ECTS-fiche: H3 Categriaal werken 3 1. Identificatie Opleiding Graduaat Orthpedaggie Mdule Categriaal werken 3 Cde H3 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte ttale studiebelasting (in uren) 1 Mgelijkheid tt aanvragen vrijstelling 60 JA Vereiste aanwezigheid 100% 1 De ttale studiebelasting hangt af van de kennis, inzet en ervaring van de student. De ingeschatte ttale studiebelasting geeft een gemiddelde weer en wrdt uitgedrukt in uren van 50 minuten. Het mvat de lesmmenten, de verwerkings- en vrbereidingstijd en de evaluatiemmenten. 1
2. Inhud Algemene inhud Deze mdule is gericht p het aanreiken van kennis en inzicht ver psychpathlgie, essentieel vr het werken in de psychiatrie. Vr de beschrijving van de categrieën wrdt uitgegaan van het DSM-systeem (een internatinaal erkende classificatie van psychiatrische strnissen), vr de verklaring van strnissen wrdt vrnamelijk uitgegaan van psychanalytische inzichten. De vlgende categrieën kmen aan bd: psychtische strnissen, stemmingsstrnissen, angststrnissen, persnlijkheidsstrnissen, autisme en ADHD. Theretische mdellen - medisch mdel - categriale indeling van strnissen vlgens DSM - psychanalytische ntwikkelingspsychlgie (bjectrelatietherie, met beknpte herhaling van psychseksuele en psychsciale ntwikkeling) Methdisch handelen - Begeleidingskader vr ADHD en autisme p basis van cgnitief gedragstherapeutische principes - inzicht in symptmen, syndrmen, ntwikkeling van de persnlijkheid en defensiemechanismen levert een bijdrage aan de analyse van de beginsituatie en het kmen tt passende acties (schema methdisch handelen) 3. Draagt bij tt vlgende cmpetenties Denk- leer-, redeneervermgen Ordeelsvermgen Kritische zin Omgaan met stress Orthpedaggisch begeleider Organisatr, ndersteuner m.b.t. wnen, werken en vrije tijd Handelingsplanner Preventiewerker 2
4. Delstellingen 5. Werkvrmen inzien wat psychpathlgie is de medische benadering van psychische strnissen inzien de psychanalytische benadering van psychische strnissen inzien de verschillende symptmen en hun nderlinge samenhang inzien de rganische strnissen inzien de psychtische strnissen inzien de stemmingsstrnissen inzien de neurtische strnissen inzien de persnlijkheidsstrnissen inzien inzien wat autisme is inzien wat ADHD is inzien wat NLD is het DSM-systeem kunnen aanwenden verantwrd handelen vanuit een theretisch kader een begeleidingskader kunnen vrzien vr welbepaalde delgrepen Instructievrmen: dceren, vertellen Interactievrmen: nderwijsgesprek, klassengesprek, discussie Opdrachtvrmen: individuele efeningen en pdrachten 6. Leermiddelen Cursus, elektrnische leermgeving Literatuurlijst (aanbevlen) American Psychiatric Assciatin (1995). Beknpte handleiding bij de diagnstische criteria van de DSM-IV. Lisse: Swets & Zeitlinger. American Psychiatric Assciatin (1996). DSM-IV casebek: Werken met DSM, 200 uitgebreide gevalsbeschrijvingen. Lisse: Swets & Zeitlinger. American Psychiatric Assciatin (2001). Beknpte handleiding bij de diagnstische criteria van de DSM-IV-TR. Amsterdam: Harcurt. American Psychiatric Assciatin (2014). Handbek vr de classificatie van psychische strnissen: DSM-5. Amsterdam: Bm. Bergsma, A., van Petersen, K. (1998). Psychlgie van A tt Z. Utrecht: Spectrum. Billiet, L. (1996). Het gebrken r: Lacan vr de kliniek van de psychse. Gent: Idesça. 3
