Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1983-1984 17497 Herzenng Onderwjs Salarsstructuur (HOS-nta) Nr. 4 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS EN WETENSCHAPPEN De vregere stukken zjn gedrukt n Aan de Vrztter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal de zttng van 1981-1982 en 1982-1983 's-gravenhage, 20 januar 1984 In 1983 s zeer frequent verleg geverd met de centrales van verhedspersneel ver de vrstellen met betrekkng tt het nderwjssalarssysteem zals neergelegd n de HOS-nta. (zttng 1981-1982, 17497, nrs. 1-2). Dat verleg had vaak een bjznder mezaam karakter hetgeen werd verrzaakt dr de net te verbruggen klf de er tussen de standpunten van centrales enerzjds en regerngsdelegate anderzjds bestnd. Ng afgezen van verschllen van menng de bestnden ver de te bereken salarsnveaus, kunnen, n glbale bewrdngen weergegeven, bede standpunten als vlgt wrden gekenschetst: Naar de pvattng van de centrales was het hudge salarssysteem, dat vr een belangrjk deel s gebaseerd p het bengsel van «bevegdhedsbezldgng» een vr het nderwjs adequaat systeem. Daarmee werd afgewezen dat n het nderwjs de prncpes van «functebelnng» en «functedfferentate» (het verschjnsel «kerndcent») zuden wrden geïntrduceerd. Deze twee prncpes maakten daarentegen een belangrjk nderdeel ut van de HOS-vrstellen, waaraan dr mj n het verleg een grt belang werd gehecht. In december 1983, ten het verleg n een mpasse verkeerde s dr de 5 centrales een tegenvrstel gefrmuleerd. Dat vrstel was welswaar n de vrm budgettar net te realseren, maar er bleek wel ut dat vr de centrales een systeem van functebelnng (n plaats van bevegdhedsbelnng) bespreekbaar was. Het functedfferentate-aspect werd evenwel k n het tegenvrstel dr de centrales vlstrekt afgewezen. Herp nhakend, s dr mj p 9 januar 1984 een cmprmsvrstel aan de centrales vrgelegd (ze bjlage). Tjdens een dredaagse bjeenkmst p 16, 17 en 18 januar 1984 s p bass van dt cmprmsvrstel, met centrales ntensef verleg geverd. Dat verleg was hard maar werd van bede zjden zakeljk geverd en heeft geled tt een prncpe-akkrd p hfdljnen. De belangrjkste kenmerken van het neuwe salarssysteem waarver dt akkrd werd berekt, zjn: - het systeem s gebaseerd p het begnsel van functebelnng; - het verschjnsel kerndcent, als n de HOS-nta gedefneerd, s kmen te vervallen; Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17497, nr. 4 1

- vr edere nderwjsgevende functe wrdt een ndersched gemaakt tussen de gewne leraarsfuncte en de functes van senrleraar; - het senrleraarschap s n prncpe vr elke leraar berekbaar mts men vldet aan bepaalde bjecteve crtera n verband met naschlng, brede nzetbaarhed en bevegdhed; - glbaal kmen de salarsnveaus vr de senrleraar vereen met de hgste nveaus de n de HOS-nta waren gehecht aan de verschllende functes n de desbetreffende sectr; - n het vrtgezet nderwjs wrdt een tweegradenstelsel geïntrduceerd; vr het m.b.. s een aparte pste gecreëerd; de daar geldende salarsnveaus zjn hger dan n de HOS-nta werd vrgesteld; - er zjn geen endgene pbrengsten nch meerksten met het neuwe salarssysteem gemed; - er kmt een neuwe garante systematek vr het vrtgezet nderwjs waarn het hudge ndersched tussen uren- en v.b.-garantes kmt te vervallen; een dergeljk systeem zal k vr het prmar nderwjs gaan gelden. Vr het verge wl k u verwjzen naar de bjlage. Met de vertegenwrdgers van de centrales s vastgesteld dat met het neuwe systeem de dr mj begde aanslutng - met nachtnemng van de specfeke nderwjsstuate - van het nderwjssysteem p de BBRA-systematek tt stand s gekmen, zdat vrtaan sprake zal zjn van een parallelle ntwkkelng van bede systemen. Tevens heb k n het verleg, hetgeen n de aanbedngsbref (DI/AB/G 84-016) ten aanzen van de afbuw van de z.g. WllSO-krtng s gesteld, ng eens nadrukkeljk bevestgd. Ten pzchte van het rsprnkeljke cmprmsvrstel zjn ng een grt aantal grtere en klenere wjzgngen vereengekmen. Zdra de tekst van het prtcl dat herver s pgesteld defntef s vastgesteld zal k u dat den tekmen. De belangrjkste wjzgngen zjn de vlgende: - het vergangsrecht s utgebred; vrzttend persneel waarvr het neuwe salarsmaxmum lager s dan het hudge s het salarsvrutzcht dat men n de hudge schalen n de kmende 15 jaren had gegarandeerd. - n het rsprnkeljke cmprmsvrstel was een «pslagpercentage» van 5% vrzen van de eerstegraadssectr n schlen waarn zwel de eerste als de tweedegraads sectr s vertegenwrdgd. Dt percentage s verhgd tt gemddeld 12%, met een specale vrzenng vr de klenere schlen n verband met rgansatrsche prblemen en ter vrkmng van een tename van het nbevegd lesgeven. Een nader nderzek met utwjzen he een en ander het best kan wrden ngevuld. Ten sltte wl k u er ng p wjzen dat er sprake s van een pn'nc/pe-akkrd. Centrales kunnen hun defnteve rdeel eerst geven na raadplegng van hun achterban. Op uterljk 12 maart 1984 zal deze defnteve standpuntbepalng plaatsvnden. Tevens dent het berekte prncpe-akkrd frmeel ng dr het kabnet te wrden bevestgd. De mnstervan Onderwjs en Wetenschappen, W. J. Deetman Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17497, nr. 4 2

