Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018"

Transcriptie

1 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

2 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige resultaten Het potentieel aan data center restwarmte in Amsterdam 2

3 Studieproject Kantorenstrook Amstel III (Toekomstbestendig, innovatief warmtenet )

4 Situatieschets Kantorenstrook Amstel III Equinix AM7 Equinix AM1&2 Equinix AM5... a Hettenheuvelweg / Hullenbergweg / Hogehilweg / Karspeldreef b Paalbergweg / Paasheuvelweg Fase 1: Kantorenstrook Amstel III Fase 2: Amstel III Fase 3: Amstel corridor 4

5 Technisch basis concept (Het leveringszekerheidsconcept)

6 Drie belangrijke drijfveren voor iedere oplossing Duurzaam (waardering) Betaalbaar (business case) Leveringszekerheid (concept) 6

7 7 Het Leveringszekerheidsconcept

8 8 Technisch basis concept

9 Voorlopige resultaten

10 Voorlopige resultaten Investeringen Business cases CO2-footprint / EOR / BENG 10

11 Het potentieel aan data center restwarmte in Amsterdam

12 12 Data centers gevestigd langs het warmtenet van Nuon

13 13 Gebiedsontwikkeling in de buurt van de data centers

14 ONTWERP EN AANSTURING VAN INNOVATIEVE, TOEKOMSTBESTENDIGE WARMTENETTEN BETROUWBAAR BETAALBAAR DUURZAAM

15 WAT IS EEN GOED WARMTENET? Betaalbaar Betrouwbaar Duurzaam

16 TOEKOMSTIGE WARMTENETWERKEN: DE 4 E GENERATIE 4 e generatie* warmtevoorziening: wat wordt er anders? Efficiënte distributie bij lage temperaturen Coördinatie van meerdere decentrale bronnen met onvoorspelbare warmtelevering Integratie van bronnen van restwarmte en duurzame (omgevings)warmte Grotere rol voor thermische (seizoens)opslag Integratie met andere energie-infrastructuren (electriciteit, koeling), zowel direct (conversie) als indirect (gekoppelde markten) Slimme netten, met name in de aansturing en de mogelijkheid om flexibiliteit in aanbod, opslag of vraag te benutten Het netwerk is open voor meerdere aanbieders om warmte aan te leveren *Source: H. Lund, S. Werner, R. Wiltshire, S. Svendsen, J. E. Thorsen, F. Hvelplund and B. Vad Mathiesen, in Energy, vol. 68, th Generation District Heating (4GDH), Integrating smart thermal grids into future sustainable energy systems

17 EEN ANDER VOORBEELD: GEOTHERMIE EN WARMTENETTEN Warmteopslag Verschillende tijdsschalen Integratie in Warmtenet Uitkoppeling naar Eindgebruikers Geothermie Productie Reservoir management Warmtepompen Opwaardering van warmte

18 INNOVATIEVE WARMTENETTEN? INNOVATIEF ONTWERP! Optimaliseer ontwerp op KPI s, ook als die samenhangen met operations Neem AANSTURING mee in het concept ontwerp van de toekomstige netwerken Haalbaarheid Plan Ontwerp Aansturing Forecasting tools Planning tools Ontwerp tools Control tools Gebruik kennis van dynamiek warmtevraag - om scherper warmte te leveren Onderzoek de mogelijkheden van buffering om flexibiliteit te creëren => Betere case voor business, duurzaamheid en opschaalbarheid: toekomstbestendigheid

19 CHESS: SIMULATIEOMGEVING VOOR ONTWERP SLIMME WARMTENETTEN Netwerk Gebouw CHESS wordt gebruikt in combinatie met Heatmatcher, een agent-based demand-supply matching algoritme voor aansturing van het energysysteem

20 for Networks Heatmatcher ziet een technische installatie voor opwek warmte/koude als een MARKT Bewezen technologie voor gebouwen, die 20% bespaart op energiekosten en 30% op CO2-emissie, wordt nu ontwikkeld voor netwerken Heatmatcher stuurt CHESS model van een netwerk aan op dezelfde wijze als een echt grid/installatie

