Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland
|
|
- Ivo Dekker
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks) (d.d. 29 februari 2016) Nummer 3148 Onderwerp Warmterotonde Zuid-Holland Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller 25 November 2015 is er antwoord gekomen van Gedeputeerde Staten op vragen gesteld door de GroenLinks fractie m.b.t. de aansluiting van de kolencentrales op de warmterotonde. Ook is er op woensdag 20 januari jongstleden een commissievergadering geweest, waarin onder andere een brief betreffende de Tussenstand van de Energietransitie is besproken. Ook hierin is de warmterotonde besproken als een van de mogelijkheden t.b.v. de energietransitie. Het doel van de warmterotonde is om restwarmte uit het Rotterdamse havengebied te gebruiken voor industrie en woningen i.p.v. het te lozen in lucht en water. Voor GroenLinks is het evident, dat warmte niet zomaar moet worden afgegeven aan lucht en water. De Statenfractie van GroenLinks vraagt zich wel af, of een kolossale infrastructuur als de huidige vorm van de geplande warmterotonde wel het juiste middel is. Daarom hebben we de volgende vragen. 1. Kan het college bevestigen, dat het businessmodel voor de financiering van de warmterotonde nog niet rond is? En wat is dan de status? Een definitief businessmodel voor de financiering van de warmterotonde is nu nog niet aan de orde. De huidige status is dat voor onderdelen van de warmterotonde haalbaarheidsverkenningen worden uitgevoerd. De warmterotonde wordt niet in één keer in z n geheel aangelegd. Voor de onderdelen Cluster West en Cluster Oost lopen tot dit najaar haalbaarheidsverkenningen. Daarna volgt het technisch detailontwerp, waarna realisering aan de orde kan zijn vanaf eind 2017/begin FZ/GS/Alg
2 Pagina 2/5 Een van de belangrijke parameters in dit financieringsmodel is de CO2-prijs, die nog moet worden vastgesteld. 2. Kan het college aangeven welke consequenties een hoge al dan niet lage CO2-prijs voor bovengenoemd financieringsmodel heeft? Bij de huidige lage CO2 prijs worden de milieukosten van fossiele brandstoffen onvoldoende doorberekend, en is publieke medefinanciering nodig om meer duurzame opties en benutting van restwarmte te kunnen realiseren, momenteel vindt deze medefinanciering voor duurzame energie plaats via de SDE+. Naarmate de CO2 prijs stijgt, is minder publieke financiële ondersteuning nodig. 3. Is het denkbaar, dat b.v. bij geen of een te lage CO2 prijs, de financiering niet rondkomt en er afgezien wordt van het warmterotonde-project. Bij een lage CO2 prijs is publieke medefinanciering van de warmterotonde nodig. De mate van de in dat geval vereiste medefinanciering zal in het algemeen lager zijn dan de huidige mate van medefinanciering via de SDE+ van duurzame energieprojecten. GroenLinks is bovendien van mening dat de Vervuiler betaalt!. Dit is bijvoorbeeld het geval met afvalwater, dat b.v. heeft geleid, dat de industrie hun afvalwater gaan zuiveren voordat ze gaan lozen. Dat heeft in het begin weerstand opgeroepen, maar is vandaag de dag de normaalste gang van zaken. Feitelijk kan restwarmte ook beschouwd worden als afvalwarmte. Betalen voor afvalwarmte kan leiden tot productie-efficientie en energiebesparing. 4. Is het college het met GroenLinks eens, dat verhoging van de efficientie en energiebesparing bij de industrie een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de energietransitie? Zo neen: waarom niet? Ja. 5. Is het denkbaar, dat afvalwarmte-opwekkers betalen voor het lozen van deze warmte dan wel verplichten tot aansluiten op een warmtenet? a. Zo ja: welke stappen worden daarin dan ondernomen? b. Zo neen: waarom niet? De huidige wet- en regelgeving biedt geen ruimte voor heffingen op warmtelozingen of verplichte aansluiting op een warmtenet. Zie verder onder vraag 6.
