De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent?"

Transcriptie

1 De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? Symposium Energie en Water schrijven toekomst 20 juni 2012 Jan Peter van der Hoek

2 Focus Drinkwatervoorziening NL: dichtbevolkt gebied (16,7 mln inwoners op km 2 )

3 Geen toekomst zonder verleden.. Van gemeentelijke diensten naar regionale bedrijven

4

5 Geen toekomst zonder heden Aansluitingen Drinkwater productie Leidingnetwerk Waterkwaliteit (WKI) Omzet Efficiency verbetering miljoen m 3 /j km miljoen 27,5%

6 Kraanwater is drinkwater! hoge waardering door klant laag gebruik flessenwater weinig gebruik point-of-use apparaten Hoge kwaliteit geen uitbraken waterborne diseases distributie zonder chloor verwijdering organische micro s zacht water / onthard water laag koper- en loodgehalte zeer geringe lekverliezen

7 De toekomst

8 Toekomstverkenningen en scenariostudies KWR(Kiwa) 2003: De Kartonnen Doos, toekomstverkenning drinkwatervoorziening in 2020 RIVM/KWR/Ministerie I&M 2011: Toekomstverkenning drinkwatervoorziening in Nederland in 2040 als voorbereiding op de Nota Drinkwater

9 KWR De Kartonnen Doos Maatschappij met snelle ontwikkeling en implementatie van technologie (voorloper) Leven is beleven Duurzaam samen leven Kritische, individualistische consument Bewuste burger met aandacht voor het collectieve Solitair en sober Maatschappij met trage ontwikkeling en implementatie van technologie (volger) Zuinigheid met vlijt

10 RIVM-scenario s Scenario s voor de welvaart en leefomgeving 2040 Centraal Planbureau / Planbureau voor de leefomgeving Klimaatscenario s 2050 KNMI

11 3D benadering Doelmatig Duurzaam Dienstverlening Nu 2040

12 3D benadering Antwoord op de vraag: (de)centraal duurzaam intelligent?

13 Doelmatig Duurzaam Dienstverlening Efficiencyverbetering Drinkwatertarieven 2012

14 Efficiencyverbetering : 27,5%

15 Drinkwatertarieven Daling : 18% Tarieven 2012: PWN Waternet 1,70 1,76 Dunea Oasen WML Evides 1,63 1,57 1,60 1,53 Waterbedrijf Groningen 1,27 Brabant Water Vitens WMD 1,12 1,09 1,16 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 per m 3

16 Ambities en doelen 2040 Bestuursakkoord Water en Feitenonderzoek Doelmatig Waterbeheer 2020 Besparingspotentieel Over Besparing (mln ) (mln ) Drinkwater ± 5% Riolering ± 8% Zuivering ± 8% Totaal sectoren 310 Integraal afvalwaterbeheer ± 5% Totaal incl. integraal afvalwater 450 Integraal waterketenbeheer ± 2,5% Totaal waterketen 550 Geen lastenstijging voor de burger

17 Doelmatig (De)centraal? Centraal! Duurzaam? Volgt nog. Intelligent? Samenwerking in de waterketen

18 Doelmatig Duurzaam Dienstverlening Milieubelasting Grondstoffen en reststoffen

19 Milieubelasting drinkwater

20 Kringloopsluitingen en gebruik reststoffen

21 Ambities en doelen 2040

22 Energie en CO 2 Focus op energiemanagement Gebruik duurzame energiebronnen

23

24 Energie en CO 2 Focus op energiemanagement Gebruik duurzame energiebronnen Energiewinning uit drinkwater Methaanwinning Koude en warmte

25 Benutten warmte

26 Benutten koude Temp WRK I temp (oc) datum Koude uit WRK-leiding opslaan in de bodem T = 3 o C Koeling luchthavengebouw in de zomer

27 Kringloopsluitingen Samenwerking met andere sectoren

28 CH 4 biogas CO 2 kalkkorrels

29 Duurzaam (De)centraal? Centraal! Duurzaam? Vele kansen Intelligent? Samenwerking met andere sectoren

30 Doelmatig duurzaam Dienstverlening Kwaliteit WKI Kwantiteit OLM

31 Kwaliteit

32 Kwantiteit Leveringsonderbrekingen per aansluiting: gepland onderhoud 9:24 minuten storingen 7:35 minuten

33 Ambities en doelen 2040 Veilig drinkwater (volksgezondheid) Beschikbaarheid 24/7

34 Veilig drinkwater

35 Beschikbaarheid 24/7 Slimme combinaties IT & Water

36 Dienstverlening (De)centraal? Centraal! Duurzaam? Al behandeld Intelligent? IT & Water

37 Conclusie Drinkwatervoorziening 2040: Centraal: veilig & beschikbaar Duurzaam: kringloopsluitingen met andere sectoren Intelligent: IT & Water

