ONDERWERP Gebruik Middelweg door fietsers DATUM 15-6-2016 PROJECTNUMMER D03091.000242 ONZE REFERENTIE 078971790 B VAN Jeroen Stegeman AAN Annet Oosterlaan KOPIE AAN Ineke Noordhoek Peter Riefel Door de gemeente Zuidplas is aan Arcadis gevraagd de verkeersveiligheid van weggebruikers, en vooral de fietsers, op de Middelweg in Moordrecht te beschouwen. Tevens is gevraagd te bepalen in hoeverre in het huidige en voorgenomen verkeersbesluit sprake is van een strijdigheid met de Wegenverkeerswet zoals is aangegeven door de politie. In dit memo zijn de resultaten van deze beschouwing opgenomen evenals een advies voor de inrichting van de Middelweg. Aanleiding De Middelweg is één van de hoofdassen in de verkeersstructuur van Moordrecht. Begin 2014 is het gedeelte van de Middelweg tussen het kruispunt met de Ringdijk tot ten noorden van het kruispunt met de Boerderijlaan en Land voor Water (deels) gereconstrueerd. Tijdens de planvorming heeft afstemming plaatsgevonden met onder meer de politie, VVN en de Fietsersbond. Oorspronkelijk was dit gedeelte van de Middelweg ingericht als gebiedsontsluitingsweg (50 km/u) met vrijliggende fietspaden. Dit is gewijzigd in een erftoegangsweg (30 km/u) waarbij fietsers op de rijbaan fietsen. Door onrust op social media over onveiligheid van fietsers op de rijbaan heeft het College van de gemeente Zuidplas in de zomer van 2015 besloten om door middel van een verkeersbesluit de voetpaden langs de Middelweg aan te wijzen als onverplichte fietspaden. Hierbij speelde de verplaatsing van drie scholen naar één Brede School aan de noordzijde van Moordrecht een belangrijke rol. Als gevolg hiervan is het gebruik van de Middelweg door fietsers toegenomen. Door de politie is een negatief advies gegeven op het voorgenomen verkeersbesluit, onder meer omdat hiermee een strijdigheid met de Wegenverkeerswet zou ontstaan en omdat de toepassing van vrijliggende fietspaden in een 30 km/u-zone niet aansluit bij de principes van Duurzaam Veilig. In het najaar van 2015 heeft de gemeente Zuidplas aan verkeerskundig adviesbureau Westzuidwest gevraagd de herinrichting van de Middelweg te evalueren. In deze evaluatie is geconcludeerd dat de Middelweg een zogenoemde grijze weg is; de functie en de inrichting passen bij een erftoegangsweg, maar de intensiteiten van het autoverkeer zijn hoger dan het gewenste maximum van circa 5.000 voertuigen per etmaal. Ook is geconstateerd dat de inrichting van de fietsoversteek nabij de overgang van 50 naar 30 km/u niet optimaal is. Om die reden is in de zomer van 2015 al besloten de fietsoversteek weg te halen en de voetpaden aan te wijzen als onverplicht fietspad, zodat fietsers niet op de rijbaan hoeven te fietsen. Tijdens observaties in het najaar van 2015 is geconstateerd dat de instelling van onverplichte fietspaden ertoe leidt dat fietsers richting de scholen (noordelijke richting) op diverse plaatsen de Middelweg oversteken naar het vrijliggende fietspad aan de westzijde van de Middelweg. Mede hierdoor ontstaan onduidelijke situaties die tot onveiligheid kunnen leiden. Kanttekening hierbij is dat de snelheid van het autoverkeer laag is. Verder is geconstateerd dat voetgangers en fietsers nu van hetzelfde pad gebruik moeten maken waar niet altijd voldoende ruimte voor is. Op basis van de uitgevoerde evaluatie is door Westzuidwest geconcludeerd dat een optimale inrichting van de Middelweg conform de principes van Duurzaam Veilig niet mogelijk is binnen de aanwezige ruimtelijke en financiële beperkingen. Als best mogelijke oplossing binnen de gestelde kaders is geadviseerd om de onverplichte fietspaden aan te passen naar verplichte fietspaden zodat de positie van de fietser eenduidig wordt. Arcadis Nederland B.V., Beaulieustraat 22, Arnhem T +31 (0)88 4261 261 www.arcadis.com Arcadis Nederland B.V. - Registered office: Arnhem - Registered number: 09036504
