Energie- en prestatiemonitoring

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Energie- en prestatiemonitoring"

Transcriptie

1 Energie- en prestatiemonitoring Onderdeel van integraal gebouwbeheer 9 november 2011 Machiel Karels

2 Agenda 1. Wat willen we? 2. Wat gebeurt er om ons heen? 3. Wat er mogelijk is? 4. Wat we zouden moeten doen?

3 1. Wat willen we? Strategische keuzes Gezondheid en welbevinden Functionaliteit Energiezuinig Focus op laaghangend fruit Laagste NCW! Exploitatielasten

4 Afhankelijkheid/schaarste

5 0,700 0,600 0,500 0,400 0,300 0,200 0, Wat gebeurt er om ons heen? Energiekostenstijging consumentenprijs elektra gas gas: 6,1% stijging per jaar elektra: 4,5% stijgin per jaar jul-00 jan-01 jul-01 jan-02 jul-02 jan-03 jul-03 jan-04 jul-04 jan-05 jul-05 jan-06 jul-06 jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-00 /kwh of /m3

6

7 Financierbaarheid PV cumulatiev e kasstroom en eenvoudige terugverdientijd euro jaar Kaspositie

8

9

10 Trend 1: effect goed binnenmilieu

11 Perspectief duurzaam pand Kostenplaatje (kantoorpand) Salariskosten 2.500, per m 2 Energiekosten 12, per m 2 Batenplaatje jaarlijks 5% productiviteitswinst: 125, per m 2 2% lager ziekteverzuim: 40, per m 2 Lagere energiekosten: 3,- - 8 per m 2 Hogere vastgoedwaarde: 15, per m 2 Investeringsruimte? Jaarlijks voordeel: minimaal 185,- per m 2 Meerinvestering duurzaam pand: 200, per m 2

12 Wat gebeurt er om ons heen? Samenvattend Comfort- en functionele eisen nemen toe. Het wordt warmer binnen buiten Energie wordt duurder, gas bovenaan Bouwproces wordt kritischer Duurzaamheid is waardecreatie

13 3. Wat er mogelijk is Waar te beginnen? SLOK-verplichtingen, VROM (ELI)- verplichtingen, energiebedrijf, inzicht in gebouwen, Meerjaren Onderhoud Plannen, Energielabels, Ondehroudscontracten, Diverse aannemers, duurzaamheid, budgetten, Gezondheid en welbevinden

14 Waar te beginnen? SLOK-verplichtingen, VROM (ELI)- verplichtingen, energiebedrijf, inzicht in gebouwen, Meerjaren Onderhoud Plannen, Energielabels, Ondehroudscontracten, Diverse aannemers, duurzaamheid, budgetten, Gezondheid en welbevinden

15 Keuzes energiereductie gemeentelijke gebouwen Waar zet je op in? A. Energiemonitoring Twee routes B. Prestatiemonitoring Keuze afhankelijk van gebouwtype en gebouwvoorraad

16 Spoor A: energiemonitoring Centraal beleid (energie en milieu) Vertaald naar een plan van aanpak Doel: energiestromen: Inzichtelijk Beheersbaar Reduceren Duurzame toepassingen realiseren Synergie! energiegebruik Energiegebruik gebouw x jaar r eferentiegebruik normaal gebruik streefgebruik

17 Aanpak (1) Energiescan Energiehuishouding in kaart brengen Besparingsmogelijkheden Energiedoelstelling formuleren Monitoring Energiemeting Website

18 Aanpak (2) Meerjarenplan Maatregelen vertalen naar kosten Spreiding kosten over natuurlijke momenten Bewaken kosten Toetsen resultaten Onderhoudscontracten Betrokkenheid onderhoudspartij Verbetering comfort Verbeteren kwaliteit onderhoud Integreren wettelijke verplichtingen Exploitatie kosten voor onderhoud en energie

19 Monitoringsysteem (1)

20 Monitoringsysteem (2)

21 Spoor B: prestatiemonitoring Prestaties Technisch functioneren Comfort Energie efficiency Monitoring Voortdurend volgen van een proces, meten, evalueren en terugkoppelen

22 Kunnen we prestaties definiëren? Technisch functioneren Is meetbaar of waarneembaar Vertaalbaar in KPI s Getalsmatige scores Comfort Fysische parameters meten en vergelijken met model Ervaringen van gebruikers van gebouw verzamelen Veel overige invloedsgrootheden Energie efficiency Efficiency definiëren meetvoorzieningen

