Symposium Onderzoeksresultaten

Transcriptie

1 Symposium Onderzoeksresultaten

2 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie, onderzoeker werkplaats Sociaal Domein

3 Samenwerkingsproject van ouderenpsychiatrie UMCG (Richard Oude Voshaar) GGZ Friesland lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie 3e jaars studenten HBO Verpleegkunde - NHL Mariëlle Grond Rick Idsardi Ellen Remmers Reina Hibma Renze Merkus Karin Reitsma Josianne Tabak Millo van Glabbeek

4 Aanleiding Voor de ouderenpsychiatrie is frailty om meerdere redenen een belangrijk concept: overlap tussen psychiatrische stoornissen en met name de bredere definities van frailty vroegtijdig identificeren van ouderen met een verhoogd risico op (somatische) complicaties psychiatrische behandeling hierop aanpassen. (Collard & Oude Voshaar, 2012)

5 Vraagstelling vragen uit de praktijk Wat is de prevalentie van de frailty bij ouderen (65+) in de psychiatrie? En wat is een geschikt meetinstrument om frailty bij deze doelgroep vast te stellen?

6 Deelvragen Een aantal vragen die daaraan vooraf gaan zijn: Wat is frailty? En hoe is dit te meten? Welk instrument is het meest geschikt voor het onderscheid wel / niet frail? En wat is de prevalentie van frailty bij ouderen in de psychiatrie? Hoe hangt frailty samen met psychiatrische stoornissen?

7 Wat is frailty?

8

9 Wat is frailty? De Nederlands term is kwetsbaarheid. Kwetsbaarheid bij ouderen is te definiëren als een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren. Deze opeenstapeling vergroot de kans op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, of zelfs overlijden). te meten met de TFI (SCP, 2011)

10 Wat is frailty? Een toestand waarbij de reservecapaciteit van verschillende fysiologische systemen tot een kritisch minimum is gedaald Het is een maat voor de biologische leeftijd. Frailty is niet synoniem met het hebben van chronische aandoeningen of ziektes, maar is een onderliggende kwetsbaarheid voor het optreden van complicaties. (Collard & Oude Voshaar, 2012)

11 Wat is frailty? Kans op ziekte fysiek sociaal cognitie stemming

12 Prevalentie Volgens de definitie van SCP hadden we in Nederland kwetsbare ouderen +-25% van Nederlanders leeftijd 65+ (SCP, 2011) andere studies zitten op vergelijkbare getallen, (tussen de 10% en 33%) het aantal toeneemt: in 2030 meer dan 1 miljoen meer dan de helft is alleenstaand

13 Factoren gerelateerd aan frailty Leeftijd - (65+ en hogere leeftijd) Leefvorm - (alleenstaand) Geslacht (vrouwen) Depressie - (het hebben van ) Angststoornissen, psychotische stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? onderzoeksresultaten inconsistent Samenhang van factoren? (Collard & Oude Voshaar, 2012; Rockwood et al., 2004; SCP, 2011)

14 Hoe is frailty te meten?

15 Hoe is frailty te meten? Frailty heeft in de operationalisatie vaak een fysiek / lichamelijk component. (Collard & Oude Voshaar, 2012) In Nederland wordt vooral gebruik gemaakt van de GFI, TFI en de Fried-criteria.

16 Fried GFI TFI Voedingstoestand X X X Fysiek X X X Mobiliteit X X X Spierkracht X - X Energie X - - Cognitie - X X Stemming - X X Sociaal - X X Schaal Afkappunt frailty >= 3 >=5 >=5

17 Welk instrument is het meest geschikt voor het onderscheid wel/niet frail?

18 Opzet onderzoek Sinds 2015 bij GGZ Friesland cliënten geïncludeerd dagbehandeling, ambulante zorg, of opname in de kliniek. 65 jaar of ouder exclusie: geen toestemming of ongepast vanwege situatie (crisis) Meetinstrument: combinatie van de Fried, GFI en TFI overige variabelen voor onderscheiden groepen

19 Respons N=97 Diversiteit dagbehandeling, ambulante zorg, of opname in de kliniek 78% vrouw Gemiddeld 74 jaar oud 56% alleenstaand

20 Wat is de prevalentie van frailty bij ouderen in de psychiatrie?

21 Resultaten Fried GFI TFI Klinische blik % frail 39% 73% 73% 48%

22 Hoe hangt frailty samen met psychiatrische stoornissen?

23 Resultaten % frail per type stoornis N = FRIED GFI TFI klin blik Stemming 77 40% 73% 71% 47% Angst 21 33% 67% 52% 52% Psychotisch 15 20% 47% 53% 47% Persoonlijkheid 12 33% 83% 75% 58%

24 Welk instrument is het meest geschikt voor het onderscheid wel/niet frail?

25 TFI GFI Klinische blik Theorie Gouden standaard FRIED Diagnose Diagnose frail niet frail Diagnose frail goed (sensitiviteit) fout Pos. VW Diagnose niet frail fout goed (specificiteit) Neg. VW aantal frail niet frail totaal

26 TFI GFI Klinische blik Theorie Gouden standaard FRIED Diagnose Diagnose frail niet frail Diagnose frail goed (sensitiviteit) fout Pos. VW Diagnose niet frail fout goed (specificiteit) Neg. VW aantal frail niet frail totaal

27 TFI Resultaat Gouden standaard FRIED Diagnose frail Diagnose niet frail Diagnose frail Diagnose niet frail aantal

28 Resultaten Fried GFI TFI Klinische blik % frail 39% 73% 73% 48% sensitiviteit - 97% 97% 87% specificiteit - 42% 42% 76% Positief voorspellende waarde - 52% 52% 70% Negatief voorspellende waarde - 96% 96% 90% nauwkeurigheid - 64% 64% 80%

29 En nu.? Escher Draak, 1952 Opgehaald van

30 En nu? Conclusie (?) - Fried goede kandidaat als meetinstrument, maar mogelijk onder-rapportage GFI of TFI lijken inwisselbaar mogelijk overrapportage GFI of TFI aanpassen? Schuiven met afkappunt? Items gerelateerd aan psychiatrische stoornissen weglaten?

31 Frailty is waarschijnlijk een multidimensioneel begrip Gezicht kiezen wat het beste past bij de GGZ Prevalentie: 39%

32 Ervaring van studenten door de vragen [over frailty] ga je veel dieper in op de persoon voor een stagiaire die de intake niet doet gaven de vragen veel meer inzicht in de persoon, je leert ze beter kennen

33 Bronnenlijst Collard, R. M., & Oude Voshaar, R. C. (2012). Frailty; een kwetsbaar begrip. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 54, Retrieved from %2F Rockwood, K., Howlett, S. E., MacKnight, C., Beattie, B. L., Bergman, H., Hebert, R.,... McDowell, I. (2004). Prevalence, attributes, and outcomes of fitness and frailty in community-dwelling older adults: Report from the canadian study of health and aging. The Journals of Gerontology.Series A, Biological Sciences and Medical Sciences, 59(12), doi:59/12/1310 [pii] SCP. (2011). Kwetsbaar alleen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.

34