Naar aanleiding van dit advies is door de gemeente Zuidplas een nieuw verkeersbesluit opgesteld (nr. 15-2015, nog niet vastgesteld). Ook hierbij heeft de politie een negatief advies gegeven waarbij gewezen is op de tegenstrijdigheid met de Uitvoeringsvoorschriften van het Besluit Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer (BABW). De politie heeft daarbij geadviseerd het verkeersbesluit te heroverwegen en te zoeken naar een oplossing om de auto-intensiteit en -snelheid verder terug te dringen. In het vervolg van dit memo zijn achtereenvolgens de resultaten van de beschouwing van het verkeersbesluit en de inrichting van de Middelweg beschreven. Daarna volgen de conclusies en het advies voor de inrichting van de Middelweg. Beschouwing verkeersbesluit in relatie tot wetgeving Door de politie is zowel bij het verkeersbesluit voor instelling van de onverplichte fietspaden als het verkeersbesluit voor instelling van de verplichte fietspaden gewezen op een strijdigheid met de geldende wetgeving. Hierbij gaat de politie ervan uit dat bij toepassing van vrijliggende fietspaden een voorrangssituatie moet worden ingesteld, aangeduid met bebording en markering, om onduidelijkheid voor weggebruikers te voorkomen. Het bewust afwijken van de wetgeving kan mogelijk worden aangemerkt als een gebrek aan de weg als bedoeld in artikel 6:174 Burgerlijk Wetboek. Als alternatief heeft de politie in haar adviezen voorgesteld om de fietspaden voor het kruisingsvlak te beëindigen zodat deze niet over het kruisingsvlak worden doorgezet en daarmee onduidelijkheid over de voorrangssituatie creëren. Om de voorrangssituatie te regelen dient onder meer bord B6 (verleen voorrang aan bestuurders op de kruisende weg) toegepast te worden. In de Uitvoeringsvoorschriften BABW inzake verkeerstekens is aangegeven dat dit bord binnen 30 km/u-zones alleen toegepast mag worden indien sprake is van een hoofdfietsroute. Op basis van de CROW-publicatie 230 Ontwerpwijzer fietsverkeer is in paragraaf 4.4 aangegeven dat sprake kan zijn van een hoofdfietsroute indien de intensiteit van het fietsverkeer meer dan 2.000 fietsers per etmaal bedraagt. Op de Middelweg is hier geen sprake van, wat zou betekenen dat er sprake is van een afwijking van de Uitvoeringsvoorschriften BABW. De tekst waar de politie naar verwijst staat in Hoofdstuk II, paragraaf 4 Voorschriften voor de afzonderlijke borden. Bij bord B6 staat onder Toepassing bij punt 2 de voorwaarde van een hoofdfietsroute om bord B6 te kunnen toepassen in een 30 km/u-zone. Echter, bij ditzelfde punt wordt ook aangegeven dat het bord B6 toegepast wordt bij een vrijliggend fietspad in een 30 km/u-zone. Aan deze voorwaarde wordt wel voldaan. Immers, langs de Middelweg is sprake van vrijliggende fietspaden. Op basis van het vigerende verkeersbesluit betreft dit onverplichte fietspaden en op basis van het voorgenomen verkeersbesluit, verplichte fietspaden. Er is dan ook geen sprake van een afwijking van de Uitvoeringsvoorschriften BABW zoals door de politie is aangegeven in haar adviezen van 12 augustus 2015 en 7 januari 2016. Bij de voorgaande beschouwing worden twee kanttekeningen geplaatst: Onverplichte fietspaden worden normaal gesproken niet parallel aan een weg voor autoverkeer toegepast. In de Uitvoeringsvoorschriften BABW wordt bij bord B6 echter niet specifiek gesproken over verplichte en onverplichte fietspaden. In de Uitvoeringsvoorschriften BABW is bij bord B6 onder Plaatsing aangegeven dat indien een fietspad, of fiets/bromfietspad deel uitmaakt van de kruisende weg, het bord geplaatst wordt in combinatie met een duidelijke markering van dat pad. In de huidige situatie ontbreekt zowel bij de kruising van de Boerderijlaan als de Stevensstraat bebording en markering om de voorrangssituatie aan te duiden. Het ontbreken van de bebording en markering leidt ertoe dat de onderlinge voorrang tussen weggebruikers niet duidelijk is en deze situatie kan daardoor mogelijk worden aangemerkt als een gebrek aan de weg als bedoeld in artikel 6:174 Burgerlijk Wetboek. Datum: 15-6-2016 2 van 9
