Ernstig traumatisch schedel-hersenletsel op de IC Aspecten van monitoring en behandeling

Vergelijkbare documenten
PACT traumatic brain injury Fellow onderwijs dec Astrid Hoedemaekers

THE DARK SIDE OF THE BRAIN

Hersenbeschadiging na sepsis en delier op de IC

Waarom koelen na out of hospital reanimatie? Klinische les IC-verpleegkundigen 1 december 2006 Intensive Care Laurentius ziekenhuis, Roermond

Neurotraumatologie. Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist

Traumatic Brain Injury (PACT module)

Traumatisch schedelhersenletsel

Journalclub jan Prognose bepalen na reanimatie in het hypothermie tijdperk

Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase

Patiënt met SAB op de IC

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen

De rol van apc en steroiden. Intensive Care, UMC St Radboud Nijmegen

Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012

Research. Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC

Wanneer is een circulatie slecht?

Neuromonitoring op de IC. Astrid Hoedemaekers Internist-intensivist

Post-cardiac arrest syndroom

Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC

Safar Oorzaak vaststellen en behandelen Hypothermie Gecontroleerd beademen Tracheostoma Epilepsie behandelen Monitoring Voeding

The year in review Traumatologie en hematologie. Astrid Hoedemaekers

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen

Neurotrauma bij kinderen

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Prognose na reanimatie

Sepsis. Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige

De invloed van hypothermie op de MAP na een cardiac arrest

Hemodynamische op/malisa/e op de IC. Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam

Delier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie

Is normothermie wel zo cool?

Transfusie indicatie op de intensive care

Glomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS

Safety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings

Lichaamssamenstelling van Intensive Care patiënten. Willem Looijaard

Spoed Interventie Team (SIT): waarom en hoe? Elien Pragt Anesthesioloog-intensivist MUMC+ 22 april 2016

Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent

Behandeling Neurochirurgische patient. Astrid Hoedemaekers Internist-Intensivist

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT

Fellowonderwijs ICP meting en behandeling. Astrid Hoedemaekers

Minor head injury, a minor problem? Crispijn van den Brand SEH-arts MCH-Bronovo. Crispijn van den Brand Emergency Physician

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Eindonderzoek opleiding CP

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven

Diepe koeling Invloed op het brein/delier. Astrid Hoedemaekers

Postanoxische myoclonieën

Titel. Indicatie voor opname op de IC GCS < 9 (zie Tabel) GCS 9 en (dreigend) respiratoir en/of hemodynamisch falen (link richtlijn NVIC)

Case-report: Een vrouw met een onbegrepen coma...

Centraal veneuze druk is niet belangrijk

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren

Gebalanceerde vloeistoffen op de IC

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019

Nr Naam Beschrijving Mogelijke waarden of verwijzingen 1 Patiëntidentificatie Een uniek patiëntidentificatienummer Vrije tekst

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen. Medische protocollencommissie Intensive Care

CVVH & Antistolling Directe trombine remmers. Ashley De Bie Dekker 31 januari 2019

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige, ongespecificeerd

TIA/CVA update. HA-scholingsavond 10 september 2013 Dr Sarah Vermeer Neuroloog Rijnstate

Van sepsis tot orgaanfalen

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Casus. De patiënt met een neuro trauma. Op SEH: CT- Cerebrum. Op de IC. Conclusie en beleid. VICV 2013 Neuro expertise werkgroep

Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP. Carine van Rijn

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

Contrast Induced Nephropathy

Epilepsie op de SEH. P. van Vliet Fellow IC Lid werkgroep richtlijn Epilepsie. Source:

Lange termijn effecten prehospitaal handelen: De kater komt later. Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Traumatisch hersenletsel bij kinderen. Maayke Hunfeld

Thoraxfoto versus extra vasculair longwater index (ELWI) Valérie van der Mee Circulation Practitioner Topics- 8 december 2016

Pulmonalecomplicaties van malaria

Als het mis gaat. Stoornissen bewustzijn. Frans Rutten Anesthesioloog/spoedarts

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga

HOMEOSTASE OP DE NEURO-INTENSIEVE ZORG

Majeure bloeding wat nu?

Meer of minder zuurstof?