38

39 Centraal Goedkoop: schaalgrootte Decentraal Goedkoop: massaproductie Veilig: kwaliteitsbewaking in laboratoria Veilig: lab-on-a-chip Duurzaam: efficiënte processen, kringloopsluitingen en duurzame energie Duurzaam: geen transport water en lokale energie + kringloopsluitingen Comfort: bewezen 24/7 dienst Comfort: betrouwbare apparaten

40 Drinkwatergebruik

41 Duitsland Engeland Finland Frankrijk Italië NL Bad douche wastafel 36 % 33 % 49 % 39 % 31 % 47 % Toiletspoeling 32 % 30 % 14 % 20 % 29 % 28 % Kleding wassen hand & machine 14 % 13 % 14 % 12 % 12 % 1 & 12 % Afwassen hand & machine 6 % 8 % 19 % 10 % 10 % 3 & 2 % Voedselbereiding 2 % 3 % 6 % 4 % 1 % Koffie thee water drinken 1 % 1 % 1 % 1 % 1 % 1 % Auto wassen tuin sproeien 6 % 7 % 3 % 6 % 10 % 4 % Overig 3 % 5 % 6 % 3 % Gem. huishoudelijk gebruik (l/persoon/dag)

Vereniging van waterbedrijven in Nederland. Kerngegevens drinkwater 2016

Vereniging van waterbedrijven in Nederland. Kerngegevens drinkwater 2016 Vereniging van waterbedrijven in Nederland Kerngegevens drinkwater 2016 Watervoorzieningsgebieden Toelichting op deze folder Deze folder geeft een overzicht van kerngegevens van de drinkwatersector en

Nadere informatie

Vereniging van waterbedrijven in Nederland. Kerngegevens drinkwater 2014

Vereniging van waterbedrijven in Nederland. Kerngegevens drinkwater 2014 Vereniging van waterbedrijven in Nederland Kerngegevens drinkwater 2014 Watervoorzieningsgebieden Toelichting op deze folder Deze folder geeft een overzicht van kerngegevens van de drinkwatersector en

Nadere informatie

Vereniging van waterbedrijven in Nederland. Kerngegevens drinkwater 2015

Vereniging van waterbedrijven in Nederland. Kerngegevens drinkwater 2015 Vereniging van waterbedrijven in Nederland Kerngegevens drinkwater 2015 Watervoorzieningsgebieden Toelichting op deze folder Deze folder geeft een overzicht van kerngegevens van de drinkwatersector en

Nadere informatie

Kerngegevens drinkwater 2017

Kerngegevens drinkwater 2017 Kerngegevens drinkwater 2017 Distributiegebieden Toelichting op deze folder Deze folder geeft een overzicht van kerngegevens van de drinkwatersector en van drinkwaterbedrijven. Daarnaast geven tijdreeksen

Nadere informatie

Kerngegevens drinkwater 2018

Kerngegevens drinkwater 2018 Kerngegevens drinkwater 2018 Distributiegebieden Toelichting op deze folder Deze folder geeft een overzicht van kerngegevens van de drinkwatersector en van de drinkwaterbedrijven. Daarnaast geven tijdreeksen

Nadere informatie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie

Nadere informatie

Kraanwater alle feiten op een rij

Kraanwater alle feiten op een rij Kraanwater alle feiten op een rij Inhoud Kraanwater is vanzelfsprekend 4 Goed voor de gezondheid 8 Zuiver van kwaliteit 12 Lekker goedkoop 18 Tips 22 Drinkwaterbedrijven 28 3 kraanwater.nu Kraanwater is

Nadere informatie

Drinkwater voor nu en later

Drinkwater voor nu en later Drinkwater voor nu en later PAL lunchlezing Provincie Zuid-Holland 19 december 2014 Mirja Baneke Consultant drinkwatervoorziening en waterbeheer Afdeling Strategie Water Inhoud Drinkwatervoorziening in

Nadere informatie

Strategische planning drinkwater Lange termijnvisie Vitens

Strategische planning drinkwater Lange termijnvisie Vitens Strategische planning drinkwater Lange termijnvisie Vitens Peter Salverda Omgevingsmanager Vitens 20 Maart 2013 Opzet presentatie Waarom strategische planning? Ambitie en lange termijn visie Duurzaamheid

Nadere informatie

Synopsis Watergebruik Thuis 2013

Synopsis Watergebruik Thuis 2013 Vereniging van waterbedrijven in Nederland Synopsis Watergebruik Thuis 2013 In opdracht van Vewin heeft TNS Nipo onderzoek gedaan naar het watergebruik thuis onder 1.349 respondenten en de resultaten weergegeven