21 CHESS: ROTTERDAM SMART THERMAL GRID HART VAN ZUID PLAN GEBIEDSONTWIKKELING AHOY TECHNISCH ONTWERP MARKTCONSORTIUM OPTIMALISATIE IN CHESS

22 CHESS: ENERGY TRANSITION PARTNERS WARMTESYSTEEM WESTLAND

Missie: Het moet en kan beter! Esther Wagensveld Merosch

Missie: Het moet en kan beter! Esther Wagensveld Merosch MAANDAG 2 JULI 2018 Missie: Het moet en kan beter! Esther Wagensveld Merosch Kennis delen NIEUW 2018: @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Prachtige projecten

Nadere informatie

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen

Nadere informatie

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom Janssen Pharmaceutica Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom 04 mei 2015 1 Janssen Pharmaceutica Janssen in België maakt deel uit van Janssen Pharmaceutical Companies of Johnson & Johnson (J&J) Kernactiviteiten

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Werksessie Topsector Energie 03/10/2016 Juriaan van Tilburg, Edwin van Vliet Even voorstellen > Juriaan van Tilburg 2016-heden: consultant Ecofys > Future

Nadere informatie

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming

Nadere informatie

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Flexiheat Nationaal Warmtecongres 2013

Flexiheat Nationaal Warmtecongres 2013 Flexiheat Nationaal Warmtecongres 2013 Agenda 1. Wat en wie is Flexiheat? 2. Koppeling onderzoek en besluitvorming 3. Factoren in besluitvormingsproces: wat is uw mening? 4. Samenvatting Erika Zomerman

Nadere informatie

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech Raf Schildermans Business unit manager IFTech Collectieve energievoorziening vanuit bodem/grondwater Inhoud 1. Collectieve energievoorziening vanuit bodem/grondwater 2. Ervaringen in het buitenland 3.

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

ideego programma 2015

ideego programma 2015 ideego programma 2015 Wijnand van Hooff Programmadirecteur TKI Solar Energy TKI Solar Energy zonnestroomtechnologieën 1. Zonnestroom 2 TKI EnerGO energie in de gebouwde omgeving 2. Warmte en koude 3 TKI

Nadere informatie

STRATEGO: Coaching session

STRATEGO: Coaching session STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons

Nadere informatie

Mensen handelen op basis van wat zij geloven hoe de toekomst er uit gaat zien.

Mensen handelen op basis van wat zij geloven hoe de toekomst er uit gaat zien. Mensen handelen op basis van wat zij geloven hoe de toekomst er uit gaat zien. In het Warmte Koude Programma MRA 2019-2021 werken we aan het versnellen van de ontwikkeling van warmtenetten. We werken toe

Nadere informatie

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur ENERGY TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur 1 SAFER, SMARTER, GREENER De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving 2030 Een 49% CO 2 reductie 3,4Mton minder CO

Nadere informatie

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys I-Balance een eerste overzicht Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze.nl Overzicht Waarom is energievoorziening uberhaupt iets waar we aandacht aan moeten geven? Stabiliteit Continuiteit Betrouwbaarheid

Nadere informatie

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede . 2014 GreenPort NHN, All rights reserved GEOTHERMAL OUTLOOK 2015-2017 Ronald den Boogert AGENDA Waarom nu geothermie? Stand van zaken geothermie in Nederland in 2015 2020 Voorbeelden toekomstige innovaties

Nadere informatie

Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein

Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein 25 november 2016 Doel bijeenkomst Leuke doch leerzame bijeenkomst Afstemming toekomstvisie Warmtevoorziening Den Haag Ambitie van de gemeente Huidige activiteiten

Nadere informatie

Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie

Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Ontwikkeling van een intelligente duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen Oktober 2014 Louis Hiddes (l.hiddes@mijnwater.com) Directeur Mijnwater

Nadere informatie

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Waar staan we? Plan van aanpak 12 november 2013 vastgesteld Vooronderzoeken in volle gang: Vooronderzoek gesprekken Eneco en E.on Technische visie toekomstig

Nadere informatie

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements

Nadere informatie

Open en slim energienet Zaanstad Let s Go!

