SAMENWERKINGSOVEREENKOMST GEMEENTE DOETINCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 2012-2016 SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOETINCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN
INHOUDSOPGAVE 1 1. VOORWOORD 2 2. LEESWIJZER 3 3. BINDINGSDUUR EN WERKING 4 4. VAN REGIONAAL NAAR LOKAAL 5 4.1. Regionale Woonvisie 2010-2020 5 4.2. Woonvisie Doetinchem, 2020 5 4.3. Woondiensten 6 4.4. Landelijk kader 7 5. PARTNERSCHAP 8 6. PRESTATIEAFSPRAKEN 9 6.1. Het passend huisvesten van de doelgroep 9 6.2. Terugdringen schulden problematiek en voorkomen van huisuitzettingen 10 6.3. Opgave Wonen, Welzijn en Zorg 11 6.4. De kwalitatieve en kwantitatieve omvang van de woningvoorraad 13 6.5. Leefbaarheid 15 6.6. Duurzaamheid 16 6.7. Burger-/Bewonerparticipatie 16 6.8. Procesafspraken 17 7. BEGRIPPENLIJST 18 8. BIJLAGEN 19 SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 1
1. VOORWOORD Gemeente Doetinchem () en Woondiensten () willen ten behoeve van vitale wijken en dorpen met elkaar samenwerken op volkshuisvestelijk gebied. Waar : bewoners tevreden zijn over hun wijk en woningen woningzoekenden tevreden zijn over het woningaanbod er kansen zijn voor mensen in een kwetsbare positie op de woningmarkt. Door het maken van (hernieuwde) prestatieafspraken voor de periode 2012-2016 willen beide partijen hieraan vorm gaan geven. Kapstok voor de prestatieafspraken zijn: de Regionale Woonvisie Achterhoek 2010-2020 Alleen ga je sneller, samen kom je verder De woonvisie van de Doetinchem 2020 Kompas, het ondernemingsplan van 2010-2015 Strategisch Voorraadbeleid Woondiensten. De afspraken zijn tot stand gekomen met erkenning dat belangen en verantwoordelijkheden op onderdelen uiteen kunnen lopen huurders en woningzoekenden met een belastbaar inkomen tot 34.085 (peildatum 1 januari 2012) voor de corporatie een bijzondere plaats innemen BBSH een wettelijke kader is waar corporaties zich aan moeten houden Actief burgerschap een steeds meer prominente rol krijgt in de beleidsontwikkeling bij zowel als. Actief burgerschap behelst het (leren) deelnemen aan en verantwoordelijkheid dragen voor de maatschappij door bewoners. Dit ontstaat in de wisselwerking tussen bewoners en organisaties. Het vereist van bewoners dat ze competenties ontwikkelen om die verantwoordelijkheid te kunnen nemen en dragen, en het vereist van organisaties dat zij burgers daartoe uitnodigen, ondersteunen en toerusten. De omstandigheden anno 2012 zijn verre van gunstig. De gevolgen van de crisis zijn elke dag voelbaar. Gemeentes krijgen te maken met teruglopende inkomsten en moeten de komende jaren fors bezuinigingen. Ook voor corporaties is het zwaar weer; vennootschapsbelasting, strengere regelgeving door Europa en Den Haag, het meebetalen aan de huurtoeslag, een stagnerende afzet van koopwoningen. In de Achterhoek hebben we tevens te maken met krimp en vergrijzing. Leefbaarheid in de wijken en dorpen komt hierdoor in het geding. Het is belangrijk om de handen ineen te slaan voor het goed kunnen wonen van de inwoners van de Doetinchem. De uitdaging is om meer te halen uit minder middelen. Daarbij hebben we elkaar hard nodig. Samenwerking is niet iets nieuws tussen. Zij werken al jaren in verschillende vormen samen (o.a. binnen diverse nieuwbouwprojecten, als partners in wijkgericht werken, bij de ontwikkeling van woonservicegebieden en binnen de primaire processen van de organisaties (WMO-loket, Lokaal Zorgnetwerk). Een overzicht van lopende convenanten (afspraken) en projecten tussen is opgenomen in de bijlage. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 2
2. LEESWIJZER Deze samenwerkingsovereenkomst bestaat uit verschillende delen. In het eerste deel staan de samenwerkingsafspraken per onderwerp uitgeschreven. Deze afspraken zijn veelal procesmatig van aard. Het tweede deel bestaat uit de Jaarafspraken. Hierin zijn de afspraken uit het eerste deel concreter gemaakt in werkafspraken voor de periode 2012 2013. Daarbij is een keuze gemaakt in de op te pakken onderwerpen. De voortgang van de afspraken wordt in het bestuurlijk overleg besproken. Eind 2013 worden nieuwe afspraken gemaakt voor 2014. Tot slot is in de bijlage een lijst opgenomen van lopende convenanten waarnaar wordt verwezen in de tekst van de samenwerkingsafspraken. Tevens is opgenomen als bijlage de WMO werkafspraken. 3. BINDINGSDUUR EN WERKING Deze samenwerkingsovereenkomst treedt direct na ondertekening in werking en geldt tot 31 december 2016. Als één van de partijen voor 31 december 2016 de uitgangspunten of afspraken niet kan nakomen, dan wordt dit in een bestuurlijk overleg tussen partijen besproken en wordt getracht gezamenlijk een oplossing te vinden. Elk jaar worden jaarafspraken gemaakt, waarin de afspraken voor een paar jaar worden beschreven. Deze jaarafspraken maken integraal onderdeel uit van deze samenwerkingsovereenkomst. De samenwerkingsovereenkomst wordt eind 2013 geëvalueerd en eventueel bijgesteld als de partijen akkoord gaan met deze bijstelling. De Doetinchem en Woondiensten hebben de Samenwerkingsovereenkomst 2012-2016 ondertekend op 26 februari 2013 in Doetinchem Gemeente Doetinchem Burgemeester, de heer drs. H.J. Kaiser Woondiensten Directeurbestuurder, de heer drs. C.P. Martinot SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 3