Nadere informatie

Landelijk samenwerken in een virtuele organisatie. Kees de Jong (Voorzitter Samenwerkende netwerkbedrijven Nederland)

Landelijk samenwerken in een virtuele organisatie. Kees de Jong (Voorzitter Samenwerkende netwerkbedrijven Nederland) Landelijk samenwerken in een virtuele organisatie Kees de Jong (Voorzitter Samenwerkende netwerkbedrijven Nederland) Samenwerking ondergrondse infrastructuur Vergaande vorm van samenwerking in de keten

Nadere informatie

Waterkwaliteit: waterkwaliteitsindex (WKI)

Waterkwaliteit: waterkwaliteitsindex (WKI) Benchmark 2006 Waterkwaliteit: waterkwaliteitsindex (WKI) De waterkwaliteit van alle drinkwaterbedrijven voldoet ruimschoots aan de normen van het Waterleidingbesluit. Ten opzichte van 2003 is er sprake

Nadere informatie

De legionellacontrole van collectieve drinkwaterinstallaties in 2011 en 2012

De legionellacontrole van collectieve drinkwaterinstallaties in 2011 en 2012 De legionellacontrole van collectieve drinkwaterinstallaties in 2011 en 2012 Colofon Inspectie Leefomgeving en Transport Water, Bodem en Bouwen Graadt van Roggenweg 500 Utrecht Pagina 2 van 10 Colofon

Nadere informatie

Water in Zicht 2009. Bedrijfsvergelijking in de drinkwatersector

Water in Zicht 2009. Bedrijfsvergelijking in de drinkwatersector Water in Zicht 2009 Financiën & Efficiency Waterkwaliteit Milieu Dienstverlening Bedrijfsvergelijking in de drinkwatersector Water in Zicht 2009 4 Overzicht van alle drinkwaterbedrijven die aan de Benchmark

Nadere informatie

p ) ji»j Verbeterplan N.V. PWN Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Velserbroek, 1 juli 2014 Puur water & natuur

p ) ji»j Verbeterplan N.V. PWN Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Velserbroek, 1 juli 2014 Puur water & natuur / ) Postbus 2113 p ) ji»j «1990 AC Velserbroek www.pwnni Verbeterplan N.V. PWN Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Velserbroek, 1 juli 2014 Puur water & natuur Inhoud Samenvatting

Nadere informatie

KWR Watercycle Research Institute

KWR Watercycle Research Institute KWR Watercycle Research Institute Introductie KWR en activiteit team IAH Danny Traksel 1 1 Historie KWR Watercycle Research Institute 1948 Keurings Instituut Waterleiding Artikelen (Rijswijk) o Certificering

Nadere informatie

Decentrale productie drinkwater

Decentrale productie drinkwater Decentrale productie drinkwater Relevante wet- en regelgeving Wim Heiko Houtsma Projectleider Drinkwater voor later (IenM) Opbouw Decentraal? Prioriteiten drinkwatervoorziening: I. Drinkwater moet gegarandeerd

Nadere informatie

Zacht drinkwater: Minder hard, meer profijt

Zacht drinkwater: Minder hard, meer profijt Zacht drinkwater: Minder hard, meer profijt 26 mei 2015 Arjen Grent PWN HHNK Samenwerking Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en PWN werken samen alsof ze één bedrijf zijn Calamiteitenuitrusting

Nadere informatie

Nieuwe sanitatie en energie

Nieuwe sanitatie en energie Nieuwe sanitatie en energie Agenda Wat? Waarom? Hoe? Energie Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering merkt, en de laatste generatie die er iets aan kan doen. Barack Obama UN

Nadere informatie

Advies en projectbegeleiding aquathermie.

Advies en projectbegeleiding aquathermie. Advies en projectbegeleiding aquathermie. Agenda: Transitie thermische energie Aquathermie introductie Aquathermie toepassingen Uw aquathermie kansen De route van de warmtetransitie Klimaatafspraken van

Nadere informatie

Geautomatiseerde laboratoriumprocessen bij Vitens. Mens of Machine? Door Rudolf Zijlstra

Geautomatiseerde laboratoriumprocessen bij Vitens. Mens of Machine? Door Rudolf Zijlstra Geautomatiseerde laboratoriumprocessen bij Vitens Mens of Machine? Door Rudolf Zijlstra Wat gaan we doen? Wie is Vitens Wie is Vitens laboratorium 2004-2009 focus op automatisering 2010-heden focus op

