Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.18.0569 B.18.0569 Landgraaf, 28 maart 2018 ONDERWERP: Begroting 2019 ISD BOL PROGRAMMA 7. Sociaal domein Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): C.P.G. Wilbach Behandelend ambtenaar voor technische vragen: M.P.P. van Ginneken Telefoonnummer: 045-5695287 Organisatieonderdeel: Maatschappelijke Ontwikkeling Behandeld in BenW d.d.: 1 mei 2018 Behandeling in oordeelvormende raad d.d.: 17 mei 2018 Sociaal Maatschappelijk Behandeling in besluitvormende raad d.d.: 31 mei 2018 1. Samenvatting De begroting 2019 ISD BOL geeft inzicht in de kerntaken die ISD BOL in 2019 gaat uitvoeren en de financiële vertaling daarvan. De begroting is nog gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan ISD BOL 2016-2018. Voor de periode 2019-2022 moet nog een nieuw beleidsplan opgesteld worden. Uitgangspunt voor 2019 is een daling van het aantal cliënten met 2% ten opzichte van eind 2018. Als gevolg van daling van de BUIG in 2018 is over 2019 sprake van een tekort. Zowel de uitvoeringskosten als de lasten in het kader van bijzondere bijstand stijgen ten opzichte van de voor 2019 beschikbaar middelen. Voorstel is om in de zienswijze, die de gemeenteraad op basis van de GR ISD BOL kan indienen, op te nemen dat ten aanzien van de uitvoeringskosten erop vertrouwd wordt dat, evenals in voorafgaande jaren, alles in het werk gesteld zal worden om de doorbelasting naar de gemeenten zo beperkt als mogelijk te houden. 2. Waarom naar de raad Op grond van de GR ISD BOL zendt het Dagelijks Bestuur jaarlijks vóór 1 april de begroting toe aan uw raad. In de GR ISD BOL is bepaald dat de gemeenteraad binnen 2 maanden nadat de begroting is toegezonden haar zienswijze kenbaar kan maken. 3. Doelstelling en beoogd meetbaar effect Kennis nemen van de ingediende begroting 2019 van ISD BOL en uw mening hierover kenbaar maken aan ISD BOL. B.18.0569 Pagina 1 van 7
4. Argumentatie en alternatieven Algemeen De begroting 2019 is nog gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan ISD BOL 2016-2018. Dit beleidskader, dat door uw raad is aangemerkt als uitvoeringsbeleid van het beleidsplan integrale aanpak sociaal domein gemeente Landgraaf 2015-2018 en de nota Landgraaf maakt werk van participatie, wordt middels deze begroting voor het jaar 2019 financieel vertaald. De programmabegroting 2019 vertaalt daarbij ook de missie, visie en doelen uit het beleidsplan naar concrete activiteiten. Centrale missie hierbij is dat deelname aan de samenleving, bij voorkeur in de vorm van betaalde arbeid, voorop staat. Voor 1 november 2018 zal het meerjarenbeleidsplan 2019-2022 door ISD BOL aan de gemeente ter goedkeuring en vaststelling worden aangeboden. Programma kiezen voor participatie Vanuit het uitganspunt van de participatiewet zet ISD BOL in op deelname door iedereen aan de samenleving, bij voorkeur door betaald werk. Hiervoor wordt in het poortproces meteen vastgesteld welk instrument ingezet moet worden om een zo volwaardig mogelijke deelname aan de samenleving mogelijk te maken. Hierbij staan de ketenpartners (ISD BOL, mensontwikkelbedrijven en WSP) gezamenlijk voor de uitstroomopdracht. Het re-integratiebudget 2019 is gebaseerd op het in de begroting 2018 opgenomen bedrag 2018. Hoeveel middelen daadwerkelijk voor 2019 beschikbaar gesteld kunnen worden moet nog bepaald worden. Voor de gebundelde uitkering (BUIG) heeft ISD BOL zich gebaseerd op het voorlopig budget 2018. Aangezien er in 2018 nog 2 keer een bijstelling van het budget volgt én voor 2019 sprake zal zijn van een voorlopig budget, dat nog twee keer aangepast wordt, is de omvang van het