BIJZONDERE COMMISSIE Vr verleg n zaken betreffende de rechtspste van het nderwjsper sneel Aan de leden van de werkgrep-hos 's-gravenhage, 9 januar 1984 Sedert meer dan een jaar wrdt thans met de BC en uw werkgrep p verschllende maneren verleg geverd ver de vrstellen neergelegd n de HOS-nta. Dt verleg heeft tt nu te geen cncrete resultaten pgeleverd. Wel hebben de 5 centrales end vrg jaar een tegenvrstel gedaan waarn zj - met behud van hun vrkeur vr een eventueel te vereenvudgen systeem van bevegdhedsbezldgng - als utgangspunt functebelnng hebben gekzen. Zals u bekend s, s naar mjn menng dat vrstel n de aangebden vrm net te realseren. Nettemn bedt het mjns nzens reële aanknpngspunten vr een regelng p bass van een cmprms tussen de HOS-vrstellen en uw pvattngen ver de salarërng n het nderwjs. Ik acht het van grt belang n verleg te nderzeken f z'n cmprms met de centrales kan wrden berekt. Omdat vr het verleg ver de HOS-nta n fete slechts het jaar 1983 was utgetrkken, zu z'n cmprms wel p zeer krte termjn tt stand meten kmen. Om de reden heb k het dredaagse verleg p 16, 17 en 18 januar a.s. belegd. In dat verleg wl k met u bezen f het mgeljk s n begnsel met de n uw werkgrep afgevaardgde vertegenwrdgers een akkrd te bereken ver het bjgaande cmprmsvrstel. Ik realseer mj dat z'n eventueel begnselakkrd, alvrens defntef te wrden, ng wel dr u zal meten wrden vrgelegd aan uw achterban. Vr de gede rde teken k van mjn kant bj dt cmprmsvrstel het vlgende aan: - n verband met de ndzaak sped te betrachten, s dt vrstel ng net frmeel dr de mnsterraad gefatteerd. - k de dt cmprmsvrstel, met behud van mjn vrkeur vr een bezldgngssysteem met functedfferentate ca. als aangegeven n de HOS-nta. Het cmprmsvrstel met dan k wrden gezen n het kader van mjn streven m p zeer krte termjn te kmen tt een begnselakkrd p hfdpunten zals herbven aangegeven. Mcht een dergeljk akkrd net mgeljk zjn, dan bljft mjn beledsutgangspunt het vrstel zals pgenmen n de HOS-nta. Ik ga ervan ut dat als ver een cmprmsvrstel n deze zn vereenstemmng wrdt berekt de z.g. WllSO-krtng - met n achtnemng van hetgeen n de vlgende zn wrdt pgemerkt - n ca. 10 jaren wrdt afgebuwd znder dat daarvr nadere beledsmaatregelen met cnsequentes vr de nderwjsbegrtng wrden gerealseerd. Dt laat nverlet dat de WllSO-krtng, mede s gerelateerd aan de pbrengsten de zullen vrtvleen ut de beledsvrnemens n de kernnta BUWP; deze beledsvrnemens zullen tt utverng wrden gebracht en n hun egen temp aan de afbuw van de WllSO-krtng bjdragen. Ik vertruw erp dat het p bass van dt vrstel mgeljk s een begnselakkrd te bereken. De mnster van Onderwjs en Wetenschappen, W. J. Deetman Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 3

HOOFDLIJNEN NIEUWE HOS-VOORSTELLEN 1. Inledng Het hernavlgend n hfdljnen aangegeven pakket «neuwe HOS-vrstellen» s vr wat betreft de budgettare cnsequentes p het mment van tezendng ng net vlledg drgerekend. Utgangspunt s dat het ttale pakket zwel n de nverngsfase als structureel per sald geen drecte pbrengsten nch drecte ksten zal verrzaken. Mcht bljken dat de thans gepresenteerde vrstellen net aan dt utgangspunt vlden, dan zullen alsng, p detals, wjzgngen wrden aangebracht. Herver zal uterljk p 16 januar a.s. de ndzakeljke dudeljkhed wrden verschaft. Het pakket bevat vrstellen met betrekkng tt de vlgende elementen: a. Salarërng nderwjsgevenden b. Salarërng en kwanttateve frmate schlledng c. Overgangs/lnverngsrecht d. Neuwe garantesystematek e. 114-prblematek Van dt pakket maakt eveneens deel ut een neuwe, zveel mgeljk p de regelng vr het verhedspersneel afgestemde regelng met betrekkng tt de studeksten van nderwjsgevenden. Hervan s ng geen nadere utwerkng vrhanden. Vrgesteld wrdt m hervr structureel f5 mn. te reserveren. 2. Onderwjsgevenden Het nderwjs wrdt vr een praktsch verzcht van de vrstellen ngedeeld n een aantal categreën: 1. bassnderwjs 2. butengewn nderwjs (prmar + vrtgezet) 3. vrtgezet nderwjs 1efase{= 2e graadssectr ut HOS-nta exclusef mddelbaar berepsnderwjs) 4. vrtgezet nderwjs 2e fase (= 1e graadssectr ut HOS-nta exclusef hger berepsnderwjs) 5. mddelbaar berepsnderwjs 6. hger berepsnderwjs 7. «vlletjd» KMBO 8. berepsbegeledend nderwjs 9. «deeltjd» KMBO 10. vrmngsnsttuten Vr de nderwjsgevenden n al deze categreën van nderwjs wrdt een carrèreljn vrgeschreven de verlpt va BBRA-schalen. Men wrdt als leraar benemd n een aanlpschaal, wrdt vervlgens (eventueel va een tussenschaal) bevrderd naar een eerste regulere maxmumschaal vr de leraarsfuncte, alles n het temp en vlgens de rchtljnen als dr het departement aangegeven, ledere leraar de 3 jaar het bj de leraarsfuncte behrende maxmumsalars heeft genten wrdt bevrderd (dus met een «vertragng» van 2 jaar) tt «senrleraar» met de daarbj behrende BBRA-schaal, mts hj aan de bevrderngscrtera vldet. Het vrnemen s bj het vaststellen van deze bevrderngscrtera z veel mgeljk ut te gaan van cnstateerbare mstandgheden. Op de wjze wrdt het subjecteve element dat bj bevrderngen altjd een rl speelt naar de achtergrnd gedrngen. De crtera zjn: a. gebleken nzetbaarhed als leraar n de breedste betekens, dr de gehele schlsrt c.q. nderwjssectr heen. Het s dudeljk dat dt algemeen gefrmuleerde crterum bj verschllende schlsrten een andere cncrete nhud kan hebben. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 4

