Programmabegroting versie 3.0

Transcriptie

1 Programmabegroting 2017 versie 3.0

2 2

3 Voorwoord Voor u ligt de programmabegroting 2017 van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Brunssum-Onderbanken-Landgraaf (ISD BOL). Het ontwerp van de begroting is ingedeeld volgens de bekende indeling van de programmabegrotingen. De begroting 2017 kent 1 programma (conform het Beleidsplan ) "Kiezen voor werk!". Het huidige programma vertaalt de missie, visie en doelen van ISD BOL zoals benoemd in het beleidsplan naar concrete activiteiten. De activiteiten zijn gekoppeld aan indicatoren om de resultaten van de acties te meten en indien nodig bij te sturen. We hebben gekozen voor een beperkt aantal indicatoren met een hoge beleidsresistentie. Alleen die indicatoren zijn opgenomen die onder praktisch alle beleidsomstandigheden een toegevoegde waarde hebben in relatie tot de huidige doelstellingen van ISD BOL. 3

4 Verder hebben wij gekozen voor de volgende uitgangspunten: - Ontwikkeling cliëntaantallen 2016: -2% conform de prognose in de nog aan te bieden 1 e BERAP ISD BOL Ontwikkeling cliëntaantallen van 2017 tot en met 2019 conform de vastgestelde 1 e BERAP ISD BOL Te weten: %; % en % - Ontwikkeling cliëntaantallen 2020: 0%. - Pilot werkbedrijven: de BOL-gemeenten hebben de werkbedrijven anders ingericht. In het jaar 2016 zal dit als een pilot worden uitgevoerd. In hoeverre deze ontwikkelingen invloed hebben op de activiteiten die ISD BOL uitvoert is in deze pilotfase nog niet te zeggen. De programmabegroting 2017 e.v. voldoet aan de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Algemeen Bestuur ISD BOL 4

5 INHOUDSOPGAVE blz. Voorwoord 3 1. Inleiding 6 2. Programma: Kiezen voor Participatie 2.1 Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Wat gaat het kosten? Risicoparagraaf 3.1 Algemeen Paragraaf weerstandsvermogen en risico s Paragraaf bedrijfsvoering Paragraaf financiering Financiële begroting 4.1 Overzicht baten en lasten Overzicht compensabele BTW Overzicht verdeling lasten per gemeente 43 Lijst van afkortingen 44 Vaststellingsbesluit 45 5

6 1. Inleiding Met ingang van het begrotingsjaar 2004 is voor gemeenten de programmabegroting van kracht geworden die toegesneden is op het dualisme. De formele voorwaarden daarvoor zijn neergelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording voor provincies en gemeenten (BBV). De minister van BZK heeft daarnaast besloten om het BBV volledig van toepassing te verklaren op samenwerkingsverbanden tussen gemeenten, de zogenaamde Gemeenschappelijke Regelingen. Dit betekent dat ook de voorliggende begroting is ingedeeld volgens het bekende stramien van de programmabegrotingen. Het vigerende programma, "Kiezen voor participatie!" vertaalt de missie, visie en doelen van ISD BOL zoals benoemd in het beleidsplan naar concrete activiteiten. De drie kerntaken van het vigerende beleidsplan, bevorderen uitstroom, beperken instroom en maatschappelijke participatie komen in deze begroting terug als zogenaamde beleidsvelden. Daarnaast besteden wij aandacht aan de paragrafen weerstandsvermogen, bedrijfsvoering en financiering en de bedrijfsrisico s. Ten aanzien van de ontwikkeling in de bedrijfsvoeringkosten is de door de gemeente Landgraaf gehanteerde lijn gevolgd, namelijk: Ten aanzien van de verbonden partijen, waaronder ISD BOL, wordt geen indexering toegepast en wordt de nullijn gehanteerd. De uitzondering op deze lijn wordt uitgelegd bij de bedrijfsvoeringkosten. Zie in dit verband tevens de risicoparagraaf. In deze begroting is gekozen voor een beperkt aantal indicatoren met een hoge beleidsresistentie. Dat wil zeggen dat de begroting beleidsarm is opgesteld: het beleid voor 2017 en de daarvoor noodzakelijke indicatoren komen eind 2016 aan de orde bij het vaststellen van het Bedrijfsplan Alleen die indicatoren zijn opgenomen die onder praktisch alle beleidsomstandigheden een toegevoegde waarde hebben in relatie tot de doelstellingen van de ISD BOL. Bij het opstellen van de begroting 2017 zijn de cijfers gekoppeld aan het geprognosticeerde aantal cliënten in de komende jaren met als basis de werkelijke cliëntaantallen ultimo

7 Leeswijzer In de programmabegroting van ISD BOL zijn de doelstellingen en de activiteiten zoveel mogelijk SMART - dat wil zeggen concreet en controleerbaar geformuleerd. SMART is: S = specifiek M = meetbaar A = acceptabel R = realistisch T = tijdgebonden Het programma is verbijzonderd naar de onderwerpen: - Wat willen we bereiken? - Wat gaan we daarvoor doen? - Wat gaat het kosten? 7

