KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING
|
|
- Lotte Lenaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University
2 OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid Het meten van kwetsbaarheid Interventies
3 INLEIDING Vergrijzing Succesvol ouder worden Lichamelijke en/of psychische beperkingen Kwetsbaarheid (in het Engels frailty )
4 ONTWIKKELING VAN KWETSBAARHEID PubMed hits Van vóór
5 VRAAG 1 Wat verstaat u onder kwetsbaarheid?
6 ONTWIKKELING VAN KWETSBAARHEID 1978 Charles F. Fahey: introductie van de term frail elderly Personen die meestal, maar niet altijd, een hogere leeftijd hebben dan 75 jaar en die vanwege een opeenstapeling van diverse voortdurende problemen frequent ondersteuning nodig hebben om het hoofd te kunnen bieden aan het dagelijks leven Bron: Hogan et al., 2004
7 ONTWIKKELING VAN KWETSBAARHEID Jaren 80 Woodhouse et al.: Operationele definitie van frailty (vragenlijst gericht op stoornissen en pathologieën) Veel aandacht voor ziekten
8 ONTWIKKELING VAN KWETSBAARHEID Vanaf jaren 90 Fragiliteit wordt niet alleen bepaald door ziekten Fragiliteit kan worden geplaatst op een continuüm (bijv. tussen zelfstandigheid en afhankelijkheid)
9 DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (CONCEPTUEEL) Smal Bijvoorbeeld: Een biologisch syndroom van een verminderde reserve en weerstand tegen stressoren, dat het resultaat is van dalingen van diverse fysiologische systemen, en dat gevoeligheid voor ongewenste uitkomsten veroorzaakt. Bron: Fried et al. 2001
10 DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (CONCEPTUEEL) Breed Bijvoorbeeld Een syndroom dat een groep van problemen en verlies aan mogelijkheden in diverse domeinen bevat, en een individu gevoelig maakt voor omgevingsfactoren. Bron: Strawbridge et al. 1998
11 VRAAG 2 Naar welke aspecten kijkt u als u kwetsbare ouderen wilt opsporen?
12 DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (OPERATIONEEL) Fried et al. (2001) criteria om fragiliteit vast te stellen: Gewichtsverlies Uitputting Inactiviteit Traagheid Zwakte Fragiel 3
13 FRAILTY MARKERS (PUTS ET AL., 2005) Laag lichaamsgewicht Verminderde longfunctie Cognitieve beperkingen Slechtziendheid Slechthorendheid Incontinentie Weinig ervaren regie over het eigen leven Depressieve symptomen Lichamelijke inactiviteit Fragiel 3
14 GRONINGEN FRAILTY INDICATOR (GFI) (SCHUURMANS ET AL., 2004) De GFI bevat acht domeinen: Mobiliteit Lichamelijke fitheid Visus Gehoor Voeding Co-morbiditeit Cognitie Psychosociaal Fragiel 5
15 DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID Wanneer is een definitie succesvol? Criteria: - inhoud (verschillende determinanten) - samenhang (neemt toe met stijgen van de leeftijd) - voorspellend zijn (bijv. voor sterfte, opname in ziekenhuis of verpleeghuis, vallen) - bruikbaar zijn (je moet er interventies op kunnen richten)
16 EXPERTS RAADPLEGEN Twee uitgangspunten: Een holistisch mensbeeld Een dynamische toestand Schriftelijk (vragenlijst) en mondeling (twee expertmeetings)
17 EXPERTS RAADPLEGEN 20 Experts (Amerika, Canada en Nederland) Resultaten: Accent op lichamelijk domein Frailty # disability
18 KWETSBAARHEID, COMORBIDITEIT, BEPERKINGEN (FRIED ET AL., 2004)
19 KWETSBAARHEID, COMORBIDITEIT, BEPERKINGEN (DEEG EN PUTS, 2007) N % Geen van de drie ,6 Comorbiditeit, geen kwetsbaarheid, geen beperkingen ,8 Beperkingen, geen comorbiditeit, geen kwetsbaarheid 45 3,8 Kwetsbaarheid, geen comorbiditeit, geen beperkingen 21 1,8 Comorbiditeit, beperkingen, geen kwetsbaarheid ,1 Comorbiditeit, kwetsbaarheid, geen beperkingen 36 3,1 Beperkingen, kwetsbaarheid, geen comorbiditeit 14 1,2 Comorbiditeit, beperkingen, kwetsbaarheid ,7 Totaal ,0