In het bassnderwjs zal gebleken meten zjn dat de leraar zwel n klassen n de nderbuw als n de bvenbuw met ged gevlg nderwjs verzrgd heeft. Daarnaast s vr bevrderng tt senrleraar bassnderwjs het verrchten van een evenredg deel van de net-lesgebnden taken vrwaarde. In het vrtgezet nderwjs wrdt de feteljk gebleken nzetbaarhed bezen n klassen van verschllend nveau, n schlengemeenschappen n de verschllende schlsrten. Het vlden aan dt prmtecrterum zal kunnen bljken ut: - het nzetbaar zjn p de zwaardere nderwjstaken de relatef veel vrberedng vergen en een ntensevere, veelesende begeledng van leerlngen vragen; - het deelhebben aan begeledende, rgansatrsche, beledsmatge f cördnerende taken. In de utgewerkte regelngen zullen utgaande van deze algemene vrwaarden p de specfeke schlsrt tegesneden crtera kunnen wrden gegeven. b. Het beschkken ver de vereste bevegdheden. In het bassnderwjs zal dt vr wat betreft ex-kleuterledsters en de net-vlledg bevegde nderwjzers kunnen bljken ut het applcatedplma, n het butengewn nderwjs ut het b.u..-dplma. c. Het gevlgd hebben van naschlng. Vr met name crtera a en c geldt dat de mgeljkheden meten bestaan m aan de crtera te vlden. Z zal een eventueel te beperkte capactet van een naschlngsprgramma, nden vldaan s aan de verge crtera, bevrderng tt senrleraar net n de weg kunnen staan. Op deze wjze wrdt wel een srt «functedfferentate» ngeverd, maar anders dan n de rsprnkeljke HOS-vrstellen wrdt n begnsel elke leraar n de hgste schaal benemd. 2.1. Bassnderwjs Aanvangssalars: BBRA schaal 57.0 met als leeftjdsvereste: tenmnste 22 jaar' Maxmum salarsschaal als leraar bassnderwjs: BBRA 89. Salarsschaal senr-leraar: 103 Carrèreljn: schaal 57 wrdt geheel utgelpen, eerst daarna bevrderng naar schaal 71 welke k wrdt utgelpen, waarna bevrderng naar 89. 2.2. Butengewn nderwjs Prmar en vrtgezet b.u.. Aanvangssalars: 71.0 Leeftjdscrterum 22 jaar Maxmumsalars als leraar: 103 Salars senr-leraar: 114 Carrèreljn: de schalen 71, 89 en 103 wrden elk geheel utgelpen. 1 Dat wl zeggen nden de benemde jnger s, wrdt hj wel bezldgd vlgens 57.0 maar hj bljft daarp staan tt en met zjn 22 jaar; s de neuw benemde uder dan 22 en heeft hj geen ervarng dan wrdt hj ngevlge algemeen BBRA-ervarngsvereste tch p 57.0 ngeschaald. 2.3. V.O.-1e fase (2e graadssectr) Aanvangssalars: 71.0 Leeftjdscrterum 22 jaar Maxmumsalars leraar: 103 Salars senr-leraar: 114 Carrèreljn: de schalen 71, 89 en 103 wrden elk geheel utgelpen. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17497, nr. 4 5

N.B. In deze sectr s k de 1e graadsbevegde leraar benembaar (vr smmge vakken - zals ude talen - zelfs utslutend 1e graadsbevegdheden) maar zjn salars s znder meer geljk aan dat van de andere dcenten n deze sectr. 2.4. V.O.-2e fase <1e graadssectr) a. vr alle vakken/werkzaamheden behudens enkele per schlsrt aan te wjzen typsche 2e graads-lessen (ze nder b): Aanvangssalars: 112.0 Leeftjdscrterum: 26 jaar Maxmumsalars leraar: 130 Salars senr-leraar: 148 Prmtecrtera: Omdat het 148-nveau de hgst bezldgde functe vr nderwjsgevenden betreft, dent bj de bevrderng grte zrgvuldghed n acht te wrden genmen. De algemene prmtecrtera als weergegeven n nledng van deze 2 meten n een grndge berdelng en beznnng wrden tegepast. Naast de algemene crtera zal vr de prmte n elk geval meten wrden gecnstateerd dat de te bevrderen leraar zwel n endexamenklassen als n andere delen van de 1e graadssectr zjn leraarsfuncte vlledg heeft utgeefend. Inden het een schlengemeenschap betreft waarn zwel h.a.v..- als v.w..-afdelngen vrkmen zal de leraar n bede afdelngen vlledg meten hebben gepartcpeerd. Carrèreljn: de schalen 112 en daarna 130 wrden elk geheel drlpen. b. n elke schl kmen n de 1e graadssectr wel enkele vakken vr waarvan het net ndg s dat zj p een hger werk- en denknveau dan dat van een h.b..-pledng wrden gegeven; vr deze vakken geven akten van bekwaamhed van de 2e graad bevegdhed k al gaat het m de 1e graadssectr. Deze vakken zjn n de bevegdhedsregelng explcet. Deze zullen explcet dr O & W wrden aangewezen. Vr deze vakken geldt een bezldgng als n de 2e graadssectr (v..-1e fase). N.B. De sectrgrens lpt n het algemeen dr de schlen heen. Inden het 2e graadsbevegde dcenten net s tegestaan zndg (enkele) lessen n de 1e graadssectr te geven zuden er hetzj schlrgansatrsche prblemen hetzj frse verdrngngseffecten ptreden (van 2egraadsbevegde leraren dr 1e graadsbevegden). Bj de n de HOS-nta vrgestelde sectrgrens s het dan k m schlrgansatrsche redenen ndg te te staan dat 2e graads bevegde leraren n beperkte mate (bj vrbeeld utslutend n het drect bven de grens gelegen leerjaar) lessen kunnen geven. De hfdregel wrdt dan: Een leraar dent n begnsel slechts lessen te geven n zjn egen sectr; een 2e graads leraar s k slechts benembaar n de 2e graadssectr. Als een leraar ndgedwngen tch lessen geeft n bede sectren s het grtste aantal gegeven lessen drslaggevend vr de aard van zjn functe (dat wl zeggen een functe p 103/114- f p 130/148-nveau). Alleen n dt kader kan van een 2e graadsleraar gevraagd wrden enkele lessen n de 1e graadssectr te geven. Vr de lessen kan hj dan geacht wrden een ntheffng te hebben van de bevegdhedsesen. Een en ander zal wetteljk meten wrden geregeld. De schl heeft tt taak ernaar te streven het aantal lessen n de net adequate sectr z klen mgeljk te huden. Wat de taakeenheden betreft: nadat aan de schl becjferd s heveel 1e graads- en heveel 2e graadslessen er n een jaar beschkbaar zjn, wrdt het berekende aantal taakeenheden naar evenredghed verdeeld (wat dt betreft dus geljk aan 7.2.2.2 van de HOS-nta). 2.5. M.B.O. M.b.. s nderwjsnhudeljk bezen nch een typsche vrm van 2e graads-v.. nch van 1e graads v.. Daarm wrdt vr het m.b.. een egen pste gecreëerd. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 6