8 2. Programma: Kiezen voor participatie! 2.1. Wat willen we bereiken? Algemeen Vanaf 1 januari 2015 is de Participatiewet (PW) van kracht. Een belangrijk uitgangspunt van de PW is dat iedereen in staat moet worden gesteld om volwaardig mee te doen en bij te dragen aan de samenleving. Bij voorkeur door betaald werk. ISD BOL heeft vanaf 2015 vol ingezet op deelname door iedereen aan de samenleving. In het poortproces wordt voor nieuwe cliënten vastgesteld welk instrument ingezet moet worden om de cliënt in staat te stellen om zo volwaardig mogelijk mee te doen aan de samenleving. In 2015 heeft ISD BOL het volledige cliëntenbestand gescreend. De uitkomst van de screening gaf aan wat de cliënt nodig had om volwaardig mee te doen en bij te dragen aan de samenleving. Daar waar de stap naar betaald werk (nog) niet mogelijk is, wordt sterk ingezet op professionele diagnose waarmee de cliënt een passend (vervolg)traject kan worden aangeboden. Bij de uitvoering van de Participatiewet wordt onderscheid gemaakt in een zogenaamd werkdeel (Participatiebudget) en een inkomensdeel (BUIG) dat aan gemeenten wordt verstrekt Omvang van het Participatiebudget Het ministerie geeft aan de gemeenten geen meerjarenbeschikkingen af over de ontwikkeling van het Participatiebudget en het re-integratiebudget als onderdeel daarvan. Voor 2017 en de jaren daarna is de begroting daarom gebaseerd op gegevens uit de circulaire van 15 september ISD BOL zal zich ook in 2017, samen met de deelnemende gemeenten moeten beraden, over de wijze waarop het re-integratiebudget naar de toekomst toe (2017 en verder) kan worden besteed. Omvang re-integratiebudget voor ISD BOL op basis van de gegevens uit de circulaire van 15 september gemeente Brunssum Onderbanken Landgraaf Totaal In hoeverre het macro budget vanaf 2017 verder zal worden bijgesteld is thans nog niet in te schatten. Budgetten worden door het Rijk bepaald en vervolgens de gemeenten ter beschikking gesteld. Het is afhankelijk van de besluiten die de desbetreffende colleges van B&W nemen welk budget uiteindelijk ter beschikking wordt gesteld aan ISD BOL. 8

9 Omvang van het budget BUIG Het ministerie verwacht door de inwerkingtreding van de Participatiewet een vermindering van de uitkeringslasten. Voor 2016 is voor gemeenten met meer dan inwoners is gebruik gemaakt van een nieuw objectief verdeelmodel. Voor gemeenten met inwoners of minder is het budget vastgesteld op basis van de gemeentelijke lasten van twee jaar eerder, opgeschaald met de groei of krimp in een gemeente. Ook voor de omvang van het BUIG-budget (gebundelde uitkering Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004) geeft het ministerie aan de gemeenten geen meerjaren-beschikkingen af. Voor 2017 en de jaren daarna is de begroting daarom gebaseerd op het voorlopig vastgestelde BUIG-budget 2016 en de rekensystematiek volgens het nieuwe verdeelmodel. Omvang budget BUIG voor ISD BOL op basis van begroting 2016 Ministerie SZW gemeente Brunssum Onderbanken Landgraaf Totaal Omvang buig budget voor ISD BOL op basis van begroting 2016 Ministerie SZW In hoeverre het macro budget vanaf 2016 verder zal worden bijgesteld is thans nog niet in te schatten. 9

10 Ontwikkeling cliëntaantallen In 2015 was het gemiddeld aantal WW-uitkering 1,8% lager dan in Daar staat tegenover dat het aantal WW-uitkeringen in december % hoger was dan in december Wanneer we dit afzetten tegen de afname van het cliëntenbestand van ISD BOL in 2015 met 0,37%, wijkt dit nauwelijks af. Hierbij dient ook nog te worden aangetekend dat er vanaf 1 januari 2015 ook nieuwe doelgroepen (voormalig WSW en Wajong) een beroep op de Participatiewet doen. Wanneer we kijken naar de prognoses voor 2016, zien we landelijk de volgende ontwikkelingen (uit: Update Arbeidsmarktprognose 2016 UWV, 29 januari 2016): De arbeidsmarkt herstelt op steeds meer onderdelen, de werkgelegenheid neemt toe en de werkloosheid daalt; Het economisch herstel zet verder door en de economie groeit met 2,1%. Het gevolg is dat de groei van het aantal banen van werknemers voor het eerst in jaren boven de uitkomt. Ook het aantal vacatures neemt in 2016 toe; De beroepsbevolking zal dit jaar ook toenemen: er zijn meer mensen die werken of willen werken; De groei van het aantal banen heeft een drukkend effect op het aantal WWuitkeringen. Door de groei van de beroepsbevolking wordt de daling van het aantal WW uitkringen echter geremd. Per saldo daalt het aantal WW-uitkeringen met in 2016 (-4%). In de jaren 2017 e.v. verwachten we een verhoogde instroom van statushouders. De regio Parkstad behoort tot één van de krimpregio s van Nederland. Bovendien is in deze regio weliswaar ook sprake van een aantrekkende economie, maar deze groei blijft achter bij de landelijke trend. Dit maakt dat de prognoses voor deze regio minder gunstig zijn dan de landelijke prognoses. En maakt dat het vinden van werk in deze regio moeizamer gaat dan landelijk gezien. Voor de nieuwe doelgroepen in de Participatiewet ( voormalig WSW en Wajong) is de stap richting arbeidsmarkt ook niet makkelijk. Vaker is hier een ontwikkel- en begeleidingstraject noodzakelijk. Alhoewel de eerdere prognose voor 2015 (afname met 2,5%) door ISD BOL niet gerealiseerd is, willen wij de verdere prognoses voor de periode 2016 t/m 2019 niet naar beneden bijstellen en blijven de ambitie hebben om de cliëntaantallen terug te dringen. Ook binnen de regio Parkstad is er sprake van een economische opleving, zij het dan minder dan op landelijk niveau, en deze willen wij toch vertalen in een afname van de cliëntaantallen voor de komende 2 jaren. Hierbij verwachten wij dat de nullijn van 2019 ook in 2020 wordt voortgezet. Indien nieuwe ontwikkelingen daartoe aanleiding geven, zullen de prognoses op de ontwikkeling van de cliëntaantallen via de normale Planning & Control-cyclus van ISD BOL aangepast worden. 10

