Agendapunt: Meppel, Aan de Gemeenteraad. Raadsvoorstel nr. Onderwerp: Crisisaanpak Nieuwveense Landen Voorgesteld besluit 1. In te stemmen met de gewijzigde programmering voor Nieuwveense Landen fase 1 en 2; 2. In financiële zin geen rekening meer te houden met de ontwikkeling van NvL fase 2 en de gronden af te waarderen naar agrarische waarde en daarmee de incidentele last van 14,3 miljoen te verwerken in de jaarstukken 2012; 3. Met ingang van 1 januari 2012 de kosten van eerste aanleg van riolering te activeren en daarmee deze kosten te dekken uit de rioolheffing; 4. Hiervoor de volgende kredieten beschikbaar te stellen: Gemaal Centrumwonen incl. aansluiting RWZI 177.094 Centrumwonen 1 1.465.082 Danninge Erve bouwrijpmaken 324.034 Noord 2 bouwrijpmaken fase 3 272.862 Noord 2 woonrijpmaken fase 2 14.518 5. Alle financiële effecten te verwerken in het meerjarenperspectief grondexploitaties (MPG), de jaarstukken 2012, de begroting 2013 en de perspectiefnota 2014 2017. 6. In te stemmen met de onderzoeksopdracht 'flexibilisering fase 1 en 2'. Inleiding: Onder de noemer Programmering en grondexploitatie Nieuwveense Landen in een veranderende wereld hebben wij aan uw raadscommissie op 31 januari 2013 een presentatie verzorgd. Daarbij zijn wij ingegaan op gevolgen van de ontwikkelingen op de woningmarkt, bevolkingsprognose, de economische crisis en het nieuwe regeerakkoord, in relatie tot de tot dusverre gehanteerde programmering voor Nieuwveense Landen. Zoals wij daar hebben aangegeven zijn die gevolgen aanzienlijk. De aanhoudende crisis en de effecten van het regeerakkoord hebben gevolgen voor de woningbouwprogrammering op zowel de korte als de langere termijn. De bevolkingsprognose 2012 heeft op korte termijn een effect maar een groter effect op de langere termijn. Op lange termijn wijkt de provinciale bevolkingsprognose 2012 fors af van de bevolkingsprognose 2009. Het belangrijkste verschil doet zich voor bij de lange termijn prognose voor de periode 2030-2040. Voor zowel fase 1 als voor fase 2 heeft dit financiële gevolgen. Dat versterkt onze behoefte aan meer flexibiliteit. Vanuit het beleidsveld wonen is er steeds meer behoefte aan flexibiliteit in de woningbouwprogrammering. Dit
betekent meer vrijheid in het woningbouwprogramma (in aantallen, categorieën en locaties) om zo goed mogelijk te kunnen inspelen op de veranderende wereld, crisistijd en schommelingen in de woningmarkt. Aan uw raad leggen wij met dit voorstel de eerste concrete besluitvorming voor met betrekking tot de geschetste ontwikkelingen. Tussentijds hebben wij u al nader geïnformeerd door middel van twee memo s. Eén waarin wij nader uitleggen hoe het zit met de rentetoerekening en één waarin wij het vervolgproces aan u hebben geschetst. De gevolgen van deze besluitvorming moeten in eerste instantie worden verwerkt in de Jaarstukken 2012 en het Meerjarenperspectief Grondexploitaties. Volgens de planning is de raadsbehandeling daarvan voorzien in juni 2013. Daarmee zijn we er overigens nog niet. Ook in de perspectiefnota, de eerstvolgende programmabegroting en stukken rondom riolering zullen effecten van dit besluit voelbaar worden. Het voorliggende besluit is daarmee een belangrijke mijlpaal, zoals ook de presentatie in januari 2013 dat al was. Beoogd (maatschappelijk) effect De financiële risico s van het project Nieuwveense Landen worden gereduceerd. Daarnaast kan een onderzoek naar flexibilisering de ontwikkeling van Nieuwveense Landen stimuleren. Argumenten 1. Gewijzigde programmering Wij stellen u voor onder beslispunt 1 om in te stemmen met de gewijzigde programmering voor Nieuwveense Landen fase 1 en 2 conform de hierna geschetste kaders. 