23 Levert prestatiemonitoring iets op? Identificatie van onjuist ontworpen en/of geïnstalleerde onderdelen Minder klachten van gebruikers Energiebesparing (10-35%) Besparing op kosten en mankracht (naar schatting %)

24 Prestatiemonitoring begint met kijken en evalueren

25 Kier in de gevel

26

27

28

29

30

31

32

33

34 Consequenties van onderprestatie Klachten Scholen tot 10% lagere leerprestaties Kantoren 5 15 % minder productiviteit Trouble shooting door gebouwbeheer Hogere energie- en beheerkosten Waardevermindering gebouw

35 4. Wat zouden we moeten doen? Kernvragen Wat is gemeentelijk beleid? TVT-norm GPR Gebouw eis NCW criteria / TCO Wat is de huidige 0-situatie? Type gebouwen Energiegebruik Benchmark energiegebruik Energielabels/maatwerkadvies

36 Kernvragen Onderhoudscontracten Inrichting MOP Relatie gebouwbeheerder Keuze: Spoor A: implementatie Spoor B: nieuwe contracten en implementatie

37 Stelling 1 Monitoring van prestaties van klimaat-installaties leidt alleen maar tot eindeloze discussies over gebruikersgedrag. Niet doen dus.

38 Stelling 2 Klimaatinstallaties moeten een gezond en comfortabel binnenklimaat bewerkstelligen. Om deze prestatie objectief te monitoren moet elk vertrek worden voorzien van sensoren.

39 Stelling 3 Opdrachtgevers maken zich drukker over stichtingskosten dan over prestatieborging. Zij krijgen de installaties die ze verdienen.

40 Stelling 4 Weg met de EPC! In plaats van theoretische sommen wordt het werkelijke energieverbruik de maat voor gebouwprestatie en daar wordt ook het gebouwlabel aan gekoppeld.

41 Bedankt voor uw aandacht! Machiel Karels Telefoonnummer:

42 Waarde duurzaam gebouw Jones Lang LaSalle (maart 2009): meer vraag naar duurzame gebouwen (betere verhuurbaarheid) DTZ Zadelhoff (januari 2009): gebruikers zijn bereid meer huur te betalen voor duurzaam pand Onderzoek Universiteit van Maastricht (in samenwerking met Amerikaans Universiteit): duurzame gebouwen hebben 16% hoger rendement Drijvende kracht: Verlaging exploitatiekosten Image Duurzaam inkopen overheid

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant

De bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant Het glas is half leeg PROFIT 20-6- 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim

Nadere informatie

ert Harm ten Bolscher

ert Harm ten Bolscher Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3- Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?

Nadere informatie

Wie zijn we Wat is onze visie Meer informatie. Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven

Wie zijn we Wat is onze visie Meer informatie. Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven Wie zijn we? Gestart in 1986 Duurzaamheid zit in onze genen Ruim 110 medewerkers Woningbouw, utiliteit, overheid, gezondheidszorg, onderwijs, monumenten,

Nadere informatie

Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET

Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Value Case 2 Value Case 3 Value Case 4 Value Case 5 Value Case 6 Value Case 7 Status: VALUE CASE Van ambitie naar realisatie

Nadere informatie

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10

Nadere informatie

ENERGIE. besparen. vandorp.eu

ENERGIE. besparen. vandorp.eu ENERGIE besparen ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energieprijzen zal dit in 10 jaar al gauw

Nadere informatie

Duurzaam Gebouwbeheer

Duurzaam Gebouwbeheer 2-daagse cursus Duurzaam Gebouwbeheer Gemeenten hebben verschillende gebouwen in beheer, zoals gemeentehuizen, kantoren en brandweerkazernes. Ook zijn er gebouwen eigendom van de gemeente, maar worden

Nadere informatie

PRESTATIECONTRACTEN DE BAKENS VERZETTEN? Machiel Karels, Buro Loo

PRESTATIECONTRACTEN DE BAKENS VERZETTEN? Machiel Karels, Buro Loo PRESTATIECONTRACTEN DE BAKENS VERZETTEN? Machiel Karels, Buro Loo 24-11-2016 Het glas is half leeg PROFIT 3 Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim hoger door slechte

Nadere informatie

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school?