4. VAN REGIONAAL NAAR LOKAAL 4.1. REGIONALE WOONVISIE ACHTERHOEK 2010-2020 De Regionale woonvisie Achterhoek alleen ga je sneller, samen kom je verder, is in januari 2011 door de zeven Achterhoekse raden vastgesteld en stelt kaders voor de lokale woonvisies van deze n en het portefeuillebeleid van de Achterhoekse corporaties. zijn beide actief betrokken geweest bij het opstellen van de regionale woonvisie Achterhoek. De woningmarkt gaat verder dan de grenzen. Diverse ontwikkelingen die op ons afkomen vragen om een regionale aanpak. Door samen te werken kan het wonen in de Achterhoek kwantitatief beter worden bediend voldoende woningen in iedere - woning op de juiste plek. en kwalitatief op een hoger niveau worden gebracht de juiste De volgende thema s worden behandeld in de visie: De kwalitatieve kenmerken van de woningvoorraad en het nieuwbouwprogramma De kwantitatieve omvang van de woningvoorraad Wonen en zorg Kwaliteit van de bestaande voorraad Energie en klimaat 4.2. WOONVISIE GEMEENTE DOETINCHEM, 2020 Gemeente is in 2012 gestart met het opstellen van een nieuwe woonvisie. In de conceptversie van de woonvisie stelt de dat zij zich verantwoordelijk voelt voor het goed kunnen wonen van de inwoners van de Doetinchem. De woonvisie is leidraad voor het maken van samenwerkingsafspraken met andere partijen, zoals met op het terrein van wonen, leefbaarheid en Wonen-Welzijn-Zorg. Het toekomstbeeld wonen in Doetinchem is gericht op: Het wonen in Doetinchem is goed, dit houden we ook in de toekomst vast. We willen dat bewoners gewoon goed en behaaglijk wonen. We blijven ons onderscheiden op Het gevoel van dorpswonen in een stedelijke omgeving; dichtbij het centrum en haar bijbehorende voorzieningen en vlakbij het buitengebied en haar natuur. Nieuwbouw plegen we voornamelijk voor de kwaliteiten die in de bestaande voorraad niet gerealiseerd kunnen worden. Dit toekomstbeeld is de kapstok voor verschillende ambities rondom het wonen, namelijk: Goede kwantitatieve woningvoorraad Kiezen voor kwaliteit m.b.t. de woning en woonomgeving Verschil tussen stad, dorpen en buitengebied mogen er zijn Doetinchem voor iedereen Duurzaamheid SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 4
Het toekomstbeeld en ambities wil bereiken door in te zetten op drie pijlers. Pijler 1: Pijler 2: Pijler 3: Afstemming tussen vraag en aanbod Inzetten op woonkwaliteit voor iedereen In stand houden kwaliteit van de woonomgeving Het waarmaken van de ambities zal meer dan ooit samen met (maatschappelijke) partners plaats moeten vinden. Gemeente wil zich vooral regisserend opstellen. Gemeente wil bewoners, bedrijven en instellingen meer verantwoordelijkheid laten nemen, waardoor ze meer betekenis aan hun eigen woonomgeving kunnen geven. 4.3. SITÉ WOONDIENSTEN Op 29 september 2010 heeft de Raad van Commissarissen van het meerjarenplan Kompas vastgesteld. Hierin staat de missie, visie, kernwaarden en de beleidsspeerpunten van voor de komende jaren centraal. biedt geschikte en betaalbare woningen aan huishoudens in de n Bronckhorst en Doetinchem aan. Daarbij zetten zij zich extra in voor huishoudens die door financiële beperkingen of een zorgvraag geen passende woning kunnen vinden in hun werkgebied. Vanuit het besef dat wonen meer is dan een dak boven je hoofd, maken zij zich samen met bewoners en maatschappelijke partners sterk voor leefbare wijken en dorpen waar mensen zich thuis voelen en zich kunnen ontwikkelen. Vanuit haar basistaak wonen voelen zij zich medeverantwoordelijk voor bredere maatschappelijke opgaven in de regio. gaat voor mensen, vooral voor die mensen die een steuntje in de rug nodig hebben. Voor een betaalbaar en gevarieerd woningaanbod in leefbare buurten waar mensen zich thuis voelen. gaat voor een beleid waarin de stem van haar klanten en stakeholders doorklinkt. Zij kijkt over de grenzen van haar werkgebied en levert een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van een mooie, gezonde en leefbare Achterhoek. De beleidspunten voor de komende jaren zijn: 1. Samen optrekken in de krimp 2. De organisatie dient de doelen 3. Onze woningvoorraad gaat met de tijd mee 4. Naar een solide verankering in de Achterhoek 5. Bewoners maken de wijk 6. Zelf doen waar het kan, ondersteunen waar het moet 7. Wij houden wonen betaalbaar Deze zijn vertaald in 2012 in vier strategische doelen: 1. Passend huisvesten van de doelgroep. 2. Bijdragen aan vitale buurten 3. Paortnerschap 4. Waarborgen van (financiële) Continuïteit SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 5