daadwerkelijk budget 2019 niet te voorspellen. Met betrekking tot de cliëntenaantallen wordt voor de jaren 2018 t/m 2022 uitgegaan van een afname met 10%, met een jaarlijkse daling van 2%. In het kader van het programma kiezen voor participatie worden drie kerntaken uitgevoerd: - bevorderen van de uitstroom - beperken van de instroom - maatschappelijke participatie Bij ieder van deze kerntaken zijn activiteiten en output-indicatoren opgenomen. Bij bevorderen van de uitstroom gaat het hierbij om de indicator uitstroom naar werk, waarbij het doel is om in totaal 299 cliënten naar werk te laten uitstromen. B.18.0569 Pagina 2 van 7
In het kader van beperken van de instroom wordt gemeten hoeveel aanvragen niet leiden tot een uitkering. Alhoewel de realisatie 2017 lager is geweest dan de percentages die voor 2018 als doel benoemd zijn wordt voor 2019 het doel gelijk gesteld met 2018. Bij maatschappelijke participatie, waaronder de minimaregelingen, de bijzondere bijstand, de individuele inkomenstoeslag, budgetbeheer en bewindvoering vallen, wordt gemonitord wat de uitgaven op deze regelingen zijn. Bedrijfsvoering Onder bedrijfsvoering vallen alle randvoorwaardelijke zaken die geregeld moeten zijn zodat de organisatie op het gebied van de primaire processen goed kan functioneren. Basisuitgangspunt is dat de organisatie in control is. Hierbij blijft ISD BOL zoeken naar efficiëntere manieren van werken en samenwerken en verdere professionalisering van de organisatie. Overigens lijkt het alsof de bedrijfsvoeringskosten dalen ten opzichte van de realisatie 2017. Oorzaak hiervan is dat met ingang van 2018 de bedrijfsvoeringskosten grotendeels toebedeeld zijn aan de diverse produkten, waardoor dus sprake is van spreiding over de begroting. Ten opzichte van de realisatie 2017 is in 2018 sprake geweest van een stijging van deze kosten (als gevolg van indexering, het opnemen van de wijkconsulent in de formatie en uitbreiding van de formatie met een consulent statushouders). Deze stijging werkt door naar 2019, waarbij voor 2019 de salarislasten gebaseerd zijn op het geactualiseerde formatieplaatsenplan. De toerekening voor Landgraaf valt hiermee hoger uit dan het bedrag waar in de gemeentelijke begroting rekening mee gehouden is. Overigens is de ervaring uit de afgelopen jaren dat deze toerekening in de praktijk altijd lager uitvalt omdat in de begroting alleen rekening gehouden wordt met de zekere opbrengsten op deze post, zoals de toerekening naar het re-integratiebudget. Met overige inkomsten wordt vooraf geen rekening gehouden aangezien dezen niet te voorspellen zijn. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om inkomsten vanuit detacheringen. Risico s De ontwikkeling van het budget van het inkomensdeel (BUIG) blijft op voorhand niet te calculeren. Dit betekent dat zowel de batenkant als de lastenkant, die een openeind karakter heeft, een risico bevatten. De gemeente moet het weerstandsvermogen om deze reden op peil houden, zodat mogelijke financiële tegenvallers op het inkomensdeel opgevangen kan worden. Als 2e risicofactor wordt de bedrijfsvoering genoemd. De verzwaring van de doelgroep vraagt een intensieve begeleiding die leidt tot een toenemende werkdruk. Ook staat de kwaliteit van dienstverlening onder druk vanwege de relatief hoge caseload. B.18.0569 Pagina 3 van 7