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Gert Harm ten Bolscher DWA installatie- en energieadvies Binnenmilieu en gezondheid (1) Binnenmilieu en gezondheid (2) Steeds meer mensen met luchtwegklachten

Nadere informatie

24/7 PRESTATIEBORGING DASHBOARDS - KPI S - GRAFIEKEN - MELDINGEN - RAPPORTAGES - BENCHMARK VOLLEDIG INZICHT IN GEBOUWPRESTATIES

24/7 PRESTATIEBORGING DASHBOARDS - KPI S - GRAFIEKEN - MELDINGEN - RAPPORTAGES - BENCHMARK VOLLEDIG INZICHT IN GEBOUWPRESTATIES 24/7 PRESTATIEBORGING DASHBOARDS - KPI S - GRAFIEKEN - MELDINGEN - RAPPORTAGES - BENCHMARK VOLLEDIG INZICHT IN GEBOUWPRESTATIES MyBuilding biedt u de juiste tools Optimaal Comfort MyBuilding Haalt u maximaal

Nadere informatie

Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid

Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid Workshop Prestatiecontracten 7 december 2009 Albert Hulshoff, programma-adviseur adviseur Utiliteitsbouw SenterNovem Albert Hulshoff innovatie, energie, klimaat,

Nadere informatie

Energiemonitoring. de eerste stap voor organisaties om te verduurzamen

Energiemonitoring. de eerste stap voor organisaties om te verduurzamen Energiemonitoring de eerste stap voor organisaties om te verduurzamen Direct besparen op energiekosten zonder grote investeringen Om de klimaatdoelen te halen, is wereldwijde inspanning nodig van alle

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

TOTAL COST OF OWNERSHIP

TOTAL COST OF OWNERSHIP Nieuwe perspectieven op TOTAL COST OF OWNERSHIP INTELLIGENT BUILDING SPECIALS Investeren in comfort en energiebesparing loont Ondernemingen en overheidsorganisaties zijn zich er steeds meer van bewust

Nadere informatie

Voorgestelde beslissing :

Voorgestelde beslissing : Voorstel aan : Gemeenteraad van 19 december 2011 Door tussenkomst van : Raadscommissie van 6 december 2011 Nummer : Onderwerp : Duurzame scholen, een goede prestatie Bijlage(n) : 1. Notitie 'Duurzame scholen,

Nadere informatie

Inleiding prestatieborging / commissioning

Inleiding prestatieborging / commissioning Inleiding prestatieborging / commissioning 1 2 1. Waarom prestatieborging 2. Wat is commissioning 3. Wat levert commissioning op 4. De markt en commissioning 1. Waarom prestatieborging Maar goed dat de

Nadere informatie

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Introductie Bernd Karstenberg, LCC adviseur André van den Hoek, Projectmanager onderwijshuisvesting (o.a. voor Lucas

Nadere informatie

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid.

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid. Van 0-meting tot haalbare business case Meer informatie: www.w-e.nl www.gprsoftware.nl ir. Janny Stevens (stevens@w-e.nl) ir. Saskia van Hulten (hulten@w-e.nl) Wie zijn wij? W/E adviseurs www.w-e.nl Saskia

Nadere informatie

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones

Nadere informatie

Energie besparen met KNZB

Energie besparen met KNZB sheet Energie besparen met KNZB #1 Grip op energie met slimme meters Energiemeters: de kassa van de energiewereld De energiemeters zijn de kassa van de energiewereld. Tenslotte zijn de energieverbruiken

Nadere informatie

Energiebesparing is investeren in de toekomst

Energiebesparing is investeren in de toekomst Energiebesparing is investeren in de toekomst Hoe energieprestatiecontracten leiden tot gegarandeerde energiebesparing Selina Roskam Energievakbeurs Voorstellen: Selina Roskam Kennismakelaar Duurzaam bouwen

Nadere informatie

Netwerkevent duurzame gebouwen

Netwerkevent duurzame gebouwen Netwerkevent duurzame gebouwen Wat is Sunburst? Technisch en financieel advies voor nieuwbouw en renovatie duurzame gebouwen Ontwikkelingen - Huurders eisen comfortabele en gezonde gebouwen - Energiezuinige,

Nadere informatie

wie kan er in de toekomst kijken?

wie kan er in de toekomst kijken? Als we een gebouw optimaal willen ontwerpen, moeten we vandaag al een visie ontwikkelen wat we er de komende dertig jaar mee willen doen. Hoe kunnen we al die tijd een uitstekend comfort bieden aan de

Nadere informatie

Themakatern duurzaamheid

Themakatern duurzaamheid ziekteverzuim cijfer totaal investering totaal energie totaal onderhoud ziekteverzuim docenten (klasse B1) (klasse B2) (klasse B2' ) vloerverwarming + 6% 5% 5% 5% 4% -- - +/- + ++ 6,5 8 Themakatern duurzaamheid