Beschouwing inrichting Middelweg In de door Westzuidwest uitgevoerde evaluatie is de huidige inrichting van de Middelweg en het gebruik hiervan al uitgebreid beschreven. Om een goed beeld te krijgen van de situatie, is ook door Arcadis een observatie uitgevoerd op dinsdag 24 mei 2016 in de ochtendspits. Op dat moment was sprake van droog weer. Op basis van de eigen observatie worden de constateringen en conclusies van Westzuidwest gedeeld. Dit geldt vooral voor de conclusie dat de Middelweg een zogenoemde grijze weg is, de vormgeving van de fietsoversteek bij de overgang van 50 naar 30 km/u en de aanname dat waarschijnlijk voor een ander dwarsprofiel was gekozen als er voldoende financiële middelen en ruimte beschikbaar waren. Ditzelfde geldt voor het verlagen van de intensiteiten van het autoverkeer door aanleg van een andere ontsluiting van Moordrecht richting de A20. Aanvullend op de evaluatie door Westzuidwest zijn de volgende aandachtspunten geconstateerd. Fietsoversteek Door Westzuidwest is geadviseerd de fietsoversteek bij de overgang van 30 km/u naar 50 km/u dicht te zetten. In de huidige situatie zijn alleen de kanaliseringsstrepen en de borden J24 (waarschuwing voor fietsers) verwijderd en is de fietsoversteek nog toegankelijk (zie afbeelding 1 op volgende pagina). Als gevolg hiervan wordt de fietsoversteek momenteel nog gebruikt door fietsers, ondanks dat de fietsoversteek voor automobilisten niet meer als zodanig herkenbaar is. Dit kan ertoe leiden dat automobilisten niet verwachten dat fietsers hier willen oversteken. Afbeelding 1 Fietsoversteek is nog niet fysiek afgesloten Tijdens de observatie op 24 mei was het gebruik van de oversteek door fietsers richting de Brede School Moordrecht beperkt. Enerzijds draagt de combinatie van de wegversmalling en fietsoversteek eraan bij dat de snelheid van het autoverkeer verminderd wordt ter plaatse van de fietsoversteek, maar anderzijds leidt deze combinatie ertoe dat op drukke momenten een wachtrij van auto s ontstaat aan beide zijden van de wegversmalling. Vooral als een wachtrij aan de centrumzijde ontstaat, is het voor fietsers richting de brede school lastig om langs de wachtrij richting de oversteek te fietsen. Deze situatie leidt ertoe dat veel fietsers ervoor kiezen om al vanaf het kruispunt met Land voor Water of het kruispunt met de Stevensstraat de Middelweg over te steken naar het vrijliggende fietspad. Datum: 15-6-2016 3 van 9
Afbeelding 2 Wachtrijvorming bij wegversmalling Vormgeving fietspaden De onverplichte fietspaden zijn voor automobilisten vanuit de tegenovergestelde richting niet als zodanig herkenbaar. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt doordat de fietspaden zijn uitgevoerd in grijze tegels die normaal gesproken voor trottoirs gebruikt worden. Bij het zien van de grijze trottoirtegels zullen de meeste automobilisten verwachten dat zij te maken hebben met een trottoir en dat fietsers die hierop fietsen geen voorrang hebben. Ook de aanwezigheid van de paaltjes langs de weg draagt bij aan het beeld dat er alleen sprake is van een trottoir (zie ook onderstaande afbeelding). Hoewel niet zodanig expliciet verwoord, is ook door Westzuidwest aangegeven dat het materiaalgebruik in overeenstemming moet zijn met het gebruik van de infrastructuur (zie conclusie 5 op pagina 16 van het evaluatierapport). In de huidige situatie is hier geen sprake van, omdat de trottoirs alleen met borden zijn omgevormd tot onverplichte fietspaden. Op het in twee richtingen bereden fietspad is weliswaar een asmarkering aangebracht in de vorm van witte trottoirtegels, maar deze is voor automobilisten niet duidelijk zichtbaar. Afbeelding 3 Toepassing van grijze trottoirtegels en paaltjes verminderen de herkenbaarheid van het onverplichte fietspad Datum: 15-6-2016 4 van 9