Zienswijze kenbaar maken De gemeenteraad kan conform de GR ISD BOL met betrekking tot de begroting haar mening kenbaar maken aan ISD BOL. Gelet op de stijging van de uitvoeringskosten, waarvan de toerekening hoger is dan de in de gemeentelijke begroting beschikbare middelen, wordt voorgestaan om in de zienswijze aan te geven dat erop vertrouwd wordt dat, evenals in voorafgaande jaren, alles in het werk gesteld zal worden om de doorbelasting naar de gemeenten zo beperkt als mogelijk te houden; Hoe gaan we dat bereiken en is er evaluatie nodig De voortgang van de in de begroting opgenomen indicatoren wordt gevolgd via de P&Ccyclus van ISD BOL en van de gemeente. De 1e en 2e Berap 2019 en het jaarverslag 2019, die aan de raad worden voorgelegd, zullen inzicht bieden in de resultaten over 2019. 5. Communicatie Het raadsbesluit zal door middel van bijgevoegde conceptbrief kenbaar worden gemaakt aan ISD BOL. 6. Kosten, baten, dekking, risico's Als we kijken naar Landgraaf dan zijn voor 2019 de volgende ontwikkelingen te noemen: 1. de kosten bedrijfsvoering en de toerekening naar de gemeente stijgt in 2019 ten opzichte van de realisatie 2017. Ten opzichte van de schrijf 2019 in de meerjarenbegroting 2018-2021 is sprake van een stijging van de lasten met 97.000,-. Het verschil tussen 2017 en 2019 is te verklaren door: - Toepassing indexering op kosten bedrijfsvoering; - Stijging kosten bedrijfsvoering - Verandering in bedrijfsvoeringssleutel (naar aanleiding van clientaantallen per 31 december 2017) Overigens is wel de ervaring dat de daadwerkelijke doorbelasting lager uitvalt dan vooraf begroot. Reden hiervoor is dat nu alleen rekening gehouden wordt met de zekere inkomsten, zoals de doorbelasting naar het participatiebudget. Inkomsten uit detacheringen, vergoedingen arbeidsongeschiktheid e.d. zijn buiten de begroting gehouden. Wat de uiteindelijke doorbelasting naar de gemeenten over 2019 zal worden valt hierdoor op dit moment niet aan te geven; 2. de uitgaven voor het re-integratiebudget (w-deel) zijn gebaseerd op het budget dat in de begroting 2018 van ISD BOL is opgenomen. Of dit budget voor 2019 inderdaad gehandhaafd kan worden zal mede afhangen van de verdere ontwikkeling van het mensontwikkelbedrijf. B.18.0569 Pagina 4 van 7
3. de kosten kinderopvang zijn gestegen, rekening houdende met de realisatie over 2017. Ten opzichte van onze meerjarenbegroting 2018-2021 is hier sprake van een stijging van de lasten met 2.100,-; 4. de inkomenslasten 2019 dalen ten opzichte van de realisatie 2017 en de raming 2018 dit als gevolg van de daling van het klantenbestand met 2% waar voor 2019 van uit wordt gegaan. De bijdrage van de gemeente stijgt, dit als gevolg van lagere BUIG in 2018, waarmee ook voor 2019 gerekend wordt. Hoe hoog de BUIG voor 2019 zal zijn is vooralsnog niet aan te geven. Daarmee is ook nog niet aan te geven wat de eigen het eigen aandeel van de gemeente wordt. Uitgaande van de BUIG zoals die door ISD BOL in de begroting is opgenomen en een daling van de uitkeringslasten zou het tekort voor 2019 neerkomen op ruim 940.000,- (hierbij is al rekening gehouden met debiteurenopbrengsten en vangnetregeling). 5. de uitgaven voor maatschappelijke participatie 2019 zijn geënt op de realisatie 2017. Ondanks de overheveling, en daarmee uitname uit het budget, van de regelingen voor kinderen naar andere partners, is hier sprake van een kostenstijging. Oorzaak is stijging van de kosten van bewindvoering en een toename van het gebruik van de vergoeding voor internet door volwassenen in 2017. Ten opzichte van het in onze meerjarenbegroting voor 2019 opgenomen bedrag is sprake van een stijging van de lasten met 70.000,-. De budgettaire consequenties van de begroting ISD BOL 2019 zullen worden verwerkt in de begroting van de gemeente Landgraaf voor 2019. In het overzicht zijn de afwijkingen ten opzichte van de meerjarenbegroting 2018-2021 van Landgraaf (- is hogere baat of lagere last) weergegeven. 