Leskist Alles voor een pannenkoek

BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist Alles voor een pannenkoek

Dit is een NME product van BuitenWijs. BuitenWijs is een samenwerkingverband, waarbij de gemeenten Houten, Lopik, Nieuwegein en IJsselstein samen sterk in NME zijn. BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving. BuitenWijs Houten NME Houten Postbus 30 3990 DA Houten buitenwijs@houten.nl BuitenWijs IJsselstein Gemeente IJsselstein Postbus 21 3400 AA IJsselstein buitenwijs@ijsselstein.nl BuitenWijs Lopik Gemeente Lopik 3411 CH Lopik buitenwijs@nieuwegein.nl BuitenWijs Nieuwegein Gemeente Nieuwegein Postbus 1 3430 AA Nieuwegein buitenwijs@nieuwegein.nl Colofon Copyrights BuitenWijs Jaar van uitgave 2011 Eindredactie Kees van Wegen Grafische vormgeving Maaike de Laat Met dank aan CNME Landgoed Schothorst BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 2

Inhoudsopgave 1 2 3 4 In het kort 4 Overzicht van de lessen 6 Beschrijving van de lessen 8 Achtergrondinformatie 19 5 Werkbladen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 3

1 In het kort Inleiding Een pannenkoek bak je niet zomaar. Daar komt heel wat bij kijken. Aan de hand van het boek `Alles voor een pannenkoek` van Eric Carle krijgen de leerlingen te zien waar alle ingrediënten voor het bakken van pannenkoeken vandaan komen. Daarna gaan ze zelf aan de slag om graan te malen en pannenkoeken te bakken. Doelgroep Groep 1 & 2 Leerdoelen De leerlingen:» kunnen minimaal 3 ingrediënten noemen die nodig zijn om pannenkoeken te bakken.» kunnen de herkomst van minimaal 3 ingrediënten in hun eigen woorden beschrijven.» weten dat graankorrels gemalen moeten worden om er meel van te maken.» weten dat eieren door kippen gelegd worden.» weten dat melk van de koe komt.» kunnen de weg die melk aflegt van boer tot supermarkt beschrijven in hun eigen woorden. Aansluiting kerndoelen Kerndoel 41: De leerlingen leren over de bouw van planten en dieren en over hun vorm en functie van hun onderdelen. Voorbereidingen Het voorbereiden van deze les kost u ongeveer een uur. Het regelen van hulpouders is hier niet bij inbegrepen Internet De volgende sites sluiten goed aan op deze les:» Op de beeldbank van www.schooltv.nl zijn gratis filmpjes te downloaden. Vult u zoekwoord: graan in voor de filmpjes graan malen, graan malen in een fabriek, tarwe en graan malen in een molen.» Pannenkoekenrecept voor kinderen met voorleesverhaal: http://www.ouders.nl/mvoe2002-02.htm» Tefal heeft een Nationale Pannenkoekendag uitgeroepen, die elk jaar in maart gevierd wordt met een scholenactie. Meer informatie: www.pannenkoekendag.nl Boeken Prentenboeken die aansluiten bij deze leskist zijn: Het rode kippetje, Max Veldhuijs, ISBN: 9025848443 Een dikke vette pannenkoek, Loek Koopmans, ISBN: 9789062384846. Een pannenkoek voor de koningin, Linda Groeneveld, ISBN 9789046801499. Inhoudsopgave leskist 1 Boek Alles voor een pannenkoek van Eric Carle 1 Handleiding Alles voor een pannenkoek 1 Bakje met meel 1 Bakje met tarwekorrels 1 Bakje met kippenvoer BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 4