Behalve dat de fietspaden door het materiaalgebruik niet als zodanig herkenbaar zijn, is er op het kruispunt met de Boerderijlaan en Land voor Water geen duidelijke overgang tussen het onverplichte fietspad en het trottoir en is tevens onduidelijk welke weggebruikers ten opzichte van elkaar voorrang hebben. Als gevolg hiervan is het voor weggebruikers onduidelijk welk gedrag van hen verlangd wordt en welk gedrag zij van andere weggebruikers kunnen verwachten. Oversteekgedrag fietsers Net als tijdens de observatie door Westzuidwest, is ook tijdens het locatiebezoek op 24 mei geconstateerd dat fietsers op meerdere locaties oversteken. Fietsers vanaf Land voor Water steken voor het grootste deel direct over naar het vrijliggende fietspad aan de westzijde. Fietsers die vanuit het centrum van Moordrecht komen maken deels gebruik van het onverplichte fietspad aan de oostzijde van de Middelweg, deels van de rijbaan en deels van het onverplichte fietspad aan de westzijde van de Middelweg. De fietsers die van het oostelijke onverplichte fietspad gebruik maken, steken over bij het kruispunt met Land voor Water. De fietsers die over de rijbaan fietsen, doen dit deels ook bij dit kruispunt en deels bij het kruispunt met de Stevensstraat. Gevolg hiervan is dat tussen de Stevensstraat en Land voor Water fietsers op drie locaties fietsen; op de rijbaan van de Middelweg en op de fietspaden aan weerszijden van de Middelweg. Ook dit leidt tot verwarring bij andere weggebruikers. Tot slot wordt opgemerkt dat tijdens de observatie geen gevaarlijke situaties of bijna ongevallen zijn waargenomen. De relatief lage snelheid van het autoverkeer, onder meer afgedwongen door de wegversmalling en de plateaus, draagt hier aan bij. Door interactie tussen fietsers en automobilisten (zie onderstaande afbeelding) worden onduidelijke situaties gezamenlijk opgelost. Afbeelding 4 Interactie tussen weggebruikers ter hoogte van de voormalige fietsoversteek Datum: 15-6-2016 5 van 9
Conclusie De Middelweg in Moordrecht is een weg met zowel erfaansluitingen, kruisende wegen als een relatief hoog aantal doorgaande motorvoertuigen. Omdat de weg hierdoor niet duidelijk is aan te merken als erftoegangsweg of gebiedsontsluitingsweg, wordt de Middelweg als zogenoemde grijze weg aangeduid. Dit betekent dat het niet eenvoudig is een weginrichting te kiezen die voor alle weggebruikers als duidelijk en veilig wordt ervaren. Bij de reconstructie van de Middelweg was daarnaast sprake van ruimtelijke beperkingen (onder meer een beschermde laanbeplanting en aanliggende woonpercelen) en een relatief klein budget. Daarnaast heeft de locatiekeuze van de Brede School Moordrecht ertoe bijgedragen dat het gebruik van de Middelweg door fietsers is toegenomen. Ditzelfde geldt waarschijnlijk voor het autoverkeer (halen en brengen van leerlingen). De fietsers vanuit Land voor Water en het centrum van Moordrecht moeten daarbij de Middelweg op enig moment oversteken, omdat de Brede School Moordrecht aan de westzijde van de Middelweg is gelegen en, om hier te komen, gebruik gemaakt moet worden van het tweerichtingsfietspad aan de westzijde van de Middelweg. Zoals ook al door Westzuidwest is aangegeven, zou in de ideale situatie een bredere rijloper zijn aangelegd waarop