Nadere informatie

Verbeterplan Brabant Water

Verbeterplan Brabant Water Verbeterplan Brabant Water Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 s-hertogenbosch, 30-4-2014 1 Inhoud Samenvatting Verbeterplan Brabant Water 3 Samenvattende tabel van de prestaties

Nadere informatie

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.0 Datum: 21-4-2015 Auteur: Vrijgave: M.J.A. Rijpert T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer

Nadere informatie

Medicijnresten in drinkwater Voorkomen is beter dan genezen. Gezonde Lunch, 7 april 2014 Martien den Blanken, directeur PWN

Medicijnresten in drinkwater Voorkomen is beter dan genezen. Gezonde Lunch, 7 april 2014 Martien den Blanken, directeur PWN Medicijnresten in drinkwater Voorkomen is beter dan genezen Gezonde Lunch, 7 april 2014 Martien den Blanken, directeur PWN Drinkwaterland In Nederland 10 drinkwaterbedrijven Sinds 1950 sterke concentratie

Nadere informatie

Water in Klavertje 4

Water in Klavertje 4 Niels van Geenhuizen Coördinator milieu & duurzaamheid DCGV Projectleider Water en Energie Water in Klavertje 4 Maximaal zelfvoorzienend 24 september 2013 Agenda Wie zijn Greenport Venlo/ Klavertje 4 Ambities

Nadere informatie

Reinier de Graaf Gasthuis

Reinier de Graaf Gasthuis Reinier de Graaf Gasthuis Het meest duurzame ziekenhuis van Nederland Bron: Sterrengids voor Gastvrijheid 2012 Cradle2Cradle Café en de Zorg 26 maart 2013 Since 1252 1 Facts & Figures Reinier de Graaf

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

Water Treatment. Gateway to Altijd solutions. een oplossing verder

Water Treatment. Gateway to Altijd solutions. een oplossing verder Water Treatment Gateway to Altijd solutions een oplossing verder Afvalwater DHV heeft sinds jaar en dag een leidende positie op het gebied van afvalwaterzuivering en afvalwatertransport. Of het nu gaat

Nadere informatie

Maatwerk in telemetrie en automatisering

Maatwerk in telemetrie en automatisering Maatwerk in telemetrie en automatisering Datawatt. Specialisten in vanzelfsprekendheden Wat gebeurt er wanneer onverwacht de elektriciteit uitvalt? Wat zijn de consequenties als er plotseling geen water

Nadere informatie

De klimaatneutrale waterketen

De klimaatneutrale waterketen De klimaatneutrale waterketen Jos Frijns Lelystad, 13 februari 2009 Klimaatverandering: adaptatie ja, maar ook mitigatie Belang van mitigatie voor watersector Gevolgen worden vooral zichtbaar in de waterketen,

Nadere informatie

Drinkwatertarieven 2016

Drinkwatertarieven 2016 Drinkwatertarieven 2016 Resultaten van het toezicht Datum 7 februari 2017 Status Versie 1.1 Pagina 1 van 13 Colofon Inspectie Leefomgeving en Transport ILT/Water, Producten en Stoffen Koningskade 4, Den

Nadere informatie

Potentiële samenwerking werkprocessen drinkwater

Potentiële samenwerking werkprocessen drinkwater Potentiële samenwerking werkprocessen drinkwater Symposium UvW en VNG Samenwerking in de praktijk 29 september 2011 Programma De kunst van het maken van drinkwater Samenwerking drinkwater, gemeenten en

Nadere informatie

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H Presentatie EVEN VOORSTELLEN WAT DOET INNAX LINK NAAR HET ENDIS CONCEPT ENERGIE MANAGEMENT DUURZAME ENERGIE VOORZIENING Even voorstellen PHILIP BLAAUW

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Dit heeft in april 2011 geleid tot het ondertekenen door de genoemde koepelorganisaties en het Rijk van het BAW.

Dit heeft in april 2011 geleid tot het ondertekenen door de genoemde koepelorganisaties en het Rijk van het BAW. Notitie over de bijdragen van Vechtstromen aan het Bestuursakkoord Water en de samenwerkingopgave in de regio s Wateropgave De komende jaren komen er grote wateropgaven op de samenleving af die vragen

Nadere informatie

Overal kraanwater graag

Overal kraanwater graag Drinkwater op zomertour Overal kraanwater graag De roep om overal kraanwater wordt steeds luider. Of het nu in de horeca is, of op festivals: steeds meer mensen willen gewoon gratis hun drinkflesjes of

Nadere informatie

I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer. Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017

I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer. Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017 I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017 Titel Gemeente Bernheze 5 Kernen Ontstaan in 1994 30.000 inwoners 9.000

Nadere informatie

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben Wij brengen energie Waar mensen licht en warmte nodig hebben Energie in goede banen De beschikbaarheid van energie bepaalt in grote mate hoe we leven: hoe we wonen, werken, produceren en ons verplaatsen.