Bllaert, R., Derudder, M. (2004). Tieners zit stil p schl: Omgaan met ADHD, gidsvr uders, leerkrachten en hulpverleners. Tielt: Lann. Berwinkel, A. R., Dirkx, J. (2004). Op ged geluk: Psychanalyse en vertruwen. Amsterdam: Bm. Brand, E. J. P. (2004). Schizfreniedssiers: Friedrich Hölderlin (1770-1843), Jhn Thmas Perceval (1803-1876), Rbert Schumann (1810-1856), Daniël Paul Schreber (1842-1911), Vaslav Nijinski (1890-1950), Antnin Artaud (1896-1948). Amsterdam: Candide. Buyse, G. (1992). Psychiatrie vr niet psychiaters. Leuven / Amersfrt: Acc. Craeynest, P. (2005). Psychlgie van de levenslp: Inleiding in de ntwikkelingspsychlgie. Leuven / Vrburg: Acc. Cullberg, J. (2003). Mderne psychiatrie: Een psychdynamische benadering. Amsterdam: Amb. De Blck, A. (2004). De vgel van Lenard: Freuds pvattingen ver de relatie tussen seksualiteit, cultuur en psychische gezndheid. Leuven / Vrburg: Acc. De Hert, M., Magiels, G., Thys, E. (2000). Het geheim van de hersenchip: Zelfgids vr mensen met een psychse. Berchem: Ep. Dehing, J. (1998). Een bundel intense duisternis: Psychanalytische pstellen rnd W. R. Bin. Leuven / Apeldrn: Garant. De Kesel, M. (2002). Ers & ethiek: Een lectuur van Jacques Lacans Séminaire VII. Leuven / Leusden: Acc. Derksen, J. L. L. (1993). Handbek persnlijkheidsstrnissen: Diagnstiek en behandeling van de DSM-IV en ICD-10 persnlijkheidsstrnissen. Utrecht: De Tijdstrm. Dlt, F. (1998). Kinderen aan het wrd: Psychanalyse, kind en psychse. Nijmegen: Sun. Feldman, R. S. (2005). Ontwikkelingspsychlgie. Amsterdam: Pearsn Educatin Benelux. Freud, S. (1990). Clleges inleiding tt de psychanalyse, nieuwe reeks. Meppel / Amsterdam: Bm. Freud, S. (1998). Ziektegeschiedenissen: Dra, Kleine Hans, De Rattenman, Het geval Schreber, De Wlvenman. Amsterdam: Bm. Freud, S. (1999). De drmduiding. Amsterdam: Bm. Freud, S. (2005). Inleiding tt de psychanalyse. Amsterdam: Wereldbiblitheek. 4
Geyskens, T., Van Haute, P. (2003). Van ddsdrift tt hechtingstherie: Het primaat van het kind bij Freud, Klein & Hermann. Amsterdam: Bm. Grietens, H., Vanderfaeillie, J., Hellinckx, W., Ruijssenaars, W. (2005). Handbek rthpedaggische hulpverlening 1: Een rthpedaggisch perspectief p kinderen en jngeren met prblemen. Leuven / Vrburg: Acc. Grietens, H., Vanderfaeillie, J., Hellinckx, W. (2005). Handbek rthpedaggische hulpverlening 2: Nieuwe ntwikkelingen in het zrgveld. Leuven / Vrburg: Acc. Huskens, B. E. B. M., Didden, R. (2002). Behandelingsstrategieën bij kinderen en jngeren met autisme. Huten / Diegem: Bhn Stafleu Van Lghum. Jnckheere, L. (2003). Het seksuele fantasme vrbij: Zeven psychanalytische gevalsstudies. Leuven / Leusden: Acc. Kinet, M. (2006). Freud & c in de psychiatrie: Klinisch-psychtherapeutisch perspectief. Antwerpen / Apeldrn: Garant. Kinet, M. (2006). Zuchtigheid en afhankelijkheid in hun relatie met middelenmisbruik. Antwerpen / Apeldrn: Garant. Kinet, M., Mysn, L. (2005). Grtse patiënten, kleine therapeuten: Narcisme en psychtherapie. Antwerpen / Apeldrn: Garant. Kinet, M., Vermte, R. (2005). Mentalisatie. Antwerpen / Apeldrn: Garant. Lens, W., Van Avermaet, E., Eelen, P. (1996). Inleiding tt de psychlgie. Leuven: Universitaire Pers. Metaal, N., Jansz, J. (1999). Psychlgie: De stand van zaken. Lisse: Swets & Zeitlinger. Mlenaar-Klumper, M (2002). NLD signaleren, diagnsticeren en behandelen in de nderwijssetting. Lisse: Swets & Zeitlinger Mij, A. (1975). Taal en verlangen: Lacans therie van de psychanalyse. Meppel: Bm. Mij, A. (2002). Psychanalytisch gedachteged: Een mdern perspectief. Amsterdam: Bm. Myaert, P. (1994). Ethiek en sublimatie: Over De ethiek van de psychanalyse van Jacques Lacan. Nijmegen: Sun. Niemeijer, M. H., Gastkemper, M., Kamps, F. M. H. (2004). Ontwikkelingsstrnissen bij kinderen: Medisch-pedaggische begeleiding en behandeling. Assen: Kninklijke Van Grcum. Nussbaum, A. M. (2014). Werken met de DSM-5: Praktijkgids. Amsterdam: Bm. 5