zowel voor autoverkeer als fietsers voldoende ruimte is elkaar te passeren en, aanvullend hierop, een deel van het doorgaande autoverkeer via een andere route wordt afgewikkeld. Door daarnaast ook trottoirs aan beide zijden van de weg toe te passen, is er ook voldoende ruimte voor de voetganger. Een dergelijke inrichting zou zo goed mogelijk zijn aangesloten bij de principes van Duurzaam Veilig, de herkenbaarheid van de weg en, daaruit voortvloeiend, het gewenste gedrag van de weggebruikers. Hierbij wordt opgemerkt dat een goed ontworpen overgang voor fietsers van de rijbaan naar het vrijliggende fietspad aan de westzijde van de Middelweg een belangrijk aandachtspunt is en blijft. Vooral het bieden van een rustplaats voor fietsers vanuit het centrum naar de Brede School Moordrecht is daarbij van belang. Bijvoorbeeld door toepassing van een oversteek met middensteunpunt zoals beschreven in paragraaf 14.2.5 van het ASVV 2012 (zie ook afbeelding 5). Kanttekening is dat voor een dergelijke vormgeving extra ruimte in het dwarsprofiel nodig is, iets wat bij de Middelweg juist niet aanwezig is. Afbeelding 5 Vormgeving overgang van twee- naar eenrichtingsfietspad in combinatie met oversteekplaats Geconcludeerd wordt dat een inrichting van de Middelweg conform de huidige richtlijnen alleen mogelijk is als er voldoende ruimte en financiële middelen beschikbaar zijn. Omdat dit niet het geval is, dient binnen de ruimtelijke dwangpunten een vormgeving gekozen te worden die zo goed mogelijk bij de richtlijnen aansluit. Dit is van belang omdat weggebruikers dan begrijpen welk gedrag van hen verlangd wordt. In de huidige situatie is dit echter niet het geval; de toepassing van onverplichte fietspaden parallel aan een weg voor autoverkeer is vrij ongebruikelijk waardoor weggebruikers de situatie niet direct zullen herkennen, vooral op de kruispunten. Dit wordt versterkt doordat het materiaalgebruik van de onverplichte fietspaden niet aansluit bij het gebruik. Advies Op basis van de eigen observatie en de bevindingen uit de evaluatie van Westzuidwest wordt geadviseerd de huidige situatie aan te passen op een andere wijze dan het voorliggende ontwerp-verkeersbesluit 15-2015. Het hierna beschreven advies komt grotendeels overeen met het advies van Westzuidwest, maar kent ook enkele afwijkingen. Op de volgende pagina is een onderbouwing voor dit advies opgenomen. Als eerste wordt opgemerkt dat opvolging van het onderstaande advies betekent dat de inrichting van de Middelweg voor een derde keer in een periode van ruim 2 jaar wordt gewijzigd. Dit maakt de kans groot dat een deel van de weggebruikers het gedrag blijft vertonen van voor de wijziging, omdat ze hier net aan gewend zijn. Deze kans wordt groter naar mate de wijziging in inrichting beperkter van omvang is. Er is dan voor Datum: 15-6-2016 6 van 9
Onderbouwing advies De combinatie van het gebruik van de Middelweg, de beschikbare ruimte en financiële middelen maakt het niet eenvoudig een inrichting voor te stellen die aansluit bij de principes van Duurzaam Veilig en de hierop gebaseerde ontwerprichtlijnen. Om tot het hiervoor beschreven advies te komen is een aantal afwegingen gemaakt: De huidige rijloper van de Middelweg is relatief smal voor gebruik door fietsers in combinatie met een groot aantal motorvoertuigen in twee richtingen. Verbreding van de rijloper zodat fietsers en autoverkeer hiervan gezamenlijk en veilig gebruik kunnen maken, heeft de voorkeur vanuit uniformiteit en herkenbaarheid van 30 km/u-wegen binnen de bebouwde kom. Deze inrichting is zowel vanuit ruimtelijk als financieel oogpunt niet haalbaar op de Middelweg. Hoewel de exacte omvang van het fietsverkeer op de Middelweg niet bekend is, kan gezien het aantal van ongeveer 700 