Nadere informatie

Regenwater een hemels geschenk. Subsidiemogelijkheden voor hergebruik en afkoppeling afvoer

Regenwater een hemels geschenk. Subsidiemogelijkheden voor hergebruik en afkoppeling afvoer Regenwater een hemels geschenk Subsidiemogelijkheden voor hergebruik en afkoppeling afvoer Hergebruik en afkoppelen van regenwater Bouw- of verbouwplannen? Maak meteen uw regenwaterafvoer klimaatbestendig!

Nadere informatie

Pagina 1/30. Rapportage drinkwatertarieven 2014 en Aan Cc. Van. Inspecteur-Generaal Leefomgeving en Transport. Autoriteit Consument en Markt

Pagina 1/30. Rapportage drinkwatertarieven 2014 en Aan Cc. Van. Inspecteur-Generaal Leefomgeving en Transport. Autoriteit Consument en Markt Rapportage drinkwatertarieven 2014 en 2015 Aan Cc. Van Inspecteur-Generaal Leefomgeving en Transport Autoriteit Consument en Markt Datum 11 juni 2015 Onderwerp Rapportage drinkwatertarieven 2014 en 2015

Nadere informatie

De Friese Waterketen: samen besparen!

De Friese Waterketen: samen besparen! De Friese Waterketen: samen besparen! Weet u het antwoord? Drinkwater; waar halen we dit vandaan? Hoeveel water gebruikt u per dag? Auto naar de wasstraat of zelf wassen? Waterbelasting, rioolheffing,

Nadere informatie

water WML Verbeterplan Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Assen, 30 april 2014

water WML Verbeterplan Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Assen, 30 april 2014 WML water Verbeterplan Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Assen, 30 april 2014 Auteur: H. ten Heuw Opdrachtgever: T.W. Terpstra Goedgekeurd:

Nadere informatie

Water nu en... KRW De Europese. Kaderrichtlijn water. Een grote kans voor. de verbetering van de. waterkwaliteit. en daarmee ook voor de

Water nu en... KRW De Europese. Kaderrichtlijn water. Een grote kans voor. de verbetering van de. waterkwaliteit. en daarmee ook voor de KRW De Europese Kaderrichtlijn water Een grote kans voor de verbetering van de waterkwaliteit en daarmee ook voor de drinkwatervoorziening. Water nu en... Vereniging van Waterbedrijven in Nederand KRW

Nadere informatie

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Geothermie. traditioneel energiebedrijf? 31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro

Nadere informatie

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage

Nadere informatie

Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education

Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education Netherlands Rotary Foundation 20 april 2017 UNESCO-IHE Jan Luijendijk & Guy Alaerts IHE Delft Institute for Water Education j.luijendijk@unesco-ihe.org INHOUD PRESENTATIE Uw kennis over Water: Gebruik

Nadere informatie

Wateruitdagingen in de circulaire economie

Wateruitdagingen in de circulaire economie 1 Wateruitdagingen in de circulaire economie Grondstoffenefficiëntie in de waterketen Kees Roest KWR - bridging science to practice 2 Grondstoffenefficiëntie in de aterketen Kees Roest Senior onderzoeker

Nadere informatie

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen Stand van zaken voorjaar 2016 In het Bestuursakkoord Water (BAW) van mei 2011 zijn afspraken gemaakt over onder andere

Nadere informatie

Verbeterplan Evides Waterbedrijf

Verbeterplan Evides Waterbedrijf Verbeterplan Evides Waterbedrijf Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012 Rotterdam, 9 juli 2014 1 Inhoud Samenvatting Verbeterplan Evides Waterbedrijf 3 Samenvattende tabel van de prestaties

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 26 november 2015 Agendapuntnummer : XV, punt 5 Besluitnummer : 1952 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Watertakenplan

Nadere informatie

Veilig, Verantwoordelijll, VVD!

Veilig, Verantwoordelijll, VVD! Veilig, Verantwoordelijll, VVD! Verkiezingsprogramma Waterschap Zuiderzeeland 2019-2023 Waterschap 2019-2023 Veilig, Verantwoordelijk, Doelmatig, VVD! De wereld om ons heen verandert, dus ook die van het

Nadere informatie

Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2

Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Industrie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 1% besparing op gas en elektra per jaar. Totaal is dat 8 % besparing in 2020. Opbrengst: 100 kiloton.