Nadere informatie

www.bamtechniek.nl Stappenplan voor energiemanagement in bestaand vastgoed BAM Techniek - Energy Systems

www.bamtechniek.nl Stappenplan voor energiemanagement in bestaand vastgoed BAM Techniek - Energy Systems www.bamtechniek.nl Stappenplan voor energiemanagement in bestaand vastgoed BAM Techniek - Energy Systems BAM Techniek - Energy Systems Uw energie- en gebouwmanager Energie is absoluut onmisbaar voor de

Nadere informatie

Energieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)

Energieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Energieke Zorgbouw 5 oktober 2011 Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Introductie Wijnanda Willemse adviseur NL Energie & Klimaat - Agentschap NL Voorheen SenterNovem Energiebesparing

Nadere informatie

Ervaringen van Duurzaam Beheer en Onderhoud in relatie tot de implementatie nieuwe wetgeving. En dan ook nog duurzame energie en energiebesparing

Ervaringen van Duurzaam Beheer en Onderhoud in relatie tot de implementatie nieuwe wetgeving. En dan ook nog duurzame energie en energiebesparing Ervaringen DBO Praktijkseminar Nieuwe wetgeving Duurzame energie en energiebesparing Consequenties voor installateurs en gebouwbeheerders 11 oktober 2011 Ronald van Nattem Hoofd B&O Vastgoed DH Aart de

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

TECHNISCH BEHEER. Zorgeloze kwaliteit. vandorp.eu

TECHNISCH BEHEER. Zorgeloze kwaliteit. vandorp.eu TECHNISCH BEHEER Zorgeloze kwaliteit TECHNISCH BEHEER Onze samenleving verandert snel. Waar in het verleden volstaan kon worden met een eenvoudig inspanningscontract voldoet dit veelal niet meer aan de

Nadere informatie

Veranderingen in het opdrachtgeverschap

Veranderingen in het opdrachtgeverschap Veranderingen in het opdrachtgeverschap Masterclass Opdrachtgeveschap Efficiënt Energiebesparen 5 november2015 - Krimpende portemonnee - De spanning tussen vraag en aanbod - Regisserend Oprachtgeverschap

Nadere informatie

CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs

CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs CO2 reductie! OVVIA is een energie diensten leverancier OVVIA investeert in CO2 reductie; oa energiebesparing, hernieuwbare energie

Nadere informatie

Energiereductie met een ESCo. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower

Energiereductie met een ESCo. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Energiereductie met een ESCo Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Inhoud 1. Over Unica Ecopower 2. Huidige en toekomstige energie wetgeving 3. Wat is een ESCo 4. Europese Gedragscode voor ESCo s 5. Voorbeeld

Nadere informatie

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per

Nadere informatie

Gert Harm ten Bolscher. Een energiek 2014?!

Gert Harm ten Bolscher. Een energiek 2014?! 1 Gert Harm ten Bolscher Een energiek 2014?! Inhoud Intro DWA Een beetje trendwatchen Wat betekent dit voor de bouw-/ vastgoedwereld? Wat gaan we in de Citadel doen? 3 Over DWA Opgericht in 1986 Goed rentmeesterschap

Nadere informatie

Stappenplan verduurzaming bestaand vastgoed

Stappenplan verduurzaming bestaand vastgoed 3 februari 2017 Peter Bekkering Stappenplan verduurzaming bestaand vastgoed Verduurzaming van vastgoed komt steeds hoger op de politieke agenda en daarom worden ook de wettelijke eisen steeds strenger.

Nadere informatie

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 02 BS Het Klaverblad te Amsterdam is fris en potentieel zeer energiezuinig Samenvatting monitoring energie, binnenklimaat en gebruikerstevredenheid In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken

Nadere informatie

Duurzaam Beheer en Onderhoud 17 april Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions

Duurzaam Beheer en Onderhoud 17 april Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions Duurzaam Beheer en Onderhoud 17 april 2012 Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions Bert.Elkhuizen@cofely-gdfsuez.nl 06 388 294 53 Bert Elkhuizen; 48 jaar, getrouwd en 5 kinderen Werkzaam bij Cofely Energy

Nadere informatie

Duurzaam verwarmen met Waterstage. Product Launch 2017

Duurzaam verwarmen met Waterstage. Product Launch 2017 Duurzaam verwarmen met Waterstage Programma Green Igloo Wet en regelgeving Subsidie en rente tarieven EnMosy voor prestatie garantie Green Igloo Care voor kwaliteitsborging Green Igloo Concept Totaalconcept

Nadere informatie

Maak energiegebruik zichtbaar!

