Huidige praktijk bij oud en kwetsbaar (in de oncologie) Past dit model in Ned. zorgsysteem? Shared care en frailty, een mistig concept?



Vergelijkbare documenten
Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?

Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

Oncologische zorg bij ouderen

LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Oud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda

Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen

Vergrijzing van de bevolking in België

Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie

Geriatric assessment Back to basics

DE ENE OUDERE IS DE ANDERE NIET DE ROL VAN KWETSBAARHEID BIJ BEHANDELING EN BESLUITVORMING. Ingeborg Kuper. Klinisch Geriater. AVL/MC Slotervaart

Comprehensive Geriatric Assessment

Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017

Oncologische revalidatie, Onbegonnen werk?

MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen?

2/2/2016. De oudere patiënt Darmkanker op leeftijd Delft, Veroudering

De indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2

Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

Landelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019

Ouderen en kanker. Carla Agasi-Idenburg, Fysiotherapeut, Klinisch gezondheidswetenschapper

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio

Symposium netwerken Palliatieve zorg. Een mooie dood. Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans. Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst

Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014

De eerste stapjes van de Geriatric Navigator: ervaring van de specialist en verpleegkundige

Mw. dr. C.P. Schröder Medisch Oncoloog UMCG. Systeembehandeling mammacarcinoom: San Antonio and beyond. Groninger Mammasymposium 2014

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

Ondervoeding bij ouderen

Ouderen met kanker. population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC

De kwetsbare oudere aan dialyse

Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie

Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Meet Joe Caruso. Happily ever after

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder?

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis

SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG

Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg

Gemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager

Diagnostiek & preventie van dementie

WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN

11 april Annemarie Haverhals Leider programma

Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn

Workshop Kwetsbare Oudere

Valincidenten bij ouderen: Valt het mee?

Bedsideteaching geriatrie 19 december 2017

Transmurale nazorg voor ouderen met colorectale chirurgie ivm darmkanker

Leergang Ouderenzorg. Avond 1

Individualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede

Multimorbiditeit bij de oudere patiënt. De grijze golf. Man, 80 jaar. Levensverwachting vanaf geboorte mannen vs vrouwen

GRZ vanuit het perspectief van de klinisch geriater samenwerken in de ouderengeneeskunde

Echografie + biopsie

Wat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts

6 e mini symposium Ouderenzorg

Zorgverband systeem. Overzicht

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

Visie op Geriatrische Revalidatie in Groot Amsterdam. Notitie gemaakt voor platform Sigra GRZ. Versie 1.5

De handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde

MASTERCLASS 10&11 APRIL

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Kwetsbaarheid, multimorbiditeit en functieverlies in de ouderenpsychiatrie

Cardio-oncologie Hartschade bij/na borstkanker

10 e Post O.N.S. Meeting. Erik van Muilekom Verpleegkundig specialist NKI-AVL

Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium

AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies

Transmurale samenwerking voor kwetsbare ouderen in het ziekenhuis

Better in, better out Peri-operatieve zorg voor kwetsbare ouderen en hoe vind je die?

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

TAVI (Un) limited. transcatheter aorta valve implantation. NVVC 1 April Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team

Mammareconstructie & Radiotherapie

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Medicatie overdracht, klopt er iets van?

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn

Wat ga ik vertellen: Nefro-geriatrie in de praktijk. Waarom? Uitvoering nefro-geriatrisch zorgpad. Bloedprikken en urine inleveren en ontbijten.

Transcriptie:

Shared care Shared care Frailty en borstkanker behandeling Huisarts en ziekenhuis-specialisten voeren planmatig en in samenhang zorgactiviteiten uit; hierbij is veelal sprake van een intensivering van de informatie-overdracht. Huub Maas, klinisch geriater Potentiele meerwaarde 4 modellen shared care 1. Continuiteit van zorg 2. Generalist houdt verantwoordelijkheid maar superspecialistische zorg wordt geïncludeerd 3. Bereikbaarheid van zorg, kosteneffectiviteit 1. Community clinics: aanwezig in 1 e lijnspraktijk 2. Basis model: systematisch en specifiek communicatiesysteem dat afspraken regelt 3. Liaison model: multidisciplinaire ontmoeting 4. Shared care record card, computer assisted Review: effecten Weinig frequent computer-based Studied practices niet in één model te beschrijven Effecten: Verbeterd voorschrijfgedrag Vrijwel GEEN verbetering anderzins Informatie over chemotherapie (Jefford, J Clin Oncol, 2008) Follow up door huisarts: minder non-compliance satisfactie (Blaauwbroek, Lancet Oncol, 2008) Cohen, JAGS 2009 1

sterfte (%) Past dit model in Ned. zorgsysteem? Huidige praktijk bij oud en kwetsbaar (in de oncologie) Huisarts = poortwachter voor vrijwel ieder persoon Onduidelijkheid bij case- en carecomplexiteit (IGZ-rapport over verantwoordelijkheid, zorgpaden, communicatie en psychosociale zorg in oncologie, 2010) Zorg voor kwetsbare ouderen behoeft verbetering in 1 e en 2 e lijn (KNMG-rapport, sterke zorg voor kwetsbare ouderen, 2010) multimorbiditeit instabiele zelfredzaamheid en zorgbehoefte verwijsfilters symptoomgerichte zorg (palliatie al in diagnostische fase) richtlijnen minder toegepast time to benefit/time to harm zijn onduidelijk ernst complicaties toegenomen minder vaak afgeronde behandelingen Frailty in community based elderly Multi-morbiditeit, overleving en factor tijd.6.5 Charlson >=3.4 Charlson =2.3 Charlson =1.2 Charlson=0.1 0.0 0 90 180 270 360 Rockwood, K. et al. CMAJ 2005;173:489-495 dagen sinds ontslag Driessen et al, 2003 Shared care en frailty, een mistig concept? Back to basics Effect modifiers: Depressie Ondervoeding > 1 ADL-beperking IADL beperking (chemotherapie) Geriatrische syndromen Comorbiditeit??? Maas et al, Eur J Cancer, 2007 Koroukian et al, J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 2010 2