20 DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID Een dynamische toestand waarin een individu Verkeert die tekorten heeft in één of meerdere domeinen van het menselijk functioneren (lichamelijk, psychisch, sociaal), die onder invloed van een diversiteit aan variabelen wordt veroorzaakt en die de kans op het optreden van ongewenste uitkomsten vergroot. Gobbens, R.J.J., Luijkx, K.G., Wijnen-Sponselee, M.Th., Schols, J.M.G.A. (2010). In search of an integral conceptual definition of frailty. Opinions of experts. J Am Med Dir Assoc;11(5):
21 DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID Biedt kader voor een integrale operationele definitie van kwetsbaarheid Uiteindelijke doel: identificeren en interveniëren Thuiswonende ouderen
22 EEN INTEGRAAL MODEL VAN KWETSBAARHEID (BERGMAN ET AL., 2004; GEMODIFICEERD DOOR GOBBENS ET AL., 2010)
23 VRAAG 3 Hoe bruikbaar is het integraal conceptueel model van kwetsbaarheid voor u?
24 VRAGENLIJST Tilburg Frailty Indicator (TFI) Een gebruiksvriendelijk screeningsinstrument (vragenlijst, zelfrapportage) Twee delen: - Determinanten: 10 (zoals leeftijd en leefstijl) - Componenten: 15 (zoals handknijpkracht, sociale relaties)
25 EERSTE RESULTATEN TFI Dwarsdoorsnede onderzoek Zelfstandig wonende ouderen, 75+, Gemeente Roosendaal N = 484 (respons 42%) At random steekproef
26 KENMERKEN RESPONDENTEN n (%) Leeftijd, gemiddelde ± SD 80.3 ± 3.8 Geslacht, % of vrouwen 277 (57.2) Burgerlijke staat Gehuwd of samenwonend 240 (49.7) Ongehuwd 46 (9.5) Gescheiden 15 (3.1) Weduwnaar/weduwe 182 (37.7) Opleiding Geen of lager 181 (37.7) Middelbaar 225 (46.9) Hoger of universiteit 74 (15.4)
27 KWETSBAARHEID IN DE THUISSITUATIE Gerapporteerd probleem Mannen Vrouwen Totaal P-waarde Componenten van kwetsbaarheid (n = 207) (n = 277) (n = 484) n (%) n (%) n (%) Lichamelijk domein Lichamelijke gezondheid 54 (26.3) 86 (31.6) 140 (29.4).210 Gewichtsverlies 13 ( 6.3) 24 (8.7) 37 (7.7).323 Slecht lopen 85 (41.1) 147 (53.3) 232 (48.0).008 Slecht evenwicht 68 (33.3) 100 (36.4) 168 (35.1).492 Slecht gehoor 89 (43.2) 85 (31.0) 174 (36.3).006 Slecht gezichtsvermogen 41 (20.1) 60 (21.9) 101 (21.1).634 Kracht in handen 48 (23.2) 119 (43.0) 167 (34.5) <.001 Lichamelijke moeheid 74 (35.9) 145 (52.3) 219 (45.3) <.001 Psychisch domein Klachten geheugen 27 (13.0) 20 (7.2) 47 (9.7).033 Somberheid 74 (35.8) 121 (43.8) 195 (40.4).073 Nervositeit of angst 53 (25.7) 96 (34.7) 149 (30.8).036 Coping 27 (13.3) 44 (16.1) 71 (14.9).403 Sociaal domein Alleenwonend 58 (28.0) 174 (62.8) 232 (47.9) <.001 Sociale relaties 106 (51.2) 179 (64.9) 285 (59.0).003 Sociale steun 34 (16.6) 45 (16.3) 79 (16.4).934 Gobbens, R.J.J., van Assen, M.A.L.M., Luijkx, K.G., Wijnen-Sponselee, M.Th., Schols, J.M.G.A. (2010). Determinants of frailty. J Am Med Dir Assoc;11(5):
28 STUDIE PSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN Validiteit instrument Face-validity: experts raadplegen Construct-validity: items TFI - gevalideerde schalen (MMSE, CES-D, TUG-test, LAPAQ etc.) Predictive validity: TFI ongewenste uitkomsten (disability en zorggebruik) Gobbens, R.J.J., van Assen, M.A.L.M., Luijkx, K.G., Wijnen-Sponselee, M.Th., Schols, J.M.G.A. (2010). The Tilburg Frailty Indicator: Psychometric Properties. J Am Med Dir Assoc;11(5):
29 STUDIE PSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN Betrouwbaarheid instrument Cronbach s alpha:.73 Test-retest:.79 (1 jaar);.90 (2 weken)
30 STUDIE DETERMINANTEN VAN KWETSBAARHEID Leeftijd lichamelijke kwetsbaarheid Geslacht sociale kwetsbaarheid Levensgebeurtenissen psychische kwetsbaarheid Ongezonde leefstijl en multimorbiditeit voorspellen kwetsbaarheid