Maak energiegebruik zichtbaar! Sdu Uitgevers thema Energiemonitoring 13 Maak energiegebruik zichtbaar! Met de toename van het energiebewustzijn groeit ook de behoefte om het energiegebruik te monitoren. Energiemaatregelen hebben namelijk

Nadere informatie

Energiebeheer. Vol vertrouwen aan de slag met energie besparen

Energiebeheer. Vol vertrouwen aan de slag met energie besparen Energiebeheer Vol vertrouwen aan de slag met energie besparen Hoe energie besparen een vast onderdeel wordt van uw bedrijfsvoering Internationale klimaatafspraken stellen dat gebouwen in 2050 energieneutraal

Nadere informatie

EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen. Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw

EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen. Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw Wat wil ik met u bespreken? Casus Zutphen Strategie en uitgangspunten

Nadere informatie

Greensave. De Greencollective van Greensave helpt u besparen op uw energierekening. Geachte heer/mevro uw, greencollective

Greensave. De Greencollective van Greensave helpt u besparen op uw energierekening. Geachte heer/mevro uw, greencollective De Greencollective van Greensave helpt u besparen op uw energierekening Geachte heer/mevro uw, greencollective Bedrijfsnaam T.a.v. de heer/mevrouw Adres Woonplaats Breukelen, 12 november 2013 De Greencollective

Nadere informatie

Installatieprestatie

Installatieprestatie Installatieprestatie ISSO Praktijkseminar Nieuwe Wetgeving 11-10-2011 Bert Elkhuizen (Cofely Energy Solutions) Bert.Elkhuizen@cofely-gdfsuez.nl Stef Bots (Innax gebouwmanagement BV) SBots@Innax.nl Duurzaam

Nadere informatie

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het

Nadere informatie

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus

Nadere informatie

Roadmapenergiebesparing Nibbixweer. Nibbixweer energieneutraal: verantwoord investeren in een duurzame toekomst

Roadmapenergiebesparing Nibbixweer. Nibbixweer energieneutraal: verantwoord investeren in een duurzame toekomst Roadmapenergiebesparing Nibbixweer Nibbixweer energieneutraal: verantwoord investeren in een duurzame toekomst Voorwoord Beste lezer Nibbixweer staat voor samen leven in een duurzame omgeving. Het gemeentelijk

Nadere informatie

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten?

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? HARTELIJK WELKOM BIJ UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? Programma 13.00 uur Uitbesteding: bezint eer gij begint zaal Milaan Pauze 14.15 uur Uitbesteding

Nadere informatie

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer

Nadere informatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze

Nadere informatie

Sportief verduurzamen

Sportief verduurzamen Sportief verduurzamen Stelling Er zijn wel argumenten om niet te verduurzamen Deelnemers workshop Michel de Boer (GSF): Green Liz en de GSF Peter Smit (Green Liz): toelichting concept Guido Beijer (BAM):

Nadere informatie

Introductie Bijeenkomst Energiebesparing gemeentelijke gebouwen Anne de Klerk en Gabrielle Uitbeijerse Aanleiding: Snelle energiebesparing gemeentelijke gebouwen op 13 januari. We weten eigenlijk niet

Nadere informatie

Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk?

Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk? Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk? Conclusies nav onderzoek in Opdracht van agentschap NL Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Dit rapport is bestemd voor de organisatie

Nadere informatie

Energietransitie. Bouw op onze kennis

Energietransitie. Bouw op onze kennis Energietransitie Bouw op onze kennis Programma Introductie Energieverbruik van een woning Energieverbruik in de praktijk Energieneutraal + Opslag van energie Bewoner centraal Wat doen wij? Een greep uit

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Bouwadviesburo van Niekerk, Emile Niekerk Gespreksleider: Steven van der Lelie (GGD Gelre- Ijssel) inhoudsopgave Inleiding Voorbeeld

Nadere informatie

Energie neutrale Gebiedsontwikkeling

Energie neutrale Gebiedsontwikkeling Energie neutrale Gebiedsontwikkeling Dag van de Projectontwikkeling Pieter Hameetman, directeur 23 mei 2013 Koninklijke BAM Groep nv Energie neutrale gebiedsontwikkeling Energienota = 0 Betekend communiceren