3 Pagina 3/5 6. Is het college het met GroenLinks eens, dat de afvalwarmte-opwekkers op een of andere manier zullen moeten meewerken en meebetalen voor hergebruik van deze afvalwarmte? a. Zo ja: op welke manieren dan? Bijvoorbeeld meebetalen aan de warmterotonde? (goed voor de financiering) b. Zo neen: waarom niet? Meebetalen aan de warmterotonde door bedrijven die restwarmte lozen is bij de huidige wet- en regelgeving geen optie, wij zetten wel in op meewerken. Wij zijn van mening dat een warmterotonde waarop vele warmtebronnen zijn aangesloten, het voor bedrijven aantrekkelijker maakt om rest- of afvalwarmte te leveren. De bedrijven hebben dan namelijk geen warmteleverplicht te allen tijde, omdat er in principe steeds vervangend warmteaanbod beschikbaar is. Wij zullen in 2016 de bedrijven met de hoogste restwarmtelozingen verzoeken mee te gaan denken over de mogelijkheden voor restwarmtelevering via de warmterotonde. 7. Is het college het met GroenLinks eens, dat op deze manier het voor warmteleveranciers van afvalwarmte onaantrekkelijk wordt gemaakt om juist warmte te gaan produceren om in een behoefte te voorzien? Zo neen: waarom niet? De huidige wet- en regelgeving stimuleert levering van rest- of afvalwarmte door energie-intensieve bedrijven onvoldoende. Dit brengen wij ook onder de aandacht van het rijk. Zoals aangegeven bij vraag 6: wij denken dat van de aanwezigheid van een warmterotonde een stimulerende werking uit kan gaan voor het beschikbaar krijgen van deze warmte. 8. Zijn er alternatieve methoden denkbaar om te voorkomen, dat afvalwarmte wordt geproduceerd t.b.v. een warmtenetwerk? Bij een efficiënter bedrijfsvoering wordt energie bespaard en blijft minder rest- of afvalwarmte over. Voor het kunnen functioneren van de warmterotonde is dit lagere restwarmteaanbod nog steeds voldoende. Dit mede omdat ervan wordt uitgegaan dat op termijn het aandeel duurzame warmte (vooral aardwarmte) op de warmterotonde zal gaan toenemen ten koste van restwarmte. GroenLinks onderschrijft volledig het motto van het college Wat je bespaart, hoef je niet op te wekken. Echter, energiebesparing wordt volgens diverse SWOT analyses gezien, als een risico voor de investering in warmtenetten. En dat is begrijpelijk. In Nijmegen is er een warmtenet aangelegd. Hierbij was door Nuon beloofd, dat dit niet ten koste gaat van investeringen in energiebesparing. Echter, deze belofte wordt niet nagekomen.