Nadere informatie

Zelfstandige energieexploitatie

Zelfstandige energieexploitatie Zelfstandige energieexploitatie biedt nieuwe kansen. Studiedag. 13 september 2007 13 september 2007 U.C.I. 1 Inhoud. Wie zijn wij. Energiesector is in beweging. Duurzaam ondernemen wordt speerpunt. In

Nadere informatie

Drinkwaterstatistieken 2017 Van bron tot kraan

Drinkwaterstatistieken 2017 Van bron tot kraan Drinkwaterstatistieken 2017 Van bron tot kraan INHOUDSOPGAVE 5 6 9 12 18 28 38 40 44 50 52 56 57 63 66 68 70 81 86 88 91 95 104 106 108 114 120 121 124 124 127 129 130 Voorwoord 1. Drinkwatersector Drinkwaterbedrijven

Nadere informatie

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen. 01-10 - 2015

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen. 01-10 - 2015 Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-10 - 2015 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte

Nadere informatie

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet

Nadere informatie

reating ENERGY PROGRESS

reating ENERGY PROGRESS reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu

Nadere informatie

Drinkwater een goede bron voor de levensmiddelenindustrie. VMT/EHEDG bijeenkomst Geo Bakker, 2 december 2014

Drinkwater een goede bron voor de levensmiddelenindustrie. VMT/EHEDG bijeenkomst Geo Bakker, 2 december 2014 Drinkwater een goede bron voor de levensmiddelenindustrie VMT/EHEDG bijeenkomst Geo Bakker, 2 december 2014 Wetgeving Inhoud Drinkwaterkwaliteit Drinkwaterzuivering Verandering van drinkwaterkwaliteit

Nadere informatie

Drinkwatervoorziening en waterfactuur. Februari 2019

Drinkwatervoorziening en waterfactuur. Februari 2019 Drinkwatervoorziening en waterfactuur Februari 2019 Inhoud I. Calamiteiten drinkwaterlevering II. Kwaliteit III. Dienstverlening IV. Tariefregulering drinkwater 3 Problemen met drinkwatervoorziening Mogelijke

Nadere informatie

Insights Energiebranche

Insights Energiebranche Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is

Nadere informatie

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Verwachte groei vraagt In totaal nemen de bedrijven in de Eemshaven nu 300.000 m 3 drinkwater af voor industriële activiteiten. Waterbedrijf

Nadere informatie

In 2010 de meest duurzame installateur van Nederland!!

In 2010 de meest duurzame installateur van Nederland!! Een duurzaam rendement, met een duurzaam installatiebedrijf in een duurzame markt Afscheidseminar Jaap Hogeling 8 april 2010 Laurens de Lange Unica Installatiegroep: 2004: Het moet anders Grootste zelfstandige

Nadere informatie

De groenten van HAK, met het water van Brabant Water

De groenten van HAK, met het water van Brabant Water WATER PAKKET U kent Brabant Water van een betrouwbare drinkwaterlevering, maar Brabant Water heeft zakelijke klanten zoals u nog veel meer te bieden. Onze jarenlange ervaring, innovatieve aard en servicegerichte

Nadere informatie

Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties

Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties Voor groep 6 tot en met 8 Verdiepende suggesties voor de bovenbouw De volgende lessuggesties zijn veelal gericht op actief coöperatief

Nadere informatie

Verbeterplan N.V. Waterbedrijf Groningen

Verbeterplan N.V. Waterbedrijf Groningen Waterb o d ri) Verbeterplan N.V. Waterbedrijf Opgesteld naar aanleiding van de Prestatievergelijking 2012, mei 2014 Versie: Definitief, d.d. 16 mei 2014 1 Inleiding 5 Samenvattende tabel van de prestaties

Nadere informatie

Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater

Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater Nederland is een land van water. Met veel beken, sloten en rivieren. Het water dat door deze beken, sloten en rivieren stroomt noemen we

Nadere informatie

Jelle Vegt. Naam Medewerker Milieu en Duurzaamheid Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg

Jelle Vegt. Naam Medewerker Milieu en Duurzaamheid Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg Eigen duurzame energie Is dat mogelijk? Jelle Vegt Naam Medewerker Milieu en Duurzaamheid Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg Waarom zouden we? 2-6-2015 3 2-6-2015 4 2-6-2015 5 Olie en gasvoorraden

Nadere informatie

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen Stand van zaken voorjaar 2015 In het Bestuursakkoord Water (BAW) van mei 2011 zijn afspraken gemaakt over onder

Nadere informatie

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van

Nadere informatie

MVO-beleid. Duurzaam Dunea

MVO-beleid. Duurzaam Dunea MVO-beleid Duurzaam Dunea Voorwoord Als waterbedrijf staat Dunea midden in de maatschappij. De mensen in ons leveringsgebied vertrouwen op ons voor een van hun belangrijkste levensbehoeften: lekker en