31 GEBRUIK VAN DE TFI Prevalentie: 47,1% (afkappunt 5) Preventie van fragiliteit: eerstelijnszorg Fragiliteit vraagt om een multidisciplinaire benadering: samenwerking Complexe hulpvragen van fragiele ouderen Uitgangspunt: integrale behoeften van de individuele zorgvrager
32 VRAAG 4 Hoe kunt u de TFI gebruiken?
33 TOEKOMSTPLANNEN TFI bij andere groepen ouderen Kwetsbaar en dan.. Interventies
34 VRAAG 5 Welke interventies gericht op het verminderen van kwetsbaarheid kent u? Welke interventies zouden ontwikkeld moeten worden om kwetsbaarheid te verminderen?
35 BEDANKT VOOR UW AANDACHT! ROBBERT GOBBENS KATRIEN LUIJKX
DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)
DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid
Nadere informatieFRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten
Nadere informatieSCREENING KWETSBAARHEID
SCREENING KWETSBAARHEID OUDEREN 20 november 2012 Robbert Gobbens Kees Grimbergen OPBOUW WORKSHOP Lezingen: - Wat is kwetsbaarheid? - Hoe kan kwetsbaarheid worden gemeten? Opdracht in kleine groepen DEFINITIE
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN. 16 juni Robbert Gobbens. Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam
KWETSBARE OUDEREN 16 juni 2014 Robbert Gobbens Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten van kwetsbaarheid INLEIDING Persbericht Den
Nadere informatieKWETSBAARHEID VAN OUDEREN
KWETSBAARHEID VAN OUDEREN MET HARTFALEN 20 november 2015 Robbert Gobbens Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een
Nadere informatieFRAILTY : DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : DEFINIËREN EN METEN 20 november 2014 Robbert Gobbens INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een kwart van de 65-plussers is kwetsbaar voor ernstige
Nadere informatieHANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen
HANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen T.b.v. de pilot Wijkzorg Gevraagd! in Spijkenisse en Vlaardingen Robbert Gobbens
Nadere informatieHet integraal definiëren en meten van fragiliteit
Het integraal definiëren en meten van fragiliteit Robbert Gobbens Inleiding Het concept fragiliteit (in het Engels frailty ) wordt steeds meer gebruikt in onderzoek naar het ouder worden en in de zorg
Nadere informatieTilburg Frailty Indicator
Onderzoek & Praktijk Trefwoorden Fragiliteit Gerontologie Geriatrie Meetinstrument Tilburg Frailty Indicator In een eerder artikel in TvZ (Gobbens e.a., 2009) werd aangetoond dat er behoefte is aan een
Nadere informatieGezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland
Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Disclosure belangen spreker Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid
Nadere informatieDe kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld
De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld Wat is kwetsbaarheid? Het hebben van een sterk verhoogd risico op een neerwaartse spiraal van
Nadere informatiePraktische bruikbaarheid van frailty(schalen)
Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering
Nadere informatieKlanttevredenheid, kwetsbaarheid en zelfredzaamheid van bezoekers van de VraagWijzers, gemeente Rotterdam
Klanttevredenheid, kwetsbaarheid en zelfredzaamheid van bezoekers van de VraagWijzers, gemeente Rotterdam Auteurs: Dhr. dr. R.J.J. Gobbens Mevr. dr. M.J.B.M. Goumans Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum
Nadere informatieGertruida Berens - Westerduin
Gertruida Berens - Westerduin (88 jaar) Wat is kwetsbaar? Ik vind dat een moeilijk begrip. Misschien toen ik drie jaar geleden plotseling in het verzorgingshuis kwam en al mijn spullen moest achterlaten.