1.1 Willen en kunnen in een veranderende wereld Het huidige woningbouwprogramma is gebaseerd op de provinciale bevolkingsprognoses 2009. Voor Nieuwveense Landen werd daarbij uitgegaan van de bouw van gemiddeld circa 150 woningen per jaar. Dit is 75 % van het totale woningbouwprogramma van Meppel. Als gevolg van de veranderende wereld kunnen in Nieuwveense Landen niet meer die aantallen gebouwd worden, die de gemeente van plan was om te bouwen. 1.2 Lagere provinciale bevolkingsprognoses De provinciale bevolkingsprognoses zijn in 2012 ten opzichte van de prognoses uit 2009 naar beneden bijgesteld. Dit leidt tot een lager bouwtempo. 1.3 Gevolgen regeerakkoord Het consumentenvertrouwen is nog niet hersteld. De investeringsruimte van woningcorporaties is afgenomen. Dit heeft woningcorporaties doen besluiten om nieuwbouwprojecten te schrappen of on hold te zetten. Dit heeft ook gevolgen voor Nieuwveense Landen. Omdat een derde deel van het woningbouwprogramma in het eerste deel van Nieuwveense Landen uit sociale huurwoningen bestaat en Woonconcept behalve sociale huurwoningen van plan was om in Nieuwveense Landen een substantieel aandeel
koopwoningen te realiseren dreigt voor de korte termijn een belangrijke drager onder het plan weg te vallen. 1.4 Bij de woningbouwprogrammering inspelen op de economische crisis De aanhoudende crisis heeft gevolgen voor de woningbouwprogrammering. Voor de komende 5 jaar (2014 tot en met 2018) wordt op basis van de crisismethode kort terugkijken en kort vooruit kijken gekozen voor een crisisaanpak met als uitgangspunt dat 1/3 e minder woningen wordt gerealiseerd dan volgens de provinciale bevolkingsprognose 2012. Voor de langere termijn wordt uit gegaan van een aantrekkende woningmarkt. De woningbehoefte is er, alleen kan de vraag op korte termijn niet geëffectueerd worden. 1.5 De gemeente gaat bij de woningbouwprogrammering uit van scenarioplanning (faciliterend in plaats van regisserend programmeren) De huidige tijd (crisistijdperk) betekent meer focus op de bestaande stad en minder woningen in Nieuwveense Landen. Het bij deze tijdsduiding behorende programma leidt tot 2019 tot een programma waarbij circa 50 % van de te bouwen woningen in Nieuwveense Landen plaatsvindt en 50 % in de rest van de gemeente (in plaats van de respectievelijk 75% en 25% waar tot dusverre vanuit gegaan werd). 2. Stelselwijziging eerste aanleg riolering In de presentatie op 31 januari 2013 hebben wij aangegeven een stelselwijziging te willen onderzoeken om de structurele gevolgen te beperken. Wij stellen u, naar aanleiding van dit onderzoek, voor onder beslispunt 3 om met ingang van 1 januari 2012 een stelselwijziging toe te passen. De eerste aanleg van riolering zal niet langer gedekt worden uit de grondexploitaties, maar worden geactiveerd. De bijbehorende kapitaallasten komen ten laste van het product riolering, waar ook de rioolheffing deel van uitmaakt. 2.1 Kosten openbare ruimte en eerste aanleg riolering Initiële investeringen in de infrastructuur en riolering van de uitleggebieden komen nu volledig ten laste van de grondexploitaties. In de huidige situatie kan dit een reden zijn dat de grondexploitatie negatief wordt afgesloten. Alle gemaakte en nog te maken kosten moeten immers worden terugverdiend binnen de grondexploitaties. Om onze grondposities in rustiger vaarwater te krijgen is een scenario uitgewerkt op basis waarvan alternatieve dekking wordt gevonden voor het - op basis van de huidige waarderingsgrondslagen - te nemen verlies op fase 1. Het BBV noemt met name de