Nadere informatie

Energie van ons allemaal

Energie van ons allemaal VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht

Nadere informatie

t e w a r d r u k 3 de kosten van drinkwater BELANGEN EN BELEID VAN DE DRINKWATERSECTOR

t e w a r d r u k 3 de kosten van drinkwater BELANGEN EN BELEID VAN DE DRINKWATERSECTOR w a t e r d r u k 3 de kosten van drinkwater BELANGEN EN BELEID VAN DE DRINKWATERSECTOR Colofon De kosten van drinkwater is een uitgave van de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin), Rijswijk

Nadere informatie

BIOnyx genomineerd voor. Wie is BIOnyx?

BIOnyx genomineerd voor. Wie is BIOnyx? 2018 Wie is BIOnyx? BIOnyx maakt hoogwaardige en biologische schoonmaakmiddelen, zonder chemicaliën. De natuurlijke bestanddelen lossen vuil snel op. Zo worden alle oppervlakken binnen- én buitenshuis

Nadere informatie

Symposium Water & Health

Symposium Water & Health Symposium Water & Health Watermanagement MCL Omayra Nooitgedagt Beleidsadviseur Duurzaamheid / MVO Watermanagement & duurzaamheid Duurzame / toekomstbestendige zorg waarbij we: Uitmuntende kwaliteit van

Nadere informatie

Prestatievergelijking drinkwaterbedrijven Datum 22 november 2016

Prestatievergelijking drinkwaterbedrijven Datum 22 november 2016 Prestatievergelijking drinkwaterbedrijven 2015 Datum 22 november 2016 Status Definitief Colofon Inspectie Leefomgeving en Transport ILT/Water, Producten en Stoffen Koningskade 4, Den Haag Postbus 16191,

Nadere informatie

Concept Notitie Bestuurlijk Overleg Water & Klimaat Doelmatigheidsonderzoek afvalwaterketen Rotterdam

Concept Notitie Bestuurlijk Overleg Water & Klimaat Doelmatigheidsonderzoek afvalwaterketen Rotterdam Concept Notitie Bestuurlijk Overleg Water & Klimaat Doelmatigheidsonderzoek afvalwaterketen Rotterdam Datum: oktober 2012 Onderwerp: Doelmatigheidsonderzoek afvalwaterketen Rotterdam 1. Inleiding In het

Nadere informatie

Rela%e drinkwaterkwaliteit en klan.evredenheid

Rela%e drinkwaterkwaliteit en klan.evredenheid Rela%e drinkwaterkwaliteit en klan.evredenheid Mar$jn Tas, Marcel Lips (Vitens) Nederlands drinkwater is het beste drinkwater van de wereld. Een uitspraak die je regelma%g hoort als het gaat over de kwaliteit

Nadere informatie

Business case. Samenwerking afvalwaterketen. Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni

Business case. Samenwerking afvalwaterketen. Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni Business case Samenwerking afvalwaterketen Informatiebijeenkomst gemeenteraden 26 juni 2013 1012209-022 Inhoud 1. Proces tot nu 2. Informatie uit het onderzoek 3. Conclusies, aanbevelingen 4. Vervolg Business

Nadere informatie

Doelmatig beheer waterketen samenvatting-

Doelmatig beheer waterketen samenvatting- euro/jaar Doelmatig beheer keten samenvatting- -eindrapport commissie feitenonderzoek- 200 Drinkprijs, rioolrecht en zuiveringsheffing gecorrigeerd voor belastingen en kostendekkendheid (prijspeil 2009)

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Naar een energieneutrale waterkringloop. Een stip op de horizon

Naar een energieneutrale waterkringloop. Een stip op de horizon Naar een energieneutrale waterkringloop Een stip op de horizon Een stip op de horizon Energie in de kringloop waterschap Regge en Dinkel en waterschap Groot Salland werken aan initiatieven op het gebied

Nadere informatie

Geachte heer Kuks, geachte heer Dijk, geachte heer Kolkman, geachte heer Odding, geachte dames en heren,

Geachte heer Kuks, geachte heer Dijk, geachte heer Kolkman, geachte heer Odding, geachte dames en heren, Toespraak van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de ondertekening van de waterovereenkomst Vechterweerd op Vrijdag 20 januari 2012 van 14.00 16.00 uur in t Boerhoes, Koepelallee 8 te Dalfsen HET GESPROKEN