leerlingen op de Brede School Moordrecht de Middelweg waarschijnlijk als fietsroute worden aangemerkt conform tabel 14 van CROW-publicatie 230, Ontwerpwijzer fiets. De toepassing van een vrijliggend fietspad past conform de Ontwerpwijzer fietsverkeer (zie afbeelding 7) bij een erftoegangsweg met meer dan 4.000 mvt/etmaal die tevens een fietsroute is. Afbeelding 7 Keuzeschema wegvakken binnen de bebouwde kom (bron: CROW-publicatie 230, Ontwerpwijzer fiets) De Boerderijlaan is een doodlopende weg waardoor slechts een klein aantal motorvoertuigen deze weg in- of uit zal rijden. Door de aansluiting van de Boerderijlaan op de Middelweg als uitrit vorm te geven, wordt de voorrangssituatie ten opzichte van het fietspad geregeld zonder dat hiervoor bebording of markering noodzakelijk is. Daarnaast blijft hiermee de gelijkwaardigheid van Land voor Water ten opzichte van de Middelweg, zoals gewenst in een 30 km/u-zone, in stand. Hoewel door de politie terecht wordt opgemerkt dat het gezamenlijk gebruik van de rijloper door fietsers en autoverkeer de voorkeur heeft in een 30 km/u-zone, wordt in de adviezen ten aanzien van de verkeersbesluiten voor de Middelweg voorbij gegaan aan de combinatie van een relatief smalle rijloper (die niet eenvoudig te verbreden is) met een hoge intensiteit autoverkeer. Deze combinatie leidt ertoe dat het gezamenlijk gebruik van de rijloper niet zonder meer de meest veilige oplossing is. Door de politie wordt in haar adviezen gewezen op de toepassing van het bord B6 (verleen voorrang aan bestuurders op de kruisende weg) in een 30 km/u-zone. Hoewel dit bord conform de Uitvoeringsvoorschriften BABW toegepast mag worden bij vrijliggende fietspaden, en er dus geen sprake is van een strijdigheid met de wet, is in de geadviseerde situatie geen sprake van de toepassing van dit bord, omdat de voorrang ten opzichte van de Boerderijlaan door middel van een uitritconstructie wordt geregeld. De gemengde afwikkeling van fietsers en autoverkeer op de Middelweg tussen de Stevensstraat en de Ringdijk sluit aan bij het gebruik van de aansluitende Kerklaan. Daarnaast moeten fietsers in de huidige situatie al op de Middelweg fietsen als zij vanaf de Stevensstraat richting de Kerklaan fietsen. Door ook Datum: 15-6-2016 8 van 9
fietsers in tegengestelde richting op de rijbaan te laten fietsen, ontstaat een duidelijker wegbeeld op dit wegvak. Fietsers die vanaf de Kerklaan, Ringdijk en Land voor Water richting de Brede School Moordrecht fietsen, moeten sowieso een keer de Middelweg oversteken. Fietsers vanaf Land voor Water steken de Middelweg direct over naar het tweerichtingsfietspad, zoals ook in de huidige situatie al gebeurd. Door middel van de uitritconstructie bij de Boerderijlaan wordt duidelijk gemaakt dat als fietsers vanaf het fietspad richting Land voor Water fietsen, voorrang moet worden verleend aan verkeer op de Middelweg en verkeer komende vanuit Land voor Water. Vanuit het centrum gezien is het kruispunt met de Stevensstraat overzichtelijker dan het kruispunt met Land voor Water wat het eerstgenoemde kruispunt geschikter maakt als oversteeklocatie. De oversteekbeweging die fietsers komende vanuit het centrum bij de Stevensstraat maken is vergelijkbaar met het linksaf-slaan naar de Stevensstraat waardoor er vrijwel geen onduidelijkheid zal bestaan over de voorrangssituatie. Kanttekening hierbij is dat een duidelijk vormgegeven oversteekplaats (zie afbeelding 5) de voorkeur heeft, maar dat hiervoor op de Middelweg onvoldoende ruimte beschikbaar is. Met de voorgestelde inrichting blijft het noodzakelijk dat fietsers en automobilisten goed rekening met elkaar houden, vooral in de ochtendspits wanneer zowel een groot aantal fietsers als automobilisten gebruik maakt van de