4.4. LANDELIJK KADER In juli 2012 heeft de Tweede Kamer de herziening van de Woningwet aangenomen. Daarin worden verschillende zaken geregeld aangaande de verhuur van woningen door corporaties. Belangrijke onderwerpen in de herzieningswet zijn: 1. Kerntakendiscussie Het woningbezit van corporaties wordt gescheiden in DAEB en niet-daeb (DAEB = Diensten Algemeen Economisch Belang). Alle woningen met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens vallen in DAEB en mogen met staatssteun worden verhuurd, gebouwd en verbouwd. Daaronder vallen ook diverse maatschappelijke functies. Alle dure woningen en bijv. commerciële winkelpanden vallen onder niet-daeb en moeten op een andere manier worden gefinancierd. 2. Toezicht Het externe toezicht op de corporaties wordt geregeld via een nieuwe Autoriteit. Aan het interne toezicht worden strakkere regels gesteld. 3. Administratieve scheiding De woningen en diensten van woningcorporaties moeten ook administratief worden gescheiden. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 6
5. PARTNERSCHAP Gemeente beschouwen elkaar als belangrijke preferred partners voor de lokale sociale volkhuisvesting en het realiseren van leefbare wijken; partijen streven naar langdurig partnerschap hierin. Het is belangrijk dat partijen elkaars belangen en posities respecteren. In een aantal gevallen zullen de belangen verschillend zijn. Openheid en bereidheid om met elkaar in gesprek te gaan over verschillen, is cruciaal. Dit werkt alleen als er vertrouwen in elkaar is. Het is wezenlijk dat meningen en ideeën op tafel liggen en besproken kunnen worden. Essentieel is goede onderlinge communicatie hierbij. Eventuele meningsverschillen worden tijdig gezamenlijk bespreekbaar gemaakt op bestuurlijk niveau. De ervaring leert dat prestatieafspraken tussen s en corporaties een goed instrument zijn om te werken aan een gezond sociaal woonklimaat. Gemeente beschouwen deze samenwerkingsafspraken niet als een afvinklijstje, waar elke partij de andere partij kan aanspreken op zijn verantwoordelijkheid, maar als een leidraad om met elkaar samen te werken voor meerdere jaren. De prestatieafspraken zijn voornamelijk uitgewerkt in procesafspraken. Dat zijn afspraken om te ordenen en te regelen. Ze structureren de manier van samenwerken op zowel strategisch, tactisch en operationeel niveau. De voortgang van deze samenwerkingsovereenkomst wordt jaarlijks besproken op bestuurlijk niveau tussen partijen. Daarbij wordt niet alleen stil gestaan bij de voortgang van de inhoudelijke afspraken, maar ook bij de wijze van samenwerking. Worden hierin knelpunten geconstateerd, dan worden afspraken gemaakt om een oplossing hiervoor te vinden. Omdat de overeenkomst tot doel heeft om in onderling overleg tot bepaalde resultaten te komen, streven partijen ernaar om geschillen in eerste instantie in onderling overleg op te lossen. De wereld om ons heen is continue in beweging. De woningmarkt staat onder druk. Dit kan grote financiële consequenties hebben voor en. Partijen informeren elkaar hierover direct. Dit geldt niet alleen in het kader van de prestatieafspraken, maar in de algemene samenwerking tussen en. Grote (financiële) veranderingen kunnen aanleiding zijn om de afspraken bij te stellen. De samenwerking kan echter niet los worden gezien van samenwerking met andere commerciële en maatschappelijke partijen, zowel op lijk als op regionaal niveau. Gemeente en hebben zich reeds aangesloten bij Achterhoek 2020, waar een gezamenlijke een agenda is opgesteld om de Achterhoek in 2020 en daarna, duurzaam vitaal, aantrekkelijk en gezond te houden. Gemeente zal ook met andere (commerciële) volkshuisvesters samenwerkingsafspraken gaan maken. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 7
6. PRESTATIEAFSPRAKEN 6.1. HET PASSEND HUISVESTEN VAN DE DOELGROEP Corporaties zijn er met name voor mensen die om persoonlijke redenen zelf geen woning kunnen kopen of huren op de particuliere markt. Dit kan diverse oorzaken hebben: het inkomen is ontoereikend of er is bijvoorbeeld sprake van een fysieke of verstandelijke beperking. Gemeente en voelen zich beide verantwoordelijk voor het realiseren van de bereikbaarheid en de betaalbaarheid van woningen voor deze doelgroep. Deze twee elementen komen echter steeds meer onder druk te staan. Recente ontwikkelingen maken het steeds moeilijker om de doelgroepen passend te huisvesten: Door de Europese maatregel dat corporaties 90% van alle vrijkomende sociale huurwoningen moeten toewijzen aan mensen met een inkomen van maximaal 34.085,- (prijspeil 1 jan. 2012) valt er een groep mensen met een middeninkomen tussen wal en schip. Zij hebben teveel inkomen voor een sociale huurwoning maar een te laag inkomen voor een koopwoning. Particuliere huurwoningen zijn beperkt beschikbaar en voor hen vaak te duur. Het (demissionair) Kabinet heeft eind 2011 aangekondigd corporaties te willen verplichten om driekwart van de woningvoorraad te koop aan te bieden. De vaste lasten van de doelgroep stijgen door overheidsbezuinigingen: korting op de Huurtoeslag en verhoging van de zorgkosten. De woningmarkt zit op slot (woningen worden niet of moeizaam verkocht) waardoor de doorstroming laag is. Het aantal vrijkomende huurwoningen daalt. Als gevolg van de economische crisis hebben de banken de regels rondom hypotheekverstrekking aangescherpt waardoor het lastiger is een hypotheek te krijgen voor de aankoop van een woning. Het vermoeden bestaat dat vooral starters en middeninkomens het moeilijk hebben op de huur en koopwoningmarkt in Doetinchem. Inwoners van het dorp Gaanderen en Wehl hebben regelmatig een verzoek ingediend om bewoners uit hun dorp voorrang te verlenen op de woningmarkt. Dit om ervoor te zorgen dat het naoberschap (wederzijdse betrokkenheid van familie en buren) in het dorp tot stand gehouden kan worden. AFSPRAKEN 1. Site garandeert dat 90% van haar vrijkomende huurwoningen wordt toegewezen aan mensen met een inkomen van maximaal 34.085 (prijspeil 1-1-2012). rapporteert hierover jaarlijks naar in het voorjaar. 