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van cystenieren

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

BE HOT: COOL DOWN. Gerjon Loop Special Care midden Limburg 25 januari 2007

Spinal cord injury Laura Cox Aios anesthesiologie

Hypoglycemia is associated with intensive care unit mortality

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten

Some like it cold Koelen na CPR op IZ

SEPSIS 3.0. Σήψις: the process by which flesh rots, swamps generate foul airs, and wounds fester (Hippocrates 700 bce)

Ery transfusies Hoe minder, hoe beter?

DE AANPAK VAN INTRACRANIELE HYPERTENSIE

OPVANG. De Zwaar Gekwetste Patiënt TRAUMA. Soorten Traumata

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017

Nationale Intensive Care Evaluatie,

Citraat, meer dan een anticoagulans. Heleen M Oudemans-van Straaten Intensive Care VUmc

Medische zorgverlening bij een acute bloeding en hemorragische shock

CEA Carotis endarteriectomie. ASZ Vaat Event Rudolf Tutein Nolthenius vaatchirurg

Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts

Klinisch redeneren D. Michel van Megen

Traumatisch hersenletsel. 17 mei 2016 Ella Fonteyn

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal. Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Transcriptie:

Ernstig traumatisch schedel-hersenletsel op de IC Aspecten van monitoring en behandeling Mathieu van der Jagt Neuroloog-intensivist IC volwassenen m.vanderjagt@erasmusmc.nl

Traumatisch schedel-hersenletsel Presentatie op: www.intensivecare.me

Traumatisch schedel-hersenletsel CPP = MAP - ICP

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten met de tijd ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten met de tijd ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Epidemiologie Variabele Selectie/uitkomst geslacht verkeer Leeftijd>50 Tijd tot M6 MV duur ICP CPP Polytrauma Mortaliteit SHL Maas AI. Lancet Neurol 2008, Patel HC. Lancet 2005

Epidemiologie Variabele Selectie/uitkomst geslacht man 80% verkeer - 70% Leeftijd>50 Jaren 80 / 1999-2004 15% / 45% Tijd tot M6 MV duur ICP CPP Polytrauma Mortaliteit SHL Maas AI. Lancet Neurol 2008, Patel HC. Lancet 2005

Epidemiologie Variabele Selectie/uitkomst geslacht man 80% verkeer - 70% Leeftijd>50 Jaren 80 / 1999-2004 15% / 45% Tijd tot M6 Gemiddeld / mediaan 10 dagen MV duur Gemiddeld / mediaan 14 / 13 dagen ICP CPP Polytrauma Mortaliteit SHL Maas AI. Lancet Neurol 2008, Patel HC. Lancet 2005

Epidemiologie Variabele Selectie/uitkomst geslacht man 80% verkeer - 70% Leeftijd>50 Jaren 80 / 1999-2004 15% / 45% Tijd tot M6 Gemiddeld / mediaan 10 dagen MV duur Gemiddeld / mediaan 14 / 13 dagen ICP Tijd >20 / >25 19% / 10% CPP Tijd <60 / <50 12% / 4% Polytrauma Mortaliteit SHL Maas AI. Lancet Neurol 2008, Patel HC. Lancet 2005

Epidemiologie Variabele Selectie/uitkomst geslacht man 80% verkeer - 70% Leeftijd>50 Jaren 80 / 1999-2004 15% / 45% Tijd tot M6 Gemiddeld / mediaan 10 dagen MV duur Gemiddeld / mediaan 14 / 13 dagen ICP Tijd >20 / >25 19% / 10% CPP Tijd <60 / <50 12% / 4% Polytrauma Mortaliteit +HL / -HL 30% / 3% Mortaliteit SHL NC centrum / non-nc 35% / 61% Maas AI. Lancet Neurol 2008, Patel HC. Lancet 2005

Epidemiologie Heterogeen! Maas AI. Lancet Neurol 2008

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten met de tijd ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten met de tijd ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Eerste opvang / resuscitatie ernstig TSHL www.braintrauma.org BTF guidelines. J Neurotrauma 2007

Eerste opvang / resuscitatie ernstig TSHL Maas AI. Lancet Neurol 2006

Eerste opvang: pre-hospital NaCl 7.5% vs Cooper DJ. JAMA 2004

Eerste opvang MAJOR RECOMMENDATIONS Strength of Recommendations: Weak. Quality of Evidence: Low, from Class III studies, or Class II studies with contradictory findings. Adult Hypotensive patients should be treated with isotonic fluids. Hypertonic resuscitation is a treatment option for traumatic brain injury (TBI) patients with a Glasgow Coma Scale Score (GCS) <8. BTF (prehospital), update 2007. www.guideline.gov