Nadere informatie

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft

Nadere informatie

5 manieren om Samsam te gebruiken

5 manieren om Samsam te gebruiken Vraag de leerlingen waarom dit zeepje de vorm van een waterdruppel heeft.* Vertel dat handen wassen de makkelijkste manier is om te voorkomen dat bacteriën en ziektes zich verspreiden. Kinderen die regelmatig

Nadere informatie

Beste bewoner, Vriendelijke groeten, Het drinkwaterbedrijf

Beste bewoner, Vriendelijke groeten, Het drinkwaterbedrijf Beste bewoner, Op. vinden in uw straat werkzaamheden plaats aan de leidingen. Van. tot.. wordt het water afgesloten. Wij adviseren u om vooraf enkele emmers met water klaar te zetten, voor bijvoorbeeld

Nadere informatie

Jos Brok. Beleidsmedewerker riolering/algemeen beheerder. Afdeling Ruimtelijk Beheer

Jos Brok. Beleidsmedewerker riolering/algemeen beheerder. Afdeling Ruimtelijk Beheer Jos Brok Beleidsmedewerker riolering/algemeen beheerder. Afdeling Ruimtelijk Beheer Samenwerken in de Waterketen Gemeentelijk RioleringsbeleidsPlan (GRP) Geeft in hoofdlijnen de invulling van de gemeentelijke

Nadere informatie

De toekomst van het fruitcluster in Rivierenland

De toekomst van het fruitcluster in Rivierenland De toekomst van het fruitcluster in Rivierenland Geef fruit de ruimte & innovatie Frank Engelbart 30 september 2015 Werkbezoek Provinciale Staten Provincie Gelderland Over Fruitpact Agenda 2020 Sinds 2007

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

Asset management bij een waterschap Wat en hoe in een aantal dilemma s

Asset management bij een waterschap Wat en hoe in een aantal dilemma s Asset management bij een waterschap Wat en hoe in een aantal dilemma s Vincent Hovinga 14 april 2016 v.hovinga@vechtstromen.nl Even voorstellen: Vincent Hovinga 39 jaar, van huis uit historicus, sinds

Nadere informatie

Samenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s

Samenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s Samenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s Jeroen Smarius: covoorzitter kernteam samenwerking waterketen namens VNG Gemeentesecretaris Uden Harm Küpers:

Nadere informatie

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- Vallei & Eem Veluwe Oost Veluwe Noord WELL DRA Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- februari 2015 concept De aanpak handelingsperspectieven Ontwikkelingen maatschappij

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Oasen (Zuid-Holland) Aantal afsluitingen: 2015: : : 108

Oasen (Zuid-Holland) Aantal afsluitingen: 2015: : : 108 Oasen (Zuid-Holland) 2015: 250 2016: 212 2017: 108 Beleid Oasen hanteert de regels volgens de Ministeriele Regeling Afsluitbeleid Kleinverbruikers van Drinkwater (2012) en de afspraken zoals vastgelegd

Nadere informatie

Winnen van brak grondwater om brakke kwel te beperken?

Winnen van brak grondwater om brakke kwel te beperken? Winnen van brak grondwater om brakke kwel te beperken? symposium zoetwatervoorziening in zilte delta's KWR, Nieuwegein, 4 april 2013 Amsterdam, 9 april 2013 Dienst Waterbeheer en Riolering Waterschap Amstel,

Nadere informatie

basisopleiding Drinkwaterproductie 2019/2020

basisopleiding Drinkwaterproductie 2019/2020 basisopleiding Drinkwaterproductie 2019/2020 Locatie Zalencentrum Aristo, Brennerbaan 150, 524 BN Utrecht, (088 23 01 030) Lesdag 9: TU Delft, Mekelweg 2, 2628 CD Delft, (015) 27 89 111 Lesdag 10: Olympus

Nadere informatie

Lesdag 1: donderdag 14 september Lesdag 2: donderdag 28 september Lesdag 3: donderdag 12 oktober 2017

Lesdag 1: donderdag 14 september Lesdag 2: donderdag 28 september Lesdag 3: donderdag 12 oktober 2017 Zalencentrum Aristo, Brennerbaan 150, 3524 BN Utrecht, (088) 230 1030 Lesdag 11: PWN, Waterweg 1, 1969 GA Heemskerk Evelien Meijerink, (030) 60 69 416, evelien.meijerink@wateropleidingen.nl Daniëlle Thomas,

Nadere informatie

Voortgang en resultaat aanpak afvalwaterketen

Voortgang en resultaat aanpak afvalwaterketen Voortgang en resultaat aanpak afvalwaterketen Stand van zaken voorjaar 2014 In het Bestuursakkoord Water (mei 2011) zijn afspraken gemaakt over onder andere het vergroten van de doelmatigheid in de waterketen.

Nadere informatie