Open en slim energienet Zaanstad Let s Go! Open en slim energienet Zaanstad Let s Go! Klimaatneutraal: de 4 e decentralisatie Robert Linnekamp, wethouder Milieu, gemeente Zaanstad Henry Staal, Coördinator Duurzame Energie, gemeente Zaanstad Inhoud

Nadere informatie

Eandis smart metering uitdaging en uitrol

Eandis smart metering uitdaging en uitrol Eandis smart metering uitdaging en uitrol Agenda 2 Visionair Seminarie 2010 10 05 Eandis Cijfers Eandis actief in 239 gemeenten 1.5 milljoen LP gasaansluitingen 2.5 milljoen LV elektriciteitsaansluitingen

Nadere informatie

Roadmap warmtesystemen

Roadmap warmtesystemen Roadmap warmtesystemen ECN-TNO: Marijke Menkveld, Sjaak van Loo, Sigrid Bollwerk, Robert de Boer, Martijn Clarijs TU Delft: Anke Dahlmann Hanzehogeschool Groningen: Klaas Jan Noorman, Kathelijne Bouw,

Nadere informatie

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010 Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)

Nadere informatie

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Energiebehoefte van woningen/woonwijken Huidige gemiddelde energievraag van een woning 1. Warmte aardgas 1400 m3 2. Licht & kracht elektriciteit 3000

Nadere informatie

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Gaston Halders (Enexis) Arjan van Diemen (TNO) Derek Rodenberg (KPN) Energie Informatie Agenda Introductie sprekers Projectachtergrond Het

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur

Fontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur Fontys Hogescholen 30.05.2018 Elise Ritzen Junior projectmanager e.ritzen@mijnwater.com Marlie Dix Communicatie adviseur m.dix@mijnwater.com 1 Mijnwater BV 2012 Programma 14.00: aankomst Heerlen 14.05:

Nadere informatie

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen Energievoorziening nieuwbouw Hans van Wolferen 24 november 2016 - Wageningen Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Illustratie VESTA. energiemodel gebouwde omgeving. Ruud van den Wijngaart Rob Folkert. Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011

Illustratie VESTA. energiemodel gebouwde omgeving. Ruud van den Wijngaart Rob Folkert. Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011 Illustratie VESTA energiemodel gebouwde omgeving Ruud van den Wijngaart Rob Folkert 1 Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011 Illustratie VESTA Energiemodel gebouwde omgeving Ruud van den

Nadere informatie

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie INTRODUCTIE AVR TERUGWINNEN VAN ENERGIE EN RESTSTOFFEN 3 AVR VERWERKT DE REST AVR is the largest Energy-from-Waste (EfW) company in the Netherlands with

Nadere informatie

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige

Nadere informatie

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Zaal STUDIO +1 5.5. Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen EnergyVille Energie-strategie Huidige situatie Mogelijke

Nadere informatie

De toekomst van zonnewarmte

De toekomst van zonnewarmte De toekomst van zonnewarmte Bouwen met Duurzame Energie Huib Visser Zonnewarmte (ook thermische zonne-energie genoemd) Inhoud presentatie - Groeimarkt - Wat is het? - Toepassingen - Toekomst 2 Veranderende

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012 18/09/2012 Hernieuwbare energie voor gebouwen Meetcampagne op DX warmtepomp met verticale boringen Inhoud» VITO» met verticale boringen» DX warmtepomp» Beschrijving meetcampagne» Resultaten meetcampagne»»