2019 2020 gemeente ISD verschil gemeente ISD verschil Uitvoeringskosten* 3.154.120 3.251.130 97.010 3.198.557 3.266.924 68.367 Buig** rijksbijdrage 14.381.531-13.504.839-876.692 14.381.531-13.504.839-876.692 uitgaven ISD 14.454.743 14.776.942 322.199 14.454.743 14.460.637 5.894 debiteuren correctie 250.000-250.000- vangnetregeling 4.620- saldo buig 73.212 1.017.483 944.271 73.212 705.798 632.586 BBZ*** rijksbijdrage 57.483-63.408-5.925-57.483-63.408-5.925- uitgaven ISD 68.000 73.000 5.000 68.000 73.000 5.000 saldo BBZ 10.517 9.592 10.517 9.592 Bijzondere bijstand**** 1.438.169 1.508.360 70.191 1.438.169 1.508.360 70.191 Kinderopvang***** 24.900 27.000 2.100 24.900 27.000 2.100 P-budget reintegratie 952.463 952.463-952.463 952.463 - B.18.0569 Pagina 5 van 7
2021 2022 gemeente ISD verschil gemeente ISD verschil Uitvoeringskosten* 3.207.952 3.293.330 85.378 3.207.952 3.311.131 103.179 Buig** rijksbijdrage 14.381.531-13.504.839-876.692 14.381.531-13.504.839-876.692 uitgaven ISD 14.454.743 14.173.028 281.715-14.454.743 13.885.419 569.324- debiteuren correctie 250.000-250.000- vangnetregeling saldo buig 73.212 418.189 344.977 73.212 130.580 57.368 BBZ*** rijksbijdrage 57.483-63.408-5.925-57.483-63.408-5.925- uitgaven ISD 68.000 73.000 5.000 68.000 73.000 5.000 saldo BBZ 10.517 9.592 10.517 9.592 Bijzondere bijstand**** 1.438.169 1.508.360 70.191 1.438.169 1.508.360 70.191 Kinderopvang***** 24.900 27.000 2.100 24.900 27.000 2.100 P-budget reintegratie 952.463 952.463-952.463 952.463 - * de bedragen zijn niet goed herleidbaar naar de begroting van ISD BOL, aangezien de bedrijfsvoeringskosten zijn verdeeld over de diverse posten. **In de gemeentelijk meerjarenbegroting heeft nog geen aanpassing plaatsgevonden obv voorlopig budget 2018 ISD houdt geen rekening met debiteurenopbrengsten en een eventuele vangnetuitkering. In de gemeentelijke begroting wordt hiermee wel rekening gehouden. *** uitgaven in het kader van de BBZ zijn moeilijk voorspelbaar, de begroting van ISD is naar boven bijgesteld obv uitgaven in het verleden **** het betreft hier budget bijzondere bijstand en individuele inkomenstoeslag samen. ***** de lasten van kinderovpang zijn moeilijk te voorspelen. Op basis van de uitgaven 2017 is bijraming aan de orde. 7. Het voorstel Instemmen met de begroting 2019 ISD BOL en dit aan ISD BOL kenbaar maken door middel van bijgaande conceptbrief. In deze brief tevens aangeven dat ten aanzien van de uitvoeringskosten wij ervan uit gaan dat, gelet op de resultaten van voorafgaande jaren, de uiteindelijke kosten lager zullen zijn dan nu begroot. Hierbij ook aangeven dat we erop vertrouwen dat ISD BOL, evenals in voorafgaande jaren, alles in het werk zal stellen om de doorbelasting naar de gemeenten zo beperkt als mogelijk te houden. Burgemeester en wethouders van Landgraaf, de secretaris, de burgemeester, ir. J.M.C. Rijvers mr. R.J.H. Vlecken 8. a. Stukken behorende bij het besluit - Programmabegroting 2019 ISD BOL - Brief aan ISD BOL B.18.0569 Pagina 6 van 7
Besluit Instemmen met de begroting 2019 ISD BOL en dit aan ISD BOL kenbaar maken door middel van bijgaande conceptbrief. In deze brief tevens aangeven dat ten aanzien van de uitvoeringskosten wij ervan uit gaan dat, gelet op de resultaten van voorafgaande jaren, de uiteindelijke kosten lager zullen zijn dan nu begroot. Hierbij ook aangeven dat we erop vertrouwen dat ISD BOL, evenals in voorafgaande jaren, alles in het werk zal stellen om de doorbelasting naar de gemeenten zo beperkt als mogelijk te houden. Aldus besloten in de openbare besluitvormende raad, gehouden op 31 mei 2018. De griffier, De voorzitter, B.18.0569 Pagina 1