Per schlsrt zullen de te geven vakken n het m.b.. wrden nderscheden n twee nveaus: a en b. Daarbj zal als crterum gelden de mgeljkhed m het desbetreffende vak p het nderwjskundg gewenste nveau te den verzrgen dr leraren waarvan het salarsnveau als herna aangegeven s vastgesteld. Gelet p de grte verschedenhed van vakken bnnen het m.b.. s het ndg ng nader te bezen he dt p een juste wjze gestalte kan krjgen, waarbj naar een z grt mgeljke aanslutng p de wenseljke praktjk zal wrden gestreefd. Tevens wrdt ng bezen f met de vrgestelde nveaus n vldende mate n de behefte van het m.b.. wrdt vrzen. Vrshands wrdt echter utgegaan van een nveau (a) vr vakken waarvr thans 2e en 1e graads-bevegdheden wrden verest en de n het algemeen een meer specalstsche kenns van de leerstf vragen. Het nveau (b) s bestemd vr de verge vakken. - nveau (a) Aanvangssalars: 89.0 Leeftjdscrterum: 24 jaar 2 Maxmumschaal leraar: 114 Salars senr leraar: 130 Benembaarhed: als aangegeven n de «gesaneerde» bjlage OWVO. Dus net utslutend 1e f 2e graads bevegde leraren. Carrèreljn: de schalen 89, 103 en 114 wrden élk vlledg drlpen. - nveau (b) Aanvangssalars: 71.0 Leeftjdscrterum: 22 jaar 2 Maxmumschaal leraar: 103 Salars senr leraar: 114 Carrèreljn: als bj 1.3 2.6. H.B.O. In praktsch elk type h.b.. kmen praktjkvakken vr (bj vrbeeld «leraar praktsche tepassng»). Deze zullen dr O en W explcet wrden aangegeven. De salarërng vr de leraren de met deze vakken zjn belast s geljk aan de vr de leraren n de 2e graadssectr, ze nder 2.3. Vr het verge geldt: Aanvangssalars: 112.0 Leeftjdscrterum: 26 jaar Maxmumschaal leraar: 130 Salars senr leraar: 148 (prmtecrterum: ze nder 2.4, 1e graadssectr, senr leraar; n deze schlsrt s het met name vr de berepsgerchte vakken k van grt belang vr een bevrderng naar het 148-nveau dat de leraar een specalst s p zjn vakgebed). Carrèreljn: als bj 2.4. 2 Dt s n de praktjk vaak rrelevant mdat dkwjls leraren met ervarng n het bedrjfsleven meten wrden aangetrkken. Het vrstel met betrekkng tt het h.b.. gaat ut van de hudge stuate. Het s nvermjdeljk dat bj nverng van een gewjzgd HOS-vrstel k de hudge bevegdhedsbezldgng bj het h.b.. verdwjnt en de 114-prblematek daar al vast wrdt pgelst. Bj drzettng van de STC-perate, nverng van de HBO-wet en de Kaderwet HO zal wel een verdergaande wjzgng n de HBO-salarsstructuur meten wrden ngeverd,.m. gezen de begde nauwere aanslutng tussen h.b.. en w.. en een vr grtere nstellngen te verwachten gewjzgd bekstgngssysteem. Inverng van BBRA-schalen nu maakt een en ander te zjner tjd eenvudger, maar vergens bljven mgeljke structurele wjzgngen n de tekmst buten de HOS-vrstellen en het verleg daarver. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 7