Eerste opvang: albumine SAFE-TBI study. N Engl J Med 2007

Eerste opvang: hypothermia bij opname Clifton GL. J Neurotrauma 2002

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

ICP www.braintrauma.org BTF guidelines. J Neurotrauma 2007

ICP www.braintrauma.org BTF guidelines. J Neurotrauma 2007

ICP Clifton GL. Crit Care Med 2002

ICP ICP targeted: CPP>50 (MAP>70), CPP targeted: CPP>70 (MAP>90) Both: ICP<20 15 vs 3.3% ARDS! Robertson CS. Crit Care Med 1999

ICP Centrum A N=122 Centrum B (ICP/CPP) N=211 MAP +/- 90 - ICP/CPP - ICP<20, CPP>70 CT scan Follow-up Op indicatie Awakening trials ja - Temperature <39 <38 Barbiturates - ja Cremer OL. Crit Care Med 2005

ICP Cremer OL. Crit Care Med 2005

ICP Centrum A Centrum B Duration of MV 5 (2-9) 12 (7-19) ICU stay 8 (4-14) 14 (8-23) Cremer OL. Crit Care Med 2005

ICP? Andere targets dan ICP? Infectiepreventie snel wakker worden / awakeningtrials meer craniectomieen? Epilepsie preventie > toekomst Evidente indicaties ICP meting blijven ptn met neurotraumata / multitrauma die voor spoed OK moeten ivm een ander letsel..en wanneer sedatie noodzakelijk is Valkuil: ICP stijging bij patient die aan t wakker worden is

Monitoring Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Monitoring Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Monitoring: effect op uitkomst Ospina-Tascon GA. Intensive Care Med 2008

Monitoring SEPSIS ERNSTIG tshl bloeddruk MAP>65 CPP >50 elektrisch ECG EEG veneuze saturatie ScvO2 SjVO2 EGDT Rivers Sat>90%, systole>90 vullingsdruk CVD/SG-TD ea ICP

Monitoring SEPSIS ERNSTIG tshl bloeddruk MAP>65 CPP >50 elektrisch ECG EEG veneuze saturatie ScvO2 SjVO2 EGDT Rivers Sat>90%, systole>90 vullingsdruk CVD/SG-TD ea ICP

Monitoring Klinische relevantie nadelen microdialyse ja goed goed beperkt Lokale techniek, fys variabiliteit PbrO2 ja goed goed beperkt Idem als boven SjVO2 ja goed goed beperkt Globale maat techniek invasief Betrouwbaarheid ICP/CPP ja goed goed hoog Infectie, bloeding, drift Toepasbaarheid Laserdopplerflowme trie (LDF) ja beperkt beperkt beperkt Katheter malpositie ceeg nee goed goed hoog interpretatie TCD nee beperkt goed beperkt Interobserver variabiliteit NIRS nee beperkt goed geen Idem als boven Folkersma H et al. Ned Tijdschr Geneeskd 2003

Monitoring Klinische relevantie nadelen ICP/CPP ja goed goed hoog Infectie, bloeding, drift microdialyse ja goed goed beperkt Lokale techniek, fys variabiliteit PbrO2 ja goed goed beperkt Idem als boven SjVO2 ja goed goed beperkt Globale maat techniek invasief Betrouwbaarheid Toepasbaarheid Laserdopplerflowmetri e (LDF) ja beperkt beperkt beperkt Katheter malpositie ceeg nee goed goed hoog interpretatie TCD nee beperkt goed beperkt Interobserver variabiliteit NIRS nee beperkt goed geen Idem als boven Folkersma H et al. Ned Tijdschr Geneeskd 2003

Monitoring microdialyse ja goed goed beperkt PbrO2 ja goed goed beperkt nadelen Infectie, bloeding, drift Lokale techniek, fys variabiliteit Idem als boven SjVO2 ja goed goed beperkt Globale maat techniek invasief Betrouwbaarheid Toepas- Klinische baarheid relevantie ICP/CPP ja goed goed hoog Laserdopplerflowmetri e (LDF) ja beperkt beperkt beperkt Katheter malpositie ceeg nee goed goed hoog interpretatie TCD nee beperkt goed beperkt NIRS nee beperkt goed geen Interobserver variabiliteit Idem als boven Folkersma H et al. Ned Tijdschr Geneeskd 2003

