Pensioenhervormingen Nederland
Agenda Pensioenhervorming Nederland Overzicht huidige stelsel Consolidatie en introductie APF Nationale pensioendialoog Beoogde hervormingen beschikbare premie 2
Pensioenstelsel in Nederland Pensioenstelsel in Nederland 1ste pijler 2 de pijler 3 de pijler Staats pensioen (AOW) Werkgevers pensioen (DB / DC) Individual additional pension Eerste pijler: staatspensioen omslagstelsel Tweede pijler: werkgeverspensioen kapitaaldekkingsstelsel Beschikbare uitkeringen (defined benefit) of beschikbare premie (defined contribution) Derde pijler: individueel aanvullend pensioen 3
Pensioenfondsen in Nederland Tweede pijler 1,200 1,000 800 600 400 200 Number of pension funds 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Bestuur / DNB / achterban vragen steeds meer toekomstanalyses Toch zelf doorgaan? Fusie met ander pensioenfonds? Naar een verzekeraar? Een Algemeen Pensioen Fonds (APF)!? 4
Wat is de kern van een APF? Raad van toezicht Een kring wordt gevormd door een verzameling werkgevers/pensioenfondsen die onderling risico s delen Elke kring is eigenlijk een zelfstandig pensioenfonds Waarvoor het FTK geldt Met een eigen dekkingsgraad Met een eigen herstelplan Binnen kring kunnen meerdere soorten pensioenregelingen worden uitgevoerd 5
Nationale pensioendialoog Nationale Pensioendialoog heeft gekeken naar toekomstige inrichting Nederlands pensioenstelsel door te spreken met vele betrokkenen Nederland heeft een stevig pensioenstelsel wat dient als een goede basis voor de oudedagsvoorziening, maar toenemende onzekerheid en afnemend vertrouwen Maatschappelijke ontwikkelingen vereisen ook aanpassingen Veranderende arbeidsmarkt Doorsneepremie wringt met veranderde arbeidsmarkt Eis om transparantie Macro economische ontwikkelingen Individualisering en diversiteit vragen om maatwerk Resultaat zijn drie varianten Optimalisering bestaande uitkeringsovereenkomst Persoonlijk pensioenvermogen met risicodeling Keuzes binnen algemeen verplichte pensioenopbouw 6
DB versus DC (I) Defined Benefit Defined Contribution pensioen pensioen defined pension variabele premie defined contribution variabel pensioen Puur eindloon DB Middelloon DB Hybride (e.g. CDC) DC met garanties 'Puur' DC Strict distinction between DB and DC according to Dutch Law 7
DB versus DC (II) In veel ontwikkelde landen is momenteel een trend waar te nemen waarbij DB pensioenfondsen sluiten en deze worden omgezet naar hybride en DC regelingen als gevolg van diverse maatschappelijke ontwikkelingen Verminderd risico werkgever Eis om transparantie en openheid Individualisatie/ empowerment Arbeidsmigratie Risico in lijn brengen met levensloop deelnemer Duidelijke eigendomsrechten Duidelijke communicatie en verantwoordelijkheid bij beleggingsbeslissingen Roep om maatwerk en keuzemogelijkheden 8
Defined Contribution - Uitdagingen? Financieel Hoog risico voor individu; geen voordeel uit het delen van risico Niet-Financieel Communicatie en zorgplicht Beleggingsproducten Kosten Verzekering voor niet-financiële risico s (e.g. langlevenrisico) Lange termijn: ontwikkelingen richting DC worden vanuit een breder perspectief bekeken tijdens het onderzoek naar de vernieuwing van het pensioenstelsel Korte termijn: onderzoek de mogelijkheden om pure individuele DC voorzieningen te verbeteren door collectieve risicodeling toe te staan In nauwe samenwerking met het Ministerie van Sociale Zaken, Ministerie van Financiën, Toezichthouder (DNB) en een comité van Nederlandse pensioenfondsen heeft Ortec Finance vier mogelijke alternatieven onderzocht 9
Geïnvesteerd vermogen Beleggen volgens levensloop Voordelen 100% 80% Allocatie naar vastrentende waarden(%) 60% 40% 20% Allocatie naar aandelen (%) Gegarandeerde nominale pensioenuitkeringen (e.g. annuïteit via verzekeraar) 0% 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 Leeftijd Voordelen ten opzichte van vast rendement (bijvoorbeeld 3%) 1. Hoger verwacht rendement wat leidt tot hogere uitkering 2. Risicoprofiel dynamisch en leeftijdsafhankelijk 3. Toenemende allocatie naar vastrentend verminderd conversierisico 10
Geïnvesteerd vermogen Beleggen volgens levensloop Tekortkomingen 100% 80% Allocatie naar vastrentende waarden(%) 60% 40% 20% Allocatie naar aandelen (%) Gegarandeerde nominale pensioenuitkeringen (e.g. annuïteit via verzekeraar) 0% 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 Leeftijd Tekortkomingen (financieel) 1. Korte beleggingshorizon: alleen tot pensioenleeftijd 2. Geen inflatiecorrecties na pensionering 3. Conversierisico bij pensionering 11