2.7. Vlletjd KMBO Ondanks de naam s deze nderwjssrt qua nveau net geljk te schakelen met m.b.., waarvr een afznderljke pste tussen 1e en 2e graadssectr werd gecreëerd. De salarsregelng zal daarm geljk zjn aan de vr het v..-1e fase (2e graadssectr). Ze nder 2.3. 2.8. Berepsbegeledend nderwjs (streekschlen) Dt met wrden nderscheden n a prmare pledngen en b vrtgezette pledngen. a. prmare pledngen zjn nderwjsnhudeljk geljk aan het vlletjd- KMBO (2.7) en wrden vr de salarërng dus geljkgesteld met v..-1e fase (ze 2.3). b. vrtgezette pledngen kmen vereen met het regulere m.b.. de salarsregelng wrdt daarm daarmee geljkgesteld (ze 2.5). 2.9. Deeltjd KMBO Evenals bj het bb kmt men her vrtgezette pledngen/cursussen tegen. Vr deze geldt een regelng cf. 2.8 nder b. Overgens geldt de regelng als nder 2.3, 2.7 en 2.8 nder a. 2.10. Vrmngsnsttuten Bj de vrstellen vr het v..-1e fase s er vanutgegaan dat er ten pzchte van het bassnderwjs een aantal verzwarende factren aan te wjzen zjn, de leden tt een hgere functe-ndelng dan n het bassnderwjs. Een van deze factren s de aard van de leerlngen (meljker leeftjdsgrep). Daarnaast vrmt een schl vr vrtgezet nderwjs dr de veelhed van vakken een cmplexere rgansate waarbj de leraar gecnfrnteerd wrdt met de afstemmng van zjn lesprgramma p dat van anderen en van andere vakken. Bvenden wrdt van de (senr)leraar verwacht dat deze n dt kader van een meer samengesteld werkverband deel heeft aan veelesende cördnerende (neven)taken. De vrmngsnsttuten vertnen qua lesprgramma en rgansatevrm een veel mnder cmplex beeld. Hewel n de hetergentet van de deelnemers een functeverzwarend element gevnden kan wrden, wrdt daarm n het navlgende aangeslten bj de vrgestelde salarsregelng n het bassnderwjs. Aanvangssalars: 57.0 Leeftjdscrterum: 22 jaar Maxmumschaal vrmngswerker: 89 Salars senr vrmngswerker: 103 Carrèreljn: de schalen 57 en 71 wrden elk geheel utgelpen. 3. Schlledng 3.1. Kwaltateve frmate De wjzgngen ten pzchte van de HOS-plannen de n de salarsstructuur vr nderwjsgevenden wrden vrgesteld hebben gevlgen vr de endnveaus van de functes van drecteleden. Deze gevlgen zjn n de bjgaande schema's verwerkt («schaalaanwjzngen vr drecteur/rectr respecteveljk adjunct-drecteur/cnrectr», ze bjlage I). Het gebruk van de salarsschalen vr drectefunctes s hetzelfde als n de HOS-nta s vrgesteld. Omdat n de drectefrmate sprake s van een zuvere vrm van functedfferentate s er geen reden m ver te gaan tt gerekte carrrèrepatrnen zals ten aanzen van nderwjsgevenden s vrgesteld. Gevlg hervan s dat men na benemng n een drectefuncte Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 8

de salarsschalen sneller drlpt dan de leraren. Daarbj kan wrden pgemerkt dat drecteleden n het algemeen eerst een aantal jaren werkzaam zjn als leraar. In de fase van hun carrère vlgen zj de langere ljnen zals de vr de nderwjsgevende functes wrden vrgesteld. Dr nu na de benemng vast te huden aan de (snellere) BBRA-systematek wrdt vrkmen dat drecteleden p al te late leeftjd hun maxmumsalars bereken. Bvenden wrdt engszns het prbleem verlcht dat er n een aantal gevallen geen verschl n maxmumsalars kan zjn tussen leraren en adjunct-drecteuren. Dt s bj vrbeeld het geval bj de categrale MAVO-schl klener dan 400 leerlngen. Vr zwel de leraar als de adjunct-drecteur s schaal 114 berekbaar. Met gebrukmakng van de (snellere) BBRA-systematek kan de adjunct-drecteur het endsalars een aantal jaren eerder bereken. 3.2. Kwanttateve frmate v.. Bj nader nzen, bljkt de n de HOS-nta vrgestelde regelng van de drectefrmate enge ngewenste elementen te bevatten. In het HOS-vrstel kunnen behrljke fluctuates ptreden n het aantal dr de drecte te verzrgen lessen als gevlg van veranderngen n het leerlngenaantal. In de her gepresenteerde frmateregelng s dt nadeel vermeden met behud van de begde budgettare neutraltet. Kernpunten zjn: - Vr drecteur en adjunct-drecteuren wrdt - nafhankeljk van het leerlngenaantal - utgegaan van een gemddeld vast aantal te geven lessen. Vr de drecteur s dt aantal 8, vr de adjunct-drecteuren 11. Uteraard bljft de mgeljkhed bestaan m n nderlng verleg het ttaal aantal te geven lessen p andere wjze ver de drecteleden te verdelen. - Het leerlngental van 200 s de ndergrens vr het aanstellen van een adjunct-drecteur. Daar staat tegenver dat de drecteur van z een klene schl gemddeld een grter deel van zjn werkweek beschkbaar heeft vr schllederswerkzaamheden. - Het aantal adjunct-drecteuren s afhankeljk van een trapfuncte. De frmate wrdt n hele frmateplaatsen tegedeeld. - Bj schlen grter dan 1000 leerlngen wrdt de pbuw dr mddel van de trapfuncte nderbrken. In plaats daarvan wrden de aanwezge drecteleden meer vrjgesteld van lesgeven, alvrens bj 1400 leerlngen de vjfde adjunct-drecteur kan wrden aangesteld. Bj tenemng van het leerlngental kunnen deze 5 adjunct-drecteuren geheel vrjgesteld wrden van lessen, etc. - Er kunnen maxmaal 7 adjunct-drecteuren wrden aangesteld. - Bj cmplexe schlen (aantal standaardschlen 5 f meer) wrdt het aantal te geven lessen sneller vermnderd. - Inden teruglp van het aantal leerlngen tt vermnderng van de adjunct-drecteuren frmate ledt gaat de verlagng net nmddelljk n maar na een «buffer-perde» van 3 jaar. Dt zal n de frmateregelng wrden utgewerkt. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17497, nr. 4 9