mogelijkheid om de eerste aanleg van riolering te activeren en ten laste te brengen van de rioolheffing. Daarmee is er een concrete aanleiding om een stelselwijziging te onderzoeken: het beperken van de financiële last (zie ook 2.5) 2.2 Stelselwijziging is toegestaan Een besluit om dergelijke investeringen te activeren en niet langer binnen de grondexploitatie op te vangen wordt aangeduid als een stelselwijziging. In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn hiertoe regels opgenomen. Een belangrijke voorwaarde is dat er een bestendige gedragslijn wordt gevolgd. Dit
betekent dat wanneer eenmaal de keuze wordt gemaakt om bepaalde investeringen te activeren, dit voor een reeks van jaren voor alle lopende en toekomstige investeringen moet gebeuren. Dit betekent dat de stelselwijziging voor riolering voor alle grondexploitaties moet worden toegepast en niet volgend jaar weer wordt herzien. De Financiële verordening (ex artikel 212 Gemeentewet) zal hiertoe moeten worden aangepast. 2.3 Ook andere argumenten om stelselwijziging toe te passen In de huidige situatie worden de kosten voor eerste aanleg van riolering meegenomen in de grondexploitatie. Daarmee kan een deel van de grondprijs worden gezien als een bijdrage van derden voor de investering in de betreffende riolering. Er is geen terugbetalingsvoorwaarde van toepassing zodat de opbrengst direct kan worden verrekend met de kosten. De hoofdregel in het BBV is dat uitbreidingsinvesteringen worden geactiveerd en afgeschreven, maar de genoemde uitzondering is toegestaan. Het profijtbeginsel houdt in dat openbare voorzieningen zoveel als mogelijk worden betaald door diegenen die er profijt van hebben. Het is twijfelachtig of uitbreidingsinvesteringen in riolering alleen profijt opleveren voor diegenen die in een nieuwe woonwijk wonen. Een ongeschreven beleidsregel in Meppel is dat we zo veel als mogelijk kosten toerekenen daar waar ze horen. Riolering is in het algemeen belang. Daarmee is het verdedigbaar dat ook nieuwe investeringen ten laste komen van de algemene rioolheffing. 2.4 Onderzoek stelselwijziging bovenplanse voorzieningen We gaan nader onderzoeken of bovenplanse werken met een maatschappelijk nut, zoals kunstwerken, wijkontsluitingswegen en geluidsschermen ook in aanmerking komen voor een stelselwijziging. Die kunnen evt. uit de grondexploitatie gehaald worden, al is hier geen heldere uitspraak over van de commissie BBV. Ook hier is het profijtbeginsel interessant. 2.5 Op orde krijgen vermogenspositie Het hanteren van een stelselwijziging heeft positieve effecten op onze reservepositie en voorkomt een negatieve reserve. In de Handleiding artikel 12 van het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt expliciet vermeld dat tekorten in de grondexploitatie niet vanzelfsprekend op het gemeentefonds kunnen worden afgewenteld. Voor tekorten die worden veroorzaakt door tekorten van de grondexploitatie en/of stads- en dorpsvernieuwing geldt in verband met de conjunctuurgevoeligheid een periode van -in de regel- maximaal 10 jaar voor een herstelplan. Er is een aanzienlijk aantal gemeenten met een vergelijkbare problematiek als Meppel. Daarmee is er een concrete (financiële) aanleiding om te kijken hoe we de negatieve incidentele effecten van de economische crisis op een andere manier kunnen oplossen. 3. Financiële effecten fase 1 en 2 Onder beslispunt 2 stellen wij u voor om in financiële zin geen rekening meer te houden met de ontwikkeling van fase 2. Zoals aangekondigd in de raadscommissie van 31 januari 2013 betekent dit dat de boekwaarde wordt afgewaardeerd naar agrarische waarde.