11 Aantallen eind PW + IOAW -0,37% -2% -3% -4% 0% 0% Brunssum* Onderbanken* Landgraaf* Totaal *De cijfers per gemeente zijn wiskundig afgerond Missie In het meerjaren beleidsplan van ISD BOL staat de volgende missie vermeld: Deelname aan de samenleving, bij voorkeur in een vorm van betaald werk, staat voorop! Deze missie blijft onverkort van kracht en ligt in de geest van de nieuwe Participatiewet Meerjarenbegroting In het kader van de samenstelling van de (financiële) meerjarenbegroting gelden onderstaande uitgangspunten: Indicator bedrag per uitkering PW proc. stijging minimumloon 1,52%* 1,33%** *** *** *** * stijgingsbedrag is procentuele stijging minimumloon van 2015 naar 2016, exclusief ontvangsten terugvordering en verhaal. ** stijgingsbedrag 1,33% is gemiddelde stijging van het minimumloon over de jaren 2010 t/m *** het is niet mogelijk om een uitspraak te doen over de jaren 2018 t/m Wat gaan we daarvoor doen? Algemeen In dit hoofdstuk worden de drie kerntaken, de zogenaamde beleidsvelden benoemd die bijdragen aan de gewenste twee belangrijkste effecten: bevorderen van de uitstroom en beperken van de instroom. De beleidsvelden zijn voorzien van de acties die resulteren in het gewenste doel (resultaat) per veld. De (stuur)gegevens van de verschillende activiteiten zijn opgenomen in de vorm van outputindicatoren. 11

12 Beleidsvelden De onderstaande kerntaken zijn de hoofdactiviteiten die afgestemd zijn op het realiseren van de twee belangrijkste effecten van ISD BOL. Kerntaken Beleidsveld Beleidsveld Beleidsveld Omschrijving Het bevorderen van de uitstroom. Het beperken van de instroom. Maatschappelijke participatie. 12

13 Het bevorderen van de uitstroom Met het bevorderen van de uitstroom wordt het volgende doel nagestreefd: Doel: het bevorderen van de uitstroom Conform het meerjarenbeleidsplan staat deelname aan de samenleving voorop, bij voorkeur door betaald werk. Daar waar dat niet mogelijk is, zetten wij sterk in op professionele diagnose waarmee wij de cliënten een passend (vervolg)traject kunnen bieden. Jongeren worden bij voorkeur geschoold om ze een sterkere en duurzame positie op de arbeidsmarkt te geven. Cliënten die nog niet klaar zijn voor de arbeidsmarkt worden gestimuleerd en geactiveerd om in de maatschappij te participeren. Iedereen doet mee. Output indicator Jaarverslag 2015 Begroting Doel Realisatie Doel Uitstroom naar werk Uitstroom naar opleiding (jongeren) Zoals we reeds bij de ontwikkeling van de cliëntaantallen aangaven, verwachten wij dat de arbeidsmarkt zich steeds meer hersteld, de werkgelegenheid toeneemt en de werkeloosheid daalt. Tevens zet het economisch herstel zich steeds verder door en groeit de economie. Het gevolg is dat de groei van het aantal banen en vacatures ook in 2016 toeneemt. In de vastgestelde primitieve begroting 2016 is als doel voor de uitstroom naar werk het aantal van 220 opgenomen en voor de uitstroom naar opleiding (jongeren ) 20. In het bedrijfsplan 2016 zijn deze targets inmiddels bijgesteld: 240 uitstroom naar werk en 15 uitstroom naar opleiding (jongeren). Wij kiezen er niet voor om de doelstelling voor 2016 en 2017 te stellen op het realisatieniveau van 2015 (251) Verwacht wordt namelijk dat het aantal cliënten dat zich aan poort meldt voor een PW uitkering én direct bemiddelbaar is naar werk, verder zal dalen. Een steeds groter deel van deze cliënten (zoals cliënten uit de nieuwe doelgroepen voormalig WSW en Wajong en statushouders) dient middels een traject bij de werkbedrijven werkfit te worden gemaakt, waarna ze pas kunnen uitstromen. Ook bij een steeds groter volume van de cliënten uit het zittend bestand is er sprake van de inzet bij de werkbedrijven om ze werkfit te maken en dit zijn langdurige processen. De indicatoren zijn de (stuur)gegevens om te bepalen in hoeverre de volgende acties leiden tot het gewenste resultaat (doel). Omschrijving activiteit Doelgroep gericht re-integratieactiviteiten ontwikkelen, zelf uitvoeren/inkopen en inzetten. Jongeren tot 27 jaar stimuleren terug te gaan naar school of begeleiden naar werk. Het matchen van vraag en aanbod van binnengehaalde vacatures met onze (potentiële) cliënten. 13

14 Samenwerking met het Werkgevers Service Punt (WSP) en de gemeentelijke werkbedrijven. Continuering van de in 2014 geïntroduceerde werkwijze m.b.t. de sluitende aanpak 14