In schema: Leer Mr genaantal Aantal Aantal d dl eet eteam verplcht adjunct- te geven lessen V drecteuren mnder cm plexe zeer cmplexe schlen schlen 0 200 8 8 200 400 1 19 19 400 600 2 30 30 600 800 3 41 " 41 800 1000 4 52 41 1000 1200 4 40 29 1200 1400 4 28 17 1400 1600 5 34 20 1600 1800 5 22 8 1800 2000 5 10 0 2000 2500 6 0 0 2500 00 7 0 0 Per schl zal één van de adjunct-drecteuren kunnen wrden aangesteld als plaatsvervangend drecteur. Aan grtere schlen zal deze een schaal hger kunnen wrden ngedeeld dan de verge adjunct-drecteuren. Ze hervr de bjlage «Schaalaanwjzng drecteuren etc». 3.3. Overge elementen - Anders dan n par. 8.2.4 van de HOS-nta s gesteld, wrdt thans vrgesteld de adjunct-schlleders bj de nverng van de vrstellen terstnd te benemen n de vr hen bestemde functe. - De afvleng geschedt n functe. De adjunct-drecteur verdrngt dus geen (jngere) leraren. Als eventuele wachtgelder s hj wel verplcht aangebden passende arbed te aanvaarden waarte k leraarsfunctes behren. - Omdat het HOS-regme vr wat betreft de adjunct-schlleder wezenljk verschlt van de hudge stuate waarn de adjunct-schlleder n de eerste plaats leraar s, wrdt de adjunct-drecteur met adjunct-telage n het hudge stelsel bj nverng van het neuwe systeem eenmalg n de gelegenhed gesteld terug te treden en zjn lpbaan als leraar/senrleraar vrt te zetten. Het leraarssalars wrdt dan vlgens de algemene vergangsrechteljke regelng gegarandeerd. De adjuncttelage net. 4. Overgangs/lnverngsrecht Bj nverng van de neuwe HOS-vrstellen - de p zch zelf qua drecte ksten budgettar neutraal meten zjn - ntstaan vr de krte en mddellange termjn meerksten als gevlg van 2 effecten: de ndzakeljke nkmensgarante vr persneelsleden de er n het neuwe systeem p achterut zuden gaan (a) en de gemddelde grtere perdeken van de BBRA-schalen vergeleken met de hudge nderwjsschalen (b). a. Overgangsrecht - In beperkte mate zullen leraren meten wrden ngedeeld n een salarsschaal waarvan het maxmum lager s dan hun hudge salars terwjl zj - gezen hun bevegdhed en schltype - redeljkerwjs net de mgeljkhed hebben m t ng naar een hgere schaal te wrden bezldgd. Het betreft her vrnameljk leraren de thans wrden bezldgd vlgens de schalen 3f, 2b en 2c en de 1e graadsleraren n de schlen van de hudge 2e graadssectr waaraan net een (deel van een schl s verbnden de tt Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 10

de 1e graadssectr behrt (leraren met schaal 1d). Aan deze leraren zal het hudge salars wrden gegarandeerd d.m.v. nschalng «p persnljke ttel» n de - laagste - BBRA-schaal waarn dat salarsbedrag vrkmt, met «bevrezng» p dat BBRA-bedrag. - Daarnaast zal het vrkmen dat leraren wel n een passende salarsschaal kunnen wrden ngepast, maar dat zj daarn hun hudge salarsperspectef net (znder meer) kunnen bereken. Dt zal met name het geval zjn met 1e graadsleraren de thans utzcht hebben p het maxmum, schaal 148 en de dr verschuvng van de sectrgrens n een 114-schaal wrden ngeschaald. Het wrdt - mede gezen de thans wel erg lange nderwjsschalen - net redeljk geacht het vregere salarsperspectef znder meer te garanderen. Vrgesteld wrdt zulke leraren (z ndg «p persnljke ttel») n te passen n de - laagste - BBRA-schaal waarn hun hudge salarsnveau thans vrkmt. In de BBRA-schaal mgen zj dan p de gebrukeljke wjze het maxmum bereken als n de nderwjssectr de BBRA-schaal reguler aanwezg s (vrbeeld 1). Is de BBRA-schaal net reguler aanwezg dan wrdt hj p het desbetreffende salarsbedrag «bevrren» (vrbeeld 2). Een en ander geschedt echter nder utdrukkeljke pname n de regelng van een vrzenng de bevrdert dat de betrkken leraar vervlgens bj vrrang met wrden benemd n vacatures de vereenkmen met het ude functenveau. Aldus zal tch tameljk snel het rsprnkeljke salarsperspectef alsng wrden gerealseerd. VOORBEELD 1: Een eerstegraadsleraar van 35 jaar (de dus een maandsalars van f 4725 genet) wrdt, nden zjn actvteten n de 2e graadssectr kmen te lggen, ngepast n schaal 114,6. Hj berekt n de schaal het maxmum van f4893 en bljft dan (enge tjd) staan. Echter, nden en zdra n de 1e graadssectr van zjn schl een functe vrj kmt de vr zjn bevegdhe()d(en) passend s, dent hj daarn te wrden benemd. Hj kan dan vervlgens als leraar met schaal 130 en vervlgens als senr-leraar zjn rsprnkeljke salarsperspectef bereken. VOORBEELD 2: Een 1e graadsleraar de 37 jaar ud s (maandsalars f5031) zu, nden zjn actvteten n de 2e graadssectr kmen te lggen, egenljk n schaal 114 meten wrden ngepast. Het maxmum van schaal 114 s echter f4893 en dus lager dan het feteljk genten salars. De betrkken leraar wrdt daarm «p persnljke ttel» ngepast n schaal 130.4. Zjn salars wrdt (tjdeljk) p dat bedrag bevrren. Ok her geldt dat de betrkken leraar n een 1e graadsfuncte met wrden benemd nden en zdra n de 1e graadssectr een vr hem passende functe vrjkmt, met de gevlgen als aangegeven nder vrbeeld 1. b. Inverngsksten - De «stelte» van de n te veren BBRA-schalen gaat nmddelljk bj nverng tt enge meerksten leden ten pzchte van het hudge systeem. Deze meerksten wrden wel afgedempt dr de «stps» en de langere carrèreljnen de n het vrstel zjn pgenmen. - Tevens zjn er nverngsksten n verband met afbuw en pschnng van ude regelngen van vóór 1968. Z zal bj vrbeeld de «vergrte v.b.» van 32 f 31 lesuren meten verdwjnen. Leraren met z'n vergrte v.b. zullen bj handhavng van hun hudge salarsnveau en een vlledge weektaak 29 lessen geven zals elke andere leraar met een nrmbetrekkng. Deze perate levert enge werkgelegenhed p (± 120 FTE) en ledt dus vr de krte termjn tt extra nverngsksten. De ksten van (a) en (b) zjn ng net geheel drgerekend. Zj wrden betaald ut een tjdeljke extra verlengng van de neuw n te veren carrèreljnen (bj vrbeeld dr het nbuwen van 1 jaar extra wachttjd bj bevrderng van een aanlpschaal naar een drstrm f endschaal, waarvan het effect vereenkmt met dat van een tjdeljke perdekenstp). Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17497, nr. 4 11