3.1 Vertaling crisiseffecten De concept grondexploitatie Nieuwveense Landen fase 1 is herzien per 1 januari 2013. Hierbij is zijn de grondprijzennota (Fakton), het taxatierapport fase 1 en 2 (Overwater), de parameters (Metrum) en de langere doorlooptijd conform de crisis aanpak en de bevolkingsprognose verwerkt. De plankosten zijn verhoogd vanwege de fasering van de doorlooptijd (t/m 2038). Het woningbouwprogramma is qua segmentering gelijk gebleven. Zonder de stelselwijziging voor riolering zou een voorziening moeten worden getroffen van 4,98 miljoen. In de raadscommissie was aangegeven dat rekening gehouden moest worden met een bandbreedte van 5 tot 7 miljoen (scenario crisisaanpak). Met de verrichte doorrekening komen we daar ook inderdaad op uit. 3.2. Afwaarderen zorgt voor solide waardering op de balans De voorgestelde financiële maatregelen verlagen de boekwaarde van fase 2 met (netto boekwaarde agrarische waarde) 14,3 mln. De boekwaarde is daarmee in evenwicht met de marktwaarde van agrarische grond. Dit bedrag was reeds aangekondigd in de raadscommissie. 3.3. Financieel effect komt ten laste van de reserves De afwaardering van fase 2 wordt ten laste van de reserves gebracht. De volledige vrij besteedbare wordt ingezet, het restant komt ten laste van de bufferreserve. Bij de jaarstukken wordt een nieuwe analyse van het weerstandsvermogen (en daarmee de bufferreserve) opgesteld. De bufferreserve zal onder het gewenste niveau komen, zodat herstelmaatregelen wenselijk zijn. Dit zal nader bekeken worden bij de jaarstukken en de perspectiefnota. Reserves per 31 december 2012 (x 1 mln) exclusief NVL fase 2 NVL fase 2 inclusief NVL fase 2 Algemene bufferreserve 12,6 10,6 2,0 Vrij besteedbare reserve 3,7 3,7 Bestemmingsreserves 9,8 9,8 Totaal 26,1 14,3 11,8 Voor fase 1 hoeft geen voorziening te worden getroffen als de stelselwijziging concreet wordt toegepast. Waar in de raadscommissie gesproken werd over een bandbreedte van 5 tot 7 miljoen (crisisaanpak), een bandbreedte tot 10 miljoen (facilitering) of een afwaardering van 16 miljoen (stoppen) treden deze effecten niet op. Dit betekent ook dat onze reservepositie aanmerkelijk gunstiger uitvalt. We hoeven immers geen voorziening te treffen op fase 1, zodat de incidentele gevolgen beperkt blijven tot de afwaardering van fase 2. Deze 14,3 miljoen is met de huidige reservestand op te vangen. Er treedt geen negatieve algemene reserve op.
4. Doorwerking in grex en Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 4.1 Jaarlijkse update Gemeentelijk Rioleringsplan Periodiek wordt het Gemeentelijk Rioleringsplan vastgesteld. De uitvoering hiervan wordt gebaseerd op een planning van werkzaamheden en bestekramingen. Veel voorkomende wijzigingen zijn aanbestedingsvoordelen en temporisering van de uitvoering. Het GRP richt zich op beleid, beheer, onderhoud en vervanging. We hebben geconstateerd dat de omvang van de reserve riolering hoger is dan waar we in het GRP van uit gingen. Daarnaast constateren we dat de huidige afschrijvingstermijn van rioleringsprojecten veel korter is dan de verwachte technische levensduur. De kwaliteit van ons rioleringsstelsel is leidend voor de vraag of we wel of niet investeren. Bij de eerstvolgende update van het GRP zal hiernaar gekeken worden. Omdat de riolering een financieel gesloten systeem is, kunnen beide constateringen een drukkend effect hebben op de hoogte van het tarief. Dit wordt bekeken bij de jaarlijkse update, los van het voorgestelde besluit tot een stelselwijziging. 4.2 Effect stelselwijziging Theoretisch geldt bij een gelijkblijvend GRP waar nieuwe investeringen in worden opgenomen (als gevolg van de stelselwijziging) de kosten hiervan gecompenseerd worden door inzet van de reserve of door een hogere rioolheffing. Indicatief hebben we daarom gekeken welke effecten de stelselwijziging heeft op alleen de riooltarieven, uitgaande van de bijgestelde planning van het huidig areaal. Het huidig rioleringsplan beslaat de periode 2011-2015. Het riooltarief in 2013 is 171 per perceel. In tabelvorm is hierna weergegeven welke effecten de stelselwijziging kan hebben vergeleken met de huidige situatie. Reserve riolering (x 1 mln) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2022 a.) Huidige meerjarenbegroting 3,36 2,80 2,16 1,42 0,51 0,40 PM b.) Bijgestelde planning huidig areaal 3,36 3,38 3,15 2,92 2,48 2,01 0,07 c.) Inclusief 1e aanleg 3,36 3,32 2,97 2,61 1,84 1,02 3,59 d.) Inclusief 1e aanleg, tarief jaarlijks +2,75% 3,36 3,32 3,04 2,83 2,29 1,78 0,05 a.) Op basis van de jaarrekening 2012 en de huidige meerjarenbegroting is de verwachting dat de reserve riolering na 2016 negatief wordt. Hierbij wordt uitgegaan van een gelijkblijvend tarief rioolheffing ( 171). b.) Op basis van de bijgestelde planning van het huidig areaal, verder aangevuld met een afslag voor investeringsonzekerheid (temporisering en aanbestedingsvoordelen) kent de reserve riolering naar verwachting voor het eerst in 2022 een negatief saldo. c.) Bij het toevoegen van de investeringen voor 1e aanleg in Nieuwveense landen, Danninge Erve en Noord II, loopt het tekort op de reserve in 2022 echter op naar 3,59 miljoen.
