Functioneren van WKO installaties

Transcriptie

1 Functioneren van WKO installaties Het belang van goed beheer Klaasjan van der Maas Unica Ecopower Arjan van Bon Royal HaskoningDHV

2 Vragen 1. Hoe ziet de nieuwe wetgeving en certificering eruit? 2. Hoe beoordeel je de prestatie van een bodemenergiesysteem? 3. Hoe realiseer je een goede prestatie van een bodemenergiesysteem? 4. Hoe bereik je een optimaal samenspel tussen bovengrondse en ondergrondse installaties? 5. Wat zijn veel gemaakte fouten? (praktijkvoorbeelden) 6. Welke samenwerkings- of contractvormen zijn mogelijk? 2

3 Opzet 1. Achtergrond 2. Onderhoud versus Beheer 3. Beheer informatie 4. Prestatie borging 5. Rolverdeling 6. Deel-conclusie 3

4 1- Achtergrond

5 Achtergrond 80% WKO installaties functioneert niet naar behoren (Bron: SKB-project: WKO waar voor je geld!) 5

6 Bodemenergie systeem Onderscheid in drie delen Gebouw Bovengrondse energiecentrale Ondergrondse WKO installatie Essentie in bovengrondse deel WKO niet leidend maar volgend 6

7 Nieuwe wetgeving BRL ontwerp, realisatie en beheer Ontwerp voorheen (veelal) goed Nieuwe wetgeving: Borging ontwerp kundige partijen Afstemming communicatie Voorstel ontwerp standaard (ISSO 39) Realisatie / exploitatie kent aandachtspunten Hydraulisch /fysiek niet probleem Samenspel installatiedelen Werkelijke gedrag: Gebruiker Gebouw Installaties 7

8 Voorbeeld Uitgangspunt: Gebouw met 600 personen Vraag perfect in balans 400 MWh warmtevraag 400 MWh koudevraag

9 Voorbeeld Stel: Inhuizen van 150 mensen 250 Watt per werkplek Werkdag van 8 uur Stookseizoen 100 dagen

10 Gevolg: Voorbeeld Afname CV-vraag met 30 MWh Minder laden bronnen 22,5 MWh Tevens: Toename koudevraag 30 MWh Extra inzet WP Extra invangen van warmte 40 MWh

11 Voorbeeld Resultaat Opgeslagen koude = 377,5 MWh Opgeslagen warmte = 440 MWh Gevolg: Onbalans van ca. 10%

12 2- Onderhoud versus Beheer

13 Onderhoud = In goede staat houden van installaties Uitvoeren van storingsonderhoud

14 Beheer = Als verantwoordelijke zorgdragen Voor het juist functioneren van klimaat-/ gebouwinstallaties

15 Onderhoud = Beheer Goed beheer en onderhoud vereist: Specifieke systeemkennis Goede instellingen Verkeerde instellingen kosten kapitalen!

16 3 - Beheerinformatie

17 GebouwBeheerSysteem (GBS) 3 elementen: Gebouw Beheer Systeem Een GBS (centrale computer) regelt, registreert, bewaakt en bestuurt diverse systemen en installaties in het gebouw zoals luchtbehandelingen, verwarming, koeling, verlichting, beveiliging e.a. (bron: Dutch Green Building Council)

18 In GBS Veel gegevens en data Veel technische functies Weinig informatie tbv beheer

19

20 Informatie Wat wil je weten: 1. Zijn de binnencondities goed? 2. Wordt er niet te veel energie gebruikt? 3. Is de milieubelasting niet te hoog? 4. Zijn de kosten niet te hoog? Vertalen naar techniek: 1. Heb ik de juiste aanvoertemperatuur? 2. Wordt mijn bron goed geladen? 3. Heb ik genoeg koude beschikbaar? 4. Draait mijn warmtepomp goed? 20

21 Energiegebruik warmte en koude Beheerinformatie Aandeel opwekkingscomponenten Aanvoer- en retourtemperatuur WKO informatie Injectie temperatuur Energie en debiet SPF (?!) 21