4 Pagina 4/5 9. Hoe denkt het college te kunnen garanderen, dat de aanleg van b.v. een warmterotonde niet ten koste gaat van investeringen in isolatie en andere vormen van energiebesparing? Wij ondersteunen voortzetting, en intensivering, van energiebesparing in de gebouwde omgeving. Door betere isolatie gaat de piekvraag naar warmte naar verhouding meer omlaag dan de basisvraag. Bij een lagere maar meer gelijkmatige vraag kan warmtelevering ook na isolatie een goede optie blijven. Mogelijk kan deze warmte dan op een lagere temperatuur worden geleverd, eventueel na eerder elders op een hogere temperatuur te zijn benut (warmtecascadering). Voor bestaande bebouwing is het in het algemeen financieel niet haalbaar om de warmtevraag tot nul terug te brengen. De totale warmtevraag in de gebouwde omgeving zal naar verwachting wel gaan dalen, en in 2050 lager zijn dan nu. In deze warmtevraag moet dan niet echter meer worden voorzien door aardgas (wegens o.a. de CO2 emissie die hiermee gepaard gaat) maar door meer duurzame opties, waaronder warmtelevering. Per saldo zal dit dan toch resulteren in een toename van warmtelevering via de warmterotonde. Op dit moment wordt ervan uitgegaan, dat het rendement voor de warmterotonde gerekend over 40 jaar op zijn best een kleine winst zal opleveren. En dit hangt dan helemaal af van de CO2-prijs, waarmee gerekend wordt. 10. Indien er wel op grote schaal energie wordt bespaard, komt dan een dure investering in de warmterotonde dan niet in gevaar? Nee. Bij de dimensionering, en daarmee hoogte van de investering, in de warmterotonde zal worden uitgegaan van een dalende warmtevraag. Zie ook onder vraag 9. Een van de energieopwekkers zijn kolencentrales, waarvan er een aantal in Zuid- Holland staan o.a. op de 2 e Maasvlakte. Kolencentrales wekken per definitie geen duurzame electriciteit op. Een open brief van 64 hoogleraren heeft aangegeven, dat deze kolencentrales niet nodig zijn voor voldoende energieopwekking. In deze brief staat vermeld, dat sluiting van alle kolencentrales er bijna voor zorgt, dat Nederland die 14%-norm haalt. Bovendien is er een motie aangenomen in de Tweede Kamer die aangeeft, dat de energieopwekking van de kolencentrales zo snel mogelijk dienen te worden uitgefaseerd. GroenLinks betreurt het ten zeerste dat er geen termijn is aangegeven. 11. Hoe lang denkt het college, dat deze kolencentrales nog nodig zijn? Daar doen we nu nog geen uitspraak over. Naar aanleiding van de Tweede Kamer motie heeft minister Kamp op 18 december 2015 aan de Tweede Kamer gemeld dat hij scenario s gaat uitwerken rond de uitfasering van alle kolencentrales in Nederland. Wij zullen ons standpunt mede bepalen op basis van de uitkomst van deze scenario s.
5 Pagina 5/5 12. Kan het college wel een termijn aangeven, waarop zij denkt, dat de kolencentrales definitief hun poorten kunnen sluiten? Indien ja: wannneer dan? Is er een plan? Indien neen: waarom niet? Nee, zie vraag Welke maatregelen denkt het college te kunnen nemen om de 2 e kamermotie ten uitvoer te brengen en zo snel als mogelijk de kolencentrales te kunnen sluiten? Zie het antwoord op vraag 11. Uiteraard kan niemand er voorstander van zijn om restwarmte opgewekt in de industrie in de lucht of in het water verloren te laten gaan. De vraag is echter gezien het bovenstaande, of deze restwarmte dan niet beter in kleinere warmtenetwerken kan worden gebruikt, die dichter bij de bron liggen dan met een dure warmterotonde. 14. Is het college bereid dit in overweging te nemen? Indien neen: waarom niet? Wij zetten in op zowel de warmterotonde als kleinere lokale warmtenetwerken. In de afgelopen jaren heeft de provincie de meeste van de inmiddels 7 functionerende lokale aardwarmtenetwerken ondersteund, en we zijn dit ook in de toekomst van plan. De warmterotonde zal de prestatie van hierop aan te sluiten lokale netwerken kunnen verbeteren, omdat de warmteafzetmogelijkheden voor deze netwerken dan toenemen. Voor de afnemers aan de vraagzijde verbetert de leveringszekerheid omdat meerdere warmtebronnen beschikbaar zijn. Een warmterotonde doet ook de behoefte aan gasgestookte backup- en piekvoorzieningen verminderen, dit betekent een verdere verlaging van de CO2 emissie. Onder vraag 6 is aangegeven dat door de warmterotonde levering van restwarmte voor de energie-intensieve industrie aantrekkelijker kan worden. Ook nieuwe duurzame (aard)warmteprojecten worden eerder haalbaar bij de mogelijkheid tot aansluiting op de warmterotonde. Verder zal de warmterotonde innovatieve toepassingen zoals energieopslag en cascadetoepassingen (zie onder vraag 9) bevorderen. Tenslotte zal de warmterotonde bijdragen tot meer concurrentie tussen warmteaanbieders, dit kan op termijn leiden tot lagere warmteprijzen voor de warmtegebruikers. Den Haag, 15 maart 2016 Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzitter, drs. J.H. de Baas drs. J. Smit
Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. Nummer Onderwerp Gebrek netcapaciteit bedreigt energietransitie
van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks) en A. van Hunnik (GroenLinks) (d.d. 7 november 2018) Nummer 3455 Onderwerp Gebrek netcapaciteit bedreigt energietransitie Aan de leden van
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieGroeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector
Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten
Nadere informatieKosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016
Kosten en baten van warmtenetten Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016 Warmtenetten: vele soorten en maten Van zeer lage tot zeer hoge temperatuur Van zeer klein tot
Nadere informatieVoordracht aan Provinciale Staten. van Gedeputeerde Staten. Watt anders, Energieagenda Ontwerpbesluit
Voordracht aan Provinciale Staten van Gedeputeerde Staten Onderwerp Watt anders, Energieagenda 2016-2020-2050 1 Ontwerpbesluit Provinciale Staten van Zuid-Holland, Gelet op: Artikel 105 van de Provinciewet;
Nadere informatieWARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015
WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan
Nadere informatieDuurzame warmtenetten
Duurzame warmtenetten Groene Huisvesters 22 juni 2017 Jeroen Roos Inhoud 1. Opzet warmtenet 2. Soorten en maten 3. Duurzaamheid 4. Specifiek: een bron: geothermie een concept: Nul-op-de-Meter/-Rekening
Nadere informatieJaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag
Jaarplan 2019 - Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Nederlandse glastuinbouwbedrijven dragen in grote mate bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Het komende decennium wordt
Nadere informatieTKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur
ENERGY TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur 1 SAFER, SMARTER, GREENER De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving 2030 Een 49% CO 2 reductie 3,4Mton minder CO
Nadere informatieSpreektijd per fractie: 7 minuten. vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat. minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D.
Den Haag, 17 januari 2018 2 e Herziene convocatie agendapunten toegevoegd (*) Noot: Spreektijd per fractie: 7 minuten Voortouwcommissie: Volgcommissie(s): Bewindsperso(o)n(en): vaste commissie voor Economische
Nadere informatieJa. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.
CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op
Nadere informatieBeleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties
Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale
Nadere informatieRichtlijn Garanties van Oorsprong voor hernieuwbare warmte
Richtlijn Garanties van Oorsprong voor hernieuwbare warmte Richtlijn Garanties van Oorsprong voor hernieuwbare warmte Pagina 2 van 8 Inleiding Deze Richtlijn is opgesteld door de warmteproducenten en -leveranciers
Nadere informatieZaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?
Zaal STUDIO +1 5.5. Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen EnergyVille Energie-strategie Huidige situatie Mogelijke
Nadere informatieStand van zaken Stadswarmte in Utrecht
Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming
Nadere informatieOnderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte Utrecht en Nieuwegein
Postbus 19020, 3001 BA Rotterdam Wethouder van Hooijdonk p/a gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht Rotterdam, 24 november 2016 Kenmerk: W&K/MvdB/20161124 Onderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte
Nadere informatieStatenvoorstel. Overdracht provinciale aandelen Warmtebedrijf Infra N.V. aan een nieuw op te richten Warmtebedrijf Holding B.V.