d.) Indicatief is doorgerekend wat een eventuele tariefsstijging van jaarlijks 2,75% met ingang van 2014 bovenop de inflatie voor gevolgen heeft. Dit is jaarlijks 5 per aansluiting. Het tarief wordt jaarlijks aan de hand van update GRP opnieuw bepaald. De verwachting is dat de tariefstijging jaarlijks binnen de bandbreedte 2,75% - 3,25% blijft. Tarief riolering 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2022 stijging jaarlijks 2,75% (miv 2014) 171 171 176 181 186 191 218 4.3 Tariefsstijging mogelijk, maar breder bekijken De maatregelen die worden voorgesteld hebben een omvang die niet zonder pijn voor onze burgers en de reservepositie kunnen worden doorgevoerd. De incidentele last van de afwaardering kan ten laste van de reservepositie, de structurele gevolgen komen direct of indirect ook bij onze burgers terecht. Het is met het doorvoeren van een stelselwijziging onontkoombaar dat de lasten stijgen en daarmee ook dat de riooltarieven stijgen. Om de lasten voor onze burgers zoveel als mogelijk te beperken, moet daarom goed gekeken worden naar de overige effecten in het GRP om te bepalen of een hoger tarief noodzakelijk en/of aanvaardbaar is. 4.4 Formele kredietaanvraag De raad heeft door middel van vaststelling van grondexploitaties en het MPG ook de noodzakelijke investeringskredieten voor rioleringswerken geautoriseerd. Uit formeel oogpunt wordt de raad voorgesteld om de kredieten die uit de grondexploitaties worden gehaald, nu wederom te autoriseren. 4.5 Doorwerking in grondexploitaties Zoals aangegeven kent de concept-grondexploitatie Nieuwveense landen fase 1 per 1 januari 2013 een tekort van 4,98 mln waarvoor een voorziening zou moeten worden getroffen. Indien de kosten voor riolering (incl vtu) er uit worden gehaald dan wordt de netto contante waarde 6,7 mln positief en kan de voorziening voor verwachte verliezen in de jaarrekening 2012 achterwege blijven. Voor Danninge Erve zuid fase 2 (niet vastgesteld) geldt een positief effect van ca. 0,3 mln en voor Noord 2 ca. 0,2 mln. 5. Vervolgonderzoek flexibilisering Vervolgonderzoek blijft nodig. Zoals aangegeven in de raadscommissie van 31 januari 2013 willen wij een nadere verkenning doen van de mogelijkheden om maximale vrijheid in het woningbouwprogramma NvL Fase 1 en de gehele ontwikkeling van NvL te krijgen. Voor dit onderzoek willen we voldoende de tijd nemen, dit overstijgt de periode tot en met de vaststelling van de jaarstukken 2012. 5.1 Beter op de markt inspelen De uitkomsten van de onderzoeksopdracht zullen worden gebruikt om de plannen zo nodig aan te passen zodat beter op de markt kan worden ingespeeld. De markt is grillig. Het is de verwachting dat meer flexibele planvorming de ontwikkelkansen van Nieuwveense Landen vergroot.