Nadere informatie

Gas eruit, Warmte erin? Warmte is Hot

Gas eruit, Warmte erin? Warmte is Hot Gas eruit, Warmte erin? Warmte is Hot NSTT, Delft Kees Everse Kenmerken van de warmte(net)wereld Al een lange historie: Utrecht 1923 Geen positief imago Eind 20 e eeuw kwam de 2 e generatie, aangesloten

Nadere informatie

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST VVSG Energie- en klimaatdag 4 mei 2017 Jo Neyens, beleidsmedewerker ODE voorstelling WNVL WAAROM WARMTENETWERK? Warmtenetwerk: nieuw ODE-platform WNVL ontstond eind

Nadere informatie

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE REALTY, 17/05/2018 Freddy Hoorens Partner Quares; CEO Jade Synergies VOORSTELLING QUARES GROUP STRUCTUUR Anneleen Desmyter Freddy Hoorens Herman Du Bois AGENCY België

Nadere informatie

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Geothermie. traditioneel energiebedrijf? 31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen < E0? Nul-op-de-meter-woning? Energie-autark? CBBC Hernieuwbare Energie 19/10/17 Jeroen Van der Veken Labo HVAC WTCB

Nadere informatie

DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober Amsterdam

DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober Amsterdam DATACENTER RESTWARMTE & INNOVATIE 2018 Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? 10 oktober 2018 - Amsterdam Hoe maken we (rest)warmte uit datacenters winstgevend? Case Studies Drivers for

Nadere informatie

Mijnwater 2.0 Presentatie TVVL

Mijnwater 2.0 Presentatie TVVL Presentatie TVVL Ontwikkeling van een duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen 13 november 2013 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.heerlen.nl) Clustermanager Mijnwater BV Heerlen

Nadere informatie

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016 Kosten en baten van warmtenetten Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016 Warmtenetten: vele soorten en maten Van zeer lage tot zeer hoge temperatuur Van zeer klein tot

Nadere informatie

Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan

Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven Peter Centen CTO Nathan EPC - Nieuwbouw Energielabels - Bestaande bouw Brandstofverbruik(primair) per sector Bron: Publicatie CE Delft december 2015 Beleiden

Nadere informatie

Geothermie als Energiebron

Geothermie als Energiebron Geothermie als Energiebron Even voorstellen: Paul Mast -- Geoloog Johan de Bie --Technical Sales manager ESPs Ynze Salverda -- BD Analist Er zijn verschillende vormen van duurzame energie. Daarvan is geothermie

Nadere informatie

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn Profiel Hydreco Geomec Lange termijn betrokken operator Financiële deelname in projecten Geothermie is corebusiness

Nadere informatie

Introductie Hoofdrolspelers De handreiking Instrumenten Praktijkvoorbeelden. Print dit hoofdstuk. Hoofdrolspelers

Introductie Hoofdrolspelers De handreiking Instrumenten Praktijkvoorbeelden. Print dit hoofdstuk. Hoofdrolspelers 06 Hoofdrolspelers 07 Een aantal partijen is van cruciaal belang voor een warmteuitwisselingsproject. Dit zijn de hoofdrolspelers. We onderscheiden in deze handreiking de volgende hoofdrolspelers met ieder

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built

Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built 1 Mijnwater Mijnwater BV 2012 BV 2017 Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built Ontwikkeling van een (Geo-) Thermische Smart Grid in de gemeente Heerlen Parkstad, 6 MSc. René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Collectieve warmte naar lage temperatuur Een verkenning van mogelijkheden en routes Edwin van Vliet

Collectieve warmte naar lage temperatuur Een verkenning van mogelijkheden en routes Edwin van Vliet Collectieve warmte naar lage temperatuur Een verkenning van mogelijkheden en routes Edwin van Vliet Introductie & achtergrond Aanleiding Opdrachtgever: TKI Urban Energy & RVO Lage Temperatuur (LT) warmtenetten

Nadere informatie

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer 3148 Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller 25 November