Nadere informatieKwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater
Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008
Nadere informatieSymposium Onderzoeksresultaten
Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie
Nadere informatieHet praktijkgerichte onderzoekslandschap
Het praktijkgerichte onderzoekslandschap van de GRZ 8 juni 2018 Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid en creativiteit
Nadere informatieDe Tilburg Frailty Indicator
De Tilburg Frailty Indicator Validiteit en betrouwbaarheid Dr. Robbert J.J. Gobbens, senior onderzoeker verbonden aan het Lectoraat Samenhang in de Ouderenzorg van de Hogeschool Rotterdam en Tranzo, Tilburg
Nadere informatieRegioscan 2018 Ouderenzorg. Zuid-Holland Zuid
Regioscan 2018 Ouderenzorg Zuid-Holland Zuid Inhoud Inhoud... 2 Wat is een ROS?... 3 Inleiding... 4 Waarom de ROS-wijkscan voor ouderenzorg?... 4 Kwetsbare ouderen... 4 Bevolking 65+... 5 Informatie databron...
Nadere informatieGoede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen
Goede preventieve ouderenzorg: belangrijke elementen Annemieke Spijkerman GGD NOG 18 mei 2017 Werkconferentie gezond ouder worden GGD Noord- en Oost-Gelderland 2 Doetinchem Cohort Studie, al 30 jaar! Doetinchem
Nadere informatieElisabeth Turfboer - Vink
Elisabeth Turfboer - Vink (91 jaar) Ik realiseerde me pas dat ik kwetsbaar was nadat ik was gevallen, want ik deed alles nog zelf. Op mijn 89ste brak ik mijn heup bij een val op het toilet. Ik dacht: Hoe
Nadere informatieMULTIMORBIDITEIT, (I)ADL KWETSBAARHEID EN BEPERKINGEN IN. 14 november Robbert Gobbens. Hogeschool Inholland; Zonnehuisgroep Amstelland
MULTIMORBIDITEIT, KWETSBAARHEID EN BEPERKINGEN IN (I)ADL 14 november 2016 Robbert Gobbens Hogeschool Inholland; Zonnehuisgroep Amstelland KWETSBAARHEID, COMORBIDITEIT, ADL BEPERKINGEN (FRIED ET AL., 2004)
Nadere informatieadres oosterstraat BH nijkerk telefoon web
adres oosterstraat 7 3862 BH nijkerk telefoon 033-2474830 email info@sigma-nijkerk.nl web www.sigma-nijkerk.nl bank NL98RAB0130285587 kvk 41035634 Aan [naam uitgenodigde] [adres] [postcode] [plaats] Nijkerk,
Nadere informatieMYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid)
MYTHEN EN FEITEN OVER FRAILTY (kwetsbaarheid) 9 8 7 6 Levensverwachting vanaf geboorte sterk gestegen sinds 187 leeftijd 5 4 3 Prof.dr. Dorly J.H. Deeg 2 1 Afdeling Psychiatrie en EMGO-Instituut voor Onderzoek
Nadere informatieFragiele ouderen in woonzorgcentra
Home no. 6 December 2015 Eerdere edities Verenso.nl Fragiele ouderen in woonzorgcentra Dr. Robbert Gobbens, associate lector multimorbiditeit, Domein Gezondheid, Sport en Welzijn, Hogeschool Inholland,
Nadere informatie! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard
An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering
Nadere informatieKwetsbaarheid en slapen
Kwetsbaarheid en slapen Nico De Witte Inhoud Kwetsbaarheid Slapen: operationalisering Resultaten Beschrijving dataset Prevalentie slaapproblemen in relatie tot leeftijd, geslacht, inkomen, rondkomen met
Nadere informatieFrailty en ondervoeding doet (veel) vallen
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst
Nadere informatieKwetsbaarheid van geriatrische revalidanten bij de Zonnehuisgroep Amstelland
Kwetsbaarheid van geriatrische revalidanten bij de Zonnehuisgroep Amstelland Robbert Gobbens, Dennis Vijsma I n deze studie gingen we na hoe kwetsbaar geriatrische revalidanten zijn bij opname. Ook bepaalden