1 Bakje met zemelen 1 Eierrekje voor 8 eieren 1 Graanmolen 1 Gebruiksaanwijzing graanmolen 1 Kookplaatje 1 Koekenpan 1 Pollepel 1 Grove zeef 1 Garde 1 Mengkom 1 Pannenkoekmes 1 Opscheplepel voor het beslag 1 Buis met granen 1 Handpop kip 1 A4 plaat combine 1 Tractor, 1 plastic koe en plastic kip in katoenen zakje Na afloop van de les Alle materialen moeten weer schoon en droog in de leskist worden gedaan. Aan de hand van de inhoudslijst aan de binnenkant van de deksel kunt u controleren of er niets ontbreekt. Als er na gebruik materialen ontbreken of stuk zijn, vermeldt u dit op het uitleenrooster Evaluatieformulier In het evaluatieformulier kunt u uw ervaringen, opmerkingen en suggesties kwijt. BuitenWijs gebruikt dit om te kijken of dit product goed aansluit bij uw wensen. Wilt u het evaluatieformulier na afloop van de lessenserie invullen en in deze map terugdoen. Bedankt! BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 5

2 Overzicht van de lessen Les 1 INHOUD LOCATIE GROEPSVORM MATERIALEN UIT DE LESKIST VOORBEREIDING LEERKRACHT / MATERIALEN ZELF REGELEN 60 MINUTEN In een kringgesprek wordt het onderwerp verkend. In de klas Klassikaal (in kring) Speelgoed boerderijdieren en tractor Leerlingen mogen zelf speelgoed meenemen: boerderijmachines (tractor, graandorser, ploeg) en dieren. Les 2 90 MINUTEN INHOUD LOCATIE GROEPSVORM MATERIALEN UIT DE LESKIST VOORBEREIDING LEERKRACHT / MATERIALEN ZELF REGELEN Deze les kunt u verdelen in vier activiteiten: verhaal, meel, ei en melk. Het prentenboek Alles voor een pannenkoek wordt voorgelezen Alle ingrediënten van pannenkoekenbeslag komen aan bod. Leerlingen leren over de herkomst en experimenteren met het materiaal. In de klas In groepjes van 4 leerlingen Prentenboek Alles voor een pannenkoek van Eric Carle A4 plaat graandorser Tarwehalmen Aren Tarwekorrels Bloem Graanmolen Zeef Handpop Kip Bloem Eieren en eierdoos Melk in pak Les 3 INHOUD LOCATIE GROEPSVORM MATERIALEN UIT DE LESKIST VOORBEREIDING LEERKRACHT / MATERIALEN ZELF REGELEN 30 MINUTEN De ingrediënten nog een keer op een rij. De opgedane kennis wordt herhaald. Het benodigde keukengereedschap wordt besproken. In de klas Klassikaal Keukengereedschap Boter Bloem Eieren Melk in pak BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 6

Les 4 INHOUD LOCATIE GROEPSVORM MATERIALEN UIT DE LESKIST VOORBEREIDING LEERKRACHT / MATERIALEN ZELF REGELEN 30 MINUTEN De leerlingen maken zelf beslag en bakken zelf pannenkoeken! In de klas In groepjes van 4 leerlingen Keukengereedschap Aardbeienjam Suiker Stroop Les 5 INHOUD LOCATIE GROEPSVORM MATERIALEN UIT DE LESKIST VOORBEREIDING LEERKRACHT / MATERIALEN ZELF REGELEN 15 / 120 MINUTEN De leerlingen maken van de klas een pannenkoekenrestaurant waar ze zelf de gasten zijn. Ze maken elk een tekening over wat er komt kijken bij het bakken van pannenkoeken. In de klas Individueel tekenen In groepjes van 4-6 leerlingen de klas inrichten als restaurant Kopieerexemplaar van het werkblad Wat heb je nodig voor een pannenkoek? Tekenmateriaal Bordjes en bestek Versiering Kopieën van werkblad Wat heb je nodig...? per leerling BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 7

