HIV en hepatitis C. Dr K.D. Lettinga SLAZ jan 2014



Vergelijkbare documenten
Nieuwe therapie voor HCV. Einde van het virus? Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent Tel /

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN

allemaal beestjes 2010 Hepatitis B en C ziektebeeld prognose het virus z n strategie behandelmogelijkheden counseling de patiënt Van Hattum MDL

Kosteneffectiviteit van Hepatitis C behandeling

Hepatitis C, een update. Vincent Rijckborst, Maag-Darm-Leverarts Milan J. Sonneveld, AIOS Maag-Darm-Leverziekten

Epidemiologie van HIV/HCV coinfectie. Moleculair epidemioloog, GGD Amsterdam

Hepatitis E, wat moet je ermee?

Hepatitis C: Update Nationale Hepatitis Dag 2017

Hepatitis C behandeling in Nederland, hoe hebben wij dat in 2016 gedaan?

HEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam

HIV een kleine update. Marjolijn Pronk 16 januari 2018


Citation for published version (APA): van den Berg, C. H. S. B. (2009). Hepatitis C virus : epidemiology and immunology

Het Hepatitis probleem in NL

VICTRELIS Boceprevir

Zorgmodel behandeling patiënten in Maastricht, samenwerking infectie-ziekten/ MDL, en de rol van de hepatitisverpleegkundige

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ 'S-GRAVENHAGE

Disclosure belangen S.W. Schalm

Sofosbuvir en simeprevir: vernieuwing in hcv-therapie

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017

Hepatitis C campagne - achtergronden van de campagne en hepatitis C -

Nieuwe behandelingsopties HCV. Wie willen we bereiken? Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Amsterdam

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG

Behandeling en monitoring

Hepatitis A.

Monitoringrapport 2012

HEPATITIS C: NIEUWE MIDDELEN EN BEREIKTE RESULTATEN

Inhoudsopgave Inleiding Voor wie is deze brochure? 1. Hepatitis 2. Behandeling medicijnen Alternatieve aanvullende behandelingen

Opsporing HCV onder drugsverslaafden. Peter Vossenberg. Verslavingsarts KNMG/arts maatschappij en gezondheid

Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC

Nederlandse Leverpatiënten Vereniging. Nederlandse Leverpatiënten Vereniging. HEPATITIS C Behandeling

Dr.L.C. Baak MDL OLVG Februari 2015

Hoe krijg je hepatitis B?

Hepatitis, met de nadruk op hepatitis B en C

Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG

Casus 1 Een 33-jarige man, homosexueel, bezoekt u omdat hij een HIVantistoffen test wenst. Zes jaar geleden (1999) heeft hij frequente sexuele

Behandeling van Hepatitis C

Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput

Behandeling van gestoorde levertesten. Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent

Farmacotherapeutisch rapport sofosbuvir/ledipasvir (Harvoni ) voor de behandeling van chronische hepatitis C infectie bij volwassenen.

Focus wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden. Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc


Uw brief van Uw kenmerk Datum 12 augustus 2011 Farma maart 2012

Behandeling van Hepatitis C

Leverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?


Sectie Infectieziekten

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

Beter een goede buur. Eric Tjwa Eric Tjwa

Richtsnoer behandeling hepatitis C infectie

Monitoringrapport. Humaan immuundeficiëntievirus (HIV) infectie in Nederland. Nederlandse samenvatting

Richtsnoer behandeling hepatitis C infectie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Besmetting met hepatitis B. rkz.nl

Beoordelingsrapport peginterferon-α-2a (Pegasys ) en peginterferon-α-2b (Pegintron ) bij de indicatie acute hepatitis C

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Molecular epidemiology of hepatitis C virus. van de Laar, T.J.W. Link to publication

Hepatitis C Klinische les

Het hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte.

Bundeling van data over sterfte, identificatie en behandeling van hepatitis in Nederland, en het bewustzijn daarover

Citation for published version (APA): van Houdt, R. (2009). Molecular epidemiology of hepatitis B in the Netherlands

OLIJFdag 3 oktober 2015

NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent

Epidemiologie van HIV/AIDS en Testbeleid

De cascade of care van hepatitis B en C in beeld. Irene Veldhuijzen

AbbVie sa/nv - BEHCV150309a - Oct2015. Spotlight HEPATITIS C GIDS

De interactie tussen virus en gastheer. Hepatitis C virus - HCV

Interpretatie van laboratoriumtesten: microbiologie

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

Therapie Hepatitis C anno Stefan Bourgeois 29 oktober 2015

Onderdeel van de beoordeling van geneesmiddelen voor opname in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) Datum 03 april 2015 Status Defintief