2 Om voldoende betaalbare huurwoningen onder de huurtoeslaggrens beschikbaar te hebben in de Doetinchem, maakt ook afspraken hierover met andere verhuurders in de Doetinchem. 3 Gemeente en maken aan de hand van de conclusies uit het woonwensen onderzoek, afspraken over eventuele knelpunten voor starters en middeninkomens op de woningmarkt. Gemeente neemt hiervoor het initiatief. 4 is begin 2012 gestart met een pilot om jongeren onder de 23 jaar extra kansen te bieden op de woningmarkt. Via directe bemiddeling kunnen jongeren aan een betaalbare woning geholpen worden. Eind 2012 bespreekt de ervaringen en het volgend beleid hierop met. 5 informeert jaarlijks over de beschikbaarheid van het SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 8
woningaanbod voor starters en snelzoekers binnen haar woningvoorraad. 6 is in maart 2012 samen met Achterhoekse woningcorporaties een nieuw woonruimte verdelingssysteem TidA (thuis in de Achterhoek) gestart. Woningzoekenden kunnen via een zoekprofiel specifieke woonwensen aangeven, zoals gewenste woonplaats. Dit verhoogt de kans van actief en gericht woningzoeken. Jaarlijks zal in haar bestuurlijk overleggen met de een terugkoppeling doen over het effect van dit zoekprofiel voor de inwoners in Gaanderen en Wehl. 7 Gemeente stelt startersleningen beschikbaar. In 2013 wordt duidelijk hoeveel leningen er beschikbaar zijn. 6.2. TERUGDRINGEN SCHULDENPROBLEMATIEK EN VOORKOMEN VAN HUISUITZETTINGEN Naast de stagnerende woningmarkt is een ander effect van de crisis de groeiende schuldenproblematiek. Doordat het besteedbaar inkomen onder druk is komen te staan bouwen mensen schulden op. Dit leidt onder andere tot achterstanden in huurbetalingen. Ook de bezuinigingen van de overheid op begeleiding van sociaal kwetsbare mensen in hun dagelijks leven, leidt tot meer huurachterstanden. In het kader van hun sociale taak willen en zoveel mogelijk huisuitzettingen voorkomen. Dit vraagt om een gezamenlijke preventieve aanpak. Beide partijen zijn het er over eens dat de verantwoordelijkheid voor het op tijd betalen van de huur ligt bij de huurder. Partijen beseffen echter ook dat er soms persoonlijke omstandigheden zijn bij de huurder, die om een gezamenlijke aanpak van meerdere maatschappelijke organisaties vraagt. Op regionaal niveau is het convenant OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) in de regio Achterhoek voor de jaren 2009 t/m 2013 opgesteld. Gemeente en hebben beide dit convenant ondertekend. Met dit convenant hebben partijen afgesproken dat zij kwetsbare mensen die kampen met een meervoudige problematiek, een sluitende keten willen bieden voor de onderdelen Preventie Opvang Herstel. Het convenant bevat een leidraad voor een gezamenlijke werkwijze bij dreigende huisuitzetting als gevolg van huurachterstand. Samenwerking op dit gebied vindt in de Doetinchem plaats binnen het Lokaal Zorgnetwerk, het Centraal Loket Schuldhulpverlening (CLS) en binnen het netwerk van maatschappelijke organisaties. heeft in het kader van preventie (vroegsignalering) eind 2010 haar huurincasso-proces strakker vorm gegeven. Door het incasso proces te versnellen, hoopt sneller met haar huurders met een huurachterstand in contact te komen. De achterstand is dan overzichtelijk en mogelijk sneller oplosbaar zodat het niet leidt tot onnodige deurwaarderskosten en/of tot een ontruiming. Na 1 maand huurachterstand zoekt telefonisch of via een huisbezoek contact met de huurder om het oplossen van de huurachterstand te bespreken. Ondanks bovenstaande afspraken en maatregelen constateren we een toename in het aantal ontruimingen in de Doetinchem. De volgende vraagstukken spelen hierbij een rol: a. De draagkracht van veel bewoners neemt af. Hoe gaan de verschillende partijen hiermee om en geven daar betekenis aan. b. Efficiëntere coördinatie in de samenwerking tussen maatschappelijke partijen. c. Onduidelijkheid over welke organisatie wanneer en op welke wijze in actie komt bij een huurachterstand d. Knelpunt van financiering van begeleiding van sociaal kwetsbare mensen in hun dagelijks leven. e. Niet outreachend werken en lange wachttijden bij het Centraal Loket Schuldhulpverlening. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 9