Nadere informatie

COMFORTVERBETERING ENERGIEBESPARING MEER DAN 15% EFFECTIEVE CO2-REDUCTIE TERUGVERDIENTIJD MINDER DAN 5 JAAR

COMFORTVERBETERING ENERGIEBESPARING MEER DAN 15% EFFECTIEVE CO2-REDUCTIE TERUGVERDIENTIJD MINDER DAN 5 JAAR COMFORTVERBETERING ENERGIEBESPARING MEER DAN 15% EFFECTIEVE CO2-REDUCTIE TERUGVERDIENTIJD MINDER DAN 5 JAAR METEOVIVA CLIMATE: MEER COMFORT VOOR MINDER GELD VLIEGVELD DÜSSELDORF 20% Naarmate gebouwen beter

Nadere informatie

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST WILGENSTAMSUSTINNODUURZAAMESCHOOL Aanleiding Ambitie om kennis duurzaam bouwen toe te passen op concreet project. Geheel vrijblijvend

Nadere informatie

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen

Nadere informatie

Inzicht van beleid tot bouw

Inzicht van beleid tot bouw Inzicht van beleid tot bouw Duurzaamheid van gebouwen staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het realiseren ervan vereist inzicht en een resultaatgerichte werkwijze. GPR Gebouw 4.0 helpt u hierbij,

Nadere informatie

beleid tot bouw Inzicht van PI' i l i

beleid tot bouw Inzicht van PI' i l i beleid tot bouw Duurzaamheid van gebouwen staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het realiseren ervan vereist Inzicht en een resultaatgerichte werkwijze. GPR Gebouw 4.0 helpt u hierbij, snel, eenvoudig

Nadere informatie

Van Afvinken Naar Duurzame Innovaties. Willy Peelen

Van Afvinken Naar Duurzame Innovaties. Willy Peelen Van Afvinken Naar Duurzame Innovaties Willy Peelen 2 Inhoud Duurzaamheid Ketenintegratie Voorbeelden innovaties Instrumenten Conclusies Duurzaam inkopen Duurzaamheid Verkoopt! Duurzaamheid verkopen 3 Duurzaam

Nadere informatie

Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten

Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten 19 juni 2014 Inleiding Rollen en partijen Verschillende typen vastgoed met een eigen regime Woningen, winkels en overige bedrijfsruimte De split

Nadere informatie

uw portaal voor technisch facilitair management unica online

uw portaal voor technisch facilitair management unica online uw portaal voor technisch facilitair management unica online , Altijd en overal inzicht in uw technische installaties Snel en eenvoudig een storing melden? Inzicht in het energiegebruik van uw installaties?

Nadere informatie

Duurzaam tafeltennis in 2020. 1 maart 2014 Jasper Kol & Johan Visser

Duurzaam tafeltennis in 2020. 1 maart 2014 Jasper Kol & Johan Visser Duurzaam tafeltennis in 2020 1 maart 2014 Jasper Kol & Johan Visser Energiebesparing bij tafeltennisvereniging The Victory te Weesp 1 maart 2014, Zwolle Opzet Workshop: Inleiding (Jasper, Penningmeester

Nadere informatie

Energiemanagement. Laaghangend fruit. !!! E. Huigen - Enervedo Energie Advies. ! www.enervedo.nl e.huigen@enervedo.nl 078-6184247

Energiemanagement. Laaghangend fruit. !!! E. Huigen - Enervedo Energie Advies. ! www.enervedo.nl e.huigen@enervedo.nl 078-6184247 Energiemanagement Laaghangend fruit E. Huigen - Enervedo Energie Advies www.enervedo.nl e.huigen@enervedo.nl 078-6184247 Definitie energiemanagement Energiemanagement of energiezorg' is het op structurele

Nadere informatie

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand Learnshop EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand tel: 0416-543060 Fax: 0416-543098 email: Web: paul.van.wezel@nimaris.nl

Nadere informatie

Wat is een Green Deal?