15 Het beperken van de instroom Met het beperken van de instroom wordt het volgende doel nagestreefd: Doel: het beperken van de instroom ISD BOL wil voorkomen, dat mensen een beroep moeten doen op een algemene bijstandsuitkering. Dat gebeurt door mensen tegen te houden aan de poort. Ook niet-willende jongeren* zullen worden tegengehouden aan de poort. Strikt handhaven van wetten en regels en het intensief bestrijden van fraude zijn evenzeer belangrijk. Het is derhalve van belang, dat instroom van nieuwe PW-cliënten kritisch bekeken wordt. *Jongeren die niet meewerken aan reïntegratie Output indicator 2015 realisatie 2016 Doel 2017 Doel Percentage aanvragen van cliënten > 26 jaar dat niet leidt tot een uitkering 57% 50% 50% Percentage aanvragen van jongeren, dat niet leidt tot een uitkering 78% 75% 75% De indicatoren zijn de (stuur)gegevens om te bepalen in hoeverre de volgende acties leiden tot het gewenste resultaat (doel). In 2015 heeft een ruime overprestatie op deze indicator plaatsgevonden. Aangezien wij aan de poort een lager aantal cliënten verwachten dat direct bemiddelbaar is naar de arbeidsmarkt, gaan wij er vanuit dat de realisatie over 2016 en 2017 lager zal zijn dan over Omschrijving activiteit De aanvrager juist (door)verwijzen naar mogelijkheden zoals voorliggende- en overige voorzieningen tijdens de eerste gesprekken aan de poort (Werkplein). De aanvrager correct en duidelijk informeren (inlichtingenfunctie). 15

16 Maatschappelijke participatie Met de maatschappelijke participatie wordt het volgende doel nagestreefd: Doel: maatschappelijke participatie Het scheppen van de mogelijkheid om mee te doen is de leidende gedachte voor de uitvoering door ISD BOL. Cliënten die in staat zijn tot werk of maatschappelijke participatie, worden hiertoe uitgedaagd en begeleid. Participatie in de samenleving geeft mensen perspectief en draagt bij aan het functioneren en de kwaliteit van de stad/wijk. Daar waar er financiële belemmeringen bestaan voor participatie, investeert ISD BOL, samen met de gemeente, in het wegnemen daarvan. Het minimabeleid en de bijzondere bijstand zijn hier instrumenten voor. De monitoring op de uitgaven voor het minimabeleid blijft ook voor belangrijk. Bij deze regelingen is immers sprake van open eind regelingen. De volgende regelingen zijn daarom benoemd: Uitgaven 3 minimaregelingen (maatschappelijke participatie, schoolkosten en bijdrage in aanvullende collectieve ziektekostenverzekering); Uitgaven reguliere bijzondere bijstand (onderdeel van deze indicator is: aantal ingehouden drempelbedragen en uitgaven bijzondere bijstand budgetbeheer); Uitgaven individuele inkomenstoeslag. 2016* 2017 Minimaregelingen Bijzondere bijstand Budgetbeheer Bewindvoering** Individuele inkomenstoeslag *na begrotingswijziging BERAP ** Vooralsnog gaan wij uit van de uitgaven bewindvoering zoals gedaan in boekjaar In 2016 wordt onderzocht of we aanvullende maatregelen kunnen nemen om deze uitgaven in de toekomst te verminderen. Omschrijving activiteit Het houden van spreekuur in het kader van minimabeleid voor cliënten. Afhandelen van de aanvragen in het kader van de gemeentekaarten en de IIT. Continuering van de in 2016 geïntroduceerde werkwijze aanvraag middels digid Cliënten die verblijven in Heugderlicht krijgen vanaf 1/7/2015 een PW norm waarmee ze zelf de verblijfskosten kunnen betalen. Voor deze tijd werden de verblijfskosten vergoed uit bijzondere bijstand budget overige kosten. Voor gemeente Landgraaf betekent dit een vermindering van de uitgaven bijzondere bijstand met

17 In het beleidsplan zijn een aantal activiteiten benoemd die in het jaar 2016 verder zullen worden uitgewerkt. De financiële consequenties voor de begroting 2017 en verdere jaren zijn nog niet te schatten. 17

18 2.3 Wat gaat het kosten? bevorderen uitstroom meerjarenraming lasten raming raming raming raming omschrijving re-integratiebudget Brunssum re-integratie Onderbank en re-integratie Landgraaf re-integratie Kinderopvang Brunssum Kinderopvang SMI Toerekening bedrijfsvoeringskosten Onderbank en Kinderopvang SMI Toerekening bedrijfsvoeringskosten Landgraaf Kinderopvang SMI Toerekening bedrijfsvoeringskosten totaal

19 bevorderen uitstroom meerjarenraming baten raming raming raming raming omschrijving re-integratiebudget Brunssum toegekend budget aan ISD BOL bijdrage gemeente Onderbank en toegekend budget aan ISD BOL bijdrage gemeente Landgraaf toegekend budget aan ISD BOL bijdrage gemeente Kinderopvang Brunssum bijdrage gemeente Onderbanken bijdrage gemeente Landgraaf bijdrage gemeente totaal De gemeente Brunssum, de gemeente Onderbanken en de gemeente Landgraaf hebben op het reintegratiebudget, als onderdeel van het Participatiebudget, respectievelijk , en in mindering gebracht. 19

20 beperken van de instroom meerjarenraming lasten raming raming raming raming omschrijving BUIG Brunssum PW LKS pm pm pm pm IOAW BBZ IOAZ Onderbanken PW LKS pm pm pm pm IOAW BBZ IOAZ Landgraaf PW LKS pm pm pm pm IOAW BBZ IOAZ BBZ declarabel Brunssum bbz declarabel Onderbanken bbz declarabel Landgraaf bbz declarabel Overige Overige totaal nb: verwezen wordt naar hoofdstuk 3 van deze begroting en in het bijzonder naar onderdeel 3.2 Paragraaf weerstandsvermogen en risico's. 20