f. Vanuit verschillende belangen wordt er verschillend door organisaties gekeken naar de ernst van de huurachterstand Per 1 juli 2012 is de nieuwe wet schuldhulpverlening van kracht. Wie in de schulden zit en voor hulp aanklopt bij de, krijgt binnen vier weken een gesprek. De wet moet de effectiviteit van de schuldhulpverlening vergroten. Het integraal aanbieden van de schuldhulpverlening en het beperken van de wacht- en doorlooptijden zijn daarin belangrijke voorwaarden. AFSPRAKEN 8. Omdat steeds meer mensen te maken krijgen met betalingsproblemen spreken Gemeente en af zich samen te richten op het voorkomen van betalingsproblemen en schulden. Dit komt naast de drie, al goed verlopende pilots preventieve overleggen (huur)schulden. Daarnaast vertalen Gemeente en de regionale afspraken in het OGGZconvenant naar concrete lokale afspraken. Afspraken moeten o.a. gemaakt worden over: het structureel maken van de aanpak vroegsignalering, doelmatige inzet en samenwerking van hulpverleningsorganisaties en laatste kans beleid, waaronder het oplossen van financiële lasten rondom (voorkomen van) huisuitzettingen. De bestaande werkafspraken blijven van kracht tot het moment dat de nieuwe afspraken bestuurlijk worden vastgesteld. 9. Het lokaal zorgnetwerk in de Doetinchem heeft een belangrijke taak in het verbinden van organisaties die (multi)probleemhuishoudens begeleiden. Bij samenwerkingsvragen, als situaties vastlopen en bij casusoverleg is het lokaal zorgnetwerk de bindende factor. Gemeente, en lokaal actieve zorgpartijen zetten zich in om deze multiprobleemgevallen op een goede manier te begeleiden naar een woon- of zorgsituatie. Gemeente faciliteert het lokaal zorgnetwerk. 6.3. OPGAVE WONEN, WELZIJN EN ZORG De vraag naar geschikte huisvesting voor senioren en specifieke woonvormen met zorg en/of begeleiding voor bijzondere doelgroepen neemt in de toekomst toe o.a. door de vergrijzing en extramuralisering. Beide partijen willen daarom blijven sturen op de realisatie van huisvesting voor bijzondere doelgroepen. In de intentie overeenkomst woonservicegebieden Doetinchem 2010-2014 hebben en reeds uitgesproken dat ze voor de realisatie hiervan de handen ineen willen slaan. Andere betrokken partijen zijn welzijnsorganisatie IJsselkring en zorgorganisaties Markenheem en Sensire. Het visiedocument Goudmerkcirkels (2005), het Sociaal Actie Programma (2006) en het WMO-beleid (2008) steunen, vormen samen de beleidsmatige basis voor de realisatie van woonservicegebieden. De partijen hebben in het document Nieuwe stappen voor woonservicegebieden, een meer haalbaar en realistisch uitvoeringsprogramma opgesteld voor de jaren 2010 2014. Eigen kracht centraal: dat is het nieuwe motto in het welzijnswerk en de WMO. Mensen moeten hun eigen kracht en hun sociale netwerk meer benutten. Pas als ze het zelf niet meer redden, kunnen ze een beroep doen op voorzieningen. Dit vraagt van organisaties een transitie van zorgen voor naar zorgen dat. Deze kanteling heeft reeds zijn intrede gedaan bij het WMO-loket van. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 10
In 2010 heeft de nota, Werken aan perspectief ondertekend. De nota is een gezamenlijk, regionaal plan van de Achterhoekse woningcorporaties, voor de opvang en huisvesting van zwerfjongeren, dak- en thuislozen en exgedetineerden. In de nota is een aantal uitgangspunten geformuleerd en is een bepaalde structuur en werkwijze afgesproken door de Achterhoekse corporaties. Gemeente en beschouwen statushouders en woonwagenbewoners ook als een bijzondere doelgroep. AFSPRAKEN 10. Gemeente brengt de opgave wonen en zorg in beeld. In de opgave wordt aandacht besteed aan het type aanbod in de wijk, plek van realisatie en betrokken samenwerkende partijen. De conclusie hiervan deelt met. Daarna kan dit vertaald worden naar een afsprakenkader tussen en t.a.v.: Verdere realisatie van woonservicegebieden Complexmatige woningaanpassingen Wel/geen mogelijkheden van WMO-proof maken van nieuwbouwwoningen Realisatie van levensloop geschikte nieuwbouwwoningen Beheer en inrichting van de woonomgeving. 11. Gemeente voert de regie bij de ontwikkeling van woonservicegebieden. Centraal staat een gebiedsgerichte aanpak. Binnen het Directieberaad Sociaal Domein en binnen de Koepel Wijknetwerk vindt afstemming plaats over de voortgang hiervan. 12. Gemeente en kunnen apart van elkaar met andere partijen ook afspraken maken ten behoeve van de opgave wonen en zorg. Partijen zullen elkaar tijdig informeren over deze afspraken. 13. Gemeente start in 2013 met het opzetten van een communicatietraject Bewustwording geschikt maken eigen woning voor senioren. Via diverse communicatiekanalen worden inwoners (kopers en huurders) van de Doetinchem geïnformeerd over en gewezen op eigen verantwoordelijkheid van het geschikt maken van de eigen woning om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen. neemt actief deel aan dit traject. Het gaat niet om een eenmalige actie, maar om een meerjaren aanpak. 14. Gemeente en stellen gezamenlijk een beleidskader op voor individuele WMO aanvragen. Gemeente neemt hiervoor het initiatief. Als gevolg van het doorvoeren van de kanteling in de WMO zijn momenteel concept afspraken gemaakt. Zowel de gevolgen van de Kanteling als de ambitie van beide partijen om mensen met een zorgvraag langer zelfstandig in hun eigen woning c.q. wijk te laten wonen, moeten doorvertaald worden in dit beleidskader. Daarna kan dit vertaald worden naar een nieuw afsprakenkader t.a.v. Afhandeling individuele WMO-aanvragen Woningtoewijzing, primaat van verhuizen en actieve matching Rol en verantwoordelijkheid van andere (sociale) verhuurders hierin 15. voldoet aan de huisvestingsafspraken m.b.t. bijzondere doelgroepen (dak- en thuislozen, zwerfjongeren, ex-gedetineerde, mensen met een psychische beperken en vrouwenopvang), zoals afgesproken in t PAC(T). SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 11