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatieWorkshop Kwetsbaarheid
Workshop Kwetsbaarheid werkconferentie KOMPLEET Integrale ondersteuning van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers 10 oktober 2013 Rob Beumer, huisarts Mary Timmermans, Specialist Ouderengeneeskunde Harmke
Nadere informatieFrailty en (Nier-)Transplantatie. Robert A. Pol, chirurg
Frailty en (Nier-)Transplantatie Robert A. Pol, chirurg Komt een patiënt bij de dokter 45-jarige man Type I DM (sinds zijn 20 e ) Kreatinine klaring 20ml/min Toenemend vermoeid Wie vind dit een geschikte
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieKwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Kwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen regio IJsselland Kwetsbaarheid bij 65-plussers Het verouderingsproces
Nadere informatieMulti dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)
Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI) Prof dr Nico De Witte (VUB/Hogent) Inhoud Kwetsbaarheid (eng: frailty) Waarom
Nadere informatieVergrijzing van de bevolking in België
Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf
Nadere informatieSimon de Niet. (89 jaar)
Simon de Niet (89 jaar) Als je ouder wordt, mankeer je sneller wat. Een dame van 103 die ik kende, lette zelf bijvoorbeeld goed op dat ze niet op de tocht zat. Ik voel me nog gezond. Ik loop nog, kan nog
Nadere informatiePsychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte
Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte Inhoud 1. Achtergrond 2. Psychische kwetsbaarheid: sociodemografisch profiel 3. Kwetsbaarheid i.d.
Nadere informatieDe bruikbaarheid van geriatrisch assessments
De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance
Nadere informatieOuderengeneeskunde. Volumebeheersing door. Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde
Ouderengeneeskunde Volumebeheersing door kwaliteit en samenwerking Frederiek van den Bos, internist-ouderengeneeskunde Vergrijzing Dubbele vergrijzing Bevolking veroudert Daling van de sterfte en toename
Nadere informatieKlassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie
Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatieOp weg naar de module ouderenzorg
Op weg naar de module ouderenzorg Geïntegreerde zorg voor ouderen met multiproblematiek Stichting Gezondheidscentra Eindhoven Robert Vening Katinka Mijnheer 12 oktober Inhoud presentatie 1. Introductie
Nadere informatieZorginformatiebouwsteen: org.nhg.tilburg Frailty Indicator-v0.1
Zorginformatiebouwsteen: org.nhg.tilburg Frailty Indicator-v0. Status: Publicatie status: Unpublished Inhoudsopgave. org.nhg.tilburg Frailty Indicator-v0. 3. Revision History 4.2 Concept 4.3 Mindmap 4.4
Nadere informatieDe kwetsbare oudere aan dialyse
De kwetsbare oudere aan dialyse Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent 8 Vlaamse Nefrologiedag 15 maart 2014 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty
Nadere informatieDiagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst
Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Congres Moderne Dementiezorg Sessie Vroegsignalering en diagnosestelling 28 november 2011 Prof. dr. Philip Scheltens Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum
Nadere informatieEenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts.
Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts. Een literatuur verkenning Pubmed 2000-2007 2007 Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach,, van het instituut voor studie en behandeling
Nadere informatieWorkshop Kwetsbare Oudere
Workshop Kwetsbare Oudere Carin Westphal, huisarts Leonie Snijders, praktijkverpleegkundige Huisartsenpraktijk Someren Nicole Hellings wijkverpleegkundige en teamleider Zorgboog Aandacht voor Ouderenzorg
Nadere informatieAnderhalvelijns zorg Het belang van segmentatie. 22 mei Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen
Anderhalvelijns zorg Het belang van segmentatie 22 mei 2012 Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen one fits all klopt niet Ouderen verschillen meer van elkaar dan volwassenen Hoe maak
Nadere informatieOverzicht publicaties (vanaf 2010) Publicaties 2015
Overzicht publicaties (vanaf 2010) Publicaties 2015 Gobbens, R., Krans, A., van Assen, M. (2015). Explaining disability and quality of life in older residents of assisted living facilities using the Tilburg
Nadere informatieKwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis
Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis Mijn wil is sterker dan mijn grens. (Paula Niestadt) Definitie kwaliteit van leven/qol
Nadere informatieInleiding Mensen met een verstandelijke beperking.
Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool
Nadere informatieUitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg
Uitnodiging voor huisartspraktijken voor deelname aan onderzoek Valpreventie in de eerstelijnszorg Geachte huisarts, Zorggroep RCH Midden-Brabant heef het initiatief genomen om valpreventie te implementeren
Nadere informatieChapter 11 Samenvatting (Dutch summary)
Chapter 11 Samenvatting (Dutch summary) Door de toenemende levensverwachting en de vergrijzing veroudert de Nederlandse bevolking. Huisartsen krijgen daardoor steeds meer te maken met oudere patiënten.
Nadere informatieGeriatriefysiotherapie: Frailty:
Geriatriefysiotherapie: Frailty: Risicofactoren voor Frailty: Vrouwelijk geslacht Hoge leeftijd Lage opleiding Het aantal chronische ziekten Lage BMI < 23 Hoge BMI >30 MMSE
Nadere informatieGeriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Nadere informatieKwetsbare ouderen. Cretien van Campen
Kwetsbare ouderen Cretien van Campen Medewerkers Auteurs Martijn Huisman (VU/VUmc-LASA) Dorly Deeg (VU/VUmc-LASA) Hannie Comijs (GGZinGeest / VUmc-LASA) Marjolein Broese van Groenou (VU-LASA) Jos van Campen
Nadere informatieAngst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Nadere informatieLast, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen
Last, but not least De geriatrische patiënt op de SEH Yvonne Schoon Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen Epidemiologie Groeiende zorgconsumptie ouderen Prognose zorgconsumptie in regio Nijmegen Multimorbiditeit
Nadere informatieWie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Nadere informatieEasycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn
Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Els Bremer, senior adviseur projectbureau MAAT, sociaal wijkteam Janneke van Kempen, arts-onderzoeker, Geriatrie Marieke Perry,
Nadere informatieHoe vitaal is Nederland? Ontwikkeling van de Nederlandse Vitaliteitsmeter: de Vita-16
Hoe vitaal is Nederland? Ontwikkeling van de Nederlandse Vitaliteitsmeter: de Vita-16 Dr. Jorien Strijk Dr. Wanda Wendel-Vos, Drs. Hedwig Hofstetter Dr. Vincent Hildebrandt Verzorgingsstaat onder druk
Nadere informatieHet voorspellen van beperkingen in ADL en IADL door lichamelijke componenten van de Tilburg Frailty Indicator
Het voorspellen van beperkingen in ADL en IADL door lichamelijke componenten van de Tilburg Frailty Indicator Robbert Gobbens en Marcel van Assen Inleiding Beperkingen in algemene dagelijkse levensverrichtingen
Nadere informatieProgramma. Kwetsbaarheid Fried. 2001. (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