21 beperken van de instroom meerjarenraming baten raming raming raming raming omschrijving Brunssum inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Onderbanken inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Landgraaf inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente BBZ declarabel Brunssum inkomsten van het rijk bijdrage gemeente Onderbanken inkomsten van het rijk bijdrage gemeente Landgraaf inkomsten van het rijk bijdrage gemeente Overige bijdrage gemeente Brunssum bijdrage gemeente Onderbanken bijdrage gemeente Landgraaf totaal BBZ declarabel: in het jaar na het boekjaar ontvangt de gemeente de afrekening van het Rijk en worden de kosten bijdrage gemeente vergoed: 90% van de onderzoekskosten en 75% van de uitkeringen. ISD BOL kan deze afrekening niet in de begroting opnemen. 21

22 maatschappelijke participatie meerjarenraming lasten raming raming raming raming omschrijving Overige kosten minima effectrapportage Bijzondere bijstand Brunssum medische keuring ggd maatschappelijke participatie schoolkosten studietoeslag collectieve ziektekostenverzekering Individuele inkomenstoeslag budgetbeheer bewindvoering overige bijzondere bijstand Onderbank en medische keuring ggd maatschappelijke participatie schoolkosten studietoeslag collectieve ziektekostenverzekering Individuele inkomenstoeslag budgetbeheer bewindvoering overige bijzondere bijstand Landgraaf medische keuring ggd maatschappelijke participatie schoolkosten studietoeslag collectieve ziektekostenverzekering Individuele inkomenstoeslag budgetbeheer bewindvoering overige bijzondere bijstand totaal

23 maatschappelijke participatie meerjarenraming baten raming raming raming raming omschrijving Overige bijdrage gemeente Brunssum bijdrage gemeente Onderbanken bijdrage gemeente Landgraaf Bijzondere bijstand Bruns s um bijdragen van derden bijdrage gemeente Onderbank en bijdragen van derden bijdrage gemeente Landgraaf bijdragen van derden bijdrage gemeente totaal

24 3 Risicoparagraaf 3.1 Algemeen Voor de gemeenschappelijke regeling ISD BOL zijn de volgende paragrafen opgenomen in de begroting: Weerstandsvermogen (voor wat betreft de inventarisatie van de risico s en het beleid omtrent de risico s) Bedrijfsvoering Financiering 3.2 Paragraaf weerstandsvermogen en risico's De paragraaf weerstandsvermogen en risico s geeft een indicatie in welke mate het vermogen van ISD BOL toereikend is om financiële risico s op te vangen. Het begrip weerstandsvermogen kent twee componenten: weerstandscapaciteit en risico s. De relatie tussen beide noemt men het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen is het vermogen om financiële risico s op te vangen om taken te kunnen voortzetten. Met weerstandscapaciteit wordt bedoeld: alle elementen waarmee tegenvallers kunnen worden bekostigd. Op grond van artikel 11 BBV bevat de paragraaf weerstandsvermogen: Een inventarisatie van de weerstandscapaciteit Een inventarisatie van de risico s Het beleid over weerstandscapaciteit en risico s een kengetal voor het solvabiliteitsratio een beoordeling van de onderlinge verhouding tussen het kengetal en de financiële positie Weerstandscapaciteit Onder weerstandscapaciteit wordt verstaan het geheel van middelen en mogelijkheden waar de ISD BOL over beschikt om niet geraamde kosten te dekken, die onverwacht substantieel zijn, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. ISD BOL bouwt geen weerstandsvermogen op. Financiële risico s ten aanzien van de programmakosten worden afgedekt via het weerstandsvermogen van de drie samenwerkende gemeenten. Om deze reden zijn de reserves en voorzieningen ondergebracht bij de drie gemeenten. Het is tevens de verantwoordelijkheid van de gemeenten om gevormde reserves en voorzieningen in stand te houden en in relatie tot de potentiële risico's aan te passen. ISD BOL heeft wel een post voor onvoorziene uitgaven ten bedrage van opgenomen op de begroting. 24

25 Risico's Deze paragraaf geeft een overzicht van de belangrijkste risico s voor ISD BOL. Op hoofdlijnen kunnen deze onderverdeeld worden in: a. Financiële risico s b. Risico s in interne bedrijfsvoering Ad a: Financiële risico s Wet Bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (BUIG) De budgetten van het inkomensdeel per gemeente zijn bepaald met behulp van het zogenaamde historische kosten verdeelmodel en het objectieve verdeelmodel. Het model van historische kosten heeft betrekking op de gemeente Onderbanken. De gemeenten Brunssum en Landgraaf ontvangen een budget van het inkomensdeel gebaseerd op het objectieve verdeelmodel. Het objectieve verdeelmodel is opnieuw ontwikkeld. De basis voor dit nieuwe model is een statistische analyse dat uitgaat van de kans dat een huishouden bijstand ontvangt. De op basis hiervan verstrekte voorlopige BUIG-budgetten 2016 laten voor de gemeente Brunssum een sterke afname zien ten opzichte van Voor gemeente Landgraaf zien we een sterke toename van het budget. Voor de gemeente Onderbanken zien we een sterke afname van het voorlopig BUIG-budget 2016 ten opzichte van De ontwikkeling van het budget van het inkomensdeel voor de komende jaren is onduidelijk en niet op voorhand te calculeren. De batenkant van het inkomensdeel blijft om deze reden onzeker en dus risicovol. Wat betreft de lastenkant is er sprake van een open eindregeling. De deelnemende gemeenten van ISD BOL moeten het weerstandsvermogen om deze reden op peil houden om mogelijke financiële tegenvallers op het inkomensdeel op te vangen. Over de jaren 2017 e.v. heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden hoe de vangnetuitkering komt uit te zien. Deze uitkering geld voor alle 3 de gemeenten. Ad b: risico s in de interne bedrijfsvoering Bezuinigingen De afgelopen jaren heeft ISD BOL een aantal bezuinigingsronden gehad. De budgetten kwamen daardoor steeds meer onder druk te staan. We blijven kritisch op de uitgaven letten om binnen de afgesproken budgetten te blijven. Voor de invoering van de Participatiewet werd intensief ingezet op de begeleiding richting arbeidsmarkt van jongeren en kansrijken. De andere doelgroepen werden niet of minder intensief begeleidt. De Participatiewet vergt begeleiding van álle cliënten. We zien daardoor een toenemende werkdruk, de caseloads van de werk/participatieconsulenten is meer dan verdubbeld. 25