16. Voor de groep zorgmijders binnen de dak- en thuislozen groep willen en een voorziening onconventioneel wonen realiseren. Gemeente en maken hierover afspraken met andere betrokken corporaties en region. 17. Afspraken tussen en t.a.v. woonwagens en standplaatsen blijven van kracht. 18. Afspraken over huisvesten Statushouders tussen en blijven van kracht. Gemeente krijgt een maand de tijd om een taaksteller te huisvesten nadat de woning door aan is toegewezen ten behoeve van een taaksteller. Leegstand ná de periode van een maand komt voor rekening van. 6.4. DE KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE OMVANG VAN DE WONINGVOORRAAD Na decennia van groei van de bevolking staan we nu aan de vooravond van bevolkingskrimp. Daarnaast veranderen huishoudens in leeftijd en samenstelling. De twee belangrijkste trends naast de krimp zijn vergrijzing en verdunning. Dit legt een kwalitatieve druk op de woningmarkt. De mogelijkheden hiervoor met nieuwbouw zijn beperkt. Het accent zal de komende jaren dan ook op de aanpak van de bestaande woningvoorraad liggen. In de periode 2010-2020 worden er nog 2.185 woningen in de Doetinchem toegevoegd. heeft de opvatting dat een klein woningtekort wenselijk is; een lichte spanning op de woningmarkt komt het functioneren ten goede. Om gezamenlijk in te kunnen spelen op verwachte tekorten en overschotten van de woningmarkt in de Doetinchem is monitoren heel belangrijk. werkt op dit moment aan het actualiseren van het strategisch voorraadbeleid (SVB) van haar woningbezit. De uitdaging is om de woningvoorraad 'toekomstproof' te maken: het woningbezit kwantitatief én kwalitatief af te stemmen op de klanten van vandaag en morgen. In het kader van SVB worden binnen ook buurtstrategieën ontwikkeld van de buurten waar bezit heeft. Gemeente en willen hierin verder samen optrekken en geven hierbij prioriteit aan de Noordelijke Wijken in Doetinchem. Gemeente probeert met de taskforce woningbouw zo goed mogelijk te sturen op het nieuwbouwprogramma. Er is geen ruimte voor nieuwe initiatieven. Bestaande initiatieven worden indien mogelijk geschrapt. Vanwege de grote financiële consequenties spelen financiële overwegingen hierbij een belangrijke rol. Bij het gedeeltelijk schrappen van ontwikkelingen speelt ook de stedenbouwkundige afronding een belangrijke rol. Gemeente heeft maar beperkte mogelijkheden om ontwikkelingen van marktpartijen te sturen. De vraag naar goedkope woningen neemt relatief toe. Daarom worden middeldure en dure woningen omgezet naar goedkopere woningen. Het is echter wel gewenst om een zo gedifferentieerd mogelijk aanbod te realiseren. o o en maken jaarlijks afspraken over het nieuwbouwprogramma in de stad en de dorpen. (bij afspraak 27) Gemeente en maken jaarlijks afspraken over toekomstige mogelijkheden voor sloop van bestaande woningen. (bij afspraak 30) SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 12
AFSPRAKEN 19. Gemeente zorgt voor een actuele structuurvisie en stemt dit af met. 20. Gemeente zorgt voor een actuele woonvisie en stemt dit af met. 21. realiseert voor elke buurt /dorp in de Doetinchem waar zij woningen bezit, een toekomst strategie met betrekking tot haar vastgoed. 22. bespreekt de buurtstrategieën met. Naar aanleiding hiervan maken en samenwerkingsafspraken over het vervolg op de buurtstrategieën en de rolverdeling bij de ontwikkeling van het vervolg op de buurtstrategieën. 23. Op basis van de buurtstrategieën maakt complex/renovatie plannen voor haar woningvoorraad. Deze plannen stemt af met. 24. Gemeente en stellen jaarlijks een gezamenlijke marktmonitor op. Gemeente neemt hiervoor het initiatief. 25. Er wordt onderzocht hoe gegevens uit het GIS-systeem van ook door kan worden gebruikt, ten behoeve van gezamenlijke buurtvisies, marktmonitor etc. 26. Gemeente en de corporaties zien het belang in van een periodiek Regionaal Woonwensen- en Leefbaarheidonderzoek en dragen gezamenlijk zowel inhoudelijk als financieel verantwoordelijkheid voor deelname aan dit onderzoek. De LeMon enquête wordt gekoppeld aan het regionale woononderzoek. We streven er naar dat dit regionale onderzoek, inclusief LeMon enquête een keer in de drie jaar wordt uitgevoerd. 27. Op basis van de uitkomsten van (regionale) onderzoeken maken en jaarlijks afspraken over het nieuwbouwprogramma in de stad en dorpen. 28. Gemeente spreekt met af, dat met betrekking tot het toevoegen van extra woningen boven het in de meest actuele Regionale Woonvisie afgesproken aantal toe te voegen woningen in Doetinchem, gewerkt wordt met een rekening-courant : De corporatie kan extra woningen toevoegen wanneer zij de garantie geeft dat zij in de periode tot 2020 eenzelfde hoeveelheid woningen elders in de Doetinchem zal slopen; Wanneer de corporatie in geval van sloop gevolgd door nieuwbouw minder woningen terugbouwt dan op de bestaande locatie stonden, zal het verschil in aantallen tussen de bestaande en nieuwe situatie voor de corporatie beschikbaar blijven om elders in de Doetinchem in te zetten. 29. Het verkoopbeleidplan van is maximaal 5 jaar oud. Bij aanpassing van het beleid worden relevante wijzigingen hierin afgestemd met. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 13