Hepatitis B-vaccinatie bij druggebruikers

Meer dan opsporen. Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands

Nieuwe klasse medicijnen voor chronische hepatitis C

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Besmetting met hepatitis C. rkz.nl

Bijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie

HEPATITIS B EN ZWANGERSCHAP. Ann-Sophie Page & Gerbrich van den Bosch

De ziektelast aan hepatitis in Nederland feiten gebaseerd op cohortmonitoring en registratie

Bewustzijn identificatie behandeling hepatitis B en C

Detectie van occulte Hepatitis B bij bloeddonoren

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Aanpak HIV/HCV co-infectie. Stefan Bourgeois Gastro-entero Hepatologie ZNA (campi Stuivenberg, Palfijn & Middelheim) 19 mei 2010


Hepatitis 12 en 13 april Suzanne Marcelis, huisarts Ilse Overdevest, arts-microbioloog Anne-Marie Wensing, MDL-arts

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Citation for published version (APA): Beld, M. G. H. M. (1999). Natural history of hepatitis C virus among injecting drug users.

Osteonecrosis of the jaw (ONJ)

Anale Intraepitheliale Neoplasie (AIN) Irina Cairo, dermatoloog

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

De toekomst van HIV-behandeling: Van langwerkende medicatie tot genezing? ERIC FLORENCE ITG

DATAVERZAMELING IN KLINISCHE TRIALS HET BELANG VAN GOEDE DATA LIDWINA WEVER, COÖRDINATOR TRIALBUREAU AVL

Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten (emtricitabine/tenofovirdisoproxil)

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Anemie, DM en CNS: hoe verder na TREAT?

WORKSHOP KLINISCHE FARMACOLOGIE WENDY WOLTERS & MARISKA BLOEDJES VS FARMACOLOGIE

Transcriptie:

HIV en hepatitis C Dr K.D. Lettinga SLAZ jan 2014

Inhoud workshop Epidemiologie Pathofysiologie Acute HCV Chronische HCV HCV bij HIV + Behandeling Toekomst

Epidemiologie Wereldwijd 250-300 milj geïnfecteerden In NL ~ 60. 000 2013 in NL: 21.157 HIV -> 12% blootstelling aan HCV, 5% chronische infectie, 1% acute HCV

Epidemiologie

Epidemiologie

Pathofysiologie HCV Transmissie/overdracht -Bloedtransfusie <1992 -iv drug gebruik -tatoeages/piercings -SOA bij MSM

HCV als SOA Risico op sexuele overdracht - Monogaam heterosexueel: 0-0.6% /jaar - Niet monogaam heterosex: 0.4-1.8% /jaar Risico MSM hoger. Na 1996 10x stijging - 15-20% MSM mannen op de soa poli HCV + - Stijging door toename in sexueel risico gedrag - Merendeel rapporteerd hoogrisico gedragingen ± drugsgebruik-> beschadigingen aan slijmvlies rectum/penis (fisting, groepssex, toys, onder invloed, ulceratieve andere soa s ) - HIV draagt bij aan de transmissie

Symptomen Acute infectie: vaak symptoomloos, soms griepachtig beeld, koorts, gewrichtsklachten, huiduitslag, geelzucht Chronische infectie: symptoomloos, vermoeidheid, misselijkheid, gewichtsverlies, pijn bovenbuik, gewrichtsklachten, geelzucht

Risico op chronische ziekte /complicaties Virus Viral load? HCV genotype? Gastheer Sex leeftijd Duur infection Environment Alcohol of drugs HBV co-infection HIV co-infection Steatosis Iron NASH 30 20 jaar Alberti A, et al. J Hepatol. 1999;31(suppl 1):17-24.

Diagnostiek Bij routine onderzoek: verhoogde leverenzymen HCV antistoffen -bij bijna alle patienten aantoonbaar - delay in de vorming van antistoffen ~ 6 maanden HCV RNA bepaling

Behandelen: Wie?

Behandelen: wie Ghany MG et al. AASLD Practice guidelines; Hepatology 2009

Doel van HCV Therapie Primaire doel is eradicatie van het virus Daarnaast Afremmen ziekte progression Risico op lever kanker Afname schade Verbeteren kwaliteit van levene Voorkomen van verspreiding Afname extra-hepatic manifestaties Lindsay KL. Hepatology. 2002;36(suppl 1):S114-S120.