3 Beschrijving van de lessen BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 8

Les 1 Inleiding Deze introductieles bestaat uit een kringgesprek over de herkomst van ons eten en het bakken van pannenkoeken. Doelen De leerlingen oefenen het verwoorden van hun ervaringen en hun kennis over de herkomst van ons voedsel en het bakken van pannenkoeken.. 10 MINUTEN Voorbereiding Vraag de leerlingen speelgoed boerderijdieren en machines (tractor, graandorser, enz.) mee te nemen voordat u de introductieles geeft. Een speelkleed met boerderijafbeelding is ook een aanrader. Boerderijhoek Richt in het leslokaal een tafel in met als thema De boerderij. De leerlingen kunnen hier met de meegenomen boerderijdieren en machines spelen. Een speelkleed met daarop een boerderij kan als ondergrond dienen. 30 MINUTEN Kringgesprek Voorkennis en eigen ervaringen Probeer in het kringgesprek de voorkennis van de leerlingen over de herkomst van ons eten te activeren. Geef de leerlingen hierbij ook de ruimte hun eigen ervaringen met (het bakken of eten van) pannenkoeken te vertellen. Maak eventueel gebruik van de volgende vragen:» Wat heb je gisteren gegeten? (vraag naar de warme maaltijd)» Hoe kom je (of je ouders) aan dat eten?» Hoe komt het eten in de winkel?» Hoe komt een boer aan dat eten? (Vraag de leerlingen hier hun meegenomen speelgoeddieren en machines van de boerderij te laten zien.)» Wie heeft er weleens pannenkoeken gebakken of geholpen daarbij?» Wie weet wat je er allemaal voor nodig hebt? De ingrediënten komen elk in een deelles terug. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 9

Les 2 Inleiding In deze fase komen alle ingrediënten die nodig zijn voor het bakken van pannenkoeken aan bod. Met behulp van de spullen uit de leskist en het prentenboek Alles voor een pannenkoek van Eric Carle, ontdekken de leerlingen waar alle ingrediënten vandaan komen. Ze krijgen ruimte om de ingrediënten te onderzoeken. De ingrediënten komen elk in een deelles terug. Deze worden hieronder beschreven. Doelen» kunnen minimaal 3 ingrediënten noemen die nodig zijn om pannenkoeken te bakken.» kunnen de herkomst van minimaal 3 ingrediënten in hun eigen woorden beschrijven.» weten dat graankorrels gemalen moeten worden om er meel van te maken.» weten dat eieren door kippen gelegd worden.» weten dat melk van de koe komt.» kunnen de weg die melk aflegt van boer tot supermarkt beschrijven in hun eigen woorden 30 MINUTEN Voorbereiding Doorlezen van het prentenboek Alles voor een pannenkoek van Eric Carle. Hannes uit het prentenboek wil een pannenkoek als ontbijt. Voordat zijn moeder die voor hem kan bakken, moet hij zelf alle ingrediënten voor de pannenkoek verzamelen. Hij ontdekt bij elk ingrediënt de herkomst ervan en wat hij ervoor moet doen om het te verkrijgen. Het blijkt een hele klus, maar uiteindelijk heeft Hannes alles bij elkaar en kan hij smullen van de pannenkoek. Tijdfactor Het prentenboek speelt zich af in de tijd waarin boeren nog geen beschikking hadden over bijvoorbeeld een tractor en een combine (graandorsmachine). Deze tijdsfactor kan voor leerlingen van groep 1 tot en met 2 lastig te bevatten zijn. Vertel daarom voordat u gaat voorlezen, dat het verhaal over uw opa gaat. Hij woonde, toen hij een kind was, op een boerderij. Dat is al een hele tijd geleden. In die tijd hadden ze nog geen tractoren en andere machines. Ze hadden op de boerderij alleen gereedschap dat ze met de hand gebruikten of die ze door paarden lieten voort trekken. Maak een aantal groepjes van ongeveer 4 leerlingen. Koop eieren in een eierdoos, melk, boter en bloem. 30 MINUTEN Introductie Lees het prentenboek Alles voor een pannenkoek voor in de klas. Paard-tractor Vertel dat deze machines er nog niet waren in de tijd van Hannes; uw opa. Vraag de leerlingen: Wat doet de boer op zijn land? En wie helpt de boer mee? Zo is het paard de voorloper van de tractor. Het paard trok de ploeg voort of de kar met de geoogste tarwe. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 10