Nadere informatie

ECN TNO activiteiten systeemintegratie

ECN TNO activiteiten systeemintegratie ECN TNO activiteiten systeemintegratie Rob Kreiter Den Haag 22-05-2015 www.ecn.nl Aanleiding: meer duurzaam - minder zekerheid - meer complexiteit Uitdaging voor de (verre) toekomst Elektriciteitsbalans

Nadere informatie

WEGWIJS IN WARMTEPOMPEN

WEGWIJS IN WARMTEPOMPEN WEGWIJS IN WARMTEPOMPEN INSPIRATIEDAG GROENE WARMTE VVSG, BRUGGE 8 FEB 2018 PROF IR WIM BOYDENS CO-VOORZITTER WARMTEPOMPPLATFORM CSTO BOYDENS ENGINEERING, BESTUURDER STUDIEBUREAU BOYDENS GASTPROFESSOR

Nadere informatie

HillFive Leader Lunch 4 Oktober Aizo Wiebenga Digital Advisor

HillFive Leader Lunch 4 Oktober Aizo Wiebenga Digital Advisor HillFive Leader Lunch 4 Oktober 2018 Aizo Wiebenga Digital Advisor Enable a sustainable future is a Opportunity & Responsibility for all of us to reshape the economy for the future generations Enable a

Nadere informatie

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play : Introductie Aris de Groot Energie-, Installatie- en Bouw BV Postbus 2 5400 AA Uden Ing. A.W. (Aris) de Groot. Directeur/eigenaar Bezoekadres: Loopkantstraat 7a Uden Mobiel 0651.386511 Samenvatting Een

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H Presentatie EVEN VOORSTELLEN WAT DOET INNAX LINK NAAR HET ENDIS CONCEPT ENERGIE MANAGEMENT DUURZAME ENERGIE VOORZIENING Even voorstellen PHILIP BLAAUW

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

HELENA Sustainable Innovations

HELENA Sustainable Innovations 6-2-2017 1 Van het gas af HELENA Sustainable Innovations Wat betekent dat? Ir. A.F.A. Verhaaren 6-2-2017 2 INLEIDING Gezien onder meer de energieagenda van de overheid, het programma Duurzaam en Groen

Nadere informatie

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 2050 alles duurzaam Ing. Marco J. Bijkerk Manager innovative technologies New Business Development Remeha 24-1-2017 remeha.nl ALL GAS Nul op de meter PV Groen Gas

Nadere informatie

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving ABB Electrification Products, Business Development Agenda Smart Energy Management ABB De

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

Vrije koeling versus hergebruik restwarmte, waar plukt u de vruchten van? APAC Airconditioning B.V., Martijn Kolk

Vrije koeling versus hergebruik restwarmte, waar plukt u de vruchten van? APAC Airconditioning B.V., Martijn Kolk Vrije koeling versus hergebruik restwarmte, waar plukt u de vruchten van? APAC Airconditioning B.V., Martijn Kolk APAC Airconditioning B.V. is de specialist op het gebied van koeling voor Datacenters en

Nadere informatie

Restwarmte als businesscase voor commerciële datacenters. Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort

Restwarmte als businesscase voor commerciële datacenters. Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort Restwarmte als businesscase voor commerciële datacenters Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort Even voorstellen Wim Kessels Senior Mechanical Engineer Mission Critical

Nadere informatie

2035: op weg naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving

2035: op weg naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving 2035: op weg naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving Samenwerking Warmte Koude Zuid- Holland Voorwoord Toewerken naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2035! Dat is de ambitie die is verwoord in deze

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

Antwerpen, 8 oktober 2014. Inhoud

Antwerpen, 8 oktober 2014. Inhoud Antwerpen, 8 oktober 2014 Inhoud 1. Toelichting INNERS 2. VLARIO-project in Leuven - Beschrijving van het project 3. Haalbaarheidsstudie en technische randvoorwaarden 4. Concept en plan 5. Overzicht van

Nadere informatie

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.