5. 114-prblematek Aangezen n het neuwe salarssysteem zal wrden afgestapt van bevegdhedsbezldgng s het net meer ndg m ten aanzen van neuwe leraren de een z.g. 114-vak geven afznderljke salare vrzenngen te treffen. Wel wrdt het redeljk geacht m vr de thans zttende 114-vakleraren bj de nverng van het neuwe systeem een npassng te bewerkstellgen de er - glbaal - p neer kmt dat wrdt gehandeld als f betrkken leraren reeds het salars genten dat vr hen zu hebben geglden nden het plssngsmdel vr de 114-prblematek zals dat ndertjd n het GO aan de rde was, zu zjn ngeverd. Daarm wrdt het vlgende vrgesteld. Bj bref DI/AB/G 81-001 van 9 januar 1981 (dss.nr. 182, 182/81.005) s aangebden een psmmng van de p dat mment bekende 114-vakken waarbj vr een aantal vakken s aangegeven de grepsndelng -, - b n bjlage PI R.P.B./W.V.O. Als bjlage bj deze ntte s gevegd een neuwe ljst van de vakken, pgezet n alfabetsche vlgrde en tt heden geactualseerd, (bjlage II) Vr de leraar de znder nderbrekng gedurende de 4 schljaren nmddelljk vrafgaand aan de nverng van het neuwe salarssysteem nderwjs heeft gegeven n een n de ljst genemd vak aan de daarbj vermelde schl(srt) en de k p de nverngsdatum dat vak aan de schl(srt) geeft, zal de npassng van het salars n dat systeem gescheden alsf hj daags vóór de nverng van dat systeem werd bezldgd a. vlgens de 2a-schaal (dan wel een hgere 2-schaal) nden dat dr stapelng mgeljk s) nden hj p de dag vr de lessen n dat 114-vak werd bezldgd vlgens een 3-schaal; b. vlgens de 1d-schaal nden hj p de dag vr de lessen n dat 114-vak werd bezldgd vlgens een 2-schaal en n de ljst van vakken bj het dr hem gegeven vak de aandudng - b s vermeld. Vr hen de wel aan de bvenstaande vrwaarden vlden dch de de lessen n het 114-vak nbevegd geven (geen 114-verklarng f wel een 114-verklarng dch znder p.d.v.) wrdt bj de salare npassng gehandeld alsf zj wel de bevegdhed vr dat vak beztten. Hermee wrdt vrkmen dat een strm van verzeken vr een 114-verklarng wrdt ngedend en dat de betrkken leraren dr het net tjdg beztten van de bevegdhedsverklarng zu wrden gedupeerd. 6. Gevlgen nvrjwllge taakvermnderng leraren («Néuwe-neuwe garantesystematek». In par. 4.6.1 van de HOS-nta s geschetst he de ndzaak vr een garanteregelng met betrekkng tt de ndvduele taakmvang (en daarmee met betrekkng tt het nkmen) ut het hudge salars-/frmatesysteem vrtvlet. Meest essentële elementen daarn zjn: de frmatetewjzng aan de schl va leraarlessenfrmules n zéér klene delen van een arbedsplaats - t.w. de leraarles - en het gegeven dat het leraarssalars per wekeljkse lesuur (en/f taakeenhed) wrdt vastgesteld. Het n verband hermee n het verleden gecreëerde pvangmechansme s uterst ngewkkeld en n zjn ndersched tussen v.b.- en urengaranteregelng deeltjdnvrendeljk. De n de NGS vrgestelde systeemwjzgngen zuden wel tt een aantal verbeterngen leden, m.n. p het punt van de deeltjdnvrendeljkhed tt enge vereenvudgng, maar deaal s het ng net. Bvenden s het systeem net eenvudg ver te planten naar het bassnderwjs. Daarm wrdt een wjzgng n de vlgende zn vrgesteld: De n vaste denst benemde leraar de gedurende dre achtereenvlgende schljaren s belast met mnder dan 2/3 van het aantal frmate-eenheden (= lessen en/f taakeenheden) waarvr hj s benemd - znder dat er vr hem n het geheel geen frmate-eenhed meer beschkbaar s; n dat Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 12

geval zu er nl. sprake zjn van pheffng van de (hele) betrekkng - wrdt met ngang van het verde schljaar geacht te zjn ntslagen ut het deel van de betrekkng dat geljk s aan het nadelg verschl tussen het aantal frmate-eenheden waarvr hj was benemd en het aantal dat met ngang van het verde schljaar vr hem feteljk aanwezg s. Dt «deeltjdntslag» geeft recht p wachtgeld ver het verlren gegane deel van de betrekkng. Vr het bevegd gezag bestaat uteraard de verplchtng tt het zveel mgeljk pdragen van bevegde lessen vereenkmstg het aantal eenheden waarvr de leraar s benemd. Vrts staat tegenver het «deel»-wachtgeld een herbenemngsverplchtng zals bj de algemene egen wachtgeldersbepalng. Met het herbven geschetste systeem wrdt een redeljk evenwcht gebden tussen enerzjds de vereste flexbltet van de schlrgansate en de rsc's vr de ndvduele taakmvang de ut de flexbltet vrtvleen (en de dr de leraar bj zjn benemng tt leraar mplcet wrden aanvaard) en anderzjds de ndzakeljke beschermng van taakmvang en nkmen. De beschermng s m.n. daarm uterst redeljk te nemen mdat edere vrm van «garante-pbuw» en de daarmee gepaard gaande nzekerhed n het begn van de lpbaan f bj utbredng van de taakmvang vr de n vaste denst benemde leraar verbdg wrdt. Men heeft nmddelljk een «garante» p de functe-mvang waarn men s benemd en pas als aan ngrjpende crtera wrdt vldaan gaat de taakmvang verlren. De vrgestelde regelng s bvenden eenvudg en verzchteljk, s gemakkeljk npasbaar n het ambteljk systeem en s znder meer tepasbaar vr het bassnderwjs. Het lgt n de bedelng dat p datum nverng HOS alle bestaande v.b.- en urengarantes verdwjnen en pgaan n de bvengenemde regelng. De schljaren gedurende welke leraren al n hun garante lpen, tellen mee bj de vaststellng van de n de neuwe regelng neergelegde perde van 3 jaren. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 13