5.2 Inzicht nodig in ruimtelijke gevolgen Het lagere ontwikkeltempo en de lange ontwikkelduur heeft ruimtelijke en programmatisch gevolgen voor de gebiedsontwikkeling. Is de infrastructuur robuust en flexibel genoeg? Wat betekent de tragere ontwikkeling voor de voorzieningen en hoe wordt de relatie gelegd met de bestaande stad? Dit inzicht is nodig om plannen waar nodig aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. 5.3 Strategie ontwikkeling op gebiedsniveau herijken Nieuwveense Landen is een groot gebied met veel ontwikkelmogelijkheden. Hoe kunnen de kansen in het gebied worden benut? Er zullen 3 ontwikkelscenario s worden uitgewerkt (zie bijlage onderzoeksopdracht) om tot een nieuwe ontwikkelstrategie te komen 5.4 Kosten vervolgonderzoek De kosten voor het vervolgonderzoek bestaan vooral uit ambtelijke uren. Deze worden gedekt uit de grondexploitatie fase 1. Kosten voor advies van de accountant worden betaald uit het budget voor onderzoek en controle. Kanttekeningen 1.1 Lobby Gelet op de negatieve gevolgen voor de lokale woningmarkt is er zowel vanuit gemeenten, corporatiesector als de bouwsector een lobby op gang gekomen om de gevolgen voortvloeiende uit het regeerakkoord zoveel mogelijk terug te dringen. 1.2 Onzekere aannames Omdat de toekomst, zeker de verdere toekomst steeds moeilijker te voorspellen is, bestaat het risico dat het woningbouwprogramma teveel gebaseerd wordt op onzekere aannames. Dit is overigens jaarlijks een terugkerend risico. 2.1 Segmentering is gelijk gebleven Er zijn geen aanpassingen gedaan in de woningbouwcategorieën in NvL. Er wordt vanuit gegaan dat er een aanzienlijk deel dure woningen wordt gebouwd. Wijzigingen in de vraag naar woningen en aanpassing van de segmentering in de toekomst kan wederom een financieel effect hebben. Dit is op dit moment niet te kwantificeren. 3.1 Gevolgen onderzoek en economische crisis niet in te schatten Indien op basis van de resultaten van het onderzoek later besloten wordt tot het flexibiliseren van fase 1 op basis van gewijzigde programmering en doorlooptijden, leidt dat ook tot een andere uitkomst. Dit geldt ook indien de economische crisis langer zou aanhouden en de grondprijzen en parameters lager zouden uitvallen dan waarmee wij nu rekening houden. Het doorvoeren van een stelselwijziging sluit een afboeking bij een volgende jaarrekening niet uit. Ook dit was al aangegeven in de raadscommissie van januari. 4.1 Administratief zijn er nog aandachtspunten Voor de kostentoerekening (uren incl. overhead) zal nog moeten worden uitgezocht hoe groot de effecten zijn. Uren van projectleiders gerelateerd aan investeringen in riolering die anders uit de grondexploitatie gedekt werden,
komen nu ten laste van de rioolheffing. Vooralsnog schatten we dit effect beperkt in. Integrale afstemming Dit voorstel past binnen bestaande wet- en regelgeving. Er heeft overleg plaatsgevonden met de accountant. Financiën De verschillende financiële effecten zijn hiervoor al weergegeven: - Effect afwaardering van fase 2 (Argumenten 3.2 en 3.3) - Effect op GRP (Argumenten 4.2) - Effecten op grondexploitaties fase 1, Danninge Erve en Noord 2 (Argumenten 4.5) - Kosten vervolgonderzoek (Argumenten 5.4) Armoede effect rapportage N.v.t. Communicatie N.v.t. Uitvoering N.v.t. Bijlagen 1. Nieuwe programmering Nieuwveense Landen 2. Onderzoeksopdracht voor fase 1 'van programmeren naar faciliteren' Burgemeester en wethouders van Meppel, de secretaris, de burgemeester,
Raadsbesluit nr. De R a a d der gemeente Meppel; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d., nr.; overwegende: ; gelet op van de ; b e s l u i t : 1. In te stemmen met de gewijzigde programmering voor Nieuwveense Landen fase 1 en 2; 2. In financiële zin geen rekening meer te houden met de ontwikkeling van NvL fase 2 en de gronden af te waarderen naar agrarische waarde en daarmee de incidentele last van 14,3 miljoen te verwerken in de jaarstukken 2012; 3. Met ingang van 1 januari 2012 de kosten van eerste aanleg van riolering te activeren en daarmee deze kosten te dekken uit de rioolheffing; 4. Hiervoor de volgende kredieten beschikbaar te stellen: Gemaal Centrumwonen incl. aansluiting RWZI 177.094 Centrumwonen 1 1.465.082 Danninge Erve bouwrijpmaken 324.034 Noord 2 bouwrijpmaken fase 3 272.862 Noord 2 woonrijpmaken fase 2 14.518 5. Alle financiële effecten te verwerken in het meerjarenperspectief grondexploitaties (MPG), de jaarstukken 2012, de begroting 2013 en de perspectiefnota 2014 2017. 6. In te stemmen met de onderzoeksopdracht 'flexibilisering fase 1 en 2'. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van de griffier, de voorzitter, Verzendlijst: Archief Notulen Financiën Steller