Wat is een Green Deal? Wat is een Green Deal? Maatschappelijke initiatieven die groene groei moeten stimuleren Gericht op innovatie, zowel techniek als proces Samenwerking tussen bedrijven/organisaties en rijksoverheid Wegnemen

Nadere informatie

Duurzaam beheer en onderhoud in de praktijk: prestatiemonitoring. Pieter Mensink

Duurzaam beheer en onderhoud in de praktijk: prestatiemonitoring. Pieter Mensink Duurzaam beheer en onderhoud in de praktijk: prestatiemonitoring Pieter Mensink Prestatiemonitoring de sleutel tot adequaat installatiebeheer ing. P. Mensink (Pieter) De praktijk: het huishoudboekje 61

Nadere informatie

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar Bestaand Vastgoed Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011 DHV 2011 All rights reserved Openbaar Wat is er aan de hand? Circa 1/3 energiegebruik NL zit in gebouwde omgeving Focus

Nadere informatie

Resultaatgericht samenwerken bij investeren en Onderhoud

Resultaatgericht samenwerken bij investeren en Onderhoud Resultaatgericht samenwerken bij investeren en Onderhoud BouwLokalen 1 oktober 2015 Klantgericht bouwen door gericht vakmanschap Thomas Chaulet Introductie Missie Smits Vastgoedzorg richt zich op het voorspelbaar

Nadere informatie

Technologische invulling energie strategie Sciencepark. Jan-Maarten Elias

Technologische invulling energie strategie Sciencepark. Jan-Maarten Elias Technologische invulling energie strategie Sciencepark Jan-Maarten Elias Smartgrid warmte/koude Parkeren Sporthal Matrix IC gebouwen Lab HIER BENT U NU WKO Kantoren FNWI-fac. Kantoren Kassen Datacenter

Nadere informatie

Van Beek. Grip op energie

Van Beek. Grip op energie Van Beek Grip op energie Van Beek: grip op energie Van Beek is specialist in het vertalen van meetgegevens naar concrete managementinformatie en adviezen. Wij doen dit bij uiteenlopende bedrijfsprocessen,

Nadere informatie

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE 1 PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE BIJEENKOMST 3 DECEMBER 2015 Programma Duurzaam Landgraaf TON ANCION WETHOUDER GEMEENTE LANDGRAAF RONALD BOUWERS PROJECTLEIDER DUURZAAMHEID WIE ZIJN WIJ? PROJECTTEAM

Nadere informatie

Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2

Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2 Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2 Bij een nul-op-de-meter woning zijn alle in- en uitgaande energiestromen op jaarbasis in balans. Dat wil zeggen dat de woning op jaarbasis voldoende energie

Nadere informatie

Energiemaatlat voor gebouwen??

Energiemaatlat voor gebouwen?? Energiemaatlat voor gebouwen?? Ervaring met gebouwbeheersystemen en monitoring Home2050 6 oktober 2015 Hans Buitenhuis DWA Bodegraven Indeling Inspanningen en prestaties Prestaties vaststellen en bewaken

Nadere informatie

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd HOGERE DOEL Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch wonen is! PROGRAMMA

Nadere informatie

F (zie toelichting in bijlage)

F (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden F (zie toelichting in bijlage) Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Energiebeoordeling. Batenburg Energietechniek 1 januari 2018 t/m 31 december 2018

Energiebeoordeling. Batenburg Energietechniek 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Energiebeoordeling Batenburg Energietechniek 1 januari 218 t/m 31 december 218 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Trendanalyse 2.1. Energiegebruik 2.2. CO2 per omzet 2.3. Reducerende maatregelen

Nadere informatie

Optimalisatie vastgoedexploitatie door RGS

Optimalisatie vastgoedexploitatie door RGS Optimalisatie vastgoedexploitatie door RGS Waardecreatie in de keten Bart Eissens Strategische vastgoedadviseur Sigma Coatings bouwdivisie Stof tot nadenken Wie zorgt voor het optimaliseren van de processen

Nadere informatie

Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt!

Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt! Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt! Overheden kunnen zonder meerkosten energiebesparing in gebouwen realiseren PIANOo lunch 12 april 2011 Irma Thijssen, Agentschap NL Joost van Linder, Rijksgebouwendienst

Nadere informatie

Samen voor positieve energie. Zonder invloed op het klimaat. Gratis!

Samen voor positieve energie. Zonder invloed op het klimaat. Gratis! Samen voor positieve energie Zonder invloed op het klimaat. Gratis! 1 VISIE OP DE ENERGIETRANSITIE 2050 Geen fossiele brandstoffen gebruik De mens beïnvloedt het klimaat niet Energie is gratis Wij richten

Nadere informatie

GRIP OP ENERGIEREDUCTIE, AAN DE SLAG! ENERGIEBENCHMARK MAATSCHAPPELIJK VASTGOED d.d. 03 november 2016

GRIP OP ENERGIEREDUCTIE, AAN DE SLAG! ENERGIEBENCHMARK MAATSCHAPPELIJK VASTGOED d.d. 03 november 2016 GRIP OP ENERGIEREDUCTIE, AAN DE SLAG! ENERGIEBENCHMARK MAATSCHAPPELIJK VASTGOED d.d. 03 november 2016 VOORSTELRONDE 1. BAS FUKKEN Sr. Projectmanager Specialist sportaccommodaties Aanbestedingsdeskundige

Nadere informatie

Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik.

Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik. M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik. ir. Tom Bouwhuis ir. Sara Vellenga-Persoon De werkomgeving - meetbaar, gezond en productief 2 Trends Future

Nadere informatie

Structureel resultaat. Eenvoudige integratie. Helder inzicht. Onze klanten

Structureel resultaat. Eenvoudige integratie. Helder inzicht. Onze klanten Structureel resultaat Met INSIGHTNOW wordt de kwaliteit van het binnenmilieu op hoog niveau gehandhaafd tegen een fractie van de kosten van infrastructurele maatregelen en verbeteringen. Het inzicht in

Nadere informatie

Van duurzaam denken naar duurzaam doen

Van duurzaam denken naar duurzaam doen Van duurzaam denken naar duurzaam doen Onze welvaart gaat ten koste van onze planeet en generaties na ons. Wij kunnen daar iets aan doen. Als we onze verantwoordelijkheid nemen. Maar hoe? Verantwoording

Nadere informatie

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat wonen zonder energierekening regeltechniek Slimme installatieconcepten voor nieuwbouw en renovatie Vandaag nog beginnen

Nadere informatie

Woning corporatieag 2015

Woning corporatieag 2015 Woning corporatieag 2015 Introductie in RETScreen software, voor projectanalyse en monitoring energieprestaties Door Joop Neinders IBTH B.V.: www.ibth.nl Enschede Joop.neinders@ibth.nl 053-4283078 Titel

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

Oosterhout Nieuwe Energie

Oosterhout Nieuwe Energie Oosterhout Nieuwe Energie Wat willen wij bereiken met ONE Oosterhout 100% Duurzame Energie Betaalbaar Lokaal opgewekt Met lokale ondernemingen Oftewel:. samen met inwoners van Oosterhout, op het grondgebied

Nadere informatie

Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering

Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering 1 Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol Theun Toering Even voorstellen Theun Toering ComforTrend Samenwerkingsverband 40 installateurs Centrale organisatie tbv Commerciële ondersteuning

Nadere informatie

Klimaatbeheersing. Hoe organisaties en werknemers profijt hebben van een goed binnenklimaat

Klimaatbeheersing. Hoe organisaties en werknemers profijt hebben van een goed binnenklimaat Klimaatbeheersing Hoe organisaties en werknemers profijt hebben van een goed binnenklimaat Goede klimaatbeheersing verdient zich direct terug Klimaatbeheersing is misschien wel het meest besproken onderwerp

Nadere informatie

WERKWIJZE WERKTERREIN

WERKWIJZE WERKTERREIN Het merendeel van de bedrijfsgebouwen stamt uit een tijd dat we ons nog geen zorgen maakten over energieverbruik. De kosten waren laag en investeren in energiebesparing was niet of nauwelijks rendabel.

Nadere informatie

[MISSION SUSTAINABLE]

[MISSION SUSTAINABLE] [MISSION SUSTAINABLE] PRAKTISCH INNOVEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN [MISSION SUSTAINABLE] Bert van Renselaar Manager Operations @ CFP Green Buildings TITEL GROEIENDE WERELDBEVOLKING LEGT STEEDS GROTER BESLAG

Nadere informatie

Rijkskantoor de Knoop: Een pareltje van datagedreven gebouwbeheer

Rijkskantoor de Knoop: Een pareltje van datagedreven gebouwbeheer Rijkskantoor de Knoop: Een pareltje van datagedreven gebouwbeheer Een modern kantoorgebouw moet voldoen aan steeds hogere eisen. Zo comfortabel en energiezuinig mogelijk, met een slimme benutting van de

Nadere informatie

ENERGIELABELS ONDER DE LOEP

ENERGIELABELS ONDER DE LOEP ENERGIELABELS ONDER DE LOEP Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 De Vlaamse Overheid als verbruiker De Vlaamse Overheid verbruikt circa 300 miljoen euro energie

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31

Nadere informatie

De waarde van het energielabel voor Woonbron

De waarde van het energielabel voor Woonbron De waarde van het energielabel voor Woonbron Seminar Het Energielabel Nootdorp, 24 april 2008 Rik rashoff, duurzaamheidsambassadeur Woonbron De waarde van het energielabel voor Woonbron Lid Platform Energietransitie

Nadere informatie