26 De afname in de cliëntaantallen is niet van dien aard dat dit positieve gevolgen zou hebben voor de werkdruk. Dit maakt dat steeds opnieuw een overweging moet worden gemaakt welke taken wel worden opgepakt en welke taken niet. Wetgeving en verantwoording De uitvoering van de Participatiewet en aanverwante regelingen is gebaseerd op de wet. De rechtmatigheid van de verstrekte uitkeringen is van groot belang. De verantwoording van de uitvoering van de PW is gebaseerd op strikte regels. Zowel de financiële verantwoording aan het Rijk als de verantwoording van de aantallen aan het CBS bepalen, gezien de opbouw van het budget van het inkomensdeel, de basis van het te ontvangen budget van het inkomensdeel in de toekomst. Een adequate informatievoorziening is heel belangrijk, reden waarom de ISD BOL daarin blijft investeren. Niet toepassen van indexering In deze meerjaren begroting 2017 wordt geen rekening gehouden met de indexatie van prijzen. Als verbonden contractpartij van de deelnemende gemeenten dient de ISD BOL de nullijn te hanteren. ISD BOL heeft echter geen invloed op indexaties welke door externe partijen of zelfs via de dienstverleningsovereenkomsten met de deelnemende gemeenten worden opgelegd. Wij zien dat de indexatie van onze automatiseringscontractpartijen niet meer zijn op te vangen binnen ons reguliere budget. Bij dit budget zullen wij vanaf 2017 de jaarlijkse indexering toepassen. Salaris Vanaf 2017 is ook voor ISD BOL het Individueel Keuze Budget(IKB) van kracht. Dit betekent o.a. dat in 2017 het vakantiegeld over de maanden juni 2016 tot en met december 2016 plus de opbouw van het vakantiegeld over de maanden januari 2017 tot en met december 2017 worden uitbetaald. Over 2017 zal derhalve een incidentele verhoging op de salariskosten moeten plaatsvinden ter hoogte van Daarnaast vindt er in 2016 op basis van de nieuwe CAO een structurele verhoging van 3% op de salarissen plaats. Hier is een bedrag van mee gemoeid. De verhoging van de salarissen over 2016 wordt verantwoord in de 1 e BERAP 2016 ISD BOL. In 2017 vindt op basis van de nieuwe CAO een structurele verhoging plaats op de salarissen van 0,4%. Hier is een bedrag van mee gemoeid. Het budget reiskosten wordt afgeleid van de totale salarissom. Fluctuaties in de salarissom leiden tot een aanpassing van het budget reiskosten. Hier is een bedrag van mee gemoeid. Tevens wordt verwezen naar de pagina s 28 en 29 betreffende de overige wijzigingen ten aanzien van de salariskosten. Ratio s Naar aanleiding van nieuwe regelgeving van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vanaf deze begroting het solvabiliteitsratio getoond. 26

27 Begroting 2015: Kengetallen: Solvabilteitsratio Verloop van de kengetallen Jaarverslag 2015 Begroting 2016 Begroting % n.v.t. 0% Ondanks dat het solvabiliteitsratio op 0% staat kan ISD BOL aan al haar financiële verplichtingen voldoen. Zie in dit verband hoofdstuk 3.4 Financiering. Transitievergoeding Conform de wet werk en zekerheid dienen werkgevers een transitievergoeding te verstrekken aan medewerkers waarvan het contract niet verlengd wordt en aan de voorwaarden voor de vergoeding voldoen. Deze kosten worden doorberekend aan de deelnemende gemeenten. 27

28 3.3 Paragraaf bedrijfsvoering Algemeen Bedrijfsvoering omvat het geheel van de zogenaamde PICOFAH-functies. Het betreft Personeel, Informatie, Communicatie, Organisatie, Financiën, Automatisering en Huisvesting. Kortom alle rand voorwaardelijke zaken die geregeld moeten zijn wil de organisatie op het gebied van de primaire processen goed kunnen functioneren. Bedrijfsvoering betekent echter ook: sturing en beheersing van primaire en ondersteunende processen in een organisatie om zo de beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren. ISD BOL zal haar beleid op rechtmatige en doelmatige wijze realiseren en het Dagelijks Bestuur (DB) legt hierover verantwoording af. Het basisuitgangspunt is, dat de organisatie in control is. We blijven zoeken naar efficiëntere manieren van werken en samenwerken, intern en extern en verdere professionalisering van de organisatie. Voor onze toekomstige bedrijfsvoering zijn we op zoek gegaan naar innovatieve werkwijzen, waaronder analyse gestuurd werken. Digitaal aanvraagproces In 2014 hebben wij hier een start meegemaakt. De gemeenten hebben in 2014 de uitvoering van de CER en in 2015 van de TCG neergelegd bij ISD BOL. Bewoners van de gemeenten konden via de digitale weg een aanvraag indienen voor een tegemoetkoming op basis van deze regelingen. Vanaf 2016 kan een tegemoetkoming op basis van de paarse (maatschappelijke participatie) en oranje (schoolkosten) kaart digitaal worden aangevraagd, middels Digid. Hiermee werd een grote stap gemaakt in een efficiëntere en effectievere manier in de afhandeling van deze verzoeken. De verdere doorontwikkeling van deze vorm van digitale dienstverlening wordt in 2016 opgepakt. AGW (analyse gestuurd werken) ISD BOL beschikt over een grote hoeveelheid gegevens die is vastgelegd in bijvoorbeeld uitkeringssystemen, basisregistraties en frauderegistraties. Analyse van deze gegevens levert kennis op waarmee wij in staat worden gesteld gerichter te sturen en te beslissen. Analyse gestuurd werken geeft inzicht in kansen op uitstroom en risico s op fraude. ISD BOL is hiertoe in 2015 een innovatie-convenant aangegaan met Liaan B.V., een leverancier van software en diensten. In 2015 werden de eerste voorbereidende stappen gezet in het analyse gestuurd werken. In 2016 zal dit worden doorontwikkeld. Salariskosten In 2017 houden we rekening met de reguliere periodieke salarisverhoging van 23 medewerkers. Hier is een bedrag van mee gemoeid. Naast de structurele salarisverhogingen over 2016 en 2017 vanuit de CAO en de incidentele bijraming in 2017 m.b.t. het IKB (zie pagina 26 ) is door besluitvorming van het 28