Rigter, J. (2008). Het palet van de psychlgie: Strmingen en hun tepassingen in hulpverlening en pveding. Bussum: Cutinh. Rigter, J. (2002). Ontwikkelingspsychpathlgie bij kinderen en jeugdigen. Bussum: Cutinh. Rigter, J. (2004). Psychlgie vr de praktijk. Bussum: Cutinh. Rediger, H. L., Capaldi, E. D., Paris, S. G., Plivy, J., Herman, C. P., Brysbaert, M. (1998). Psychlgie: Een inleiding. Gent: Academia press Rümke, A. (2004). Verkenningen in de psychiatrie: Een hlistische benadering. Zeist: Indig. Schkker, J., Schkker, T. (2000). Extimiteit: Jacques Lacans terugkeer naar Freud. Amsterdam: Bm. Slater, L. (2004). De bx van Skinner: De beremdste experimenten uit de psychlgie. Amsterdam: De Bezige Bij. Smet, J., Van Buwel, L., Vandenbrre, R. (2003). Spreken en gesprken wrden: Psychanalyse en psychsen. Antwerpen / Apeldrn: Garant. Streken, H. (2000). Nieuw psychanalytisch wrdenbek: Begrippen, termen, persnen. Amsterdam: Bm. Van Cillie, F. (2004). De ngende gast: Zes psychanalytische essays ver het verlangen en de dd. Amsterdam: Bm. van den Berg, H., Meijer, B. (2001). Zakwrdenbek van de psychiatrie. Arnhem: Elsevier. Vandereycken, W., Hgduin, C. A. L., Emmelkamp, P. M. G. (2008). Handbek psychpathlgie, deel 1: Basisbegrippen. Huten: Bhn Stafleu Van Lghum. Vandereycken, W., Hgduin, C. A. L., Emmelkamp, P. M. G. (2008). Handbek psychpathlgie, deel 2: Klinische praktijk. Huten: Bhn Stafleu Van Lghum. Vandereycken, W., van Deth, R. (2004). Psychiatrie: Van diagnse tt behandeling. Huten: Bhn Stafleu Van Lghum. van Dijk, A. (2002). Kinderen met NLD: Praktische gids vr uders en leerkrachten. Lisse: Swets & Zeitlinger. Van Haute, P., Verhaeghe, P. (2006). Vrbij Oedipus? Twee psychanalytische verhandelingen ver het Oedipuscmplex. Amsterdam: Bm. Van Hudenhve, B. (1998). Ziek znder ziekte: Beter begrijpen van psychsmatische klachten. Tielt: Lann. 6
7. Evaluatie Van Lieshut, T. (2009). Pedaggische adviezen vr speciale kinderen: Een praktisch handbek vr prfessinele pveders, begeleiders en leerkrachten. Huten / Diegem: Bhn Stafleu Van Lghum. Van Meekeren, E. (2006). In gesprek ver : Persnlijkheidsstrnissen. Vleuten: Secrass. Van Steenbergen, W. (1994). Handbek medische ziekteleer, bekdeel 1. Leuven / Amersfrt: Acc. Vergte, A., Myaert, P., ea. (1996). Psychanalyse: De mens en zijn ltgevallen. Kapellen: Pelckmans. Verhaeghe, P. (1996). Tussen hysterie en vruw: Van Freud tt Lacan een weg dr hnderd jaar psychanalyse. Leuven / Vrburg: Acc. Verhaeghe, P. (1998). Liefde in tijden van eenzaamheid: Drie verhandelingen ver drift en verlangen. Leuven / Leusden: Acc. Verhaeghe, P. (2002). Over nrmaliteit en andere afwijkingen: Handbek klinische psychdiagnstiek. Leuven / Leusden: Acc. Verhfstadt-Denève, L., Van Geert, P., Vyt, A. (2003). Handbek ntwikkelingspsychlgie: Grndslagen en therieën. Huten: Bhn Stafleu Van Lghum. Vermeulen, P. (1999). Brein bedriegt: Als autisme niet p autisme lijkt. Berchem: Ep. Vermeulen, P. (1999). Dit is de titel: Over autistisch denken. Berchem: Ep. Vermeulen, P. (2001).!?: Over autisme & cmmunicatie. Berchem: Ep. Vermeulen, P. (2002). Vr alle duidelijkheid: Leerlingen met autisme in het gewn nderwijs. Berchem: Ep. Vermeulen, P. (2005). Een geslten bek: Autisme en emties. Leuven / Vrburg: Acc. Zizek, S. (1996). Schuins beziend: Jacques Lacan geïntrduceerd vanuit de ppulaire cultuur. Amsterdam / Meppel: Bm. Evaluatie bestaat uit 2 individuele huistaken en een examen. Vr details: zie evaluatiecntract. 8. Gecmbineerd nderwijs / zelfstudie pdrachten Niet van tepassing. 9. Laatste wijziging 12 nvember 2014 7