Frailty domeinen systematisch in oncologische zorg implementeren? Detectie relevante items ++ Behandelplan: matig onderzocht Comprehensive geriatric assessment Overleving in advanced cancer QoL (Rao, 2005) Pijn, psychisch functioneren en ADL-functioneren beter na 6 mnd (McCorkle, 2000) CGA Tijdrovend? Input via? Input naar? Continuiteit, behandelplan? TOEVOEGEN AAN ONCOLOGISCH TEAM? SHARED CARE 1 E, 2 E, 3 E LIJN? Implementatie in zorgtraject? 1. Consult geriatrisch team op initiatief hoofdbehandelaar 2. Frailty test (GFI, VES-13, ISAR) als schifting vooraf, vervolgens CGA 3. Effect-modifiers systematisch in kaart brengen ( lijstjes ) 4. Geriatric navigator opmaat voor shared care? Implementatie in zorgtraject? 1. Consult geriatrisch team op initiatief hoofdbehandelaar 2. Frailty test (GFI, VES-13, ISAR) als schifting vooraf, vervolgens CGA 3. Effect-modifiers systematisch in kaart brengen ( lijstjes ) 4. Geriatric navigator opmaat voor shared care? 3

scroll Welkom Vragenlijst Conclusie overzicht PDF versie Contact geriatricnavigator.nl Vragenlijst Patientgegevens Algemene conditie Comorbiditeit Zelfredzaamheid Geriatrisch syndroom Communicatie (Onder-)voeding Medicatie gebruik Sociale ondersteuning Geriatrisch syndroom Achteruitgang in geheugen* Vastgestelde dementie* Vermoeden depressie* Gebrekkige zelfzorg* Afhankelijkheid geneesmiddelen / alcohol* Vallen 2x per jaar* Delier / eerder delier* Extra Inhoud = beschikbaar = herkenbaar voor 1 e lijn = concreet voor 2 e lijn Meetinstrumenten Meet instrumenten: Delier Observatie Schaal DOS Geriatrische Depressie Schaal GDS Mini Mental State Examination MMSE DOS2 Model = liaison = ICT/webbased Medicatie gebruik Visus problemen* Gehoorproblemen* Stress reactie* Extra Maligniteiten in een notedop Pat A, 80 jr Lethaal Low symptom low risk High symptom high risk Wachtlijst meerzorgafd ivm vasculaire dementie VG/ 3x TIA s, hypertensie, CVA 2008 jarenlang puffs, wrs COPD, 2009 cholecystectomie Palpabele tumor, 2 cm, lateraal van tepel Geen palpabele lymfklieren los van thoraxwand en huid Wat te doen? Welke aanvullende info nodig? Low symptom low risk? Geen overlevingswinst binnen 3 jr Dagklinisch: mammografie, biopt in bijzijn van dochter, echo oksel: geen afw. Chirurgie + hormonaal 10% problemen binnen 2 jaar, alleen hormonale behandeling 40% Pate is afwerend, kinderen volgen PA: mammaca, OE+ B/ aromatase remmer en fysisch diagnostische follow up Fennessy, Br J Surgery, 2004 4

Pat C, 76 jaar, blanco VG symptoomgerichte zorg Mammatumor, bot- en longmeta s. Pijn ++ OE neg, HER2neu pos Chemotherapie? tumorgerelateerde achteruitgang? Downward drift (vermagering, zelfzorg, mobiliteit) GN Met zorg: wel intake en gewichtstoename Gesprek over toekomst: verzorgingshuis gewenst Eenmalig RTX, bisfosfonaat + pijnstilling (NSAID + paracetamol) Lynn, Anderson, 2003 Vissers, knmg-congres 2009 Frailty in concept curatieve-palliatieve zorg Shared Care bij kwetsbare oncologische patienten 1. Frailty = essentieel 2. Praktijkvoorbeelden beschikbaar 3. Geriatrie in liaison-model Lynn, Anderson, 2003 Vissers, knmg-congres 2009 Pate B, 80 jr Huilende non in bed na mammasparende chirurgie (T2, N0, OE+), eet nauwelijks. Depressie?? VG: hartfalen bij snel boezemfibrilleren, DM coxartrose ADL en IADL-deels zelfstandig, BMI 24 Cognitief goed, angstig-vermoeid alles is voor niets geweest zonder RTX Pate B, 80 jr Adjuvante RTX zinvol bij: levensverwachting > 5 jr grote tumoren pos lymfklieren neg hormoonreceptoren 5jr recidief lumpectomie met tamoxifen +/- radiotherapie: 1% versus 4% (Hughes, NEJM, 2004) 5