Monitoring ECG EEG Gevoelig voor ischemie Detectie ischemie in reversibel stadium Gevoelig voor ischemie Detectie ischemie in reversibel stadium Relatie met coronairperfusie Snelle en nauwkeurige detectie ritmestoonissen Relatie met cerebrale perfusie Snelle en nauwkeurige detectie van epileptiforme afwijkingen

Monitoring Vespa P. J Clin Neurophysiol 2005

Monitoring bij neurotrauma

Monitoring bij neurotrauma

Monitoring bij neurotrauma

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Monitoring Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Osmolaire therapie www.braintrauma.org BTF guidelines. J Neurotrauma 2007

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect vochtbelasting diurese hypernatriemie tgv rebound ICP behandelgrens bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting diurese hypernatriemie tgv rebound ICP behandelgrens bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting veel heel veel diurese hypernatriemie tgv rebound ICP behandelgrens bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting veel heel veel diurese toename geen grote toename hypernatriemie tgv rebound ICP behandelgrens bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting veel heel veel diurese toename geen grote toename hypernatriemie tgv watertekort zoutbelasting rebound ICP behandelgrens bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting veel heel veel diurese toename geen grote toename hypernatriemie tgv watertekort zoutbelasting rebound ICP ja nee behandelgrens bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting veel heel veel diurese toename geen grote toename hypernatriemie tgv watertekort zoutbelasting rebound ICP ja nee behandelgrens osmol 320 Na 160 of hoger bij hyponatriemie:

Osmolaire therapie mannitol hypertoon zout osmotisch effect beetje veel vochtbelasting veel heel veel diurese toename geen grote toename hypernatriemie tgv watertekort zoutbelasting rebound ICP ja nee behandelgrens osmol 320 Na 160 of hoger* bij hyponatriemie: - cave pontiene MLL *echter relatie van HS met AKI minder vaak gevonden dan bij mannitol

Hypertoon zout therapie Ideale osmotische stof heeft reflectie coefficient (σ)=1 (komt niet door BBB heen) Natrium heeft σ=1, mannitol 0.9, ureum 0.59 Blijft dus theoretisch concept (in praktijk BBB vaak kapot)

Hypertoon zout therapie HS kan nog duidelijk effect hebben als mannitol faalt (2ml/kg 7.5% HS in refractaire ICP verhoging effectiever dan 20% mannitol, echter HS in deze concentratie 1.8x zo veel osmolen) mannitol Ws beter te switchen dan het allebei te geven hyperhaes Geen bewezen effecten op uitkomst Kortom: rationeel kiezen obv natrium, gewenst Battison effect, C. Crit cardiovasculaire Care Med 2005 status, Hoe refractair is ICP etc o.a. Valet R. Crit Care Med 2003 / White H. Anesth Analg 2006

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Hypothermie neurotrauma www.braintrauma.org BTF guidelines. J Neurotrauma 2007

Hypothermie neurotrauma Polderman K. Lancet 2008

Hypothermie neurotrauma Nog geen succes: Hypothermie te traag bewerkstelligd? Te kort gekoeld? (<48h) Te snel opgewarmd? Te veel variatie overige behandelingen? Selectie (wel/geen verhoogde ICP)? Onvoldoende adequate behandeling bijwerkingen hypothermie? Echter: bewezen effectief tegen verhoogde ICP meeste experts adviseren vermijden/behandelen van koorts

Ernstig traumatisch SHL Epidemiologie Eerste opvang Veranderende inzichten ICP: waar is de evidence? Advanced monitoring Mannitol vs hyperzout electrolyten, osmolariteit Hypothermie Sedatie Prognose

Sedatie www.braintrauma.org BTF guidelines. J Neurotrauma 2007

Prognose www.tbi-impact.org Steyerberg EW. PLoS 2009 ea publicaties Steyerberg EW, Maas AI

Dank voor uw aandacht! Presentatie op: www.intensivecare.me

Diabetes insipidus, cerebral salt wasting of Helmy A. Br J Anaesth 2007