29 Dagelijks Bestuur de formatie uitgebreid met 1fte extra sociaal rechercheur, 1 fte banenmakelaar voor de buitenlandse arbeidsmarkt (Duitsland en België). Voorts is de DVO P&O met de gemeente Landgraaf aangepast. Een ½ fte P&O is toegevoegd aan de formatie en wordt niet meer ingehuurd (besparing van ). Hier is een bedrag van mee gemoeid. In totaliteit wordt de post salariskosten ten opzichte van de primitieve begroting 2016 met een totaalbedrag van verhoogd, waarvan incidentele kosten betreffen. 29

30 bedrijfsvoering meerjarenraming lasten raming raming raming raming omschrijving bedrijfsvoering salariskosten opleidingsbudget personele knelpunten kosten arbodienst uitbestede werkzaamheden accountant (juridische) advisering uitvoering BBZ/IOAZ (Maastricht) klanttevredenheidsonderzoek inhuur p&o/salarisadministratie automatisering representatie personele kosten overig abonnementen en contributies communicatie huisvesting en kantoor onvoorzien overige organisatielasten kapitaallasten totaal

31 bedrijfsvoering meerjarenraming baten raming raming raming raming omschrijving bedrijfsvoering salariskosten overige organisatielasten bijdrage van gemeente Brunssum bijdrage van gemeente Onderbanken bijdrage van gemeente Landgraaf huisvesting en kantoor kapitaallasten rente resultaat Individueel Keuze Budget bijdrage van gemeente Brunssum bijdrage van gemeente Onderbanken bijdrage van gemeente Landgraaf Verrekening kosten bedrijfsvoering bijdrage van gemeente Brunssum bijdrage van gemeente Onderbanken bijdrage van gemeente Landgraaf totaal De lasten per gemeente zijn de lasten inclusief de compensabele omzetbelasting. De te declareren omzetbelasting is opgenomen in paragraaf 4.2. in de tabel 'overzicht compensabele btw'. Doordat de kosten van het KIA Landgraaf volledig ten laste van gemeente Landgraaf komen zien we hier een extra bijdrage van Landgraaf. 31

32 3.4 Paragraaf financiering Er zijn drie financieringsstromen te onderkennen, te weten: 1. financiering van de programmakosten, waaronder worden verstaan alle kosten direct voortvloeiend uit de toepassing van beleid en regelgeving. 2. financiering van de extra kosten veroorzaakt door gemeentelijk beleid zoals bijzondere bijstand. 3. financiering van de indirecte kosten die verbonden zijn aan de uitvoering van de opgedragen taken, die via een verdeelsleutel ten laste van de gemeenten komen, de zogenaamde bedrijfsvoeringkosten. Ten aanzien van de directe programmakosten is bepaald, dat alle betalingen van het rijk aan de gemeenten met betrekking tot de uitvoering van de wettelijke regelingen direct na ontvangst door de gemeenten aan de ISD BOL worden overgemaakt. Kosten, voor zover niet gedekt door rijksbudgetten en andere ontvangsten worden als volgt in rekening gebracht bij de deelnemende gemeenten: Participatiebudget (deel re-integratie) Afrekening 1 x per jaar. Kinderopvang Na afloop van het kwartaal op basis van werkelijke uitgaven. WWB, IOAW, IOAZ en BBZ Na afloop van het kwartaal op basis van werkelijke uitgaven. Bijzondere bijstand en minimaregelingen Na afloop van het kwartaal op basis van werkelijke uitgaven. Kosten bedrijfsvoering Per kwartaal wordt op voorschotbasis cf. vastgestelde (bijgestelde) begroting ¼ van het begrotingsbedrag in rekening gebracht. Na vaststelling van een begrotingsbijstelling worden, indien nodig, bij het eerstvolgende voorschot de voorschotten over eerder gefactureerde termijnen gecorrigeerd. Overige kosten Afrekening 1 x per jaar. 32

33 4.1 Overzicht baten en lasten

34 bedrijfsvoering raming 2017 lasten werkelijk raming raming omschrijving bedrijfsvoering salariskosten opleidingsbudget personele knelpunten kosten arbodienst uitbestede werkzaamheden accountant (juridische) advisering uitvoering BBZ/IOAZ (Maastricht) klanttevredenheidsonderzoek inhuur p&o/salarisadministratie automatisering representatie personele kosten overig abonnementen en contributies communicatie huisvesting en kantoor onvoorzien Overige organisatielasten kapitaallasten totaal