Chronic Hepatitis C: Improvement by trial and error 80% 60% 40% 20% Optimization of dose and duration IFN 24 weeks IFN 48 weeks 0% 1988 1990 1992 1994 1996

Chronic Hepatitis C: Improvement by trial and error 80% 60% 40% 20% 0% One unspecific drug plus another unspecific drug = highly effective therapy IFN & Ribavirin 48 weeks IFN 48 weeks IFN 24 weeks 1988 1990 1992 1994 1996 1998 HO H 2 N HO O N O N OH N

>50% cure of chronic Hepatitis C 80% 60% 40% 20% IFN & Ribavirin 48 weeks IFN 48 weeks IFN 24 weeks PEG IFN & Ribavirin PEG- IFN 48 weeks 12 kda PEG- IFN alfa-2b 40 kda PEG- IFN alfa-2a 0% 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2001

Huidige behandeling HCV genotype 1: PEG-IFN/Ribavarine + BOC/TPV HCV genotype 2/3: PEG-IFN/Ribavarine HCV genotype 4: PEG-IFN/Ribavarine Acute HCV: PEG-IFN/Ribavarine: voorkomt een chronische infectie in 62-83% van HIV + patienten

Toevoeging DAA s (genotype 1) DAA s: direct acting antivirals: Telaprevir (Incivo) Boceprevir (Victrelis) Beide proteaseremmers Behandeling HCV genotype 1, in combinatie met peginterferon en ribavirine (~ 24 wkn) SVR 24 wkn: 60-75% ook bij HIV co-infectie

Toevoeging DAA s (genotype 1)

Telaprevir:bijwerkingen % of Patients with T12PR N=363 PR (control) N=361 Any Adverse Event* 99 98 Fatigue 57 57 Pruritus 50 36 Headache 41 39 Nausea 43 31 Rash 37 24 Anemia 37 19 Insomnia 32 31 Diarrhea 28 22 Influenza-like illness 28 28 Pyrexia 26 24 Shaded areas: 10% or greater incidence in either TVR groups vs control

HEPATITIS C: TREATMENT Telaprevir Moderate Skin Rash Source: Photograph Courtesy of John Scott, MD, University of Washington Hepatitis web study

HEPATITIS C: TREATMENT Telaprevir Severe Skin Rash Source: Photograph Courtesy of John Scott, MD, University of Washington Hepatitis web study

Ernstige huiduitslag Stevens-Johnson Syndrome (SJS): Generalized rash with symptoms that may include fever, target lesions, and mucosal erosions or ulcerations - Drug Rash with Eosinophilia and Systemic Symptoms (DRESS): Presenting signs and systemic symptoms may include rash, fever, facial edema, and evidence of internal organ involvement (eg. hepatitis, nephritis). May occur with or without eosinophilia. Management - Stop all drugs immediately - Promptly refer for urgent medical care - Do NOT restart Telaprevir at any time in future

Bocepravir 48 PR BOC RGT BOC/PR48 Median treatment duration (days) 203 197 335 Deaths (N) 4 1 1 Serious AEs 9% 11% 12% Discontinued due to AEs 16% 12% 16% Dose modification due to AEs 26% 40% 35% Hematologic parameters Neutrophil count (<750 to 500/mm 3 / <500/mm 3 ) 14% / 4% 24% / 6% 25% / 8% Hemoglobin (<10 to 8.5 g/dl / <8.5 g/dl) Discontinuation due to anemia Dose reductions due to anemia Erythropoietin use Mean (median) days of use 26% / 4% 1% 13% 24% 121 (109) 45% / 5% 2% 20% 43% 94 (85) 41% / 9% 2% 21% 43% 156 (149) Sulkowski M, et al. 18th CROI; Boston, MA; February 27-March 2, 2011. Abst. 115.

Real-life voorbeeld beloop Hb gehalte (mmol/l) bij succesvolle behandeling met P/R/BCP (geen dosisreductie) EOT

Nieuwe DAA s in de pijplijn

Sofusbuvir (GS-7977): NS5B remmer Daclatasvir : NS5A remmer Duotherapie naïeve HCV patienten (dus zonder IFN) 100% respons Ledipasvir (GS-5885) + Sofusbuvir + Ribavarine in HCV genotype 1 naïeve en non-responders: SVR 12wk: 100% Genotype 2,3 (electron trial): Sofusbuvir + ribavarine. SVR 24 wk 100% naïeve patiënten Conclusie Binnen waarschijnlijk 2 jaar behandeling met bijna 100% respons zonder IFN!!

Focus ontwikkelen nieuwe anti HCV medicijnen IFN- vrij Voor alle genotypen Kortere behandelduur (12 weken)

Vragen??