Comprehensive Geriatric Assessment

Transcriptie

1 Comprehensive Geriatric Assessment Joris Vlaemynck, geriatrisch verpleegkundige Comprehensive Geriatric Assessment (CGA) Definitie multidisciplinair onderzoek waarbij de multipele problemen van een oudere zoveel mogelijk opgespoord, beschreven en verklaard worden alsmede de capaciteiten en de zorgbehoeften van de persoon worden onderzocht, om zo te komen tot een gecoördineerd en integraal zorgplan voor het individu A multidisciplinary evaluation in which the multiple problems of older persons are uncovered, described, and explained, if possible, and in which the resources and strengths of the person are catalogued, need for services assessed, and a coordinated careplan developed to focus interventions on the person's problems. (Molag et al., 2011; NVKG, 2010; Rubenstein et.al., 1991; JAGS Public Policy Committee, 1989) 2 1

2 CGA # klassiek assessement Focus op ouderen met complexe gezondheidsproblemen Focus op vaak voorkomende geriatrische problemen (Giants of Geriatrics) Meer nadruk op de functionele status en levenskwaliteit Het is bij uitstek een multidisciplinair gebeuren (Tufts-OCW, 2012) 3 Giants of geriatrics (5 I s) Incontinence Immobility Impaired intellect Instability Iatrognic disorders (Isaacs, 1965) 4 2

3 Geriatrisch syndroom Klassiek syndroom Minder frequent Aantal symptomen Eén etiologie Weinig overlapping Eén syndroom per keer Geriatrisch syndroom Hoge prevalentie Eén symptoom Meerdere oorzaken Veel overlapping inzake oorzaken Vaak meerdere geriatrische syndromen op zelfde moment 5 (WHO, RIVM, 2002) Gezondheid ziekte / aandoening / letsel functies / anatomische eigenschappen (stoornissen) activiteiten (beperkingen) participatie (participatieproblemen) externe factoren persoonlijke factoren Functioneren 6 3

4 Inhoud Medische voorgeschiedenis Medisch onderzoek en anamnese: specifiek en algemeen; klinisch en technisch Medicatie Middelen (mis)gebruik Functionele anamnese Mentale en cognitieve anamnese Sociale anamnese (Molag et al., 2011; NVKG, 2010; Perpersack, 2008; Mann et al., 2004) 7 CGA - Elementen Klinisch onderzoek Klinische verpleegkundige blik Anamnese & heteroanamnese Semi-gestructureerd interview Screeningsinstrumenten Multidisciplinair gebeuren 8 4

5 Minimale inhoud anamnese Reden consult De huidige symptomen Medicatie Relevante vroegere ziektes Levensverwachting Life-events Lichamelijk functioneren Mobiliteit en evenwicht Cognitief functioneren Gemoedstemming Middelenmisbruik Voedingstoestand en eetlust De leefomgeving en gezinssituatie Het zorgnetwerk 9 Screeningsinstrumenten Voorwaarden Gebruiksvriendelijk Haalbaar qua tijdsinvestering Goede sensitiviteit en specificiteit Voldoende gevalideerd Goede basis zijn voor verdere interventie (Lambert & Pepersack, 2004; NVKG, 2010) 10 5

6 Screeningsinstrumenten Domeinen ADL & IADL Valrisico Cognitieve status Depressieve symptomen Sociale evaluatie Malnutritie Pijn (Lambert & Pepersack, 2004; Pepersack, 2008; NVKG, 2010; Pal et al., 2010, Pioli, 2011) 11 Screeningsinstrumenten Correct gebruik! Screeningsinstrumenten zijn een onderdeel van het CGA Dienen gebruikt te worden als waardevol hulpmiddel Geen enkel instrument heeft een 100% sensitiviteit (vals -) en specificiteit (vals +) De klinische blik van een goed opgeleide en ervaren verpleegkundige is en blijft noodzakelijk! 12 6

7 Voorbeelden schalen Belgian Minimum Geriatric Screening Tools (BMGST) Katz schaal IADL-Lawton Stratify CDT 4-items GDS / Cornell schaal SOCIOS MUST Pijnschalen (visueel / niet-communicatief) (College van Geneesheren Geriatrie, 2004) 13 Voorbeelden schalen (2) MMSE GDS 15-item Barthel Index MNA Cargiver Strain Index EDIZ NPI(q) DOS 14 7

8 Welke ouderen? Ouderen met een geriatrisch profiel Verminderde homeostase Multipele, chronische pathologie Bedreigde validiteit (Risico) op polyfarmacie Gewijzigde presentatie en verloop van pathologie Hoge somato-psycho-sociale verwevenheid Frailty (Fried & Guralnik, 1997; Pelemans, 2002; Janssen et al., 2007) 15 Welke ouderen? Het begrip Frailty : Syndroom met een dusdanige interactie tussen ziekten, psychosociale stressoren en subklinische ziektelast dat de vatbaarheid voor een slechte outcome verhoogd. Verhoogd risico op functieverlies bij acute ziekte en ziekenhuisopname Verhoogd risico op sterfte (# risico door leeftijd) Kenmerken: ongewild gewichtsverlies, krachtsverlies, minder fysiek actief, langzamer lopen, toegenomen vermoeidheid (Reid et.al, 2001; Mitnitski et al.; 2002; Rockwood, 2005; Morley et al.; van Iersel et al., 2009; Lacas & Rockwood, 2012) 16 8

9 Noodzakelijk? Kritiek: Tijdsinvestering Benefits voor de patiënt voldoende & kwaliteitsvol bestudeerd? Kosteneffectiviteit? Gevaar voor overshooting Wat met toevalsbevindingen? (Lemiengre, 2010; Van Craen, 2010;Hemelhorst & Westerndorp, 2011;Blauw & Maier, 2011; Lacas & Rockwood, 2012) 17 CGA = nuttig en waardevol Literatuur: Ouderen met een frailty en een geriatrisch profiel hebben baat bij een CGA (betere outcome) Oudere patiënten zonder dit profiel hebben geen baat bij CGA Ouderen in een terminale fase of met een gevorderde dementie: geen bewijs van toegevoegde waarde (Stuck et al., 1993; Ellis & Langhorne, 2005; Pepersack, 2008; Van Craen, 2010; NVKG, 2010; Lacas & Rockwood, 2012) 18 9

10 Opsporen risicopatiënten Een goed en verantwoord CGA bevat ook een identificatie-instrument om risicopatiënten die in aanmerking komen voor het CGA op te sporen. Ook hier is er gevaar voor het computer says no syndroom Voorbeelden: GRP, ISAR, ISAR-HP, SEGA, 19 Duidelijk doel CGA moet lijden tot een degelijk multidisciplinair en comprehensive care - plan CGA mag geen kafkaiaanse bezigheid worden 20 10

11 Conclusie: CGA + klinische blik = 3 CGA is nuttig in de dagelijkse geriatrische praktijk CGA mag en kan zich niet beperken tot het afnemen van meetinstrumenten De (verpleegkundige) klinische en kritische blik is een absolute voorwaarde CGA is geen doel op zich CGA dient verder ontwikkeld en verfijnt te worden CGA is een multidisciplinaire opdracht 21 11