6.5 LEEFBAARHEID In de Achterhoek is de wederzijdse betrokkenheid van familie en buren nog sterk. Met name in de kleine kernen vertaalt zich dat in naoberschap. Toch neemt ook in de Achterhoek de individualisering toe. Hierdoor en door krimp komt de leefbaarheid in wijken en dorpen de komende jaren steeds meer onder druk te staan. Gemeente en werken al vele jaren in Wijkwerk Doetinchem. Dit doen ze in een netwerk met veel andere organisaties, zoals IJsselkring, politie, thuiszorg, jeugdwerk, ondernemers, vertegenwoordigers van scholen en bewoners. De netwerken ontplooien initiatieven en pakken knelpunten aan om de woonomgeving zo prettig en veilig mogelijk te maken en te houden. Dat maakt het werkterrein van Wijkwerk breed. Het gaat om het verbeteren van straten, parken en voorzieningen. Maar Wijkwerk richt zich ook op de sociale belangen van bewonersgroepen, het verbeteren van de onderlinge verhoudingen en het organiseren van onderlinge hulp. In 2012 zijn de partners in de wijk overgegaan naar Wijkwerk Nieuwe Stijl. Het idee is dat met Wijkwerk nieuwe stijl zowel inwoners als professionals in de wijk beter in hun kracht komen. Inwoners worden gestimuleerd om meer verantwoordelijkheid te gaan nemen. Zij kunnen daarbij rekenen op ondersteuning van de professionals in de wijk. Uiteindelijk moet dit leiden tot een minder beroep op hulp en aanvragen van voorzieningen en een grotere verantwoordelijkheid van bewoners voor de leefbaarheid in hun wijk. Gemeente en hebben ter bevordering van de leefbaarheid in de wijk de volgende convenanten getekend: - Convenant aanpak Hennepteelt - Convenant aanpak Woonoverlast Daarnaast werken beide partijen afzonderlijk aan de leefbaarheid in de wijk. Intentie is om de krachten hierin meer te bundelen. AFSPRAKEN 30. en werken samen met andere wijkpartners in de wijk. Sinds half 2012 wordt volgens Wijkwerk Nieuwe Stijl (WWNS) in de wijk gewerkt. wil daarin meewerken en samenwerken, met inachtneming van haar eigen verantwoordelijkheid en de daarbij behorende eigen zelfstandigheid in wijkwerk. 31. Investeren in de openbare ruimte is een verantwoordelijkheid van. Jaarlijks stemt (afdeling BuHa) en (afdeling Wonen) haar uitvoeringsplannen in de wijk af. Dit met het doel om samen meer te bereiken en efficiency slagen te kunnen maken. Gemeente neemt het initiatief hierin. 32. gaat mee met de periodieke wijkschouwen van de en levert daar input. 33. Gemeente en stellen samen een plan van aanpak op voor het stimuleren van zelfwerkzaamheid door bewoners in hun directie woonomgeving. Als pilot wordt hiermee gestart in de Wijk Overstegen. Gemeente betrekt bij de aanpak hiervan. 34. Afspraken tussen en en ander partners inzake aanpak illegale Hennepteelt blijven van kracht. Gemeente SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 14
35. Afspraken tussen en inzake aanpak woonfraude blijven van kracht. 36. Na uitwerking van de buurtstrategieën (zie afspraak 22) kan in een aantal wijken een projectmatige aanpak gekozen worden, waarbij meer inzet van verschillende partijen gevraagd wordt dan in het reguliere wijkwerk. 6.6 DUURZAAMHEID Het klimaat verandert. Zorg voor het milieu is een van de pijlers van duurzame ontwikkeling. Slimme maatregelen zijn nodig om milieudoelstellingen te realiseren zonder dat dit ten koste gaat van de betaalbaarheid van het wonen. De betaalbaarheid van het wonen staat onder druk. Wonen wordt bovendien alleen nog maar duurder door onder andere stijgende energieprijzen. Partijen willen de komende jaren een stap voorwaarts maken ten behoeve van de duurzaamheid van de woningvoorraad in de Doetinchem. Enerzijds door een positieve bijdrage te leveren aan het klimaat, anderzijds door woonlasten van inwoners te beperken en daarmee de kwaliteit van het wonen te vergroten. AFSPRAKEN 37. Gemeente en Site formuleren ieder hun visie op duurzaamheid/energiebeleid en stemmen raakvlakken en mogelijke samenwerking hierin met elkaar af. 38. Gemeente en Site sluiten, ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, actief aan bij regionale ontwikkelingen op het gebied van energie. 39. oriënteert zich op deelname aan het initiatief van Aedes over zonnepanelen. 40. Bij investeringen in nieuwe en bestaande woningen vormt duurzaamheid een belangrijk uitgangspunt. 6.7 BURGER/BEWONERSPARTICIPATIE Gemeente en erkennen gezamenlijk drie belangrijke motieven voor het vorm geven van goede bewonersparticipatie in hun beleids- en planontwikkeling: De kwaliteit van de plannen wordt vergroot wanneer wordt uitgegaan van de specifieke kennis, wensen, behoeften en problemen van de bewoners. Het zijn immers de bewoners die het beste weten wat er in hun wijk gaande is. De betrokkenheid van de bewoners bij hun wijk of buurt wordt vergroot c.q. gehonoreerd. Het draagvlak onder de bewoners wordt vergroot, wat ten goede komt aan het verdere verloop van het proces. Daarnaast willen beide partijen dat burgers van de Doetinchem meer verantwoordelijkheid gaan nemen in de publieke zaak, door het stimuleren van actief burgerschap. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 15