Zeis-graandorser En in het verhaal gebruikte Hannes de zeis om het graan te oogsten en de vlegel om het te dorsen. Nu gebeurt dat alles met een machine die graandorser heet (of ook wel: combine). In de leskist zit een A4-plaat met een afbeelding van een graandorser. A4-plaat Aan de hand van deze plaat kunt u vertellen hoe deze machine werkt. Deze machine:» maait het graan aan de voorzijde» scheidt het graan van de aren (dorsen) binnenin de machine» laat de graankorrels uit de pijp in een wagen vallen» laat de gedorste aren op het land vallen aan de achterzijde. Dit afval wordt later in pakjes geperst door een andere machine en gebruikt als stro voor in de dierenstallen. Een graandorser is een knappe machine! 90 MINUTEN Kern Werk in groepjes van ongeveer 4 leerlingen. De groepjes gaan in een circuitje langs de ingrediënten meel, eieren en melk Ingrediënt meel Voor een pannenkoek heb je om te beginnen meel nodig. Maar hoe kom je daaraan? Tarwekorrels Vertel ze dat dit zaadjes zijn, die de boer in de grond kan stoppen. Laat de leerlingen de tarwekorrels zien. De zaadjes groeien in een paar maanden uit tot planten. Tarwehalmen Geef de leerlingen per groepje wat tarwekorrels en laat ze die goed bekijken, voelen en ruiken. Aar Laat nu de tarwehalmen zien. Geef per groepje kinderen een aar en laat ze kijken, voelen, plukken, blazen en peuteren. Dorsen Wellicht dat leerlingen de korreltjes (zaadjes) in de aren vinden. De zaadjes uit de aren halen, noemen we dorsen. Vroeger deden de mensen dat met een dorsvlegel, net als Hannes in het boek. Vandaag de dag hebben boeren een grote graandorsmachine of een combine genoemd. Stro Stro is een aantal stelen van de tarwehalmen. Leerlingen die thuis een konijn of cavia hebben, kunnen het stro meenemen om thuis in het hok te doen. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 11

Tarwekorrels Geef elk groepje wat tarwekorrels. Vraag de leerlingen: Wat kun je doen met de tarwekorrels?» Zaaien in een bloempot, dan groeit er weer een nieuwe plant.» Aan de kippen of vogels voeren.» Drogen en opplakken.» Opeten.» Tussen je kiezen fijn maken.» Met de molen fijn maken. Meel maken De tarwekorrels moeten meel worden, want van meel kunnen we een beslag maken om pannenkoeken van te bakken. Stel de vraag: Wie weet hoe we dat kunnen doen? Door de kinderen een tarwekorrel door te laten bijten, ontdekken ze dat de korrel van binnen wit is. Dat witte kan meel worden. Graanmolen Dat doe je door de tarwekorrels kapot te maken; te malen. In de kring kan de graanmolen bekeken worden. Zet de graanmolen vast aan een tafel. Zet er een schaaltje onder en de leerlingen kunnen tarwekorrels tot meel malen. (Mogelijk doen een paar kinderen dit ook met een vijzel.) Zeven Geef de leerlingen per groepje wat bloem. Leerlingen gaan dit goed bekijken. Stel de volgende vragen: Wat voor kleur heeft het?» Is het helemaal wit?» Welke kleur zie je nog meer?» Hoe smaakt het meel? Gemalen meel maak je wit (bloem) door het te zeven. (Er zijn twee soorten zeven: een fijne en een grove zeef.) Doe het meel in de zeef:» Welke kleur komt er uit? (Antwoord: kleur wit)» Welke kleur blijft in de zeef? (Antwoord: kleur bruin, dit zijn de zemelen: de velletjes van de graankorrels.) BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 12