Nadere informatie

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem 1 Mijnwater BV 2012 Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem Smart Cities door slim gebruik van energienetwerken: Mijnwater 3.0 7 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com) Cluster Manager

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

Restwarmte: liever minder dan meer

Restwarmte: liever minder dan meer Restwarmte: liever minder dan meer Ron Ongenae Bram van As De Kleijn Energy Consultants & Engineers Samen naar een economisch duurzame toekomst! Advisering Engineering Van Heemstraweg 123 e Druten Projectbegeleiding

Nadere informatie

Kansen voor ondiepe geothermie

Kansen voor ondiepe geothermie Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen Amsterdam 4 december 2018 NKL Jeroen Kroonen Programmaleider strategische opgaven NKL jkroonen@nklnederland.nl Sinds 1993 afgestudeerd op EV 2 Versnellen groei

Nadere informatie

Warmtenetten strategisch energiebeleid

Warmtenetten strategisch energiebeleid Warmtenetten strategisch energiebeleid Stadsontwikkeling - EMA 8 mei 2013 Stedelijk beleid Noodzaak en warmtebronnen Pijlers van het beleid Plannen Warmtenetten strategisch energiebeleid 1 Stedelijk Beleid

Nadere informatie

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

Ypenburg 100% duurzame warmte

Ypenburg 100% duurzame warmte Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte

Nadere informatie

DUTCH SMART THERMAL GRID. Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload

DUTCH SMART THERMAL GRID. Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload DUTCH SMART THERMAL GRID Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload NEDERLAND 2016 Strategie voor de verduurzaming van de warmtevoorziening De Nederlandse energievraag

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Transitie naar intelligente warmtenetten

Transitie naar intelligente warmtenetten Transitie naar intelligente warmtenetten Om de transitie naar duurzame energieopwekking te maken is het noodzakelijk om van centrale naar decentrale energievoorziening te gaan. Naast de elektriciteitsvoorziening

Nadere informatie

Studievoormiddag Provincie Vlaams-Brabant Warmtenetten: hoe, wat, waarom?

Studievoormiddag Provincie Vlaams-Brabant Warmtenetten: hoe, wat, waarom? Studievoormiddag Provincie Vlaams-Brabant Warmtenetten: hoe, wat, waarom? Erik De Schutter Vlaams energieonderzoek door VITO Energietechnologie Duurzame stedelijkheid KU Leuven Elektrotechniek Bouwfysica

Nadere informatie

Tuinbouw fossielvrij. Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor. Wageningen University & Research, NL

Tuinbouw fossielvrij. Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor. Wageningen University & Research, NL Tuinbouw fossielvrij Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor Wageningen University & Research, NL Inhoud Achtergrond Teelten Verschillende fossiel vrije opties Veronderstellingen Voorlopige resultaten

Nadere informatie

infrastructure for a renewable society

infrastructure for a renewable society infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of

Nadere informatie

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Toelichting Instrument 5 Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Instrument 5, Concepten voor energieneutrale wijken De gehanteerde definitie voor energieneutraal is als volgt: Een

Nadere informatie

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017 Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt Erik Groen 12 Oktober 2017 ENGIE Nederland Onze ambitie Wij spelen een leidende rol in de energietransitie. Als marktleider in duurzame technische

Nadere informatie

TKI - Topconsortium Kennis en Innovatie EnerGO - Energie in de Gebouwde Omgeving

TKI - Topconsortium Kennis en Innovatie EnerGO - Energie in de Gebouwde Omgeving TKI - Topconsortium Kennis en Innovatie EnerGO - Energie in de Gebouwde Omgeving Gezocht: Multifunctionele energie renovatie Multifunctionele energie renovatie kunnen we samen versnellen Programma TKI

Nadere informatie

Efficiënt NOM en aardgasloos woningen bouwen

Efficiënt NOM en aardgasloos woningen bouwen ENERGIEMODULES Efficiënt NOM en aardgasloos woningen bouwen Snel geïnstalleerd, meer projecten afgeleverd binnen dezelfde tijd De woning voldoet aan alle NOM monitorings eisen Onderhoud en beheer op afstand,

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2

Nadere informatie