AFSPRAKEN 41. In het eerste kwartaal van 2013 is voor de Noordelijke prioriteitsbuurten een gezamenlijk plan gemaakt tussen en over de aanpak van participatie met bewoners en andere partners t.a.v. de buurtvisies en complexplannen van. neemt hierin het initiatief. 42. doet structureel internetpeilingen en voert consumentenonderzoeken uit over haar beleidsplannen. 43. Site voert minimaal 3x per jaar overleg met haar huurdersvereniging over haar beleidsvoornemens. 44. Jaarlijks vindt een verantwoording plaats over de uitvoering, evaluatie en eventuele bijstelling over de prestatieafspraken, naar belangen-, bewonersen huurdersorganisaties 6.8 PROCESAFSPRAKEN In dit hoofdstuk zijn enkele procesafspraken opgenomen. Het betreft langdurige afspraken welke betrekking hebben op de onderlinge samenwerking in het algemeen en het bewaken van de voortgang van de prestatieafspraken in deze samenwerkingsovereenkomst. AFSPRAKEN 45. Partijen zullen elkaar vroegtijdig informeren over relevante ontwikkelingen, wijzigingen in beleidsvisies, het strategische voorraadbeleid, nieuwbouwplannen, de aanpak van de bestaande woningvoorraad en sociaal beleid in wijken en naar burgers toe. 46. Gemeente verleent op een voortvarende wijze medewerking in te doorlopen planologische/juridische procedures die voor het slagen van de afspraken uit deze samenwerkingsovereenkomst nodig zijn. Zij denkt proactief mee in de planning van de planologische en financiële procedures van projecten, stemt intern af tussen de afdelingen met als doel dat afspraken nagekomen worden. 47. Minimaal 4x per jaar overleggen en op bestuurlijk niveau over zowel de fysieke als sociale opgave. 48. Jaarlijks evalueren de partijen de prestatieafspraken vóór 1 november op bestuurlijk niveau. Evaluatie wordt zowel gedaan over de voortgang van de afspraken, over de analyse van de woningmarktmonitor, als over de wijze van samenwerking tussen partijen hierin. Gemeente bereidt de evaluatie voor. Op basis van de evaluatie kunnen partijen besluiten om de afspraken te herzien. In dat geval worden de herziene afspraken opnieuw door partijen ondertekend. De evaluatie wordt intern in beide organisaties teruggekoppeld op zowel strategische, tactisch en operationeel niveau. 49. Partijen informeren elkaar jaarlijks over de financiële positie van hun organisatie en de mogelijke consequenties voor gezamenlijke beleidsterreinen. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 16
7. BEGRIPPENLIJST BBSH Het Besluit Beheer Sociale Huursector bevat de regels waaraan woningcorporaties en lijke grondbedrijven zich moeten houden. Volgens het Besluit dienen hun werkzaamheden op het terrein van de volkshuisvesting te liggen. EU- doelgroep Huishoudens met een inkomen tot 34.085 (prijspeil 1/1/2012) Huurprijsgrenzen Tijdvak 2012 (VROM): Kwaliteitskortinggrens 366,37 Maximale huurgrens jongeren <23 jaar 366,37 Aftoppingsgrens 1+2 persooonshuishoudens 524,37 Aftoppingsgrens 3 en meerpersoonshuishoudens 561,98 Huurliberalisatiegrens/maximale huurprijsgrens vanaf 23 jaar 664,66 Primaire doelgroep Huishoudens die niet of onvoldoende zelfstandig in goede en betaalbare huisvesting kunnen voorzien. Volgens VROM gelden de volgende inkomensgrenzen (prijspeil 2012): Alleenstaande tot 65 jaar 22.025,- Meerpersoonshuishoudens tot 65 jaar 29.900,- Alleenstaande boven 65 jaar 20.675,- Meer persoonshuishoudens boven 65 jaar 28.225,- Sociale huur Huurwoningen met een (kale) huurprijs tot 664,66 (prijspeil 2012) Sociale koop Koopwoningen tot 170.000,- Starter Wanneer een woningzoekende geen zelfstandige woonruimte achterlaat behoort hij/zij tot de groep starters. Hierbij gaat het dan om een woningzoekende die woont bij zijn/haar ouders, woont bij iemand in, woont op kamers, woont in een onzelfstandige eenheid, dakloos is, na een echtscheiding of het verbreken van een andere samenlevingsvorm dan het huwelijk op zoek is naar een andere woning. Een starter is niet perse een alleenstaande, het kan ook gaan om tweepersoonshuishoudens en/of inwonende gezinnen. Koopgarant/ terugkoopgarantie Een korting op de aankoopprijs van de woning, terugkoopgarantie en delen in winst en verlies met de verkopende partij Woonservicegebied Een woonservicegebied is een (deel van een) wijk of dorp waarin optimale condities zijn geschapen voor wonen met zorg en welzijn. Woonservicegebieden zijn een middel om zorg en diensten weer meer in de wijk te brengen, waardoor mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 17
8. BIJLAGEN BIJLAGE 1 OVERZICHT VAN LOPENDE CONVENANTEN Overzicht van convenanten tussen en : Regionale Woonvisie t Pact Convenant OGGZ Convenant aanpak Hennepteelt Convenant aanpak Woonoverlast BIJLAGE 2 Samenwerkingsafspraken op het gebied van de woonvoorziening in relatie tot de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2012-2016 _ GEMEENTE DOEITNCHEM & SITÉ WOONDIENSTEN 18