Ingrediënt ei In het pannenkoekenbeslag zitten eieren. Hoe kom je aan eieren? Dan moet je net als Hannes bij een kip zijn! Handpop kip Handpop Kip uit de leskist stelt vragen aan de leerlingen. Met de handpop gaat u verder in op de antwoorden van de leerlingen. U speelt de antwoorden na. Handpop Kip vraagt:» Wie van jullie weet wat ik eet? (kippenvoer, zaden, graan, maïs) Kippenvoer Handpop Kip laat zien en vertelt hoe ze eet. Kip heeft geen tanden en dus ook geen tandenborstel. Ze kauwt niet op haar eten. Ze slikt het kippenvoer zo door! Ze maalt haar voer fijn in haar maag met een heel sterke maagspier. Heel soms eet ze ook wel eens kiezelsteentjes, dat helpt om het voer te malen. Dat is wel heel anders dan bij ons mensen Geef elk groepje leerlingen wat kippenvoer met de opdracht om het te sorteren. Wat zit er in?» Maïs» Tarwekorrels» Geperste graankorrels Ei leggen Handpop Kip vraagt:» Wat doe ik als ik een ei leg? Kip maakt eerst veel herrie (tok, tok, tok), zodat iedereen hoort dat ze een ei gaat leggen. Dan maakt ze in het stro van het kippenhok een plekje om het ei te leggen. Dat doet ze door met haar achterwerk heen en weer te draaien in het stro. Tot slot legt Kip een ei. Van kip & ei tot supermarkt Handpop Kip vraagt:» Het ei is gelegd, maar wat gebeurt er dan? Hoe komt mijn ei bij jullie in de keuken? De boer raapt het ei van de Kip en die van de andere kippen op. De eieren gaan in een vrachtwagen naar de fabriek. Daar worden ze in kleine of grote eierendozen gestopt. Die gaan in een vrachtwagen naar de supermarkt. Daar kunnen wij ze kopen als we pannenkoeken willen gaan bakken. Hoeveel eieren? Speel een spelletje eieren tellen met de leerlingen. Neem een eierendoos waar 6 eieren in kunnen en doe er 2 eieren in. Handpop Kip opent de doos heel kort en vraagt de leerlingen:» Hoeveel eieren hebben jullie gezien? Herhaal dit een aantal keer met steeds een verschillend aantal eieren. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 13

Het ei van binnen Handpop Kip vraagt:» Als je pannenkoeken gaat maken, heb je het binnenste van een ei nodig. Wie weet hoe dat eruit ziet? Handpop Kip zegt dat de leerlingen haar ei mogen gebruiken voor de pannenkoeken. De leerkracht mag het ei open breken. Neem een ei en een stenen schaaltje. Breek het ei open door het op de rand van het schaaltje te tikken. Handpop Kip vertelt over wat de leerlingen zien. Het gele heet eigeel of dooier en het witte is het eiwit. TIP Kippen zijn te zien op de kinderboerderij en bij een kippenboer. Het is leuk om een excursie te organiseren waarbij de leerlingen op bezoek gaan bij de kip. Misschien heeft een leerling uit de klas thuis kippen. In dat geval kunt u een bezoek organiseren aan het kippenhok. Of u kunt de ouders van deze leerling vragen foto s te maken van de kippen, hun hok en de eieren. De foto s kunt u dan met de leerlingen bekijken. Ingrediënt melk Melken In het pannenkoekenbeslag zit ook melk. Waar komt de melk vandaan? De koe geeft melk. Je moet een koe wel melken om de melk uit de uiers te laten komen. Hannes doet dat in het prentenboek met zijn handen. Stel de leerlingen de volgende vragen:» Kunnen we samen de beweging maken die Hannes met zijn handen maakt als hij de koe melkt? Uier en spenen U kunt er hier voor kiezen de begrippen uier en spenen verder toe te lichten.» Wie is er wel eens op een boerderij geweest met koeien? Wat heb je daar gezien?» Wie weet hoe een boer in onze tijd (nu) zijn koeien melkt?» Hannes maakt boter van melk. Wie weet wat er nog meer van melk wordt gemaakt? Toneelspel Bespreek met de leerlingen de weg die melk aflegt van de boerderij tot aan de leerling thuis. Laat hierbij het melkpak dat u kocht, aan de leerlingen zien. Vertel dat ze dit in een klein toneelstukje gaan naspelen. Van boer tot supermarkt De scènes en rollen zijn als volgt: 1. De boer melkt zijn koeien. 2. De vrachtwagenchauffeur brengt de melk naar de melkfabriek. 3. De medewerker van de melkfabriek bedient de knoppen van de machine die de melk in kartonnen pakken doet. 4. Een andere vrachtwagenchauffeur brengt de melkpakken naar de supermarkt. 5. De supermarktmedewerker zet de pakken met melk op de goede plek in de supermarkt (koeling). 6. Een kind koopt een pak melk in de supermarkt en rekent af bij de caissière. Hij/zij vergeet niet ook eieren en bloem te kopen voor het pannenkoekenbeslag! BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 14