Statenvoorstel vergadering December 2017 Nummer 7056 Onderwerp Overdracht provinciale aandelen Warmtebedrijf Infra N.V. aan een nieuw op te richten Warmtebedrijf Holding B.V. Vergaderdatum GS: 14 november
Nadere informatieYpenburg 100% duurzame warmte
Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte
Nadere informatieGijs de Man 12 oktober 2010
Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:
Nadere informatieWat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2
Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PvdD), A. van Hunnik (GL) en H. van Dieren (SGP/CU) (d.d. 4 mei 2017) Nummer 3292
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PvdD), A. van Hunnik (GL) en H. van Dieren (SGP/CU) (d.d. 4 mei 2017) Nummer 3292 Onderwerp Schriftelijke vervolgvragen bebouwing strand Hoek van
Nadere informatieWarmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst
Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A. van Hunnik (GroenLinks) (d.d. 15 maart 2016) Nummer 3156
van Gedeputeerde Staten op vragen van A. van Hunnik (GroenLinks) (d.d. 15 maart 2016) Nummer 3156 Onderwerp Sloop sociale huurwoningen Rotterdam Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller
Nadere informatieStartnotitie Energietransitie. November 2018
Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie
Nadere informatieOp 31 januari 2017 heeft uw raad een aantal moties aangenomen. Met deze brief berichten wij u over de wijze waarop de afhandeling plaats zal vinden.
De gemeenteraad van 's-hertogenbosch Uw brief van : Ref. : J. Pawiroredjo Uw kenmerk : - Tel. : (073) 615 5675 Ons kenmerk : BAZ/BO Fax : Datum : 22 februari 2017 E-mail : j.pawiroredjo@s-hertogenbosch.nl
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. B.K. Potjer (GroenLinks) (d.d. 18 april 2017) Nummer Onderwerp Gifvrij drinkwater
van Gedeputeerde Staten op vragen van B.K. Potjer (GroenLinks) (d.d. 18 april 2017) Nummer 3289 Onderwerp Gifvrij drinkwater Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller De afgelopen periode
Nadere informatieRaadsakkoord energietransitie. Februari 2019
Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. J.A.R.M. van Egmond (GROENLINKS) (d.d. 2 maart 2015) Nummer 3022
van Gedeputeerde Staten op vragen van J.A.R.M. van Egmond (GROENLINKS) (d.d. 2 maart 2015) Nummer 3022 Onderwerp Ontwikkelplan Oranjebonnen Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller
Nadere informatieGriffier van de Staten. - Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland
Griffier van de Staten - Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland GROENLINKS N DE TOEMMST GROENLINKS-VOORSTEL RESTWARMTEBENUTTING SAMENVA'ITING In Zeeland wordt - vooral door de industrie - een enorme
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.B. Blokhuizen (GroenLinks) (d.d. 30 januari 2015 ) Nummer 3001
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.B. Blokhuizen (GroenLinks) (d.d. 30 januari 2015 ) Nummer 3001 Onderwerp Belevingsonderzoek en economisch belang Rotterdam The Hague Airport Aan de leden van Provinciale
Nadere informatieKlimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2016Z15884
Nadere informatieGelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft
NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2
Nadere informatieDe warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.
De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie
Nadere informatieWat vraagt de energietransitie in Nederland?
Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen
Nadere informatieToekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018
Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige
Nadere informatieVerkenning restwarmtebenutting. Toelichting op het instrument
Verkenning restwarmtebenutting Toelichting op het instrument Verkenning restwarmtebenutting Spreadsheetfilter (Excel) filtert mogelijke benuttingsopties aan de hand van vragen Handleiding Spreadsheetfilter
Nadere informatieLeiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden,
Leiden, 13 april 2015 Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Onze wijken Stevenshof en Roomburg zijn de twee grootste wijken in Leiden waar woningen zijn aangesloten op stadsverwarming. Uit een persbericht
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatiePotentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke
Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke Natascha Janssens, POM West-Vlaanderen Steven Vandenbulcke, A&S Energie Historiek Haalbaarheidsstudie ARBOR 2015 (3E Ingenium IEE) iov POM WVL Studie regio
Nadere informatieRaadsakkoord energietransitie. April 2019
Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie
Nadere informatieHoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017
Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische
Nadere informatieENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW
Besparen en verduurzamen ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW Over Kas als Energiebron Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma voor de glastuinbouw met als doel de uitstoot
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020 Nr. 133 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR
Nadere informatieDatum 24 januari 2017 Beantwoording Kamervragen over een energieprestatievergoeding in zeer energiezuinige woningen met een gasaansluiting
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Directoraat-Generaal Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA
Nadere informatieMogelijke rol van Warmterotonde in Zuid-Holland
AAN: Themagroep Energie van PvdA Duurzaam VAN: Oscar Menger, Henk Heijkers en Maarten de Groot DATUM: maart 2018 Mogelijke rol van Warmterotonde in Zuid-Holland 1 Inleiding Veel Z-Hollandse gemeenten kunnen
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA. 36315 (2013/N) Nederland Botlek Zuid - stoompijpleiding
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2013 C(2013) 6627 final In de openbare versie van dit besluit zijn, overeenkomstig de artikelen 24 en 25 van Verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad van 22 maart 1999
Nadere informatieOok de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft
Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieI. Kennis te nemen van de resultaten van het verkennend onderzoek vastgelegd in de nota Warmterotonde Cluster West (september 2015).
Gemeente Den Haag Ons kenmerk BSD/2015.772 RIS 286864 ONTWIKKELING WARMTEROTONDE CLUSTER WEST HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende dat: - Den Haag het doel heeft om in 2040 klimaatneutraal
Nadere informatieHoe hoog staat u op de prestatieladder?
Hoe hoog staat u op de prestatieladder? ir. Siert Wiersema, adjunct directeur AERZEN Nederland BV ENERGY EFFICIENCY in de PROCESINDUSTRIE Energieakkoord, Klimaatwet MVO, CO₂-footprint Hernieuwbare energiebronnen
Nadere informatieKansen voor warmte. Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014
Kansen voor warmte Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014 Centrale boodschap Er is een groot potentieel aan duurzame warmte en warmtebesparing in Nederland beschikbaar. Per situatie
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatiezoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie
zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie Seminar All Electric Woningen Institute for Business Research Arnhem, 2 november 2017 Leon Bobbe, directievoorzitter De Key perspectief aanpak
Nadere informatieKansenstudie Aardgasloos Purmerend
Kansenstudie Aardgasloos Purmerend 6 december 2016 Friso Waagmeester Peter Heijboer Transitie naar aardgasloos 1. Aanleiding en achtergronden 2. De Opgave van Purmerend 3. Scenario-analyses 4. Conclusies
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieWindturbines: Dweilen met de kraan open op kosten van de burger!
Windturbines: Dweilen met de kraan open op kosten van de burger! Windturbines en economie Burgers en bedrijven dragen jaarlijks via belas/ngen en heffingen 7,5 miljard bij aan fossiele- en 1,4 miljard
Nadere informatieNotitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland
Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal
Nadere informatieBISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN
BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN Partners: Izegem, 20 September Introductie BISEPS project Natascha Janssens, POM West-Vlaanderen 1.
Nadere informatieDUTCH SMART THERMAL GRID. Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload
DUTCH SMART THERMAL GRID Het volledige rapport (eindconcept) en de samenvatting kunnen hier worden gedownload NEDERLAND 2016 Strategie voor de verduurzaming van de warmtevoorziening De Nederlandse energievraag
Nadere informatieen uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018
Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieEnergie voor morgen, vandaag bij GTI
Energie voor morgen, vandaag bij GTI Jet-Net docentendag 5 juni 2008 GTI. SMART & INVOLVED GTI is in 2009 van naam veranderd: GTI heet nu Cofely SLIMME ENERGIENETWERKEN, NU EN MORGEN 2008 2010 Centrale
Nadere informatiegemeente Eindhoven Hierin wil GroenLinks in ieder geval de volgende vragen beantwoord hebben.