Middelweg. Zoals hiervoor al is aangegeven is een duidelijkere vormgeving binnen de ruimtelijke en financiële kaders niet haalbaar. Hierbij wordt wel opgemerkt dat bij deze afweging heeft meegespeeld tijdens de observaties door zowel Westzuidwest als Arcadis geen gevaarlijke situaties zijn waargenomen en de snelheid van het autoverkeer past bij een 30 km/u-zone. De smalle rijloper van de Middelweg is niet persé nadelig voor het oversteken van de fietsers op het kruispunt van de Middelweg met de Stevensstraat. Door de smalle rijloper zitten de fietsers voor het gemotoriseerde verkeer in de plaats van ernaast. Dit maakt dat automobilisten de fietsers altijd voor zich zien en de fietsers gemakkelijker kunnen oversteken doordat automobilisten wachten. Fietsers komende vanuit het centrum fietsen tot de Stevenstraat op de Middelweg en moeten bij het kruispunt met de Stevensstraat oversteken naar het verplichte fietspad. Echter verandert het profiel van de Middelweg niet na het kruispunt met de Stevensstraat. Bovendien zijn fietsers gewend om door te fietsen op de Middelweg tot aan Land voor Water. Om het gebruik van het vrijliggende verplichte fietspad aan de westzijde van de Middelweg te vergroten is het wenselijk fietsers te attenderen op het fietspad. Het advies is om dit te doen door middel van het bord fietsers hier oversteken. Wanneer in de praktijk blijkt dat fietsers tussen de Stevensstraat en Land voor Water nog steeds gebruik maken van de Middelweg en dit tot onduidelijke situaties leidt, kan het bord C14 (Gesloten voor fietsers en voor gehandicaptenvoertuigen zonder motor) worden geplaatst. Hieraan kan het bord met fietsers hier oversteken toegevoegd worden als onderbord. Op deze manier wordt aan de fietsers uitgelegd wat er van hen verwacht wordt. Hierbij is niet uit te sluiten dat een deel van de fietsers vanuit het centrum richting Land voor Water op de rijbaan blijft fietsen en rechtstreek rechtsaf slaat naar Land voor Water. Dit gedrag zal echter nooit geheel te voorkomen zijn. De oorspronkelijke fietsoversteek werkt niet goed door het ontbreken van een rustpunt voor fietsers en de wachtrijvorming van auto s. Daarnaast wordt de fietsoversteek niet meer als zodanig aangeduid, maar mag wel gebruikt worden door fietsers, omdat het verplichte fietspad pas begint na de fietsoversteek. Dit kan tot verwarring leiden bij automobilisten, vooral degene die vanuit de richting van de A20 komen en niet verwachten dat fietsers bij de wegversmalling willen oversteken. Door de fietsoversteek fysiek dicht te zetten wordt voorkomen dat fietsers op deze locatie blijven oversteken. Aan de oostzijde van de Middelweg is geen apart voetpad beschikbaar indien dit als fietspad gebruikt wordt. Dit leidt ertoe dat voetgangers en fietsers van hetzelfde pad gebruik moeten maken wat nadelig is voor de verkeersveiligheid. Daarnaast zou het gebruik van dit pad door fietsers betekenen dat de verharding aangepast moet worden om duidelijk te maken dat het een fietspad betreft. Dit brengt extra kosten met zich mee, terwijl het vrijwel niet mogelijk is om het einde van dit fietspad bij het kruispunt met Land voor Water duidelijk vorm te geven zonder terug te vallen op een voorrangskruispunt zoals hier aanwezig was voor de reconstructie in 2014. Toepassing van een eenrichtingsfietspad tussen de Boerderijlaan en Stevensstraat (aan de westzijde van de Middelweg) zou betekenen dat fietsers vanuit de Stevensstraat eerst de rijbaan over moeten steken en vervolgens bij Land van Water weer terug moeten oversteken naar het vrijliggende fietspad. Al zou dit als de officiële route worden aangewezen, dan is de kans zeer groot dat de fietsers toch aan de westzijde van de Middelweg blijven (spook)fietsen. Datum: 15-6-2016 9 van 9