Les 3 Inleiding De opgedane kennis wordt herhaald. Doelen» Herhaling doelen les 2 15 MINUTEN Voorbereiding Leg alle ingrediënten en gereedschappen voor het bakken van een pannenkoek op een tafel. 30 MINUTEN Kern Wijs om beurten de ingrediënten aan. Laat de leerlingen in hun eigen woorden vertellen wat de herkomst is van het ingrediënt en wat er moet gebeuren om het te verkrijgen. Ze mogen elkaar aanvullen. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 15

Les 4 Inleiding De opgedane kennis wordt in de praktijk gebracht. De leerlingen gaan beslag maken en pannenkoeken bakken. Doel» De leerlingen leren met de hulp van een ouder zelf een pannenkoek te bakken. 10 MINUTEN Voorbereiding Leg al het benodigde keukengereedschap klaar op de tafel met de ingrediënten. Koop aardbeienjam, stroop en suiker voor op de pannenkoeken. Regel extra begeleiding (1 of meerdere hulpouders) voor het bakken van de pannenkoeken met de leerlingen. 15MINUTEN Introductie Lees eerst bladzijde 11 uit het prentenboek opnieuw voor. Hierin staat beschreven hoe Hannes en zijn moeder het beslag maken. Maak nu klassikaal een grote kom beslag. Laat de leerlingen helpen bij het roeren totdat het beslag niet één klontje meer heeft. 15 MINUTEN Kern Optie 1: Bakken in de klas In de leskist zit één kookplaatje met een koekenpan. Als u met alle groepjes leerlingen tegelijk wilt bakken in de klas, dient u zelf meerdere kookplaatjes te regelen. (Pas op dat bij meerdere kookplaatjes in de klas de stoppen van de elektriciteit niet doorslaan!) Zorg ervoor dat elk groepje wordt begeleid door een hulpouder. Optie 2: Groepjes om beurten U kunt er ook voor kiezen elk groepje leerlingen om de beurt pannenkoeken te laten bakken. Hiervoor is maar één extra begeleider of hulpouder nodig. Eventueel kan gebruik worden gemaakt van de keuken van de school. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 16