Voorgestelde verbeteringen (I) 100% 80% 60% 40% 100% 100% Vastrentend Vastrentend Vastrentend 80% 80% Nominaal 60% 60% Aandelen pensioen Aandelen Equity 40% 40% Collectief fonds 20% 20% 20% 0% 25 35 45 55 65 75 85 0% 25 35 45 55 65 75 85 0% 25 35 45 55 65 75 85 0. Huidig puur DC 1. Doortrekken levensloop na pensionering - individueel 1. Verleng de belegginshorizon tot na pensionering Gemiddelde toename van 5% in totale pensioenuitkering Introduceert hoog nominaal risico tijdens pensionering: jaarlijks 30% kans op afname van nominale pensioenuitkering van 2.5% 2. Beleg individueel vermogen in collectief fonds op pensionering Verwachte toename in pensioenuitkering gelijk aan voorstel 1 2. Beleg individueel vermogen in collectief fonds op pensionering; spreiding van rendement (5 jaar) Nominaal risico reduceert tot jaarlijks 10% kans op afname van nominale pensioenuitkering van 1% 12
Voorgestelde verbeteringen (II) 100% 80% Vastrentend 100% 80% 60% 40% Aandelen Collectief fonds 60% 40% Collectief fonds 20% 20% 0% 25 35 45 55 65 75 85 0% 25 35 45 55 65 75 85 3. Geleidelijke conversie van individueel vermogen in een collectief fonds voor pensionering; spreiding rendement over tijd 4. Investeer jaarlijkse premie in een collectief fonds; Spreiding rendement over tijd 3. Geleidelijke conversie van vermogen reduceert het conversierisico, e.g. (staart)risico op sterke afname vermogen kort voor pensionering 4. Collectief beleggen en risico delen over gehele horizon (geen levensloop) Ongeveer gelijk aan CDC maar dan zonder buffers, kapitaaleisen en werkgeversgarantie geen solidariteit; individuele eigendomsrechten Het hogere risicoprofiel gedurende pensionering zorgt voor een toename in de kans op een afname van de nominale pensioenuitkering 13
Uitgangspunten Kabinet Waar knelt huidige systeem? Op de pensioendatum in één keer omzetten Geen beleggingsrisico/ -rendement meer in de uitkeringsfase Randvoorwaarden Inkomenszekerheid blijft belangrijk Geen grote schommelingen Geen onverantwoorde risico s Beoogde invoering van wet op 1 juli 2016 14
Wetsvoorstel variabel DC Mogelijkheid tot doorbeleggen na pensioendatum Mogelijkheid tot het spreiding van schokken in de tijd Keuze voor toedelingsmechanisme Collectief Individueel Mogelijkheid tot hanteren van projectierente (bij individueel toedelingsmechanisme) 15
Conclusion Short term Korte termijn: Smart DC Verleng de beleggingshorizon tot na pensionering door een vorm van collectieve risicodeling te introduceren wat kan leiden tot een hogere DC pensioen, gecorrigeerd voor risico Ministerie onderzoekt momenteel de implementatie van variant 3 Geleidelijke conversie van individueel vermogen in een collectief fonds vanaf 10 jaar voor pensionering De benodigde wetswijzigingen voor DC fondsen worden naar verwachting in juli 2016 geïmplementeerd Lange termijn: Pensioenhervormingen in de richting van DC met risicodeling? Leerpunten uit Smart DC: Combinatie van individuele levensloop belegginsmix en geleidelijke conversie naar collectief fonds laat duidelijke voordelen zien Profiteer van levensloopafhankelijke risicohouding Integreer het beste van DB/DC vanuit het perspectief van sociale ontwikkelingen Individuele eigendomsrechten: arbeidsmigratie, transparantie, maatwerk maar tot welk niveau Absorberen van risico: spreidingsmechanisme versus buffers? Mogelijkheid om risico te nemen: tegen welke kostprijs en/of bereidheid in termen van solidariteit? 16
Contact Maurits van Joolingen Lead Consultant Pensions & Insurance +31 (0)20 700 9752 Maurits.vanjoolingen@ortec-finance.com The Netherlands, Rotterdam Boompjes 40, 3011 XB Rotterdam P.O. Box 4074, 3006 AB Rotterdam Tel: +31 (0)10 700 50 00 Fax: +31 (0)10 700 50 01 E-mail: info@ortec-finance.com Web: www.ortec-finance.com The Netherlands, Amsterdam Naritaweg 51, 1043 BP Amsterdam Tel: +31 (0)20 700 97 00 Fax: +31 (0)20 700 97 01 E-mail: info@ortec-finance.com Web: www.ortec-finance.com United Kingdom, London Suite 9.10, City Tower 40 Basinghall Street, London EC2V 5DE Tel: +44 (0)20 3178 39 13 Fax: +44 (0)20 3178 61 64 E-mail: info@ortec-finance.com Web: www.ortec-finance.co.uk Switzerland, Pfäffikon Poststrasse 4, 8808 Pfäffikon SZ Tel: +41 (0)55 410 38 38 Fax: +41 (0)55 410 80 36 E-mail: info@ortec-finance.com Web: www.ortec-finance.ch 17
Disclaimer The information contained in this communication is confidential and may be legally privileged. It is intended solely for the use of the individual recipient. If you are not the intended recipient you are hereby notified that any disclosure, copying, distribution or taking any action in reliance on the contents of this information is strictly prohibited and may be unlawful. Ortec Finance is neither liable for the proper and complete transmission of the information contained in this communication nor for any delay in its receipt. The information in this communication is not intended as a recommendation or as an offer unless it is explicitly mentioned as such. No rights can be derived from this message. This communication is from Ortec Finance, a company registered in Rotterdam, The Netherlands under company number 24421148 with registered office at Boompjes 40, 3011 XB Rotterdam, The Netherlands. All our services and activities are governed by our general terms and conditions which may be consulted on www.ortec-finance.com and shall be forwarded free of charge upon request. 18