Geriatriefysiotherapie Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut 24 maart 2015 Programma Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief (Geriatrie)fysiotherapeutische
Nadere informatieEEN PROGRAMMA TER VOORKOMING VAN BEPERKINGEN IN ACTIVITEITEN BIJ KWETSBARE THUISWONENDE OUDEREN
EEN PROGRAMMA TER VOORKOMING VAN BEPERKINGEN IN ACTIVITEITEN BIJ KWETSBARE THUISWONENDE OUDEREN Ramon Daniels MSc Hogeschool zuyd Kenniskring autonomie en participatie Aanleiding Beperkingen in activiteiten:
Nadere informatieProf.dr. R.C. Oude Voshaar (UMCG) & dr. R. Risselada (GGZ Friesland) Screening op frailty in de ouderenpsychiatrie
Screening op frailty in de ouderenpsychiatrie Perceived age-difference Christensen et al, BMJ 2009 Prof. dr. R.C. Oude Voshaar Dr. R. Risselada Wie van de drie is frail? Frailty as predictor of nursing
Nadere informatieOuderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen
Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen 60 21 24 70
Nadere informatieJohanna Vis - den Dulk
Johanna Vis - den Dulk (80 jaar) Ik voelde me kwetsbaar toen mijn man overleed. Een nichtje zei me toen: Als je man een jaar onder de aarde ligt, is hij vergaan en dan vergaat ook je verdriet. Het ging
Nadere informatieNiek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater
Gezekerd klimmen met de jaren Niek Jaspers Arts maatschappij en gezondheid Sociaal geriater Themamiddag Public Health en senioren Inleiding Tendensen Demografie Huidige preventie en zorg Geriatrisch paradigma
Nadere informatieIntegraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen
Integraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen Terugkoppeling Proefgebieden: Appingedam en Wagenborgen Datum: 31 mei 2012 Tekstvak tekstvak 0 Agenda 1. Integraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen
Nadere informatieFunctionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen
Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen OP BASIS VAN ICF MARIETA VERHOEVEN VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST I.O. COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKER VGCT Ernstige en langdurige eetstoornis Definitie
Nadere informatieStress, depressie en cognitie gedurende de levensloop
SAMENVATTING Stress, depressie en cognitie gedurende de levensloop Inleiding Cognitief functioneren omvat verschillende processen zoals informatieverwerkingssnelheid, geheugen en executief functioneren,
Nadere informatieZORGPROGRAMMA VALPREVENTIE. Versie augustus 2013
ContactpersoonA.J.Biewenga,voorzitterenhuisarts Raadhuislaan4 7981EMDiever 0521 592575 biewenga@huisartsdiever.nl InschrijfnummerKamervanKoophandel: 55332544 AGBcoderechtspersoon: 53 530470 Bankrekeningnummer:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieHet beïnvloeden van eenzaamheid en weerbaarheid bij ouderen met lage SES
Haarlem 6 maart 2014 Het beïnvloeden van eenzaamheid en weerbaarheid bij ouderen met lage SES Mathieu de Greef www.galm.nl Menukaart sportimpuls Doelstelling en doelgroep Sociaal Vitaal Het bevorderen
Nadere informatieonder ouderen in de huisartspraktijk door regelmatig de gezondheid van ouderen in kaart te brengen (screenen & monitoring)
Anne van Houwelingen, Margot Heijmans, Wendy den Elzen, Jeanet Blom en Jacobijn Gussekloo Afdeling Public Health and Eerstelijnsgeneeskunde ISCOPE - doel Achteruitgang in zelfredzaamheid en kwaliteit van
Nadere informatieOp weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009
Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009 Op weg naar speerpuntennotitie? Wat doen/deden we al? Welke gezondheidsproblemen
Nadere informatieShort Form Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST. Zorgvrager
Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST Zorgvrager 1 UW ERVARINGEN ZIJN WAARDEVOL In deze lijst staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven. Uw antwoorden
Nadere informatieKwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen?
Kwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen? Hoeveel procent van Nederland is ouder dan 65 jaar? A 11 % B 5 % C 42% Hoeveel wonen er zelfstandig A. 50% van de 70 jaar en ouder B. 83 % van de 70 jaar
Nadere informatieOuderen van nu en straks
Iedereen heeft wel een aantal oudere mensen in de directe omgeving die fragiel of zijn. Het huidige ouderenbeleid streeft naar het bevorderen van de redzaamheid en het zo lang mogelijk thuis blijven wonen
Nadere informatieAGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study
AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study Angst en depressie bij verpleeghuisbewoners; prevalentie en risico indicatoren Lineke Jongenelis Martin Smalbrugge EMGO, onderzoeksprogramma common mental
Nadere informatieDepressie in Zeeland
Depressie in Zeeland Kernpunten 15.000 119.000 19 jr en ouder ernstige depressieve klachten milde depressieve klachten ernstig depressieve klachten 19-24 jarigen 10 % 2012-2016 34% 57% 19-24 jarigen milde
Nadere informatieDirk Schaap. (91 jaar)
Dirk Schaap (91 jaar) De ene dag gaat het beter dan de andere dag. Ik kan overal nog aan meedoen. Ik kom voor de dag zoals ik ben en ik maak nog grapjes met de vrouwen. Je hebt hier nog eens een leuk praatje
Nadere informatieZorgproblemen, waaronder een slechte mondgezondheid, maken ouderen nog meer kwetsbaar, breekbaar en zieker
Zorgproblemen, waaronder een slechte mondgezondheid, maken ouderen nog meer kwetsbaar, breekbaar en zieker De huidige transformatie in de ouderenzorg zet daarom zowel de zorgvrager als de zorgaanbieder
Nadere informatiePijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen. HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016
Pijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016 Pijn ouderen Co-morbiditeit : wat veroorzaakt wat? Polyfarmacie: moeilijker
Nadere informatieNeuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB
Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht
Nadere informatieEtnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden
Etnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden 4 e Landelijk Valsymposium 2 December 2016 Aantal 65-plussers en prognose (G4) 500000 400000 300000 200000
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatiePitch-presentaties onderzoekers D-SCOPE: So far, so good?
Pitch-presentaties onderzoekers D-SCOPE: So far, so good? De relatie tussen zorgzame sociale omgeving en frailty Daan Duppen zoeken naar relaties van sociale omgeving en frailty d.m.v. Systematische literatuurstudie
Nadere informatieThemabijeenkomst: Welke waarde voegt u toe aan kwetsbare ouderen in Ommoord? 13 november 2018
Themabijeenkomst: Welke waarde voegt u toe aan kwetsbare ouderen in Ommoord? 13 november 2018 Hoe ziet de avond er uit? Kennis en inzicht meegeven over de problematiek van ondervoeding Gezamenlijk aan
Nadere informatieOndervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Caroline Boomkamp Klinisch geriater Bernhoven Inhoud Definities Screening en assessment Prevalentie Oorzaken Gevolgen Behandeling van ondervoeding Definitie geriatrische patiënt
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieSamen Werken aan hetzelfde Prof. dr. Anne Visser-Meily
Samen Werken aan hetzelfde Prof. dr. Anne Visser-Meily Revalidatiearts UMC Utrecht Hoofd Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht > Samenwerking tussen De Hoogstraat Revalidatie en UMC Utrecht Hersencentrum
Nadere informatieOuderen en gezondheid. Resultaten uit de Gezondheidsenquête 2016
Ouderen en gezondheid Resultaten uit de Gezondheidsenquête 2016 Gezondheidsenquête Haaglanden 2016 Ouderen en gezondheid 1 Oktober 2017 Inhoudsopgave Kernpunten... 3 Inleiding... 4 Ouderen in de regio
Nadere informatieShort Form Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST. Zorgvrager
Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST Zorgvrager 1 UW ERVARINGEN ZIJN WAARDEVOL In deze lijst staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven. Uw antwoorden
Nadere informatieouderenpsychiatrie Het mooie van oud worden, is dat het zo lang duurt Lotte van Elburg en Hester Geerlinks
ouderenpsychiatrie Het mooie van oud worden, is dat het zo lang duurt Lotte van Elburg en Hester Geerlinks INTER-PSY GGz Assen Delfzijl Drachten Groningen Hoogezand Meppel Muntendam Oosterwolde Oude Pekela
Nadere informatieKwetsbare ouderen: Zorg of geen zorg? I Plaisier, M Broese van Groenou, DJH Deeg December 2011
VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM VWS vraag 2011 Kwetsbare ouderen: Zorg of geen zorg? I Plaisier, M Broese van Groenou, DJH Deeg December 2011 2 Inhoud 1. Inleiding en onderzoeksvragen 5 2. Zorggebruik bij
Nadere informatieSuïcide bij ouderen in Nederland
Suïcide bij ouderen in Nederland 19-27 AJFM Kerkhof ajfm.kerkhof@psy.vu.nl www.kerkhofpsychotherapie.nl Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 19 196 Suïcide
Nadere informatie