Bjlage I Schaalaanwjzng drecteur/rectr respecteveljk adjunct-drecteur/cnrectr Bassschl Drecteur Adjunct-drecteur y y < 100 114 V 100 < y < 400 114 V 400 < y < 900 130 V 900 148 103 114 130 Specaal nderwjs Drecteur Adjunct-drecteur Klene en mddelgrte schl (< 10 verplchte leerkrachten) 130 Is aan de schl een afdelng vr vrtgezet specaal nderwjs verbnden met een zdang aantal leerlngen dat van de afdelng een zelfstandge schl zu kunnen wrden gevrmd, wrdt de drecteur bezldgd vlgens 130 Grte schl (> 10 verplchte leerkrachten) 130 Schl vr vrtgezet specaal nderwjs 130 Zeer gte schl vr specaal nderwjs (> 20 verplchte leerkrachten) 148 114 114 114 130 Vrmngswerk De schaalaanwjzng vr drecteuren en adjunct-drecteuren van de vrmngsnsttuten zal zveel mgeljk naar analge van het bassnderwjs wrden geregeld. V tgezet nderwjs schlsrten vgls. bj. OWVO a' b' c' V.C.-schl 3,4, 5,8, 6,9, 12, 1, 2, 7, 10, 11,14, 15, 18, 13, 16, 19, 17 20,23 21,22,24, 25 c. 0 V < 400 dr. 130 148 149 c = 1 y < 300 c = 2 y < 200 adj. 114 130 148 c = 3 y < 100 c = 0 y - ^ 400 < 900 dr. 148 149 150 c «1 V > 300 < 800 c = 2 y > 200 < 700 adj. 130 148 149 c = 3 y > 100 < 600 c > 0 V > 900 dr. 149 150 151 c = 1 y > 800 plv. dr. 148 149 150 c = 2 y > 700 c 3 V ^. 600 adj. 130 148 149 1 L.a.v.., m.a.v.., lager berepsnderwjs. 2 Mddelbaar berepsnderwjs. ' H.a.v.. (4-5), v.w.. (4 t/m 6), hger berepsnderwjs. Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 14

Bjlage II Bjlage bj par. 5 (114-prblematek) Vak Schl f schlsrt f A bedstherape Assurante Audvsuele technek Audvsuele vrmng Idem Bedrjfsbeheer en marketng vr supermarkt manager («COL») Bedrjfshygëne en velghed Bedrjfsverng vr het metaalbewerkngs- en landbuwmechansch bedrjf (SMECOMA) Bewerkngstechnek en kledngcnstructe Btechnek van het prefder Calculeren Cnfecte Cultuurbeschuwng Decreren en ntwerpen Detetek Dstrbute en verver Dstrbute planlge Edelsmeden Ergnme Ergtherape Esthetsche vrmng n de buwkunde Etaleren en ntwerpen Flmkunst Ftgrafe Fystherape Gezndhedskunde Glasbewerkng Glasnstrumentmaker Grndslagen van het berep Grtkeuken Htelpraktjk Htelthere Huthandel Humanstek Installatekenns Jurnalsteke vaardghed Keukenpraktjk Keukenthere Kkkunde Lgpede Management (ncl. persneelsbeled) Maquettebuw Massacmmuncate Maten, cupe, patrnen Medsche technek Menucalculatte Methden van de arbedsvrzenng Methden geesteljk werk Methden tegepaste actvteten Mleukunde Mderne bednjfstechnek n de prdukte en dstrbute MSPO MMO, MEAO MTO MTO,MSP HSP MMO HTO MMO HTS MTO HSPO MTO 0 MHNO 0 schl vr de jurnalstek MTO 0 HHNO MMO 0 MMO 0 MTO HSPO/HHNO (THW) HSPO HTS 0 MMO, MTS 0 HAVO 0 MTO (ftvakschl) 0 HSPO HHNO, HSPO MTO MTO 0 HSPO HMO (THW) HMO 0 HMO 0 MTO 0 HOI HMO 0 schl vr de, jurnalstek HMO 0 HMO HMO (THW) MMO 0 HTS 0 schl vr de b jurna stek HTS b HTS b HMO 0 HSPO HOI HSPO HTO HMO b b b b Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17 497, nr. 4 15

Vak Schl f schlsrt f b Optek Organsate van de cnfectendustre Organsatekunde welzjnswerk Planlgsch nderzek Practcum cnfectneren Praktsche en theretsch technsche vakken vr cntactlensspecalst Praktsche en theretsch technsche vakken vr de gmetng Praktsche tepassng n: cmputerkunde ecnmsche taed jfstechnek cnfecte technlge texteltechnlge verkeerskunde ve keerstechnek Praktjk en bjbehrende there grndve zetmachnes Prdukte rgansate Restaurantpraktjk Restaurantthere Specfeke SVO-vakken Taalbeheersng Technsche ververskunde There geesteljk werk There van de arbedsvrzenng Tranng tegepaste actvteten Tansprtleer Uurwerkmaker MTO HTS HSPO HTO HTS MMO MMO HTS MTS HMO HMO HMO MMO MTO schl vr de b jurnalstek HTO b HOI b HSPO b HSPO b HEAO b Vakthe e en vakpraktjk vr tandtechnek HMO Velghedstechnek HTO b Verkeerskunde HTO b Verkeers- en verversnderzek HTO b Verkeers- en verversplanlge HTO b Verpleegkunde HSPO b Vertaalkunde (Frans, Duts, Engels, Spaans) schl vr de b jurna stek Verver MMO 0 Verzrgng MSPO Vedngsleer van het prefder MTO 0 Wnngnrchtng/stfferen MTO 0 Ztechnek van het prefder MTO 0 Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 17497, nr. 4 16