22 Voorbeeld beheer informatie Koude opwekking 2007 Compressie koelmachine 27% Warmtekoudeopslag 24% Absorptie Koelmachine 34% Vrije koeling 14%

23 Voorbeeld beheer informatie Koude opwekking 2008 Absorptie Koelmachine 2% Compressie koelmachine 2% Vrije koeling 28% Besparingen: Kosten: ,- (= 56%) CO 2 emissie: 240 Ton (= 68%) NO x emissie: 116 kg (= 79%) Warmtekoudeopslag 68% 23

24 Vermogen [kw] Analyse Ketel energie Verloop geleverde warmte Warmtepomp 600 energie Vermogen Ketel Vermogen Warmtepomp 24

25 4- Prestatie borging 25

26 Opgeslagen koude (in MWh) Periodetotaal: Buitentemperatuur (in Periodegemiddelde: Cum. energie balans t/m Buitentemperatuur o C) Tijdschaal: Maand 0 26

27 5- Rolverdeling 27

28 Samenwerkingsmodellen Verschillende modellen Inspanningscontracten Prestatiecontracten ESCO s Belangrijk: wie controleert 28

29 6- Deel-conclusie

30 Beter inrichten beheer & gebruik functies in GBS = Sterke verbetering Werking WKO & energie gebruik!

31 En ook: Kosten besparing Minder klachten Milieu besparing

32 Als je niet kijkt, zie je niets!

33 Waarom is een installatie met WKO complex? Deelsystemen Doel / eis Tijdschaal voor beoordeling Binnen- installatie AFGIFTE (A) COMFORT CONTINU OPWEKKING (O) EFFICIENT 1 JAAR WKO-systeem BODEMOPSLAG (B) BALANS 5 JAAR 33

34 Complexiteit in bedrijfsvoering Omschrijving bedrijfssituatie Periode Buitentemperatuur Tijdsfacto r Performance Factor 1 Hoge warmtevraag WKO laden, warmtepompen + ketels 2 Normale warmtevraag WKO laden, warmtepompen 3 Lage warmte- en koudevraag Warmtepompen,WKO laden/ ontladen 4 Normale koudevraag WKO ontladen 5 Hoge koudevraag WKO ontladen, warmtepomp hartje winter T buiten < -5 C 1% 2 winter -5 C < T buiten < 5 C 21% 3 lente/herfst 5 C < T buiten < 15 C 55% 5-7 zomer 15 C < T buiten < 25 C 22% hartje zomer T buiten > 25 C 1%

35 Hoe ziet het beheerproces eruit? 35

36 Benoem KPI s en bepaal streefwaarden 36

37 Oorzaken en gevolgen slecht functionerend WKO systeem Oorzaken: Gevolgen: 37

38 Praktijkvoorbeeld Probleem: aanvoer koelwater (ca. 10 C) gaat gedeeltelijk via bypass, waardoor water niet voldoende warm (ca. 13 C) naar de WKO gaat en de bron gaat pendelen Oplossing: plaatsen terugslagklep in bypass (werkt als fietsventiel) waardoor koelwater langs afnemers gaat en met ca. 20 C naar de WKO gaat 38

39 Samenwerking/contractvormen Ontwikkeling & ontwerp Realisatie Beheer Optie 1: ontwikkeling installatie (DBFMO) Optie 2: overname installatie direct na realisatie (FMO) Optie 3: leveren van exploitatiediensten aan vaste partners (MO) Optie 4: optimalisatie en overname installatie gedurende beheer (FMO) 39

40 Samenvatting WKO is een geweldige techniek en speelt een belangrijke rol in verduurzaming van de gebouwde omgeving! Integraal beheer van binnen- installatie, opwekking en WKO nodig om maximaal resultaat te halen. Er zijn vele aspecten die het functioneren van een installatie met WKO kunnen beïnvloeden, daarom veel en brede kennis nodig om successen te halen. Samenwerking & vertrouwen tussen verschillende partijen is essentieel. 40

41 HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT ZIJN ER NOG VRAGEN? ir. Klaasjan van der Maas T M E kvdmaas@unica.nl ir. Arjan van Bon T M E arjan.van.bon@rhdhv.com 41