35 bedrijfsvoering raming 2017 baten werkelijk raming raming omschrijving bedrijfsvoering salariskosten Overige organisatielasten bijdrage van gemeente Brunssum bijdrage van gemeente Onderbanken bijdrage van gemeente Landgraaf huisvesting en kantoor kapitaallasten rente resultaat Individueel Keuze Budget bijdrage van gemeente Brunssum bijdrage van gemeente Onderbanken bijdrage van gemeente Landgraaf Verrekening kosten bedrijfsvoering bijdrage van gemeente Brunssum bijdrage van gemeente Onderbanken bijdrage van gemeente Landgraaf totaal

36 bevorderen uitstroom raming 2017 lasten werkelijk raming raming omschrijving re-integratiebudget Brunssum re-integratie Onderbanken re-integratie Landgraaf re-integratie Kinderopvang Brunssum Kinderopvang Onderbanken Kinderopvang Landgraaf Kinderopvang totaal

37 bevorderen uitstroom raming 2017 baten werkelijk raming raming omschrijving re-integratiebudget Brunssum Toegekend budget aan ISD BOL bijdrage van de gemeente Onderbanken Toegekend budget aan ISD BOL bijdrage van de gemeente Landgraaf Toegekend budget aan ISD BOL bijdrage van de gemeente bijdrage van derden Kinderopvang Brunssum bijdrage gemeente Onderbanken bijdrage gemeente Landgraaf bijdrage gemeente totaal

38 beperken van de instroom raming 2017 lasten werkelijk raming raming omschrijving Participatiewet Brunssum PW IOAW BBZ IOAZ Onderbanken PW IOAW BBZ IOAZ Landgraaf PW IOAW BBZ IOAZ BBZ declarabel Brunssum bbz declarabel Onderbanken bbz declarabel Landgraaf bbz declarabel Koopkrachtte ge nmoe tkoming Brunssum Onderbanken 810 Landgraaf Ove rige totaal

39 beperken van de instroom raming 2017 baten werkelijk raming raming omschrijving Brunssum inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Onderbanken inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Landgraaf inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente BBZ declarabel Brunssum inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Onderbanken inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Landgraaf inkomsten van het Rijk bijdrage gemeente Koopkrachtte ge nmoe tkoming Brunssum Onderbanken 810 Landgraaf Ove rige bijdrage gemeente Brunssum bijdrage gemeente Onderbanken bijdrage gemeente landgraaf bijdrage gemeente totaal

40 maatschappelijke participatie raming 2017 lasten werkelijk raming raming omschrijving Overige Kosten minima effectrapportage Bijzondere bijstand Brunssum medische keuring ggd maatschappelijke participatie chronisch zieken schoolkosten studietoeslag collectieve ziektekostenverzekering individuele inkomenstoeslag budgetbeheer bewindvoering overige bijzondere bijstand TCG Onderbanken medische keuring ggd 290 maatschappelijke participatie chronisch zieken schoolkosten studietoeslag collectieve ziektekostenverzekering individuele inkomenstoeslag budgetbeheer bewindvoering overige bijzondere bijstand TCG Landgraaf medische keuring ggd 295 maatschappelijke participatie chronisch zieken schoolkosten studietoeslag collectieve ziektekostenverzekering individuele inkomenstoeslag budgetbeheer bewindvoering overige bijzondere bijstand TCG totaal

41 maatschappelijke participatie raming 2017 baten werkelijk raming raming omschrijving Overige Bijdrage gemeente Brunssum Bijdrage gemeente Onderbanken Bijdrage gemeente Landgraaf Bijzondere bijstand Brunssum Bijdragen van derden 0 Bijdrage gemeente Brunssum Bijdrage gemeente TCG Onderbanken Bijdragen van derden Bijdrage gemeente Onderbanken Bijdrage gemeente TCG Landgraaf Bijdragen van derden Bijdrage gemeente Landgraaf Bijdrage gemeente TCG totaal

42 4.2 Overzicht compensabele BTW De gemeenschappelijke regeling ISD BOL heeft een bijzondere plaats in het zogenaamde BTW regime. Een gemeenschappelijke regeling valt formeel niet onder het BTW compensatiefonds. De wetgever heeft echter vastgesteld, dat de inkoop BTW (voorbelasting) van de regeling doorgeschoven wordt naar de deelnemende gemeenten. De deelnemende gemeenten kunnen vervolgens deze doorgeschoven BTW ten laste van het BTW compensatiefonds brengen. De bedragen zijn vermeld in en gebaseerd op een BTW percentage van 21 Compensabele btw Brunssum Onderbanken Landgraaf

43 4.3 Overzicht verdeling lasten per gemeente In onderstaande tabel is de verdeling van de lasten per gemeente opgenomen, verdeeld naar de drie beleidsvelden en de paragraaf bedrijfsvoering. totaalove rzicht pe r ge me e nte programma/kostenplaats Brunssum Onderbanken Landgraaf totaal totaal bevorderen van de uitstroom lasten re-integratie kinderopvang baten Ontvangen van de BOL gemeenten aandeel gemeente beperken van de instroom lasten BBz decl BBZ buig PW LKS pm pm pm pm IOAW IOAZ Overige uitgaven baten rijksbijdrage aandeel gemeente maatschappelijke participatie lasten minima effectrapportage bijzondere bijstand baten bijdrage van derden aandeel gemeente bedrijfsvoering lasten (excl. kapitaallasten) bedrijfsvoering (incl. IKB) baten (excl. kapitaallasten) bijdrage van derden toerekening re-integratie en kinderopvang aandeel gemeenten totaal lasten baten aandeel gemeenten