCommissie GGB Duurzaamheid en Afvalstoffenbeleid 22 juni 2016 Agenda 1.Openingdoor wethouderbeintema 2.Duurzaamheidsbeleid: terugblik 2015 en jaarplan 2016. 3.Van afval naar grondstof: bijpraten

Nadere informatie

De toekomst van de netten

De toekomst van de netten De toekomst van de netten Speelveld, energieneutrale wijk, rol van smart grids dr. C. (Cor) Leguijt, presentatie Kivi-Niria, 8 okt. 2013 Inhoud de toekomst van de netten Kort: over CE Delft De hoeken van

Nadere informatie

de slimme omringdijk

de slimme omringdijk 10 mei 2019 Adriaan Jurriëns architect - regisseur Valerie Koppelle architect - stedebouwkundige Tim van Beukering architect -detail Marc Nolden landschapsarchitect Adriaan Jurriëns architecten DATA verbruik

Nadere informatie

Rijne Energie bij u in de buurt. Informatieavond Nieuwegein Inge Verhoef 9 mei 2017

Rijne Energie bij u in de buurt. Informatieavond Nieuwegein Inge Verhoef 9 mei 2017 Rijne Energie bij u in de buurt Informatieavond Nieuwegein Inge Verhoef 9 mei 2017 Urgentie Er is iets aan de hand met het klimaat. De energietransitie vraagt veel van ons Besparing, windmolens, zonne-energie,

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Wijk bij Duurstede, 16 september 2013. Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo. Van: Wethouder Robbert Peek. Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede

Wijk bij Duurstede, 16 september 2013. Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo. Van: Wethouder Robbert Peek. Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede Wijk bij Duurstede, 16 september 2013 Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo Van: Wethouder Robbert Peek Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede behandeld door Jelger Takken toestelnummer 609 bijlagen

Nadere informatie

Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2

Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Industrie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 1% besparing op gas en elektra per jaar. Totaal is dat 8 % besparing in 2020. Opbrengst: 100 kiloton.

Nadere informatie

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld

Nadere informatie

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Inhoudsopgave 1. Doelstelling... 3 2. Inleiding... 4 3. Wat is duurzaamheid?... 5 4. Lange termijn perspectief (..2030)... 6 5. Actieprogramma... 7 6. Financiële paragraaf...

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst koppelpilot voor bewoners t Gijmink Koppeling van bodem en daken. Informatiebijeenkomst koppelpilot 4 en 7 juli 2016

Informatiebijeenkomst koppelpilot voor bewoners t Gijmink Koppeling van bodem en daken. Informatiebijeenkomst koppelpilot 4 en 7 juli 2016 Informatiebijeenkomst koppelpilot voor bewoners t Gijmink Koppeling van bodem en daken Opening avondvoorzitter Marcel van Dijk Introductie Joost Nijhuis, projectleider koppelpilot Gijmink B, gemeente Hof

Nadere informatie

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL 18/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT

Nadere informatie

Ontwikkelingen Zonne-energie

Ontwikkelingen Zonne-energie Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier

Nadere informatie

Duurzaamheid en Bedrijventerreinen Gemeente Alphen aan den Rijn

Duurzaamheid en Bedrijventerreinen Gemeente Alphen aan den Rijn 1. Welkomstwoord/opening 2. DPL als beleidsinstrument voor duurzame ontwikkeling 3. Project Duurzame bedrijventerreinen 4. Ronde Tafel Gesprekken 5. Discussie en vervolgafspraken 6. Afsluiting 7. Napraten

Nadere informatie

Visie op Sociale windenergie. Burgerinitiatief Duurzaam Drimmelen

Visie op Sociale windenergie. Burgerinitiatief Duurzaam Drimmelen Visie op Sociale windenergie Burgerinitiatief Duurzaam Drimmelen Wat zijn onze doelstellingen? DUURZAAM LOKAAL BETAALBAAR Duurzaam Drimmelen wil duurzaamheid in gemeente Drimmelen vergroten Ecologisch,

Nadere informatie

C. Monitoring en backcasting

C. Monitoring en backcasting C. Monitoring en backcasting Backcasting en monitoring Deelsessie werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013 dr. C. (Cor) Leguijt Inhoud 1. Backcastingproject stadsgewest Haaglanden 1. Klimaat- en

Nadere informatie

Ontwerp Gezonde Systemen

Ontwerp Gezonde Systemen Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden

Nadere informatie

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad Delft, 9 maart 2018 Sander Fijn van Draat, Mark Jurjus, Hans Schneider Beheert het netwerk voor gas en stroom Inhoudsopgave

Nadere informatie

KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN

KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN Ing. Robert Hemmen MBA, directeur De Groene Reus Coöperatie u.a. De Groene Reus Projecten b.v. 1 Wat streven wij na? Missie Wij streven

Nadere informatie

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk Reduses B.V. Ampèrestraat 19D 3861 NC Nijkerk T +31 (0)33 24 66 551 E info@reduses.nl I www.reduses.nl Real Dutch Smart Energy Systems Kennisdeling CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie Nijkerk 01-03-2018

Nadere informatie

Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie

Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie standaardisatie om te versnellen Terugblik op de bijeenkomst 16 juni 2016 Co- productie van.net Op 16 juni gingen gemeenten, pilotregio s, EZ,

Nadere informatie

Factsheet CO2-Prestatieladder 2017

Factsheet CO2-Prestatieladder 2017 Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van Voskamp Groep B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Grip op de Maas kentallen voor energie opwek. in combinatie met ruimtebeslag

Grip op de Maas kentallen voor energie opwek. in combinatie met ruimtebeslag Grip op de Maas kentallen voor energie opwek in combinatie met ruimtebeslag Een eerste aanzet tot de vorming van typische kentallen en iconen ter verbinding van de werelden van Water, Landschap en Energie

Nadere informatie

Themacafé Energietransitie 22 februari 2016

Themacafé Energietransitie 22 februari 2016 Themacafé Energietransitie 22 februari 2016 19.15 ontvangst 19.30 opening en korte presentatie door Tseard Hoekstra over de Regionale Energietransitie 19.45 Mogelijkheden voor warmte uit oppervlaktewater

Nadere informatie

JM Vrij beheer b.v. Reductie onderzoek, doelstellingen en het energiemeetplan 2014-2020. AH Vrij Groen, Grond en Infra Vrij Materieel

JM Vrij beheer b.v. Reductie onderzoek, doelstellingen en het energiemeetplan 2014-2020. AH Vrij Groen, Grond en Infra Vrij Materieel JM Vrij beheer b.v. AH Vrij Groen, Grond en Infra Vrij Materieel onderzoek, en het energiemeetplan 2014-2020 Conform niveau 3 op de CO 2 -Prestatieladder 3.0 Documenten 1.B1.1, 3.B1.1 en 3.B2.2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Prestatie afspraken doorrekenen m.b.v. PICO. Voorbeeld Haarlem in 20 min.

Prestatie afspraken doorrekenen m.b.v. PICO. Voorbeeld Haarlem in 20 min. Prestatie afspraken doorrekenen m.b.v. PICO Voorbeeld Haarlem in 20 min. De aanleiding & vraag Een gemeente maakt prestatieafspraken met alle betrokken partijen over de te realiseren energiebesparings-

Nadere informatie