Les 5 Inleiding De leerlingen maken van de klas een pannenkoekenrestaurant waar ze hun eigen gebakken pannenkoeken gaan opeten. Ze maken elk een tekening over wat er komt kijken bij het bakken van pannenkoeken. De leerkracht krijgt hierdoor zicht op de individuele leeropbrengst van de leerlingen. TIP U kunt er natuurlijk ook voor kiezen geen restaurant te maken van de klas, maar de pannenkoeken gewoon op te laten eten. Laat u de leerlingen dan wel een tekening maken. Doelen» Na het werken met deze leskist weten de leerlingen alles over het bakken van pannenkoeken. 10 MINUTEN Voorbereiding Leg viltstiften (of ander tekenmateriaal) klaar. Kopieer werkblad Wat heb je nodig voor een pannenkoek? voor elke leerling (zie werkblad bij dit draaiboek). Zorg voor voldoende bordjes, bestek, servetten, tafelkleden en versiering (slingers, e.d.). Regel begeleiding per groepje. 15-45 MINUTEN Introductie Vraaggesprek Stel de leerlingen de vraag:» Ben je wel eens naar een pannenkoekenrestaurant geweest?» Wat hebben we nodig als we van de klas een restaurant willen maken? Restaurant inrichten De groepjes leerlingen krijgen verschillende taken toebedeeld, bijvoorbeeld:» Tafels dekken met bordjes en bestek» De klas versieren» Menukaarten maken (schrijven of tekenen)» Viltstiften en papier (werkblad Tekening ) op elke tafel leggen 30 MINUTEN Kern Pannenkoekenfeest! Als het restaurant ingericht is, kan het feest beginnen. Zal het lukken om alle pannenkoeken op te eten? De hulpouders kunnen de serveersters en obers spelen. De kleuters geven door wat ze op hun pannenkoek willen. Zij maken het klaar en serveren. Kleuren mag altijd! In bijna elk pannenkoekenrestaurant krijgen kinderen die komen eten een kleurplaat en viltstiften. Je mag dan lekker kleuren voor, tijdens en na het eten. Dat is in het echt zo, dus ook in het restaurant in de klas! BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 17

Tekening maken Elke leerling mag een tekening maken. Op de eettafels liggen voor elke leerling een kopie van werkblad Wat heb je nodig voor een pannenkoek? en viltstiften klaar. De bedoeling is dat de leerlingen een tekening maken van alles wat komt kijken bij het bakken van pannenkoeken. 10 MINUTEN Nabespreking Na afloop kunt u een korte nabespreking houden met de leerlingen.» Wat weet je nu dat je voor deze les nog niet wist?» Wat vond je leuk aan deze les?» Ga je thuis ook een keer pannenkoeken bakken? U kunt de tekeningen mee naar huis laten nemen. Zo krijgen de ouders een beeld van wat de leerlingen gedaan hebben. Evaluatie per leerling Dankzij de tekeningen krijgt u zicht op wat de leerlingen hebben geleerd van deze lessenserie. Hebben de leerlingen alle ingrediënten getekend? (graan/tarwe, eieren, melk, boter, aardbeienjam) Staan ook de kip en de koe op de tekening? TIP Het is leuk om tijdens het eten een verkiezing te houden van het meest favoriete beleg. Wie vindt stroop het lekkerste op zijn pannenkoek? (Vingers opsteken en tellen.) Wie poedersuiker? Wie aardbeienjam? Wie spek? Wie kaas? BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 18

4 Achtergrondinformatie Graan: verzamelnaam voor gerst, tarwe, rogge en haver. Aar: de bloem van de tarweplant waar de korrels of zaden in groeien. Tarwekorrels: de zaden in de aren. Zemelen: de velletjes van de graankorrels. Dorsen: korrels uit de aren halen. Combine: een machine dat graan maait en daarna de korrels uit de aren haalt door te schudden en te zeven. Dit gebeurt in een speciale dorstrommel. De korrels vallen op zeven en gaan daarna in een voorraadbak. Het is de grootste machine op de boerderij. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek 19

Werkblad: Wat heb je nodig voor een pannenkoek Naam: Teken wat je nodig hebt voor je pannenkoek. BuitenWijs Alles voor een pannenkoek

Kleurplaat Naam: BuitenWijs Alles voor een pannenkoek

Kleurplaat Naam: BuitenWijs Alles voor een pannenkoek