gemeente Eindhoven Inboeknummer 15bst00959 Beslisdatum B&W 14 juli 2015 Dossiernummer 15.29.103 (2.3.1) Raadsvragen Van het raadslid dhr. R. Thijs (GroenLinks) over klimaatambities Eindhoven na gerechtelijke
Nadere informatieWarmterotonde - Cluster West
Warmterotonde - Cluster West Resultaten verkennend onderzoek Warmte-bijdrage aan toekomstbestendige energie Nederland werkt aan een volledig duurzame energiehuishouding. In de beoogde energietransitie
Nadere informatie2035: op weg naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving
2035: op weg naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving Samenwerking Warmte Koude Zuid- Holland Voorwoord Toewerken naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2035! Dat is de ambitie die is verwoord in deze
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. B.K. Potjer (GroenLinks) (d.d. 23 februari 2016) Nummer 3144
van Gedeputeerde Staten op vragen van B.K. Potjer (GroenLinks) (d.d. 23 februari 2016) Nummer 3144 Onderwerp Vragen zware staalindustrie bij de Biesbosch Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting
Nadere informatiePresentatie SIM MEA-Industrie & LEA. Ron Bissels 16 april 2018
Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA Ron Bissels 16 april 2018 Inhoud 1.MEA-Industrie (Maastrichts Energie Akkoord) 2.LEA (Limburgs Energie Akkoord) 2 3 Uitnodiging Niet alleen besparing Ook opwekking Duurzame
Nadere informatieVolkspartij voor Vrijheid en Democratie FRACTIE PROVINCIALE STATEN ZUID-HOLLAND
M9 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie FRACTIE PROVINCIALE STATEN ZUID-HOLLAND MOTIE Provinciale Staten van Zuid-Holland, bijeen op 26 april 2004, behandelend Statenvoordracht 5678 inzake Nieuwe doelstelling
Nadere informatieWelkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1
Welkom StepUp 8 Wat zijn warmtenetten? Ondergronds leidingsysteem dat warm water transporteert Koppelt plaatsen met een warmteoverschot ( warmtebron of restwarmte ) aan plaatsen met een warmtevraag ( verwarming,
Nadere informatieUitbreiding Multatulilaan Culemborg
Uitbreiding Multatulilaan Culemborg Globale haalbaarheidsstudie Rolf Broekman en Ivo Smits l Warmte Koude & Procestechniek l 14 januari 2019 l Openbare Versie Achtergrond Thermo Bello heeft Liandon gevraagd
Nadere informatieEnergietransitie vergt strategie. Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019
Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019 Ons kantoor Ons kantoor Gespecialiseerd nichekantoor: Focus op: bouw en vastgoed, energie, industrie en overheid Expertise in zowel publieke, als private sector Korte lijnen
Nadere informatieuitbreiding warmtenet Alkmaar Algemene Vergadering directie en raad van commissarissen Datum: 6 november 2015
6. Uitbreiding warmtenet Alkmaar Aan: Van: Betreft: Algemene Vergadering directie en raad van commissarissen uitbreiding warmtenet Alkmaar Datum: 6 november 2015 Bijlage: toelichting investeringsvoorstel
Nadere informatieDE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix
DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale
Nadere informatieGrootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies
Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet
Nadere informatieStatenvoorstel. Subsidieverlening TNO - Open Innovatie Centrum Well technology en Warmte
Statenvoorstel Vergadering Februari 2019 Nummer 7172 Vergaderdatum GS: 22 januari 2019 Portefeuillehouder: Weber, JF Uiterlijke beslistermijn: 20 februari 2019 Documentnummer: PZH-2019-677710616 Onderwerp
Nadere informatieWELKOM BIJ. Samen optrekken naar een aardgasvrij Bottendaal. Bewonersavond 27 november 2018
WELKOM BIJ Samen optrekken naar een aardgasvrij Bottendaal Bewonersavond 27 november 2018 Programma 20.00 20..05 Welkom en doel van de avond 20.10-20.30 Deel 1: Stand van zaken energietransitie in Nijmegen
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatieInitiatieven CO2 reductie MVOI BV.
Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. MVOI BV Versie: 1 Datum: 15-05-2017 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Inleiding...3 2. Initiatieven waarin we zijn toegetreden....4 2.1 Warmtetafel. (Warmtenetwerk)...4 De Warmtetafel
Nadere informatieGas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)
Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:
Nadere informatieEnergietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl
Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050
Nadere informatieDUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG
DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieWest-Friesland: warmte in transitie. Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017
West-Friesland: warmte in transitie Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017 Inhoud Warmtetransitie, van het aardgas af, hoezo???? Aanpak in het project Uitkomsten regio West-Friesland Eindbeeld (welke oplossing
Nadere informatieHigh Level Business Case Energiecoöperatie
High Level Business Case Energiecoöperatie DE Ramplaan (Haarlem) Het project: een haalbaarheidsstudie Energie- en klimaatneutraliteit in bestaande woonwijk is technisch haalbaar en financieel haalbaar
Nadere informatieLT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater
Een lagetemperatuurwarmtenet () levert warmte voor en warmtapwater. Eén of meerdere collectieve bronnen verwarmen water dat via een buizensysteem naar de woning wordt vervoerd. In de woning is een afgifteset
Nadere informatieH-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program
H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program 13-12-2018 Steven Lak voorzitter Om 2030 ambitie van broeikasgas emissiereductie te behalen
Nadere informatieWarmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk
Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte kost veel energie Warmtevoorziening is verantwoordelijk voor bijna 40% van het energiegebruik in Nederland.
Nadere informatieBuurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier
Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Programma 10 december 2017 1. 14.00 uur Welkom en programma (Tom Egyedi) 2. ALV: Begroting 2018 (Martin Lenferink) 100 e
Nadere informatieDuurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam
Duurzame warmte in uw bedrijf Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Als ondernemer moet
Nadere informatie2016-04-15 H2ECOb/Blm HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling
HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling Op de internationale milieuconferentie in december 2015 in Parijs is door de deelnemende landen afgesproken, dat de uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieAttitude van Nederland, Zeeland en Borsele ten aanzien van verschillende energiebronnen. Energiemonitor 2010
Attitude van Nederland, Zeeland en Borsele ten aanzien van verschillende energiebronnen Energiemonitor 2010 Index 1. Inleiding 2. Populariteit energievormen 3. Bouwen tweede kerncentrale 4. Uitbreiding
Nadere informatieSamen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma
Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening
Nadere informatie1 Kunt u zich de antwoorden herinneren van eerdere vragen over de import van groen gas? 1
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieDuurzame Greenport Westland Oostland
12 oktober 2009 Duurzame Greenport Westland Oostland EFRO programma Doel: Duurzame Greenport (p p p) Greenport Westland Oostland gemeentes Westland, Pijnacker Nootdorp, Lansingerland Kennisinstellingen
Nadere informatieDe 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen
De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning
Nadere informatieStatenvoorstel. Concept advies Bestuurlijke Regiegroep RTHA over regionaal draagvlak ontwikkeling Rotterdam The Hague Airport aan Staatssecretaris
Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 18 april 2017 Portefeuillehouder: Bom - Lemstra, AW Uiterlijke beslistermijn: 28 juni 2017 Behandeld ambtenaar : K. de Jong E-mailadres: k.de.jong@pzh.nl Telefoonnummer:
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. J. Slooter (SP) (d.d. 24 november 2017) Nummer 3348
van Gedeputeerde Staten op vragen van J. Slooter (SP) (d.d. 24 november 2017) Nummer 3348 Onderwerp Maximumsnelheid en verkeersveiligheid N228 Gouda-Oudewater Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting
Nadere informatieTransitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland
Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie Regio West Friesland 7-2-2019 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing
Nadere informatie